ნოკარდიოზი

მიმოხილვა 
თეორია 
დიაგნოზი 
მართვა 
მეთვალყურეობა 
წყაროები 

კლინიკური და რადიოგრაფიული ნიშნები პულმონურ, დისემინირებულ და კანის ნოკარდიოზისას არასპეციფიკურია. ეს შესაძლოა შეეშალოთ სხვა ბაქტერიულ ინფექციებში, მათ შორისაა აქტინომიკოზი და ტუბერკულოზი, ისევე როგორც სოკოვანი ინფექციები და ავთვისებიანი მდგომარეობები, რომელიც აზიანებს ფილტვებს, კანსა და ტვინს.[7]

ანამნეზი და ფიზიკური ნიშნები

ნოკარდიოზზე უნდა ვიფიქროთ იმუნოკომპრომისულ ქვემწვავე ან ქრონიკული პნევმონიის მქონე პაციენტებში, ან ცნს-ის ან კანისა და რბილი ქსოვილის დაზიანების მქონე პაციენტებში. ნოკარდიოზის სწრაფმა მიმდინარეობამ შესაძლოა დააჩქაროს დიაგნოსტიკური გამოკვლევა, განსაკუთრებით მაპროვოცირებელი ფაქტორების მქონე პაციენტებში. პულმონური დაავადების სიმპტომები ძირითადად არასპეციფიკურია და შესაძლოა მოიცავდეს ცხელებასა და ხველას, ნახველის წარმოქმნით. ცნს-ის დაავადების მქონე პაციენტებს ჩვეულებრივ აღენიშნებათ ტვინის ერთი ან მეტი აბსცესი და შეიძლება გამოვლინდეს მომატებული ინტრაკრანიალური წნევა ფოკალური ნევროლოგიური ნიშნებით (მაგ., გულისრევა, ღებინება, თავის ტკივილი, დაბნეულობა და ცნობიერების დაქვეითება) კანის დაავადების მქონე პაციენტებს ხშირად აქვთ კანის წყლულები ან აბსცესები.[43]

ლაბორატორიული კვლევები

ნოკარდიოზის დიაგნოზი საჭიროებს კლინიკური ნიმუშიდან ორგანიზმების იზოლირებასა და დადგენას. ნოკარდიას კოლონიებს შესაძლოა დასჭირდეს 2 კვირა ამოსათესად, მნიშვნელოვანია, რომ შეატყობინოთ ლაბორატორიას ინფექციის ეჭვის შემთხვევაში. ზომების მიღება საჭიროა, რათა მოხდეს ორგანიზმის დადგენისა და აღდგენის ოპტიმიზაცია.ნოკარდია შესაძლოა გავრცელდეს ნებისმიერ ორგანოში, შესაბამისად კლინიკური ნიმუშები შეიძლება განსხვავდებოდეს. იმის გამო, რომ შემთხვევების უმრავლესობა პულმონურია, ყველაზე ხშირი ნიმუშები არის ნახველიდან, ბრონქოალვეოლური ლავაჟისა ან რესპირატორული ნიმუშიდან. სხვა ნიმუშები შესაძლოა იყოს კანის ბიოფსიიდან, ღრმა კანქვეშა სითხის გროვის ასპირაციიდან, ცერებროსპინური სითხიდან და ბიოფსიის ნაცხიდან.[20]ნოკარდია იშვიათად ვლინდება ლაბორატორიაში დამაბინძურებლის სახით და თითოეული იზოლატის ფრთხილი შეფასებაა საჭირო.[44] სეროლოგია,როგორც წესი არ გამოიყენება,რადგან არ არსებობს სეროლოგიური ტექნიკა,რომელსაც კლინიკურად ყველა რელევანტური სახეობის დადგენა შეუძლია. უფრო მეტიც, როგორც წესი ანტისხეულის პასუხი დაგვიანებულია იმუნოკომპრომისულ პაციენტებში.[8]

