მკურნალობის ალგორითმი

ენდეთ მითითებებს

ebpracticenet პრიორიტეტი მიანიჭეთ ჩამოთვლილ ადგილობრივ გაიდლაინებს:

Astma bij volwassenen: diagnose en monitoring in de eerste lijnავტორი: Werkgroep Ontwikkeling Richtlijnen Eerste Lijn (Worel)ბოლო გამოქვეყნება: 2020Asthme chez l’adulte : diagnostic et surveillance en soins de santé primairesავტორი: Groupe de Travail Développement de recommmandations de première ligneბოლო გამოქვეყნება: 2020

მიაქციეთ ყურადღება, რომ ფორმულა/შეყვანის გზა და დოზა შეიძლება განსხვავებული იყოს მედიკამენტების დასახელების და ბრენდის, ფორმულარის ან გეოგრაფიული ადგილმდებარეობის მიხედვით. მკურნალობის შესახებ რეკომენდაციები სპეციფიკურია პაციენტის ჯგუფების მიხედვით: იხილეთ გაფრთხილება

მიმდინარე

იშვიათი სიმპტომები

Back
1-ლი რიგის – 

SABA საჭიროებისამებრ

ინფორმაცია მკურნალობის ამ ალგორითმში ძირითადად ეფუძნება ბრიტანეთის თორაკალური საზოგადოების/შოტლანდიის უნივერსიტეტთაშორისი გაიდლაინების ქსელის (BTS/SIGN) გაიდლაინს, რომელიც ბოლოს განახლდა 2019 წლის ივლისში. ინფორმაციის იმის შესახებ თუ რით განსხვავდება დიდი ბრიტანეთის რეკომენდაციები, იხ მართვის მიდგომა. მიჰყევით თქვენს რეგიონში რეკომენდებულ მიდგომას.

დანიშნეთ საინჰალაციო ხანმოკლე მოქმედების ბეტა აგონისტი (SABA), როგორც ხანმოკლე თერაპია, რომელიც გამოყენებული იქნება საჭიროებისამებრ სიმპტომების შესამსუბუქებლად სიმპტომურ პაციენტებში.[55]

პრაქტიკაში, პაციენტთა მხოლოდ ძალიან მცირე რაოდენობას დასჭირდება დროდადრო მხოლოდ SABA-ს გამოყენება პროფილაქტიკური თერაპიის გარეშე. პაციენტების უმეტესობას ასევე დასჭირდება რეგულარული პროფილაქტიკური თერაპია საინჰალაციო კორტიკოსტეროიდით (ICS).

SABA უფრო სწრაფად მუშაობს და/ან ნაკლები არასასურველი ეფექტებით, ვიდრე ალტერნატივები (იპრატროპიუმი, თეოფილინი).[55][95]

თუ პაციენტს თვეშიხანმოკლე მოქმედების ბრონქოდილატატორის ერთზე მეტი ინჰალატორი სჭირდება, დაუყოვნებლივ შეაფასეთ მასთან ასთმა და მიიღეთ ზომები ასთმის კონტროლის გასაუმჯობესებლად, თუ ის ცუდია.[55]

SABA-ს ხშირი გამოყენება დაკავშირებულია გამწვავებების საგულისხმო ზრდასთან და ასთმასთან დაკავშირებული ჯანდაცვის სერვისების გამოყენებასთან.[96][97] SABA-ს გადაჭარბებული გამოყენება ასევე არის ფატალური ასთმის რისკფაქტორი.[55] SABA-ს ჭარბი გამოყენების რისკის ქვეშ მყოფი პაციენტების პოპულაციები მოიცავს ხანდაზმულებს, მწეველებს და დაბალი სოციალურ-ეკონომიკური მდგომარეობის მქონე პაციენტებს.[97]

პირველადი პარამეტრები

საინჰალაციო სალბუტამოლი: (100 მიკროგრამი/დოზა ინჰალატორი) 100-200 მიკროგრამის ინჰალაცია ოთხჯერ დღეში

Back
პლიუს – 

განათლება და გარემოს კონტროლი

მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში

დარწმუნდით, რომ ყველა პაციენტს თერაპიის ყველა ეტაპზე აქვს წვდომა თვითმართვის პროგრამაზე, რომელიც უნდა მოიცავდეს წერილობით პერსონალიზებულ ასთმის სამოქმედო გეგმას და განათლებას.[55][56][83] [ Cochrane Clinical Answers logo ] ​ ეს უნდა იყოს მხარდაჭერილი რეგულარული პროფესიონალური მიმოხილვით.[55][56]​ ურჩიეთ პაციენტს მიიღოს გარემოსდაცვითი კონტროლის ზომები (მაგ., შეამციროს შიდა და გარე ჰაერის დაბინძურების, თამბაქოს კვამლის, პროფესიული და საყოფაცხოვრებო ალერგენების ზემოქმედება).[55][56]​ თუ ეჭვი გაქვთ პროფესიულ გამომწვევზე, იხილეთ პროფესიული ასთმა.

განიხილეთ სუნთქვითი ვარჯიშის პროგრამები, როგორც მართვის ინტეგრირებული მიდგომის ნაწილი ფარმაკოლოგიურ მკურნალობასთან ერთად, პაციენტის ცხოვრების ხარისხის გასაუმჯობესებლად და სიმპტომების შესამცირებლად.[55] პრაქტიკაში გამოყენებული მიდგომები მოიცავს პაპვორტის მეთოდს და ბუტეიკოს მეთოდს.[55] ეს ტექნიკა მოიცავს ტრენირებული თერაპევტის მხრიდან სწავლებას სუნთქვის სიხშირის და წუთმოცულობის შესამცირებლად და ცხვირით, დიაფრაგმული სუნთქვის გასაუმჯობესებლად. სუნთქვითმა ვარჯიშებმა შეიძლება გამოიწვიოს ასთმის სიმპტომებისა და ცხოვრების ხარისხის ზომიერი გაუმჯობესება და ასთმის მქონე მოზრდილებში ბრონქოდილატატორების მოთხოვნილების შემცირება, მაგრამ მცირე გავლენას ახდენს ფილტვების ფუნქციაზე ან სასუნთქი გზების ანთებაზე.[55][84][85][86][87] საჭიროა შემდგომი კვლევების ჩატარება.[86] [ Cochrane Clinical Answers logo ]

Back
განიხილე – 

ვარჯიშით გამოწვეული ბრონქოსპაზმის მართვა

დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან

ყოველთვის გადახედეთ პაციენტის რეგულარულ მკურნალობას და შეამოწმეთ მათი ინჰალატორის ტექნიკა და დამყოლობა, თუ აღინიშნება ფიზიკური დატვირთვით გამოწვეული სიმპტომები (მაგ., ქოშინი, ხიხინი); ფიზიკური დატვირთვით გამოწვეული ბრონქოკონსტრიქცია შეიძლება მიუთითებდეს ცუდად კონტროლირებად ასთმაზე. განიხილეთ 1-ლი ეტაპის თერაპიის გაძლიერება (ანუ საინჰალაციო კორტიკოსტეროიდის დამატება).[55] [ Cochrane Clinical Answers logo ]

თუ ვფიზიკური დატვირთვა იწვევს სიმპტომებს იმ პაციენტებში, რომელთა ასთმა სხვაგვარად თერაპიით კარგად კონტროლდება, ურჩიეთ პაციენტს ფიზიკურ დატვირთვამდე გამოიყენოს საინჰალაციო SABA.[55]

ნაბიჯი 1: საწყისი თერაპია (ვერ კონტროლდება SABA-ს მიერ საჭიროებისამებრ)

Back
1-ლი რიგის – 

დაბალი დოზის ICS

განიხილეთ დაბალი დოზით საინჰალაციო კორტიკოსტეროიდის (ICS) დანიშვნა ხანმოკლე მოქმედების ბეტა აგონისტთან ერთად (SABA; იხილეთ ქვემოთ), თუ პაციენტს აქვს ასთმასთან დაკავშირებული რომელიმე შემდეგი მახასიათებელი: მწვავე ასთმის შეტევა (საჭიროებს ორალურ კორტიკოსტეროიდებს) ბოლო 2 წლის განმავლობაში; საინჰალაციო SABA-ს გამოყენება კვირაში სამჯერ ან მეტჯერ; პაციენტი სიმპტომურია კვირაში სამჯერ ან მეტჯერ; კვირაში ერთი ღამე იღვიძებს.[55]

მიუხედავად იმისა, რომ ალტერნატივები ხელმისაწვდომია (მაგ., ნატრიუმის კრომოგლიკატი, ნედოქრომილი, თეოფილინი), ICS არის ყველაზე ეფექტური პრევენციული პრეპარატი მკურნალობის საერთო მიზნების მისაღწევად.[98][99][100][101] SABA-ზე ICS-ის დამატება მნიშვნელოვნად ამცირებს მძიმე გამწვავებების და ასთმასთან დაკავშირებული სიკვდილის რისკს, რომელიც დაკავშირებულია SABA-ს გადაჭარბებულ გამოყენებასთან.[1][102][103]

დაიწყეთ პაციენტთან ICS-ის გონივრული საწყისი დოზა, რომელიც შეესაბამება ასთმის სიმძიმეს.[55] ტიტრირება მოახდინეთ უმცირეს დოზამდე, რომლის დროსაც შენარჩუნებულია ასთმის ეფექტური კონტროლი.[55] უფრო მაღალი დოზები შეიძლება საჭირო გახდეს იმ პაციენტებთნ, რომლებიც ეწევიან ან ეწეოდნენ წარსულში.[55] თავდაპირველად დანიშნეთ ICS დღეში ორჯერ (გარდა ციკლესონიდისა, რომელიც უნდა დაინიშნოს ერთხელ დღეში). თუ პაციენტს კარგი კონტროლი შეუძლია, განიხილეთ ICS-ები დღეში ერთხელ (იგივე მთლიანი ყოველდღიური დოზით).[55]

შეიძლება არსებობდეს რამდენიმე საინჰალაციო ფორმულაცია და ფორმულაციები შეიძლება განსხვავდებოდეს რეგიონების მიხედვით. აქ რეკომენდირებულია შესაფერისი სქემების მაგალითები, ბრიტანული თორაკალური საზოგადოების/შოტლანდიის უნივერსიტეტთაშორისი გაიდლაინების ქსელის (BTS/SIGN) მითითებების საფუძველზე. დამატებითი ინფორმაციისთვის მიმართეთ წამლის ადგილობრივ ცნობარს.

