მიდგომა
არ არსებობს VEEV ინფექციისთვის სპეციფიკური მკურნალობა. VEEV ინფექციის მქონე ზოგიერთი პაციენტი ასიმპტომურია და მკურნალობას არ საჭიროებს. VEEV ინფექციის შემთხვევათა უმეტესობა იძლევა გრიპის ან დენგეს ცხელების მსგავს სიმპტომებს (მაგ., ცხელების უეცარი დაწყება, თავის ტკივილი, შეუძლოდ ყოფნა), რომლებიც სიმძიმის მიხედვით მსუბუქია და თვითგანკურნებადი და მხოლოდ დამხმარე მკურნალობას საჭიროებს. თუ განვითარდა ნევროლოგიური სიმპტომები, შეიძლება ანტიკონვულსანტების მიცემასა და სასუნთქი გზების დაცვასთან ერთად ჰოსპიტალიზაციის საჭიროებაც დადგეს. ჰემორაგიის შემთხვევაში, შეიძლება საჭირო გახდეს სისხლის პროდუქტების ტრანსფუზია.
სიმპტომიანი პაციენტების დამხმარე მკურნალობა
მსუბუქი შემთხვევების დამხმარე მკურნალობა მოიცავს პერორალურად ჭარბი სითხეების მიღებას (ანუ საკმარისი სითხე სუფთა შარდის გამოსაყოფად) და ტკივილგამაყუჩებლების და/ან სიცხის საწინააღმდეგო პრეპარატების გამოყენებას (მაგ., პარაცეტამოლი).
ღებინება ვითარდება VEEV ინფექციის მქონე პაციენტების დაახლოებით 55%-60%-ში, ფაღარათი პაციენტების დაახლოებით 23%-ში.[6][5][25] ღენიბეისა და დიარეის შედეგად მძიმე დეჰიდრატაციის განვითარების შემთხვევაში, პაციენტი უნდა ჰოსპიტალიზდეს და ჩაუტარდეს მკურნალობა პერორალური თუ ინტრავენური სითხეებით, ღებინების საწიმააღმდეგო აგენტებთან ერთად (მაგ. ონდანსეტრონი). ბავშვებში, დასაწყისში მიწოდებულმა ონდანსეტრონის პერორალურმა ერთჯერადმა დოზამ შეიძლება აგვარიდოს ინტრავენურად სითხეების მიცემის და ჰოსპიტალიზაციის საჭიროება.[39] სხვა ანტიემეტური საშუალებები რეკომენდებული არ არის, ნაკლები მარგებლობის და უარყოფითი ეფექტის რისკის გამო.
VEEV ინფექციის სიმპტომების მქონე ორსულები უნდა იმყოფებოდნენ განსაკუთრებული მეთვალყურეობის ქვეშ, რადგან ფიქსირდება დედის ინფექციასთან დაკავშირებული მკვდრადშობადობის და სპონტანური აბორტის შემთხვევები.[30]
ნევროლოგიური სიმპტომების მართვა
ენცეფალიტით გამოწვეული ნევროლოგიური გართულებები (მაგ., დეზორიენტაცია, ატაქსია, და პარეზები) გვხვდება VEEV ინფექციის დაახლოებით 4%-14%-ში, ყველაზე მაღალი გავრცელებით ბავშვებში.[2] ნევროლოგიური გართულების მქონე პაციენტებმა, შესაძლებლობის შემთხვევაში, უნდა მიმართონ საავადმყოფოს და შეფასდნენ გულყრებზე. გულყრის აქტივობის ან გულყრების ანამნეზის შემთხვევაში იყენებენ ანტიკონვულსანტებს. ბენზოდიაზეპინებს უპირატესობა ენიჭება გულყრების მართვის საწყის ეტაპზე, ლორაზეპამთან ერთად, რომელიც ყველაზე ეფექტურია ხანგრძლივი ნახევარდაშლის პერიოდის გამო. თუ გულყრების შესაჩერებლად საჭიროა მეორე წამალი, მიზანშეწონილია ფენიტოინის დანიშვნა. ორსულ ქალებში ფენოტიონი გამოიყენება მხოლოდ სიცოცხლისთვის საშიში მდგომარეობების დროს, მისი პოტენციური ტერატოგენურობის გამო. თუ პაციენტი იღებს ზოგიერთ ანტიკონვულსანტს, იწარმოება შრატში წამლის დონის მონიტორინგი იმის უზრუნველსაყოფად, რომ მიღწეულია მედიკამენტის თერაპიული დონე. თუ პაციენტს აღენიშნება ფსიქიკური სტატუსის ცვლილება (მაგ., გაბრუება), ადექვატური სუნთქვის უზრუნველსაყოფად პაციენტი უნდა დაინტუბირდეს და დაეწყოს ხელოვნური ვენტილაცია.