გრამის და მჟავაგამძლე საღებავები

დიაგნოზის დაზუსტების პირველი საფეხურია კულტურისთვის განკუთვნილი ნიმუშების მიკროსკოპული და მაკროსკოპული გამოკვლევა.[8] მოდიფიცირებული მჟავაგამძლე საღებავით შეღებვა, განსაკუთრებით გრამის წესით შეღებვა მნიშვნელოვანია რათა უზრუნველყოს სწრაფი წინასწარი დიაგნოზი იმ დროს, როდესაც ხდება კულტურის შედეგის ლოდინი.[21][Figure caption and citation for the preceding image starts]: ამოხველებული ნახველის ნიმუში: მოდიფიცირებული მჟავაგამძლე საღებავით შეღებვა, რაც გვიჩვენებს ნოკარდიას სახეობებსFrom the collection of Dr Jorge Garbino [Citation ends].
ნოკარდიების შტამების უმეტესობა არის მჟავაგამძლე პირდაპირ ნაცხში, თუ სუსტი მჟავა გამოიყენება გასაუფერულებლად. გრამის წესით შეღებვა და მოდიფიცირებული მჟავაგამძლე საღებავი უნდა განიხილოს ნოკარდიოზის შესაძლო შემთხვევის საწყისი შეფასებისას.
ნიმუშების შეგროვება კვლავ არის შესაძლებელი თუ საწყისი ნიმუშები უარყოფითია, მაგრამ არსებობს ინფექციის მაღალი ეჭვი.
შესაძლოა ტუბერკულოზის განსხვავება, იმიტომ რომ მიკობაქტერია არ იღებება კარგად როგორც გრამის წესით, ისევე მოდიფიცირებული მჟავაგამძლე საღებავებით და განსხვავდება მიკროსკოპულად.აქტინომიცეტები შესაძლოა განვასხვავოთ ნოკარდიასგან, რადგანაც აქტინომიცეტები არ იღებება მოდიფიცირებული მჟავაგამძლე საღებავით.[7][Figure caption and citation for the preceding image starts]: ამოხველებული ნახველის ნიმუში: ცილ-ნილსონის საღებავით შეღებვა მიკობაქტერიის და ნოკარდიას სხვადასხვა მორფოლოგიის შესადარებლადFrom the collection of Dr Jorge Garbino [Citation ends].

Cryptococcus neoformans

სახეობებს შეუძლიათ გაიზარდონ ნებისმიერ ნიადაგზე, რომელიც რუტინულად გამოიყენება ბაქტერიული, სოკოვანი და მიკობაქტერიული კულტურისთვის. ზოგადად, კოლონიებს აქვთ ცარცისებრი თეთრი ან ბამბის ბურთულის მსგავსი შეხედულება დიდი რაოდენობით აერული ფილამენტების არსებობის გამო.[20]
ნიმუშებში, როგორიცაა ნახველი, რომელიც მოიცავს შერეულ ფლორას, ნოკარდიას კოლონიები შესაძლოა ადვილად დაიფაროს სხვა ბაქტერიებით, რომლებიც უფრო სწრაფად იზრდება. კოლონიის მწარმოებლობა შესაძლოა გაიზარდოს სელექციური საშუალებების გამოყენებით, როგორიცაა ტეიერ-მარტინის აგარი ანტიბიოტიკებით, მაგრამ ნოკარდიოზის ეჭვისას უნდა დაუკავშირდეს ლაბორატორიას, რათა მოხდეს ორგანიზმის დადგენა და აღდგენა. შესაძლოა დასჭირდეს 48 საათიდან რამდენიმე კვირამდე, მაგრამ როგორც წესი კოლონიების ნახვა შესაძლებელია 3-დან-5 დღეში.[45]

სახეობის დადგენა

მიკროორგანიზმების იზოლირების შემდეგ, რამდენიმე ლაბორატორიული ტესტის გამოყენებაა შესაძლებელი სახეობის დიფერენცირებისთვის. სახეობების თავდაპირველად იდენტიფიცირება შესაძლებელია სახეობების ბიოქიმიური ტიპების, მოლეკულური ტექნიკის ან მატრიცის დახმარებით ლაზერული დეზორბციის იონიზაციის ფრენის დროის მასის სპექტრომეტრიით.(MALDI-TOF MS).
სახეობების ტიპირება აუცილებელია, რადგან სხვადასხვა სახეობას აქვს სხვადასხვა რეზისტენტობის პროფილი და ეს ინფორმაცია გადამწყვეტია ანტიბიოტიკოთერაპიის კორექტირებისთვის.[8][46][47]