პირველადი პარამეტრები

ბეკლომეტაზონი საინჰალაციო: სტანდარტული ფორმულაციები: 200 მიკროგრამის ინჰალაცია ორჯერ დღეში; ექსტრა-მცირე ფორმულაციები: 100 მიკროგრამის ინჰალაცია დღეში ორჯერ

ან

საინჰალაციო ბუდეზონიდი: 200 მიკროგრამის ინჰალაცია დღეში ორჯერ

ან

ციკლეზონიდი საინჰალაციო: 160 მიკროგრამის ინჰალაცია დღეში ერთხელ

ან

საინჰალაციო ფლუტიკაზონის პროპიონატი: 100 მიკროგრამის ინჰალაცია დღეში ორჯერ

ან

მომეტაზონი საინჰალაციო: 200 მიკროგრამის ინჰალაცია დღეში ორჯერ

Back
პლიუს – 

SABA საჭიროებისამებრ

მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში

დანიშნეთ საინჰალაციო SABA, როგორც ხანმოკლე თერაპია, საჭიროებისამებრ, სიმპტომურ პაციენტებში სიმპტომების შესამსუბუქებლად.[55]

SABA უფრო სწრაფად მუშაობს და/ან ნაკლები არასასურველი ეფექტებით, ვიდრე ალტერნატივები (იპრატროპიუმი, თეოფილინი).[55][95]

თუ პაციენტი სიმპტომების სამართავად იყენებს SABA-ს 3 ან მეტ დოზას კვირაში, განიხილეთ მე-2-ე ნაბიჯზე გადასვლა (იხ. ქვემოთ).[55]

SABA-ს ხშირი გამოყენება დაკავშირებულია გამწვავებების საგულისხმო ზრდასთან და ასთმასთან დაკავშირებული ჯანდაცვის სერვისების გამოყენებასთან.[96][97] SABA-ს გადაჭარბებული გამოყენება ასევე არის ფატალური ასთმის რისკფაქტორი.[55] SABA-ს ჭარბი გამოყენების რისკის ქვეშ მყოფი პაციენტების პოპულაციები მოიცავს ხანდაზმულებს, მწეველებს და დაბალი სოციალურ-ეკონომიკური მდგომარეობის მქონე პაციენტებს.[97]

პირველადი პარამეტრები

საინჰალაციო სალბუტამოლი: (100 მიკროგრამი/დოზა ინჰალატორი) 100-200 მიკროგრამის ინჰალაცია ოთხჯერ დღეში

Back
პლიუს – 

განათლება და გარემოს კონტროლი

მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში

დარწმუნდით, რომ ყველა პაციენტს თერაპიის ყველა ეტაპზე აქვს წვდომა თვითმართვის პროგრამაზე, რომელიც უნდა მოიცავდეს წერილობით პერსონალიზებულ ასთმის სამოქმედო გეგმას და განათლებას.[55][56][83] [ Cochrane Clinical Answers logo ] ​ ეს უნდა იყოს მხარდაჭერილი რეგულარული პროფესიონალური მიმოხილვით.[55][56]​ ურჩიეთ პაციენტს მიიღოს გარემოსდაცვითი კონტროლის ზომები (მაგ., შეამციროს შიდა და გარე ჰაერის დაბინძურების, თამბაქოს კვამლის, პროფესიული და საყოფაცხოვრებო ალერგენების ზემოქმედება).[55][56]​ თუ ეჭვი გაქვთ პროფესიულ გამომწვევზე, იხილეთ პროფესიული ასთმა.

განიხილეთ სუნთქვითი ვარჯიშის პროგრამები, როგორც მართვის ინტეგრირებული მიდგომის ნაწილი ფარმაკოლოგიურ მკურნალობასთან ერთად, პაციენტის ცხოვრების ხარისხის გასაუმჯობესებლად და სიმპტომების შესამცირებლად.[55] პრაქტიკაში გამოყენებული მიდგომები მოიცავს პაპვორტის მეთოდს და ბუტეიკოს მეთოდს.[55] ეს ტექნიკა მოიცავს ტრენირებული თერაპევტის მხრიდან სწავლებას სუნთქვის სიხშირის და წუთმოცულობის შესამცირებლად და ცხვირით, დიაფრაგმული სუნთქვის გასაუმჯობესებლად. სუნთქვითმა ვარჯიშებმა შეიძლება გამოიწვიოს ასთმის სიმპტომებისა და ცხოვრების ხარისხის ზომიერი გაუმჯობესება და ასთმის მქონე მოზრდილებში ბრონქოდილატატორების მოთხოვნილების შემცირება, მაგრამ მცირე გავლენას ახდენს ფილტვების ფუნქციაზე ან სასუნთქი გზების ანთებაზე.[55][84][85][86][87] საჭიროა შემდგომი კვლევების ჩატარება.[86] [ Cochrane Clinical Answers logo ]

Back
განიხილე – 

ვარჯიშით გამოწვეული ბრონქოსპაზმის მართვა

დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან

ყოველთვის გადახედეთ პაციენტის რეგულარულ მკურნალობას და შეამოწმეთ მათი ინჰალატორის ტექნიკა და დამყოლობა თუ ისინი განიცდიან ფიზიკური დატვირთვით გამოწვეულ სიმპტომებს; ფიზიკური დატვირთვით გამოწვეული ბრონქოკონსტრიქციის გაუარესება ცუდად კონტროლირებად ასთმაზე მიუთითებს, რაც პოტენციურად მოითხოვს მკურნალობის გაძლიერებას.[55] [ Cochrane Clinical Answers logo ]

თუ ფიზიკური დატვირთვა იწვევს სიმპტომებს (მაგ., ქოშინს, ხიხინს) პაციენტებში, რომელთა ასთმა სხვაგვარად კარგად კონტროლდება 1 ეტაპის თერაპიის საშუალებით, ურჩიეთ პაციენტს გამოიყენოს საინჰალაციო SABA ფიზიკურ დატვირთვამდე.[55] გარდა ამისა, განიხილეთ მათ ჩვეულ მედიკამენტზე ერთ-ერთი ქვემოთ ჩამოთვლილის დამატება: ლეიკოტრიენის რეცეპტორების ანტაგონისტი (LTRA); ხანგრძლივი მოქმედების ბეტა აგონისტი (LABA); ნატრიუმის კრომოგლიკატი ან ნედოკრომილი; თეოფილინი.[55][88][89]

ნაბიჯი 2: საწყისი დამატებითი თერაპია (ასთმა არ კონტროლდება დაბალი დოზის ICS-ით და SABA-ით საჭიროებისამებრ)

Back
1-ლი რიგის – 

ფიქსირებულდოზიანი LABA + დაბალი დოზის ICS

ახალ წამალზე გადასვლამდე ყოველთვის შეამოწმეთ პაციენტის ინჰალატორის ტექნიკა და მკურნალობაზე დამყოლობა, დაადასტურეთ ასთმის დიაგნოზი, იმუშავეთ პაციენტთან გამომწვევი ყველა მიზეზის შესამცირებლად ან მოსაშორებლად (მაგ., მოწევა) და თანმხლები დაავადებების აღმოსაფხვრელად, სადაც ეს შესაძლებელია.[55]

თუ პაციენტის სიმპტომები საკმარისად არ კონტროლდება მხოლოდ დაბალი დოზით ინჰალაციური კორტიკოსტეროიდით (ICS), ბრიტანეთის თორაკალური საზოგადოება/შოტლანდიის უნივერსიტეტთაშორისი გაიდლაინების ქსელი (BTS/SIGN) რეკომენდაციას უწევს საინჰალაციო ხანგრძლივი მოქმედების ბეტა აგონისტის (LABA) დამატებას.[55]

დანიშნეთ ფიქსირებულდოზიანი კომბინირებული ICS/LABA ინჰალატორი.[55] LABA არასდროს არ უნდა იქნას გამოყენებული ICS-ის გარეშე.[55] LABA-ს მონოთერაპია ასოცირდება არასასურველი მოვლენების, სიცოცხლისათვის საშიში ასთმის და ასთმის ჰოსპიტალიზაციის გაზრდილ რისკთან.[105][106]​ კლინიკური პრაქტიკის გამოცდილება გვიჩვენებს, რომ კომბინირებული ინჰალატორები არა მხოლოდ ეხმარებიან პაციენტს, არამედ უზრუნველყოფენ, რომ LABA არ მიიღება ICS-ის გარეშე.[55]​ მხოლოდ საინჰალაციო LABA-ს დამატება ICS-ზე აუმჯობესებს ფილტვების ფუნქციას და სიმპტომებს და ამცირებს ასთმის შეტევებს.[104]

საინჰალაციო ICS/LABA შეიძლება დაინიშნოს როგორც ფიქსირებულდოზიანი რეჟიმი (საჭიროების შემთხვევაში ხანმოკლე მოქმედების ბეტა აგონისტით [SABA]) ან როგორც კომბინირებული შემანარჩუნებელი და შემამსუბუქებელი თერაპია ერთ ინჰალატორში (MART; იხილეთ ქვემოთ).[55]

შეიძლება არსებობდეს რამდენიმე საინჰალაციო ფორმულაცია და ფორმულაციები შეიძლება განსხვავდებოდეს რეგიონების მიხედვით. აქ რეკომენდებულია შესაფერისი რეჟიმების მაგალითები, BTS/SIGN გაიდლაინების საფუძველზე. დამატებითი ინფორმაციისთვის მიმართეთ წამლის ადგილობრივ ცნობარს.

პირველადი პარამეტრები

საინჰალაციო ბეკლომეტაზონი/ფორმოტეროლი: დოზა დამოკიდებულია ბრენდზე; გაეცანით პროდუქციასთან დაკავშირებულ ლიტერატურას, დოზირების დეტალებისთვის

ან

ბუდეზონიდი/საინჰალაციო ფორმოტეროლი: დოზა დამოკიდებულია ბრენდზე; გაეცანით პროდუქციასთან დაკავშირებულ ლიტერატურას, დოზირების დეტალებისთვის

ან

ფლუტიკაზონე პროპიონატი/ საინჰალაციო სალმეტეროლი: დოზა დამოკიდებულია ბრენდზე; გაეცანით პროდუქციასთან დაკავშირებულ ლიტერატურას, დოზირების დეტალებისთვის

Back
პლიუს – 

SABA საჭიროებისამებრ

მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში

პაციენტმა უნდა გააგრძელოს ხანგამოშვებითი შემამსუბუქებელი თერაპია, როგორც წესი, საინჰალაციო SABA, როგორც მოკლევადიანი თერაპია, რომელიც საჭიროების შემთხვევაში გამოიყენება სიმპტომების შესამსუბუქებლად.[55]

SABA მუშაობს უფრო სწრაფად და/ან ნაკლები არასასურველი ეფექტებით, ვიდრე ალტერნატივები (იპრატროპიუმი; თეოფილინი).[55][95]

თუ პაციენტი იყენებს SABA-ს 3 ან მეტ დოზას კვირაში სიმპტომების სამართავად, განიხილეთ მე-3-ე ნაბიჯზე გადასვლა (იხ. ქვემოთ).[55]