თავის ტვინის შეშუპებისა და ქალასშიდა წნევის მომატების შესაფასებლად უნდა ჩატარდეს კრანიული ნერვები გამოკვლევა, ფუნდოსკოპიური კვლევა და თავის CT ან თავის ტვინის MRI. თუ ქალასშიდა წნევა მომატებულია, წნევის შესამცირებლად შეიძლება განვიხილოთ თავის აწევა, ჰიპერვენტილაცია, და ინტრავენური მანიტოლი.[40]
ვირუსული ენცეფალიტის ამსახველი რადიოლოგიური კვლევების ან თავზურგტვინის სითხის მონაცემების არსებობის პირობებში, მიზანშეწონილია პაციენტის მკურნალობა ინტრავენური აციკლოვირით, რომელიც დაფარავს მარტივი ჰერპესის ვირუსის პოტენციურ ინფექციას. მედიკამენტი ასევე გამოიყენება იმ შემთხვევაში, თუ აღნიშნული ტესტების ჩატარება 6 საათის ფარგლებში ვერ ხერხდება, ან პაციენტის მდგომარეობა უარესდება.[37] ბაქტერიული ენცეფალიტის დიაგნოზის გამორიცხვამდე დაწყებულ უნქდა იქნას ემპირიული ანტიბიოტიკოთერაპია.[36]
ჰემორაგიის მკურნალობა
თუ პაციენტს აქვს ჰემორაგიის ანამნეზი, უნდა შეფასდეს სისხლდენის სიმძიმე და იდენტიფიცირდეს მისი წყარო. სისხლდენის წყაროს ამოსაცნობად შესაძლოა დაგვეხმაროს ნაზოგასტრული ასპირაცია (კუჭ-ნაწლავის ტრატის [GI] ზედა და ქვედა ნაწილებიდან სისხლდენის დიფერენცირებისთვის) უცნობია, თუ რამდენად შესაძლებელია სისხლდენის ედნოსკოპიური ან ქირურგიული მეთოდებით შეჩერება, თუმცა აუცილებელია კონსულტაციები გასტროენტეროლოგთან და ქირურგთან.
უნდა ჩატარდეს ჰემოგლობინის (Hb) სერიული ანალიზები. თუ ჰემოგლობინი <7 g/dL (4.3 მმოლ/ლ), ჩვეულებრივ იწყება სისხლის გადასხმა და სითხის აღდგენა. მას შემდეგ რაც ინდივიდუალური შეთავსება დასრულებულია, უნდა დაიწყოს სისხლის გადასხმები, ჰემოგლობინის ≥7g/dL (≥4.3 მმოლ/ლ) -ის მაჩვენებლის შენარჩუნების მიზნით. ინტრავენური წვდომა ხორციელდება ორმხრივი, პერიფერიული, დიდი ზომის კათეტერით (16 გ), ხოლო რეჰიდრატაცია იწყებაკრისტალოიდებით ან კოლოიდებით (გამოიყენეთ 3 მლ ყოველ 1 დაკარგულ მლ-ზე.
აქტიური სისხლდენის დროს, თუ პაციენტი ჰიპოვოლემიურია, შეიძლება განვიხილოთ სისხლის გადასხმა, იმ შემთხვევაშიც კი, თუ ჰემოგლობინი ნორმაშია (ანუ 13.5-17.5 გ/დლ მამაკაცებში; 12.0-15.5 გ/დლ ქალებში). ფილტვის არტერიის კათეტერიზაციით მონიტორინგი შეიძლება გახდეს საჭირო თანმხლები დაავადებების მქონე პაციენტებში (მაგ., გულის უკმარისობა), ვისთვისაც სითხით გადატვირთვა რისკფაქტორს წარმოადგენს.
სრულად არ არის შესწავლილი VEEV ინფექციებით გამოწვეული გასტროინტესტინური სისხლდენის პათოგენეზი, მაგრამ ჰისტოპათოლოგიური კვლევებით ვლინდება გასტროინტესტინურ ტრაქტში ლიმფოიდური ფოლიკულების ნეკროზის გამო ლიმფოციტების მასიური გამოლევა,[33] რაც იძლევა ვარაუდს, რომ გასტროინტესტინური სისხლდენა ქსოვილების დაშლისა და გასტროინტესტინურ ტრაქტში ანთებითი პროცესის შედეგია.
ამ მასალის გამოყენება ექვემდებარება ჩვენს განცხადებას