სხვა მოლეკულური დიაგნოსტიკა

PCR-ზე დაფუძნებული ტექნიკა შეიძლება გამოყენებულ იქნას ბრონქოალვეოლური ლავაჟის სითხის ნიმუშებზე ნოკარდიას სახეობების დასადგენად.[48][49]
კლინიკური ნიმუშების სეკვენსირება, მათ შორის ქსოვილი, BAL სითხე და სისხლი, არის ნოკარდიოზის სწრაფი დიაგნოსტიკის ახალი მიდგომა, სახეობების იდენტიფიკაციის ჩათვლით.[50][51]

გამოსახულების მიღება

ფილტვის და დისემინირებულ ნოკარდიოზს არ ახასიათებს სპეციფიკური რადიოლოგიური სურათი. თუმცა ზოგიერთი რადიოგრაფიული ნიშანი უფრო ხშირადაა აღრიცხული ამ დროს და შეიძლება დიაგნოზზე მიგვითითებდეს.

გულმკერდის რენტგენოგრამა და გულმკერდის კომპიუტერული ტომოგრაფია (CT) მრავალფუნქციური კონსოლიდაცია, პაციენტთა დაახლოებით ერთ მესამედში კავიტაციასთან ერთად; ფილტვის კვანძები და პლევრული ეფუზია.[21][52][53][Figure caption and citation for the preceding image starts]: პულმონური ნოკარდიოზი: კტ სკანირება კვანძოვანი დაზიანებებით იმუნოსუპრესირებულ პაციენტშიFrom the collection of Dr Jorge Garbino [Citation ends].
თავის ტვინის CT, ან სასურველია მაგნიტურ-რეზონანსული ტომოგრაფია, ყოველთვის უნდა ჩატარდეს ნევროლოგიური ჩართულობის გამორიცხვის მიზნით იმუნოკომპრომეტირებულ პაციენტებში ნოკარდიოზით, ან იმუნოკომპეტენტურ პაციენტებში ფილტვების ან დისემინირებული დაავადებით.[43][54]თავის ტვინის აბსცესი შესაძლოა დაემსგავსოს სხვა მდგომარეობებს, როგორიცაა ავთვისებიანი სიმსივნე,ბაქტერიული ან სოკოვანი ინფექცია.[55][Figure caption and citation for the preceding image starts]: დისემინირებული ნოკარდიოზი: კტ სკანირება ტვინის აბსცესის მქონე იმუნოსუპრესირებულ პაციენტშიFrom the collection of Dr Jorge Garbino [Citation ends].

ქირურგიული ბიოფსია

მიუხედავად იმისა, რომ დიაგნოზის დადასტურება არაინვაზიური ნიმუშებით არის შესაძლებელი, მაგალითად როგორიცაა ნახველი, ქირურგიული პროცედურა იშვიათადაა საჭირო ნიმუშების მისაღებად და ნოკარდიული ეტიოლოგიის გამოსარიცხად ან დასადასტურებლად. ეს შეიძლება იყოს განსაკუთრებით მნიშვნელოვანი ნევროლოგიური ჩართულობისთვის იმუნოკომპრომეტირებულ პაციენტებში, რომლებშიც მიკროორგანიზმების სპექტრი შეიძლება იყოს უფრო ფართო, ვიდრე იმუნოკომპეტენტურ პაციენტებში.[38][54][55]თუ დიაგნოზი გაურკვეველია, ტვინის ბიოფსია შეიძლება განიხილებოდეს ცერებრალური აბსცესის მქონე პაციენტებისთვის[54][56][57]

ამ მასალის გამოყენება ექვემდებარება ჩვენს განცხადებას