SABA-ს ხშირი გამოყენება დაკავშირებულია გამწვავებების საგულისხმო ზრდასთან და ასთმასთან დაკავშირებული ჯანდაცვის სერვისების გამოყენებასთან.[96][97] SABA-ს გადაჭარბებული გამოყენება ასევე არის ფატალური ასთმის რისკფაქტორი.[55] SABA-ს ჭარბი გამოყენების რისკის ქვეშ მყოფი პაციენტების პოპულაციები მოიცავს ხანდაზმულებს, მწეველებს და დაბალი სოციალურ-ეკონომიკური მდგომარეობის მქონე პაციენტებს.[97]

პირველადი პარამეტრები

საინჰალაციო სალბუტამოლი: (100 მიკროგრამი/დოზა ინჰალატორი) 100-200 მიკროგრამის ინჰალაცია ოთხჯერ დღეში

Back
პლიუს – 

განათლება და გარემოს კონტროლი

მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში

დარწმუნდით, რომ ყველა პაციენტს თერაპიის ყველა ეტაპზე აქვს წვდომა თვითმართვის პროგრამაზე, რომელიც უნდა მოიცავდეს წერილობით პერსონალიზებულ ასთმის სამოქმედო გეგმას და განათლებას.[55][56][83] [ Cochrane Clinical Answers logo ] ​ ეს უნდა იყოს მხარდაჭერილი რეგულარული პროფესიონალური მიმოხილვით.[55][56]​ ურჩიეთ პაციენტს მიიღოს გარემოსდაცვითი კონტროლის ზომები (მაგ., შეამციროს შიდა და გარე ჰაერის დაბინძურების, თამბაქოს კვამლის, პროფესიული და საყოფაცხოვრებო ალერგენების ზემოქმედება).[55][56]​ თუ ეჭვი გაქვთ პროფესიულ გამომწვევზე, იხილეთ პროფესიული ასთმა.

განიხილეთ სუნთქვითი ვარჯიშის პროგრამები, როგორც მართვის ინტეგრირებული მიდგომის ნაწილი ფარმაკოლოგიურ მკურნალობასთან ერთად, პაციენტის ცხოვრების ხარისხის გასაუმჯობესებლად და სიმპტომების შესამცირებლად.[55] პრაქტიკაში გამოყენებული მიდგომები მოიცავს პაპვორტის მეთოდს და ბუტეიკოს მეთოდს.[55] ეს ტექნიკა მოიცავს ტრენირებული თერაპევტის მხრიდან სწავლებას სუნთქვის სიხშირის და წუთმოცულობის შესამცირებლად და ცხვირით, დიაფრაგმული სუნთქვის გასაუმჯობესებლად. სუნთქვითმა ვარჯიშებმა შეიძლება გამოიწვიოს ასთმის სიმპტომებისა და ცხოვრების ხარისხის ზომიერი გაუმჯობესება და ასთმის მქონე მოზრდილებში ბრონქოდილატატორების მოთხოვნილების შემცირება, მაგრამ მცირე გავლენას ახდენს ფილტვების ფუნქციაზე ან სასუნთქი გზების ანთებაზე.[55][84][85][86][87] საჭიროა შემდგომი კვლევების ჩატარება.[86] [ Cochrane Clinical Answers logo ]

Back
განიხილე – 

ვარჯიშით გამოწვეული ბრონქოსპაზმის მართვა

დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან

ყოველთვის გადახედეთ პაციენტის რეგულარულ მკურნალობას და შეამოწმეთ მათი ინჰალატორის ტექნიკა და დამყოლობა თუ ისინი განიცდიან ფიზიკური დატვირთვით გამოწვეულ სიმპტომებს; ფიზიკური დატვირთვით გამოწვეული ბრონქოკონსტრიქციის გაუარესება ცუდად კონტროლირებად ასთმაზე მიუთითებს, რაც პოტენციურად მოითხოვს მკურნალობის გაძლიერებას.[55] [ Cochrane Clinical Answers logo ]

თუ ფიზიკური დატვირთვა იწვევს სიმპტომებს (მაგ., ქოშინს, ხიხინს) პაციენტებში, რომელთა ასთმა სხვაგვარად კარგად კონტროლდება მე-2-ე ეტაპის თერაპიით, ურჩიეთ პაციენტს გამოიყენოს საინჰალაციო SABA ფიზიკურ დატვირთვამდე.[55] გარდა ამისა, განიხილეთ მათ ჩვეულ მედიკამენტზე ერთ-ერთი ქვემოთ ჩამოთვლილის დამატება: ლეიკოტრიენის რეცეპტორების ანტაგონისტი (LTRA); LABA; ნატრიუმის კრომოგლიკატი ან ნედოკრომილი; თეოფილინი.[55][88][89]

Back
1-ლი რიგის – 

MART LABA + დაბალი დოზით ICS

ახალ წამალზე გადასვლამდე ყოველთვის შეამოწმეთ პაციენტის ინჰალატორის ტექნიკა და მკურნალობაზე დამყოლობა, დაადასტურეთ ასთმის დიაგნოზი, იმუშავეთ პაციენტთან გამომწვევი ყველა მიზეზის შესამცირებლად ან მოსაშორებლად (მაგ., მოწევა) და თანმხლები დაავადებების აღმოსაფხვრელად, სადაც ეს შესაძლებელია.[55]

თუ პაციენტის სიმპტომები საკმარისად არ კონტროლდება მხოლოდ დაბალი დოზის ICS-ით, BTS/SIGN გირჩევთ დაამატოთ საინჰალაციო LABA, როგორც ფიქსირებულდოზიანი რეჟიმი (საჭიროების შემთხვევაში SABA-ით; იხილეთ ზემოთ) ან როგორც კომბინირებული შემანარჩუნებელი და შემამსუბუქებელი თერაპია ცალკე ინჰალატორით (MART).[55]

განიხილეთ MART, განსაკუთრებით თუ პაციენტს ანამნეზში აქვს ასთმის შეტევები ფიქსირებულდოზიან LABA-ზე და დაბალი დოზის ICS-ზე.[55] MART საშუალებას იძლევა სწრაფი შემამსუბუქებელი ეფექტი დადგეს ფორმოტეროლთან ერთად; ასევე ICS-ის დოზის დამატებით, MART უზრუნველყოფს პრევენციული დოზის გაზრდას, როცა მოხსნის საჭიროება იზრდება.[55] შესაბამისად MART რეჟიმით ყოვლისმომცველი თვითმართვის გეგმა უნდა იყოს უზრუნველყოფილი.[55] MART-მა ასევე შეიძლება შეამციროს ICS-ის საერთო დოზირება, რომელიც საჭიროა ასთმის შეტევების თავიდან ასაცილებლად.[55]

პაციენტმა არ უნდა გამოიყენოს ხანგამოშვებითი შემამსუბუქებელი თერაპია (მაგ., საინჰალაციო SABA) MART-თან ერთად.[55]

სერიოზული არასასურველი მოვლენების Cochrane-ის ერთმა მიმოხილვამ ICS-ის რეგულარულ ფორმოტეროლთან ერთად და მის გარეშე მიღებისას სიკვდილის რისკის თვალსაზრისით განსხვავება არ გამოავლინა მოზრდილებთან, რომლებიც იღებდნენ ICS-ფორმოტეროლს და მხოლოდ ICS-ს.[107] [ Cochrane Clinical Answers logo ]

შეიძლება არსებობდეს რამდენიმე საინჰალაციო ფორმულაცია და ფორმულაციები შეიძლება განსხვავდებოდეს რეგიონების მიხედვით. აქ რეკომენდებულია შესაფერისი რეჟიმების მაგალითები, BTS/SIGN გაიდლაინების საფუძველზე. დამატებითი ინფორმაციისთვის მიმართეთ წამლის ადგილობრივ ცნობარს.

პირველადი პარამეტრები

საინჰალაციო ბეკლომეტაზონი/ფორმოტეროლი: დოზა დამოკიდებულია ბრენდზე; გაეცანით პროდუქციასთან დაკავშირებულ ლიტერატურას, დოზირების დეტალებისთვის

ან

ბუდეზონიდი/საინჰალაციო ფორმოტეროლი: დოზა დამოკიდებულია ბრენდზე; გაეცანით პროდუქციასთან დაკავშირებულ ლიტერატურას, დოზირების დეტალებისთვის

Back
პლიუს – 

განათლება და გარემოს კონტროლი

მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში

დარწმუნდით, რომ ყველა პაციენტს თერაპიის ყველა ეტაპზე აქვს წვდომა თვითმართვის პროგრამაზე, რომელიც უნდა მოიცავდეს წერილობით პერსონალიზებულ ასთმის სამოქმედო გეგმას და განათლებას.[55][56][83] [ Cochrane Clinical Answers logo ] ​ ეს უნდა იყოს მხარდაჭერილი რეგულარული პროფესიონალური მიმოხილვით.[55][56]​ ურჩიეთ პაციენტს მიიღოს გარემოსდაცვითი კონტროლის ზომები (მაგ., შეამციროს შიდა და გარე ჰაერის დაბინძურების, თამბაქოს კვამლის, პროფესიული და საყოფაცხოვრებო ალერგენების ზემოქმედება).[55][56]​ თუ ეჭვი გაქვთ პროფესიულ გამომწვევზე, იხილეთ პროფესიული ასთმა.

განიხილეთ სუნთქვითი ვარჯიშის პროგრამები, როგორც მართვის ინტეგრირებული მიდგომის ნაწილი ფარმაკოლოგიურ მკურნალობასთან ერთად, პაციენტის ცხოვრების ხარისხის გასაუმჯობესებლად და სიმპტომების შესამცირებლად.[55] პრაქტიკაში გამოყენებული მიდგომები მოიცავს პაპვორტის მეთოდს და ბუტეიკოს მეთოდს.[55] ეს ტექნიკა მოიცავს ტრენირებული თერაპევტის მხრიდან სწავლებას სუნთქვის სიხშირის და წუთმოცულობის შესამცირებლად და ცხვირით, დიაფრაგმული სუნთქვის გასაუმჯობესებლად. სუნთქვითმა ვარჯიშებმა შეიძლება გამოიწვიოს ასთმის სიმპტომებისა და ცხოვრების ხარისხის ზომიერი გაუმჯობესება და ასთმის მქონე მოზრდილებში ბრონქოდილატატორების მოთხოვნილების შემცირება, მაგრამ მცირე გავლენას ახდენს ფილტვების ფუნქციაზე ან სასუნთქი გზების ანთებაზე.[55][84][85][86][87] საჭიროა შემდგომი კვლევების ჩატარება.[86] [ Cochrane Clinical Answers logo ]

Back
განიხილე – 

ვარჯიშით გამოწვეული ბრონქოსპაზმის მართვა

დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან

ყოველთვის გადახედეთ პაციენტის რეგულარულ მკურნალობას და შეამოწმეთ მათი ინჰალატორის ტექნიკა და დამყოლობა თუ ისინი განიცდიან ფიზიკური დატვირთვით გამოწვეულ სიმპტომებს; ფიზიკური დატვირთვით გამოწვეული ბრონქოკონსტრიქციის გაუარესება ცუდად კონტროლირებად ასთმაზე მიუთითებს, რაც პოტენციურად მოითხოვს მკურნალობის გაძლიერებას.[55] [ Cochrane Clinical Answers logo ]

თუ ფიზიკური დატვირთვა იწვევს სიმპტომებს (მაგ., ქოშინს, ხიხინს) პაციენტებში, რომელთა ასთმა სხვაგვარად კარგად კონტროლდება მე-2-ე ეტაპის თერაპიით, ურჩიეთ პაციენტს გამოიყენოს საინჰალაციო SABA ფიზიკურ დატვირთვამდე.[55] გარდა ამისა, იფიქრეთ მათ ჩვეულ მედიკამენტზე ერთ-ერთი შემდეგი წამლის დამატებაზე: LTRA; LABA; ნატრიუმის კრომოგლიკატი ან ნედოკრომილი; თეოფილინი.[55][88][89]

ნაბიჯი 3: დამატებითი საკონტროლო თერაპია (ასთმა არ კონტროლდება ნაბიჯი 2-ით)

Back
1-ლი რიგის – 

ფიქსირებულდოზიანი LABA + საშუალო დოზის ICS

ახალ წამალზე გადასვლამდე ყოველთვის შეამოწმეთ პაციენტის ინჰალატორის ტექნიკა და მკურნალობაზე დამყოლობა, დაადასტურეთ ასთმის დიაგნოზი, იმუშავეთ პაციენტთან გამომწვევი ყველა მიზეზის შესამცირებლად ან მოსაშორებლად (მაგ., მოწევა) და თანმხლები დაავადებების აღმოსაფხვრელად, სადაც ეს შესაძლებელია.[55]

თუ პსაწყისი დამატებითი თერაპიის შემდეგ სიმპტომების კონტროლი სუბოპტიმალური რჩება, ბრიტანეთის თორაკალური საზოგადოება/შოტლანდიის უნივერსიტეტთაშორისი გაიდლაინების ქსელი (BTS/SIGN) გირჩევთ ან გაზარდოთ საინჰალაციო კორტიკოსტეროიდი (ICS) საშუალო დოზამდე, ან დაამატოთ ლეიკოტრიენის რეცეპტორების ანტაგონისტი (LTRA; იხილეთ ქვემოთ).[55]

თუ იყო გარკვეული გაუმჯობესება, როდესაც დაემატა ხანგრძლივი მოქმედების ბეტა აგონისტი (LABA), როგორც საწყისი დამატებითი თერაპია, მაგრამ სიმპტომების კონტროლი რჩება არაოპტიმალური, გააგრძელეთ LABA და განიხილეთ ICS დოზის გაზრდა დაბალიდან საშუალომდე (ან ფიქსირებულდოზიანი რეჟიმი ან როგორც MART-ი [იხ. ქვემოთ]).[55]​ პრაქტიკაში, ეს მე-3-ე ნაბიჯზე გამოყენებული ყველაზე ხშირად გამოყენებული ვარიანტია.

განიხილეთ LABA-ს შეწყვეტა ICS დოზის გაზრდამდე, თუ LABA-ს დამატებისას გაუმჯობესება არ არის.[55] გაითვალისწინეთ, რომ კლინიკურ პრაქტიკაში, LABA ძალიან იშვიათად წყდება, ამიტომ სიფრთხილით იმოქმედეთ, თუ ამის განხილვა გჭირდებათ.

შეიძლება არსებობდეს რამდენიმე საინჰალაციო ფორმულაცია და ფორმულაციები შეიძლება განსხვავდებოდეს რეგიონების მიხედვით. აქ რეკომენდებულია შესაფერისი რეჟიმების მაგალითები, BTS/SIGN გაიდლაინების საფუძველზე. დამატებითი ინფორმაციისთვის მიმართეთ წამლის ადგილობრივ ცნობარს.

პირველადი პარამეტრები

საინჰალაციო ბეკლომეტაზონი/ფორმოტეროლი: დოზა დამოკიდებულია ბრენდზე; გაეცანით პროდუქციასთან დაკავშირებულ ლიტერატურას, დოზირების დეტალებისთვის

ან

ბუდეზონიდი/საინჰალაციო ფორმოტეროლი: დოზა დამოკიდებულია ბრენდზე; გაეცანით პროდუქციასთან დაკავშირებულ ლიტერატურას, დოზირების დეტალებისთვის

ან

ფლუტიკაზონე პროპიონატი/ საინჰალაციო სალმეტეროლი: დოზა დამოკიდებულია ბრენდზე; გაეცანით პროდუქციასთან დაკავშირებულ ლიტერატურას, დოზირების დეტალებისთვის

ან

ფლუტიკაზონ ფუროატი/საინჰალაციო ვილანტეროლი: დოზა დამოკიდებულია ბრენდზე; გაეცანით პროდუქციასთან დაკავშირებულ ლიტერატურას, დოზირების დეტალებისთვის

Back
პლიუს – 

SABA საჭიროებისამებრ

მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში

თუ პაციენტი იღებს ფიქსირებულდოზიან LABA-ს, მან უნდა გააგრძელოს ხანგამოშვებითი შემამსუბუქებელი თერაპია, ჩვეულებრივ საინჰალაციო ხანმოკლე მოქმედების ბეტა აგონისტი (SABA), როგორც მოკლევადიანი თერაპია, რომელიც საჭიროებისამებრ გამოიყენება სიმპტომების შესამსუბუქებლად.[55]

SABA მუშაობს უფრო სწრაფად და/ან ნაკლები არასასურველი ეფექტებით, ვიდრე ალტერნატივები (იპრატროპიუმი; თეოფილინი).[55][95]

თუ პაციენტი იყენებს SABA-ს 3 ან მეტ დოზას კვირაში სიმპტომების სამართავად, განიხილეთ მე-4-ე ნაბიჯზე გადასვლა (იხ. ქვემოთ).[55]

SABA-ს ხშირი გამოყენება დაკავშირებულია გამწვავებების საგულისხმო ზრდასთან და ასთმასთან დაკავშირებული ჯანდაცვის სერვისების გამოყენებასთან.[96][97] SABA-ს გადაჭარბებული გამოყენება ასევე არის ფატალური ასთმის რისკფაქტორი.[55] SABA-ს ჭარბი გამოყენების რისკის ქვეშ მყოფი პაციენტების პოპულაციები მოიცავს ხანდაზმულებს, მწეველებს და დაბალი სოციალურ-ეკონომიკური მდგომარეობის მქონე პაციენტებს.[97]

პირველადი პარამეტრები

საინჰალაციო სალბუტამოლი: (100 მიკროგრამი/დოზა ინჰალატორი) 100-200 მიკროგრამის ინჰალაცია ოთხჯერ დღეში

Back
პლიუს – 

განათლება და გარემოს კონტროლი

მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში

დარწმუნდით, რომ ყველა პაციენტს თერაპიის ყველა ეტაპზე აქვს წვდომა თვითმართვის პროგრამაზე, რომელიც უნდა მოიცავდეს წერილობით პერსონალიზებულ ასთმის სამოქმედო გეგმას და განათლებას.[55][56][83] [ Cochrane Clinical Answers logo ] ​ ეს უნდა იყოს მხარდაჭერილი რეგულარული პროფესიონალური მიმოხილვით.[55][56]​ ურჩიეთ პაციენტს მიიღოს გარემოსდაცვითი კონტროლის ზომები (მაგ., შეამციროს შიდა და გარე ჰაერის დაბინძურების, თამბაქოს კვამლის, პროფესიული და საყოფაცხოვრებო ალერგენების ზემოქმედება).[55][56]​ თუ ეჭვი გაქვთ პროფესიულ გამომწვევზე, იხილეთ პროფესიული ასთმა.

განიხილეთ სუნთქვითი ვარჯიშის პროგრამები, როგორც მართვის ინტეგრირებული მიდგომის ნაწილი ფარმაკოლოგიურ მკურნალობასთან ერთად, პაციენტის ცხოვრების ხარისხის გასაუმჯობესებლად და სიმპტომების შესამცირებლად.[55] პრაქტიკაში გამოყენებული მიდგომები მოიცავს პაპვორტის მეთოდს და ბუტეიკოს მეთოდს.[55] ეს ტექნიკა მოიცავს ტრენირებული თერაპევტის მხრიდან სწავლებას სუნთქვის სიხშირის და წუთმოცულობის შესამცირებლად და ცხვირით, დიაფრაგმული სუნთქვის გასაუმჯობესებლად. სუნთქვითმა ვარჯიშებმა შეიძლება გამოიწვიოს ასთმის სიმპტომებისა და ცხოვრების ხარისხის ზომიერი გაუმჯობესება და ასთმის მქონე მოზრდილებში ბრონქოდილატატორების მოთხოვნილების შემცირება, მაგრამ მცირე გავლენას ახდენს ფილტვების ფუნქციაზე ან სასუნთქი გზების ანთებაზე.[55][84][85][86][87] საჭიროა შემდგომი კვლევების ჩატარება.[86] [ Cochrane Clinical Answers logo ]

Back
განიხილე – 

ვარჯიშით გამოწვეული ბრონქოსპაზმის მართვა

დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან

ყოველთვის გადახედეთ პაციენტის რეგულარულ მკურნალობას და შეამოწმეთ მათი ინჰალატორის ტექნიკა და დამყოლობა თუ ისინი განიცდიან ფიზიკური დატვირთვით გამოწვეულ სიმპტომებს; ფიზიკური დატვირთვით გამოწვეული ბრონქოკონსტრიქციის გაუარესება ცუდად კონტროლირებად ასთმაზე მიუთითებს, რაც პოტენციურად მოითხოვს მკურნალობის გაძლიერებას.[55] [ Cochrane Clinical Answers logo ]

თუ ფიზიკური დატვირთვა იწვევს სიმპტომებს (მაგ., ქოშინს, ხიხინს) იმ პაციენტებში, რომელთა ასთმა სხვაგვარად კარგად კონტროლდება მე-3 ნაბიჯის თერაპიით, ურჩიეთ პაციენტს გამოიყენოს საინჰალაციო SABA ფიზიკურ დატვირთვამდე.[55] გარდა ამისა, იფიქრეთ მათ ჩვეულ მედიკამენტზე ერთ-ერთი შემდეგი წამლის დამატებაზე: LTRA; LABA; ნატრიუმის კრომოგლიკატი ან ნედოკრომილი; თეოფილინი.[55][88][89]

Back
1-ლი რიგის – 

MART LABA + საშუალო დოზის ICS

ახალ წამალზე გადასვლამდე ყოველთვის შეამოწმეთ პაციენტის ინჰალატორის ტექნიკა და მკურნალობაზე დამყოლობა, დაადასტურეთ ასთმის დიაგნოზი, იმუშავეთ პაციენტთან გამომწვევი ყველა მიზეზის შესამცირებლად ან მოსაშორებლად (მაგ., მოწევა) და თანმხლები დაავადებების აღმოსაფხვრელად, სადაც ეს შესაძლებელია.[55]

თუ იყო გარკვეული გაუმჯობესება, როდესაც LABA დაემატა, როგორც საწყისი დამატებითი თერაპია, მაგრამ სიმპტომების კონტროლი რჩება არაოპტიმალური, გააგრძელეთ LABA და განიხილეთ ICS დოზის გაზრდა დაბალიდან საშუალომდე (როგორც კომბინირებული შემანარჩუნებელი და შემამსუბუქებელი თერაპია [MART] ან ფიქსირებულდოზიანი რეჟიმი [იხ. ზემოთ]).[55]​ პრაქტიკაში, ეს მე-3-ე ნაბიჯზე გამოყენებული ყველაზე ხშირად გამოყენებული ვარიანტია.

MART საშუალებას იძლევა სწრაფი შემამსუბუქებელი ეფექტი დადგეს ფორმოტეროლთან ერთად; ასევე ICS-ის დოზის დამატებით, MART უზრუნველყოფს პრევენციული დოზის გაზრდას, როცა მოხსნის საჭიროება იზრდება.[55] შესაბამისად MART რეჟიმით ყოვლისმომცველი თვითმართვის გეგმა უნდა იყოს უზრუნველყოფილი.[55] MART-მა ასევე შეიძლება შეამციროს ICS-ის საერთო დოზირება, რომელიც საჭიროა ასთმის შეტევების თავიდან ასაცილებლად.[55]

პაციენტმა არ უნდა გამოიყენოს ხანგამოშვებითი შემამსუბუქებელი თერაპია (მაგ., საინჰალაციო SABA) MART-თან ერთად.[55]

სერიოზული არასასურველი მოვლენების Cochrane-ის ერთმა მიმოხილვამ ICS-ის რეგულარულ ფორმოტეროლთან ერთად და მის გარეშე მიღებისას სიკვდილის რისკის თვალსაზრისით განსხვავება არ გამოავლინა მოზრდილებთან, რომლებიც იღებდნენ ICS-ფორმოტეროლს და მხოლოდ ICS-ს.[107] [ Cochrane Clinical Answers logo ]

შეიძლება არსებობდეს რამდენიმე საინჰალაციო ფორმულაცია და ფორმულაციები შეიძლება განსხვავდებოდეს რეგიონების მიხედვით. აქ რეკომენდებულია შესაფერისი რეჟიმების მაგალითები, BTS/SIGN გაიდლაინების საფუძველზე. დამატებითი ინფორმაციისთვის მიმართეთ წამლის ადგილობრივ ცნობარს.

პირველადი პარამეტრები

საინჰალაციო ბეკლომეტაზონი/ფორმოტეროლი: დოზა დამოკიდებულია ბრენდზე; გაეცანით პროდუქციასთან დაკავშირებულ ლიტერატურას, დოზირების დეტალებისთვის

ან

ბუდეზონიდი/საინჰალაციო ფორმოტეროლი: დოზა დამოკიდებულია ბრენდზე; გაეცანით პროდუქციასთან დაკავშირებულ ლიტერატურას, დოზირების დეტალებისთვის

Back
პლიუს – 

განათლება და გარემოს კონტროლი

მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში

დარწმუნდით, რომ ყველა პაციენტს თერაპიის ყველა ეტაპზე აქვს წვდომა თვითმართვის პროგრამაზე, რომელიც უნდა მოიცავდეს წერილობით პერსონალიზებულ ასთმის სამოქმედო გეგმას და განათლებას.[55][56][83] [ Cochrane Clinical Answers logo ] ​ ეს უნდა იყოს მხარდაჭერილი რეგულარული პროფესიონალური მიმოხილვით.[55][56]​ ურჩიეთ პაციენტს მიიღოს გარემოსდაცვითი კონტროლის ზომები (მაგ., შეამციროს შიდა და გარე ჰაერის დაბინძურების, თამბაქოს კვამლის, პროფესიული და საყოფაცხოვრებო ალერგენების ზემოქმედება).[55][56]​ თუ ეჭვი გაქვთ პროფესიულ გამომწვევზე, იხილეთ პროფესიული ასთმა.

განიხილეთ სუნთქვითი ვარჯიშის პროგრამები, როგორც მართვის ინტეგრირებული მიდგომის ნაწილი ფარმაკოლოგიურ მკურნალობასთან ერთად, პაციენტის ცხოვრების ხარისხის გასაუმჯობესებლად და სიმპტომების შესამცირებლად.[55] პრაქტიკაში გამოყენებული მიდგომები მოიცავს პაპვორტის მეთოდს და ბუტეიკოს მეთოდს.[55] ეს ტექნიკა მოიცავს ტრენირებული თერაპევტის მხრიდან სწავლებას სუნთქვის სიხშირის და წუთმოცულობის შესამცირებლად და ცხვირით, დიაფრაგმული სუნთქვის გასაუმჯობესებლად. სუნთქვითმა ვარჯიშებმა შეიძლება გამოიწვიოს ასთმის სიმპტომებისა და ცხოვრების ხარისხის ზომიერი გაუმჯობესება და ასთმის მქონე მოზრდილებში ბრონქოდილატატორების მოთხოვნილების შემცირება, მაგრამ მცირე გავლენას ახდენს ფილტვების ფუნქციაზე ან სასუნთქი გზების ანთებაზე.[55][84][85][86][87] საჭიროა შემდგომი კვლევების ჩატარება.[86] [ Cochrane Clinical Answers logo ]

Back
განიხილე – 

ვარჯიშით გამოწვეული ბრონქოსპაზმის მართვა

დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან

ყოველთვის გადახედეთ პაციენტის რეგულარულ მკურნალობას და შეამოწმეთ მათი ინჰალატორის ტექნიკა და დამყოლობა თუ ისინი განიცდიან ფიზიკური დატვირთვით გამოწვეულ სიმპტომებს; ფიზიკური დატვირთვით გამოწვეული ბრონქოკონსტრიქციის გაუარესება ცუდად კონტროლირებად ასთმაზე მიუთითებს, რაც პოტენციურად მოითხოვს მკურნალობის გაძლიერებას.[55] [ Cochrane Clinical Answers logo ]

თუ ფიზიკური დატვირთვა იწვევს სიმპტომებს (მაგ., ქოშინს, ხიხინს) იმ პაციენტებში, რომელთა ასთმა სხვაგვარად კარგად კონტროლდება მე-3 ნაბიჯის თერაპიით, ურჩიეთ პაციენტს გამოიყენოს საინჰალაციო SABA ფიზიკურ დატვირთვამდე.[55] გარდა ამისა, იფიქრეთ მათ ჩვეულ მედიკამენტზე ერთ-ერთი შემდეგი წამლის დამატებაზე: LTRA; LABA; ნატრიუმის კრომოგლიკატი ან ნედოკრომილი; თეოფილინი.[55][88][89]

Back
1-ლი რიგის – 

ფიქსირებულდოზიანი LABA + დაბალი დოზის ICS

ახალ წამალზე გადასვლამდე ყოველთვის შეამოწმეთ პაციენტის ინჰალატორის ტექნიკა და მკურნალობაზე დამყოლობა, დაადასტურეთ ასთმის დიაგნოზი, იმუშავეთ პაციენტთან გამომწვევი ყველა მიზეზის შესამცირებლად ან მოსაშორებლად (მაგ., მოწევა) და თანმხლები დაავადებების აღმოსაფხვრელად, სადაც ეს შესაძლებელია.[55]

თუ იყო გარკვეული გაუმჯობესება, როდესაც LABA დაემატა, როგორც საწყისი დამატებითი თერაპია, მაგრამ სიმპტომების კონტროლი რჩება არაოპტიმალური, გააგრძელეთ LABA და განიხილეთ LTRA-ს დამატება (იხ. ქვემოთ).[55]

LABA არასდროს არ უნდა იქნას გამოყენებული ICS-ის გარეშე.[55] LABA-ს მონოთერაპია ასოცირდება არასასურველი მოვლენების, სიცოცხლისათვის საშიში ასთმის და ასთმის ჰოსპიტალიზაციის გაზრდილ რისკთან.[105][106] კლინიკური პრაქტიკის გამოცდილება გვიჩვენებს, რომ კომბინირებული ინჰალატორები არა მხოლოდ დამყოლობას უწყობენ ხელს, არამედ უზრუნველყოფენ, რომ LABA არ მიიღება ICS-ის გარეშე.[55]

შეიძლება არსებობდეს რამდენიმე საინჰალაციო ფორმულაცია და ფორმულაციები შეიძლება განსხვავდებოდეს რეგიონების მიხედვით. აქ რეკომენდებულია შესაფერისი რეჟიმების მაგალითები, BTS/SIGN გაიდლაინების საფუძველზე. დამატებითი ინფორმაციისთვის მიმართეთ წამლის ადგილობრივ ცნობარს.

პირველადი პარამეტრები

საინჰალაციო ბეკლომეტაზონი/ფორმოტეროლი: დოზა დამოკიდებულია ბრენდზე; გაეცანით პროდუქციასთან დაკავშირებულ ლიტერატურას, დოზირების დეტალებისთვის

ან

ბუდეზონიდი/საინჰალაციო ფორმოტეროლი: დოზა დამოკიდებულია ბრენდზე; გაეცანით პროდუქციასთან დაკავშირებულ ლიტერატურას, დოზირების დეტალებისთვის

ან

ფლუტიკაზონე პროპიონატი/ საინჰალაციო სალმეტეროლი: დოზა დამოკიდებულია ბრენდზე; გაეცანით პროდუქციასთან დაკავშირებულ ლიტერატურას, დოზირების დეტალებისთვის

Back
პლიუს – 

LTRA

მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში

თუ რაიმე გაუმჯობესება იყო LABA-ს დამატებისას, მაგრამ სიმპტომების კონტროლი რჩება არაოპტიმალური, გააგრძელეთ LABA და განიხილეთ LTRA-ს (მაგ., მონტელუკასტის) დამატება.[55]

BTS/SIGN გირჩევთ განიხილოთ LABA-ს შეჩერება LTRA-ს დაწყებამდე, თუ არ იყო გაუმჯობესება LABA-ს დამატებისას.[55] კლინიკურ პრაქტიკაში, LABA ჩვეულებრივ გრძელდება, ამიტომ სიფრთხილით გააგრძელეთ თუ ეს განიხილება.

მედიკამენტებისა და ჯანდაცვის პროდუქტების მარეგულირებელი სააგენტო (MHRA) აფრთხილებს მონტელუკასტის ქცევასთან და განწყობასთან დაკავშირებულ სერიოზული არასასურველი ეფექტების შესახებ და ურჩევს ჯანდაცვის სპეციალისტებს: ფრთხილად იყვნენ ნეიროფსიქიატრიული რეაქციების მიმართ პაციენტებში, რომლებიც იღებენ მონტელუკასტს, მათ შორის, თუმცა არამხოლოდ შეიძლება იყოს ძილის დარღვევა, დეპრესია და აგზნებადობა, ყურადღების ან მეხსიერების დარღვევა, მეტყველების დარღვევა (ენის ბორძიკი) და ობსესიურ-კომპულსიური სიმპტომები; ურჩიეთ პაციენტებს და მათ მომვლელებს, ყურადღებით წაიკითხონ ნეიროფსიქიატრიული რეაქციების სია პაციენტის საინფორმაციო ფურცელში და დაუყოვნებლივ მიმართონ სამედიცინო დახმარებას, თუ რომელიმე გამოვლინდება; ყურადღებით შეაფასეთ მკურნალობის გაგრძელების რისკი და სარგებელი ნეიროფსიქიატრიული რეაქციების განვითარების შემთხვევაში.[90]

პირველადი პარამეტრები

მონტელუკასტი: 10 მგ ორალურად ერთჯერ დღეში საღამოობით

Back
პლიუს – 

SABA საჭიროებისამებრ

მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში

პაციენტმა უნდა გააგრძელოს ხანგამოშვებითი შემამსუბუქებელი თერაპია, როგორც წესი, საინჰალაციო SABA, როგორც მოკლევადიანი თერაპია, რომელიც საჭიროების შემთხვევაში გამოიყენება სიმპტომების შესამსუბუქებლად.[55]

SABA მუშაობს უფრო სწრაფად და/ან ნაკლები არასასურველი ეფექტებით, ვიდრე ალტერნატივები (იპრატროპიუმი; თეოფილინი).[55][95]

თუ პაციენტი იყენებს SABA-ს 3 ან მეტ დოზას კვირაში სიმპტომების სამართავად, განიხილეთ მე-4-ე ნაბიჯზე გადასვლა (იხ. ქვემოთ).[55]

SABA-ს ხშირი გამოყენება დაკავშირებულია გამწვავებების საგულისხმო ზრდასთან და ასთმასთან დაკავშირებული ჯანდაცვის სერვისების გამოყენებასთან.[96][97] SABA-ს გადაჭარბებული გამოყენება ასევე არის ფატალური ასთმის რისკფაქტორი.[55] SABA-ს ჭარბი გამოყენების რისკის ქვეშ მყოფი პაციენტების პოპულაციები მოიცავს ხანდაზმულებს, მწეველებს და დაბალი სოციალურ-ეკონომიკური მდგომარეობის მქონე პაციენტებს.[97]

პირველადი პარამეტრები

საინჰალაციო სალბუტამოლი: (100 მიკროგრამი/დოზა ინჰალატორი) 100-200 მიკროგრამის ინჰალაცია ოთხჯერ დღეში

Back
პლიუს – 

განათლება და გარემოს კონტროლი

მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში

დარწმუნდით, რომ ყველა პაციენტს თერაპიის ყველა ეტაპზე აქვს წვდომა თვითმართვის პროგრამაზე, რომელიც უნდა მოიცავდეს წერილობით პერსონალიზებულ ასთმის სამოქმედო გეგმას და განათლებას.[55][56][83] [ Cochrane Clinical Answers logo ] ​ ეს უნდა იყოს მხარდაჭერილი რეგულარული პროფესიონალური მიმოხილვით.[55][56]​ ურჩიეთ პაციენტს მიიღოს გარემოსდაცვითი კონტროლის ზომები (მაგ., შეამციროს შიდა და გარე ჰაერის დაბინძურების, თამბაქოს კვამლის, პროფესიული და საყოფაცხოვრებო ალერგენების ზემოქმედება).[55][56]​ თუ ეჭვი გაქვთ პროფესიულ გამომწვევზე, იხილეთ პროფესიული ასთმა.

განიხილეთ სუნთქვითი ვარჯიშის პროგრამები, როგორც მართვის ინტეგრირებული მიდგომის ნაწილი ფარმაკოლოგიურ მკურნალობასთან ერთად, პაციენტის ცხოვრების ხარისხის გასაუმჯობესებლად და სიმპტომების შესამცირებლად.[55] პრაქტიკაში გამოყენებული მიდგომები მოიცავს პაპვორტის მეთოდს და ბუტეიკოს მეთოდს.[55] ეს ტექნიკა მოიცავს ტრენირებული თერაპევტის მხრიდან სწავლებას სუნთქვის სიხშირის და წუთმოცულობის შესამცირებლად და ცხვირით, დიაფრაგმული სუნთქვის გასაუმჯობესებლად. სუნთქვითმა ვარჯიშებმა შეიძლება გამოიწვიოს ასთმის სიმპტომებისა და ცხოვრების ხარისხის ზომიერი გაუმჯობესება და ასთმის მქონე მოზრდილებში ბრონქოდილატატორების მოთხოვნილების შემცირება, მაგრამ მცირე გავლენას ახდენს ფილტვების ფუნქციაზე ან სასუნთქი გზების ანთებაზე.[55][84][85][86][87] საჭიროა შემდგომი კვლევების ჩატარება.[86] [ Cochrane Clinical Answers logo ]

Back
განიხილე – 

ვარჯიშით გამოწვეული ბრონქოსპაზმის მართვა

დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან

ყოველთვის გადახედეთ პაციენტის რეგულარულ მკურნალობას და შეამოწმეთ მათი ინჰალატორის ტექნიკა და დამყოლობა თუ ისინი განიცდიან ფიზიკური დატვირთვით გამოწვეულ სიმპტომებს; ფიზიკური დატვირთვით გამოწვეული ბრონქოკონსტრიქციის გაუარესება ცუდად კონტროლირებად ასთმაზე მიუთითებს, რაც პოტენციურად მოითხოვს მკურნალობის გაძლიერებას.[55] [ Cochrane Clinical Answers logo ]

თუ ფიზიკური დატვირთვა იწვევს სიმპტომებს (მაგ., ქოშინს, ხიხინს) იმ პაციენტებში, რომელთა ასთმა სხვაგვარად კარგად კონტროლდება მე-3 ნაბიჯის თერაპიით, ურჩიეთ პაციენტს გამოიყენოს საინჰალაციო SABA ფიზიკურ დატვირთვამდე.[55] გარდა ამისა, იფიქრეთ მათ ჩვეულ მედიკამენტზე ერთ-ერთი შემდეგი წამლის დამატებაზე: LTRA; LABA; ნატრიუმის კრომოგლიკატი ან ნედოკრომილი; თეოფილინი.[55][88][89]

Back
1-ლი რიგის – 

MART LABA + დაბალი დოზით ICS

ახალ წამალზე გადასვლამდე ყოველთვის შეამოწმეთ პაციენტის ინჰალატორის ტექნიკა და მკურნალობაზე დამყოლობა, დაადასტურეთ ასთმის დიაგნოზი, იმუშავეთ პაციენტთან გამომწვევი ყველა მიზეზის შესამცირებლად ან მოსაშორებლად (მაგ., მოწევა) და თანმხლები დაავადებების აღმოსაფხვრელად, სადაც ეს შესაძლებელია.[55]

თუ იყო გარკვეული გაუმჯობესება კომბინირებული შემანარჩუნებელი და შემამსუბუქებელი თერაპიის (MART) დაწყებისას, მაგრამ სიმპტომების კონტროლი რჩება არაოპტიმალური, გააგრძელეთ MART-ი და განიხილეთ LTRA-ს დამატება (იხ. ქვემოთ).[55]

MART საშუალებას იძლევა სწრაფი შემამსუბუქებელი ეფექტი დადგეს ფორმოტეროლთან ერთად; ასევე ICS-ის დოზის დამატებით, MART უზრუნველყოფს პრევენციული დოზის გაზრდას, როცა მოხსნის საჭიროება იზრდება.[55] შესაბამისად MART რეჟიმით ყოვლისმომცველი თვითმართვის გეგმა უნდა იყოს უზრუნველყოფილი.[55] MART-მა ასევე შეიძლება შეამციროს ICS-ის საერთო დოზირება, რომელიც საჭიროა ასთმის შეტევების თავიდან ასაცილებლად.[55]

პაციენტმა არ უნდა გამოიყენოს ხანგამოშვებითი შემამსუბუქებელი თერაპია (მაგ., საინჰალაციო SABA) MART-თან ერთად.[55]

სერიოზული არასასურველი მოვლენების Cochrane-ის ერთმა მიმოხილვამ ICS-ის რეგულარულ ფორმოტეროლთან ერთად და მის გარეშე მიღებისას სიკვდილის რისკის თვალსაზრისით განსხვავება არ გამოავლინა მოზრდილებთან, რომლებიც იღებდნენ ICS-ფორმოტეროლს და მხოლოდ ICS-ს.[107] [ Cochrane Clinical Answers logo ]

შეიძლება არსებობდეს რამდენიმე საინჰალაციო ფორმულაცია და ფორმულაციები შეიძლება განსხვავდებოდეს რეგიონების მიხედვით. აქ რეკომენდებულია შესაფერისი რეჟიმების მაგალითები, BTS/SIGN გაიდლაინების საფუძველზე. დამატებითი ინფორმაციისთვის მიმართეთ წამლის ადგილობრივ ცნობარს.

პირველადი პარამეტრები

საინჰალაციო ბეკლომეტაზონი/ფორმოტეროლი: დოზა დამოკიდებულია ბრენდზე; გაეცანით პროდუქციასთან დაკავშირებულ ლიტერატურას, დოზირების დეტალებისთვის

ან

ბუდეზონიდი/საინჰალაციო ფორმოტეროლი: დოზა დამოკიდებულია ბრენდზე; გაეცანით პროდუქციასთან დაკავშირებულ ლიტერატურას, დოზირების დეტალებისთვის

Back
პლიუს – 

LTRA

მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში

თუ MART-ის დაწყებისას იყო გარკვეული გაუმჯობესება, მაგრამ სიმპტომების კონტროლი რჩება არაოპტიმალური, გააგრძელეთ MART-ით და განიხილეთ LTRA-ს (მაგ., მონტელუკასტის) დამატება.[55]

მედიკამენტებისა და ჯანდაცვის პროდუქტების მარეგულირებელი სააგენტო (MHRA) აფრთხილებს მონტელუკასტის ქცევასთან და განწყობასთან დაკავშირებულ სერიოზული არასასურველი ეფექტების შესახებ და ურჩევს ჯანდაცვის სპეციალისტებს: ფრთხილად იყვნენ ნეიროფსიქიატრიული რეაქციების მიმართ პაციენტებში, რომლებიც იღებენ მონტელუკასტს, მათ შორის, თუმცა არამხოლოდ შეიძლება იყოს ძილის დარღვევა, დეპრესია და აგზნებადობა, ყურადღების ან მეხსიერების დარღვევა, მეტყველების დარღვევა (ენის ბორძიკი) და ობსესიურ-კომპულსიური სიმპტომები; ურჩიეთ პაციენტებს და მათ მომვლელებს, ყურადღებით წაიკითხონ ნეიროფსიქიატრიული რეაქციების სია პაციენტის საინფორმაციო ფურცელში და დაუყოვნებლივ მიმართონ სამედიცინო დახმარებას, თუ რომელიმე გამოვლინდება; ყურადღებით შეაფასეთ მკურნალობის გაგრძელების რისკი და სარგებელი ნეიროფსიქიატრიული რეაქციების განვითარების შემთხვევაში.[90]

პირველადი პარამეტრები

მონტელუკასტი: 10 მგ ორალურად ერთჯერ დღეში საღამოობით

Back
პლიუს – 

განათლება და გარემოს კონტროლი

მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში

დარწმუნდით, რომ ყველა პაციენტს თერაპიის ყველა ეტაპზე აქვს წვდომა თვითმართვის პროგრამაზე, რომელიც უნდა მოიცავდეს წერილობით პერსონალიზებულ ასთმის სამოქმედო გეგმას და განათლებას.[55][56][83] [ Cochrane Clinical Answers logo ] ​ ეს უნდა იყოს მხარდაჭერილი რეგულარული პროფესიონალური მიმოხილვით.[55][56]​ ურჩიეთ პაციენტს მიიღოს გარემოსდაცვითი კონტროლის ზომები (მაგ., შეამციროს შიდა და გარე ჰაერის დაბინძურების, თამბაქოს კვამლის, პროფესიული და საყოფაცხოვრებო ალერგენების ზემოქმედება).[55][56]​ თუ ეჭვი გაქვთ პროფესიულ გამომწვევზე, იხილეთ პროფესიული ასთმა.

განიხილეთ სუნთქვითი ვარჯიშის პროგრამები, როგორც მართვის ინტეგრირებული მიდგომის ნაწილი ფარმაკოლოგიურ მკურნალობასთან ერთად, პაციენტის ცხოვრების ხარისხის გასაუმჯობესებლად და სიმპტომების შესამცირებლად.[55] პრაქტიკაში გამოყენებული მიდგომები მოიცავს პაპვორტის მეთოდს და ბუტეიკოს მეთოდს.[55] ეს ტექნიკა მოიცავს ტრენირებული თერაპევტის მხრიდან სწავლებას სუნთქვის სიხშირის და წუთმოცულობის შესამცირებლად და ცხვირით, დიაფრაგმული სუნთქვის გასაუმჯობესებლად. სუნთქვითმა ვარჯიშებმა შეიძლება გამოიწვიოს ასთმის სიმპტომებისა და ცხოვრების ხარისხის ზომიერი გაუმჯობესება და ასთმის მქონე მოზრდილებში ბრონქოდილატატორების მოთხოვნილების შემცირება, მაგრამ მცირე გავლენას ახდენს ფილტვების ფუნქციაზე ან სასუნთქი გზების ანთებაზე.[55][84][85][86][87] საჭიროა შემდგომი კვლევების ჩატარება.[86] [ Cochrane Clinical Answers logo ]

Back
განიხილე – 

ვარჯიშით გამოწვეული ბრონქოსპაზმის მართვა

დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან

ყოველთვის გადახედეთ პაციენტის რეგულარულ მკურნალობას და შეამოწმეთ მათი ინჰალატორის ტექნიკა და დამყოლობა თუ ისინი განიცდიან ფიზიკური დატვირთვით გამოწვეულ სიმპტომებს; ფიზიკური დატვირთვით გამოწვეული ბრონქოკონსტრიქციის გაუარესება ცუდად კონტროლირებად ასთმაზე მიუთითებს, რაც პოტენციურად მოითხოვს მკურნალობის გაძლიერებას.[55] [ Cochrane Clinical Answers logo ]

თუ ფიზიკური დატვირთვა იწვევს სიმპტომებს (მაგ., ქოშინს, ხიხინს) იმ პაციენტებში, რომელთა ასთმა სხვაგვარად კარგად კონტროლდება მე-3 ნაბიჯის თერაპიით, ურჩიეთ პაციენტს გამოიყენოს საინჰალაციო SABA ფიზიკურ დატვირთვამდე.[55] გარდა ამისა, იფიქრეთ მათ ჩვეულ მედიკამენტზე ერთ-ერთი შემდეგი წამლის დამატებაზე: LTRA; LABA; ნატრიუმის კრომოგლიკატი ან ნედოკრომილი; თეოფილინი.[55][88][89]

ნაბიჯი 4: სპეციალიზებული თერაპია (ასთმა არ კონტროლდება მე-3 ნაბიჯით)

Back
1-ლი რიგის – 

მიმართვა სპეციალისტსთან

თუ პაციენტს აქვს მძიმე ცუდად კონტროლირებადი ასთმა, მიუხედავად მე-3 ეტაპის მკურნალობისა, კარგი დაცვითა და ინჰალატორის სწორი ტექნიკით, ბრიტანეთის თორაკალური საზოგადოება/შოტლანდიის უნივერსიტეტთაშორისი გაიდლაინების ქსელი (BTS/SIGN) გირჩევთ მიმართოთ სპეციალისტს.[55] ამ კონკრეტულ პაციენტთა ჯგუფში ძალიან ცოტაა კლინიკური კვლევები იმისათვის რომ არსებობდეს მართვის გზამკვლევი. რეკომენდაციები ძირითადად მხოლოდ საინჰალაციო კორტიკოსტეროიდზე (ICS) დამატებითი თერაპიის კვლევის მონაცემების ექსტრაპოლაციას ეფუძნება.[55]

სპეციალისტმა შესაძლოა სცადოს რამდენიმე მიდგომა, მათ შორის: ICS-ის გაზრდა საშუალოდან მაღალ დოზამდე; ხანგრძლივი მოქმედების მუსკარინული ანტაგონისტის (LAMA) დამატება; თეოფილინის დამატება; ორალური კორტიკოსტეროიდები; ბიოლოგიური აგენტები; ბრონქული თერმოპლასტიკა.[55]

სპეციალისტმა შეიძლება განიხილოს ICS-ის გაზრდა მაღალ დოზამდე; ეს უნდა გაკეთდეს მხოლოდ როგორც ფიქსირებული დოზის რეჟიმის ნაწილი, ხანმოკლე მოქმედების ბეტა აგონისტით (SABA), რომელიც გამოიყენება როგორც შემამსუბუქებელი თერაპია (იხ. ზემოთ).[55][56]

თუ პაციენტის ასთმა არ პასუხობს ICS-ს პლუს ხანგრძლივი მოქმედების ბეტა აგონისტი (LABA), LAMA-ს (მაგ., ტიოტროპიუმის) დამატება ICS-ზე არის შესაძლო ალტერნატივა, რომელიც სპეციალისტმა შეიძლება განიხილოს.[55] მტკიცებულება არასაკმარისია იმის დასამტკიცებლად, რომ ტიოტროპიუმის დამატება ICS-ზე პაციენტებში, რომლებიც არაადექვატურად კონტროლდებიან მხოლოდ ICS-ზე, აქვს რაიმე სარგებელი LABA-ს ICS-ზე დამატებასთან შედარებით.[55]

ორალური თეოფილინი არის ბრონქოდილატორი, რომელიც შეიძლება დაემატოს ფილტვების ფუნქციის და სიმპტომების გასაუმჯობესებლად, მაგრამ ასოცირდება არასასურველ ეფექტებთან, მათ შორის თავის ტკივილთან, გულისრევასა და ღებინებასთან.[55] პლაზმაში თეოფილინის კონცენტრაცია უნდა შემოწმდეს მკურნალობის დაწყებიდან 5 დღის შემდეგ და მინიმუმ 3 დღეში დოზის ნებისმიერი კორექტირების შემდეგ. გაითვალისწინეთ, რომ მოწევა ზრდის თეოფილინის კლირენსს (აქედან გამომდინარე, პრეპარატი ნაკლებად ეფექტურია მწეველ ადამიანებში).

ზოგიერთ პაციენტს ძალიან მძიმე ასთმით, რომელიც არ კონტროლდება მაღალი დოზის ICS-ით, და რომლებიც ასევე გამოიკვლიეს ან ჯერ კიდევ იღებენ LABA-ს, ლეიკოტრიენის რეცეპტორების ანტაგონისტს (LTRA), LAMA-ს ან თეოფილინს, შეიძლება დასჭირდეთ რეგულარული ხანგრძლივი მოქმედების პერორალური კორტიკოსტეროიდები.[55] პრაქტიკაში, პაციენტთა მხოლოდ მცირე რაოდენობას ექნება სიმპტომები, რომლებიც რჩება უკონტროლო მაღალი დოზებით თერაპიის მიუხედავად. ამ პაციენტებისთვის ყოველდღიური ორალური კორტიკოსტეროიდები უნდა იქნას გამოყენებული მხოლოდ ყველაზე დაბალი დოზით, რაც უზრუნველყოფს ადექვატურ კონტროლს.[55] ყველა პაციენტი, რომელსაც ესაჭიროება ორალური კორტიკოსტეროიდების ხშირი ან მუდმივი გამოყენება, უნდა იმყოფებოდეს ასთმის სპეციალისტის მეთვალყურეობის ქვეშ.[55]

თუ პაციენტს აქვს მძიმე პერსისტირებადი ასთმა, რომელიც კვლავ უკონტროლოა, მიუხედავად სხვა მე-4-ე საფეხურის თერაპიისა, მესამეული მოვლის ცენტრის სპეციალისტმა შეიძლება განიხილოს ბიოლოგიური აგენტები, როგორც ოპტიმიზებული სტანდარტული თერაპიის დამატება. ოპტიმიზებული სტანდარტული თერაპია განისაზღვრება, როგორც სრული მკურნალობა, და თუ გადაიტანება, როგორც დოკუმენტირებული შესაბამისობა ICS, LABA, LTRA, თეოფილინის, ორალური კორტიკოსტეროიდების მაღალ დოზებთან და მოწევის შეწყვეტა, თუ კლინიკურად შესაბამისია.[55] სპეციალისტმა შეიძლება განიხილოს ერთ-ერთი დამატებითი ბიოლოგიური აგენტი. ზოგიერთი ბიოლოგიური პრეპარატი შესაფერისია სახლში თვითმკურნალობისთვის შესაბამისი ტრენინგის შემდეგ.[122]

ომალიზუმაბი არის ვარიანტი პაციენტებისთვის მძიმე მდგრადი ალერგიული იმუნოგლობულინით E (IgE) განპირობებული ასთმით, რომლებსაც აქვთ: დადებითი კანის ტესტი ან ინ ვიტრო რეაქტიულობა მრავალწლიანი აეროალერგენის მიმართ; ფილტვის ფუნქციის დაქვეითება (ფორსირებული ამოსუნთქვის მოცულობა 1 წამში [FEV1] 80%-ზე ნაკლები); ხშირი დღის სიმპტომები ან ღამით გაღვიძება; მრავალჯერადი დოკუმენტირებული მძიმე გამწვავებები მიუხედავად ყოველდღიური მაღალი დოზის ICS პლუს LABA.[55][108][109][110][111][112][113]

მეპოლიზუმაბი შეიძლება განხილულ იქნას მძიმე რეფრაქტერული ეოზინოფილური ასთმის შემთხვევაში, თუ პაციენტის სისხლში ეოზინოფილების რაოდენობა დაფიქსირდა როგორც ≥300 უჯრედი მიკროლიტრზე და პაციენტს ჰქონდა მინიმუმ 4 გამწვავება სისტემური კორტიკოსტეროიდების საჭიროებით წინა 12 თვის განმავლობაში, ან პაციენტი უწყვეტად იღებდა მინიმუმ 5 მგ/დღეში პრედნიზოლონის ექვივალენტ ორალურ კორტიკოსტეროიდს წინა 6 თვის განმავლობაში.[55][112][114] მეპოლიზუმაბი შეიძლება განხილულ იქნას მძიმე რეფრაქტერული ეოზინოფილური ასთმისთვის, თუ პაციენტის სისხლში ეოზინოფილების რაოდენობა დაფიქსირდა როგორც ≥400 უჯრედი მიკროლიტრზე და მას ჰქონდა მინიმუმ 3 გამწვავება სისტემური კორტიკოსტეროიდების საჭიროებით წინა 12 თვის განმავლობაში (ასე რომ, პაციენტი ასევე ექვემდებარება ორივეს ბენრალიზუმაბის ან რესლიზუმაბის დანიშვნას - იხილეთ ქვემოთ).[55][112][114]

რესლიზუმაბი არის ვარიანტი მძიმე ეოზინოფილური ასთმისთვის, რომელიც არაადექვატურად კონტროლდება მაღალი დოზის ICS-ით პლუს სხვა წამლით შემანარჩუნებელი თერაპიის მიუხედავად, მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ: პაციენტის სისხლში ეოზინოფილების რაოდენობა დაფიქსირდა როგორც 400 უჯრედი მიკროლიტრზე; პაციენტს ჰქონდა მინიმუმ 3 მძიმე ასთმის გამწვავება, რასაც ესაჭიროებოდა სისტემური კორტიკოსტეროიდები წინა 12 თვის განმავლობაში.[55][112][115]

ბენრალიზუმაბის გამოყენება შესაძლებელია მძიმე ეოზინოფილური ასთმის სამკურნალოდ, რომელიც რჩება უკონტროლო, მიუხედავად შემანარჩუნებელი თერაპიისა ICS-ის და LABA-ს მაღალი დოზებით, მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ პაციენტის სისხლში ეოზინოფილების რაოდენობა დაფიქსირდა როგორც ≥300 უჯრედი მიკროლიტრზე და ადამიანს ჰქონდა 4 ან მეტი გამწვავება, რომელიც საჭიროებდა სისტემურ კორტიკოსტეროიდებს წინა 12 თვის განმავლობაში, ან პაციენტი უწყვეტად იღებდა მინიმუმ 5 მგ/დღეში პრედნიზოლონის ექვივალენტ პერორალურ კორტიკოსტეროიდებს წინა 6 თვის განმავლობაში (ანუ, პაციენტისთვის ნაჩვენებია მეპოლიზუმაბის მიღება).[55][112][116][117] ბენრალიზუმაბი ასევე შეიძლება განიხილებოდეს, თუ პაციენტის სისხლში ეოზინოფილების რაოდენობა დაფიქსირდა როგორც ≥400 უჯრედი მიკროლიტრზე 3 ან მეტი გამწვავებით, რომლებიც საჭიროებენ სისტემურ კორტიკოსტეროიდებს ბოლო 12 თვის განმავლობაში (ანუ, პაციენტისთვის ნაჩვენებია რელიზუმაბის მიღება).[55][112][116][117]

დუპილუმაბი არის ვარიანტი მძიმე ასთმის მქონე პაციენტებისთვის, ტიპი 2 ანთებით, რომელიც არაადექვატურად კონტროლდება, მიუხედავად შემანარჩუნებელი თერაპიისა მაღალი დოზის ICS-ით და სხვა შემანარჩუნებელი მკურნალობისა, მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ: პაციენტს აქვს სისხლში ეოზინოფილების რაოდენობა ≥150 მიკროლიტრზე და ფრაქციულად ამოისუნთქა აზოტის ოქსიდი ≥25-ია მილიარდზე და პაციენტს ჰქონდა მინიმუმ 4 ან მეტი გამწვავება წინა 12 თვის განმავლობაში; პაციენტთან მეპოლიზუმაბი, რესლიზუმაბი ან ბენრალიზუმაბი ნაჩვენები არ არის, ან პაციენტს აქვს ასთმა, რომელიც ადეკვატურად არ რეაგირებს ამ ბიოლოგიურ თერაპიაზე.[118][119]

ტეზეპელუმაბი შეიძლება განხილულ იქნას მძიმე ასთმისთვის, როდესაც მაღალი დოზით ICS-ით მკურნალობის და სხვა შემანარჩუნებელი მკურნალობის ფონზე სიპმტომები კონტროლირებადი არ არის, მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ: პაციენტს ჰქონდა 3 ან მეტი გამწვავება წინა წელს, ან პაციენტი იღებს შემანარჩუნებელ ორალურ კორტიკოსტეროიდებს.[120][121]

ბრონქული თერმოპლასტიკა მიზნად ისახავს ბრონქების გლუვი კუნთების მასის შემცირებას, შესაბამისად, ამცირებს ბრონქოკონსტრიქციის შესაძლებლობებს. დიდ ბრიტანეთში მხოლოდ რამდენიმე სპეციალიზებული ცენტრი გვთავაზობს ამ მკურნალობას, რომელსაც აქვს მნიშვნელოვანი რესურსი.[55] ნებისმიერი პაციენტი, რომელთანაც განიხილება ბრონქული თერმოპლასტიკა, უნდა შეფასდეს ასთმის დიაგნოზის დასადასტურებლად, რომ უკონტროლო ასთმა არის მათი მიმდინარე სიმპტომების მიზეზი და რომ ისინი იცავენ მიმდინარე მკურნალობას.[55] ასთმის სპეციალისტმა, რომელიც ბრონქული თერმოპლასტიკის ექსპერტიც არის, უნდა შეაფასოს პაციენტები მკურნალობის დაწყებამდე და მკურნალობა უნდა ჩატარდეს სპეციალიზებულ ცენტრში შესაბამისი რესურსებითა და ტრენინირების, ასევე ინტენსიური თერაპიის განყოფილებასთან წვდომის შესაძლებლობით.[55] მძიმე ასთმის მქონე პირებთან, ბრონქული თერმოპლასტიკა აუმჯობესებს ასთმა-სპეციფიკურ ცხოვრების ხარისხს, მძიმე გამწვავებების შემცირებით და მკურნალობის შემდგომ პერიოდში ჯანდაცვის სერვისების გამოყენებით.[123][124] დიდ ბრიტანეთში, იმ პაციენტების დეტალური მონაცემები, რომლებსაც უტარდებათ ბრონქული თერმოპლასტიკა, შეყვანილ უნდა იქნას მძიმე ასთმის რეესტრში. ბრონქული თერმოპლასტიკა არის ინვაზიური პროცედურა და მოკლევადიან პერიოდში არასასურველი რესპირატორული მოვლენების მაღალ სიხშირესთან ასოცირდება.[125]

პირველადი პარამეტრები

დაამატეთ LAMA

თიოტროპიუმი საინჰალაციო: 5 მიკროგრამის ინჰალაცია დღეში ერთხელ

ან

დაამატეთ თეოფილინი

თეოფილინი: დაუკავშირდით სპეციალისტს დოზირებასთან დაკავშირებით.

ან

დაამატეთ ორალური კორტიკოსტეროიდი

პრენდიზოლონი: დაუკავშირდით სპეციალისტს დოზირებასთან დაკავშირებით.

მეორეული ვარიანტები

დაამატეთ ბიოლოგიური მედიკამენტი

ომალიზუმაბი: დოზა დამოკიდებულია IgE კონცენტრაციაზე და სხეულის წონაზე; დოზის შესარჩევად მიმართეთ სპეციალისტს

ან

დაამატეთ ბიოლოგიური მედიკამენტი

მეპოლიზუმაბი: 100 მგ კანქვეშ ყოველ 4 კვირაში

ან

დაამატეთ ბიოლოგიური მედიკამენტი

რესლიზუმაბი: დოზა დამოკიდებულია სხეულის წონაზე; მიმართეთ სპეციალისტს დოზის შესარჩევად

ან

დაამატეთ ბიოლოგიური მედიკამენტი

ბენრალიზუმაბი: 30 მგ კანქვეშ ყოველ 4 კვირაში პირველი 3 დოზა საწყისად, შემდეგ 30 მგ ყოველ 8 კვირაში

ან

დაამატეთ ბიოლოგიური მედიკამენტი

დუპილუმაბი: დოზა დამოკიდებულია თანმხლებ დაავადებებზე და სხვა მკურნალობაზე; მიმართეთ სპეციალისტს დოზის შესარჩევად

ან

დაამატეთ ბიოლოგიური მედიკამენტი

ტეზეპელუმაბი: 210 მგ კანქვეშ ყოველ 4 კვირაში

back arrow

აირჩიეთ პაციენტების ჯგუფი ჩვენი რეკომენდაციების სანახავად

მიაქციეთ ყურადღება, რომ ფორმულაცია/შეყვანის გზა და დოზირება შეიძლება განსხვავებული იყოს მედიკამენტების დასახელების და ბრენდების, წამლების ფორმულარის ან გეოგრაფიული ადგილმდებარეობის მიხედვით. მკურნალობის შესახებ რეკომენდაციები სპეციფიკურია პაციენტის ჯგუფების მიხედვით. იხილეთ გაფრთხილება

ამ მასალის გამოყენება ექვემდებარება ჩვენს განცხადებას