Mycoplasma pneumoniae-ზე შეიძლება ვიეჭვოთ პნევმონიის დროს, ვინაიდან იგი საზოგადოებაში პნევმონიის გამომწვევი ერთ-ერთი ყველაზე ხშირი პათოგენია. დიაგნოზი შეიძლება დადგინდეს კლინიკურად, თუმცა მძიმე დაავადების მქონე პაციენტებში ჩვეულებრივ ტარდება სისხლის საერთო ანალიზი, სისხლის ბიოქიმია, პულსოქსიმეტრია და გულმკერდის რენტგენი.
დიაგნოსტიკური ტესტირება M pneumoniae-სი, როგორც დამაინფიცირებელი პათოგენის დასადასტურებლად, სადავო საკითხად რჩება. ზოგადად, მიკრობიოლოგიური გამოკვლევები არ არის რეკომენდებული, თუ დაავადება ზომიერი ან მძიმეა/პაციენტი ჰოსპიტალიზირებულია, რადგან შედეგები ჩვეულებრივ არ ცვლის მართვას.[30]British Thoracic Society. BTS guidelines for the management of community acquired pneumonia in adults: update 2009. Jan 2015 [internet publication].
https://www.brit-thoracic.org.uk/quality-improvement/guidelines/pneumonia-adults
[31]Metlay JP, Waterer GW, Long AC, et al. Diagnosis and treatment of adults with community-acquired pneumonia. An official clinical practice guideline of the American Thoracic Society and Infectious Diseases Society of America. Am J Respir Crit Care Med. 2019 Oct 1;200(7):e45-67.
https://www.doi.org/10.1164/rccm.201908-1581ST
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31573350?tool=bestpractice.com
მიკრობიოლოგიური გამოკვლევები ასევე შეიძლება გამართლებული იყოს ეპიდემიის გავრცელების ფონზე ან ეპიდემიური მიკოპლაზმური ინფექციის წლებში.[30]British Thoracic Society. BTS guidelines for the management of community acquired pneumonia in adults: update 2009. Jan 2015 [internet publication].
https://www.brit-thoracic.org.uk/quality-improvement/guidelines/pneumonia-adults
იაპონიის რესპირატორული საზოგადოების (JRS) მითითებების თანახმად, შემდეგი ექვსი ფაქტორი ზრდის ატიპური პნევმონიის ალბათობას, როგორიცაა მაგ. M pneumoniae:[32]Miyashita N, Matsushima T, Oka M, et al. The JRS guidelines for the management of community-acquired pneumonia in adults: an update and new recommendations. Intern Med. 2006;45(7):419-28.
https://www.doi.org/10.2169/internalmedicine.45.1691
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16679695?tool=bestpractice.com
<60 წლის ასაკი
ძირითადი დაავადების არარსებობა ან მხოლოდ მსუბუქი ფონური მდგომარეობა
პაროქსიზმული ხველა
პათოლოგიური ნიშნები გულმკერდის აუსკულტაციით
ნახველის არარსებობა ან იდენტიფიცირებადი ეტიოლოგიური აგენტის არსებობა სწრაფი დიაგნოსტიკური ტესტირებით
პერიფერიული ლეიკოციტების რაოდენობა <100000/მმ³.
კვლევამ, რომელმაც ვალიდაცია მიანიჭა იაპონიის რესპირატორული საზოგადოების გაიდლაინებს, დაადგინა, რომ თუ ამ ფაქტორებიდან ოთხი ან მეტი ფიქსირდებოდა, M pneumoniae ადვილად გამოირჩეოდა სხვა პათოგენებისგან მაღალი მგრძნობელობითა (88.7%) და ზომიერი სპეციფიკურობით (77.5%).[33]Yin YD, Zhao F, Ren LL, et al. Evaluation of the Japanese Respiratory Society guidelines for the identification of Mycoplasma pneumoniae pneumonia. Respirology. 2012 Oct;17(7):1131-6.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22805282?tool=bestpractice.com
ეს მონაცემები ჯერ კიდევ არ არის დადასტურებული იაპონიის ფარგლებს გარეთ.
კლინიკური შეფასება
პნევმონიის შესაძლო შემთხვევაში პირველი საფეხური გულისხმობს პაციენტის შეფასებას დეტალური ანამნეზის შეკრებისა და გასინჯვის საშუალებით. M pneumoniae-ით გამოწვეული ინფექციის დროს, პაციენტს შეიძლება ჰქონდეს ჩამოთვლილი სიმპტომები: პერსისტენტული ხველა, სუბფებრილური ცხელება, თავის ტკივილი, ხრინწიანობა, გამონაყარი და იშვიათად (5%) ბულოზური მირინგიტი. ახლო წარსულში ინფიცირებულ პირებთან ექსპოზიციამ და მჭიდროდ დასახლებულ საზოგადოებაში ცხოვრებამ შეიძლება გამოიწვიოს M pneumoniae-ს ინფექცია. ახალგაზრდები და მწეველები შესაძლოა უფრო მაღალ რისკს ექვემდებარებოდნენ.
ლაბორატორიული შეფასება
ყველა პაციენტს, რომელიც ჰოსპიტალიზებულია საეჭვო პნევმონიის შემთხვევით, უნდა ჩაიტაროს შემდეგი გამოკვლევები:[30]British Thoracic Society. BTS guidelines for the management of community acquired pneumonia in adults: update 2009. Jan 2015 [internet publication].
https://www.brit-thoracic.org.uk/quality-improvement/guidelines/pneumonia-adults
სისხლის საერთო ანალიზი
ღვიძლის ფუნქციური სინჯები
პულსოქსიმეტრიით
შარდოვანს და ელექტროლიტების შემოწმება
C-რეაქტიული ცილის (CRP) გაზომვა.
M pneumoniae ინფექციის დროს, სისხლის საერთო ანალიზით შეიძლება გამოვლინდეს ლეიკოციტოზი და ჰემოლიზური ანემია. ღვიძლის ფერმენტების და შარდოვანას მომატება დაკავშირებულია მძიმე დაავადებებთან.
გამოსახულების მიღება
საეჭვო პნევმონიის შემთხვევის მქონე ჰოსპიტალიზებულ პაციენტებს უნდა ჩაუტარდეთ გულმკერდის რენტგენი დიაგნოზის დასადასტურებლად. გულმკერდის რენტგენი არ არის საჭირო არაჰოსპიტალიზებულ პაციენტებში, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც ეს ხელს შეუწყობს მწვავე დაავადების მართვას.[30]British Thoracic Society. BTS guidelines for the management of community acquired pneumonia in adults: update 2009. Jan 2015 [internet publication].
https://www.brit-thoracic.org.uk/quality-improvement/guidelines/pneumonia-adults
M pneumoniae-თი გამოწვეული ინფექციების შემთხვევაში, შესაძლებელია შევნიშნოთ ინფილტრატები, რაც შეიძლება მიუთითებდეს მოსალოდნელზე (პაციენტის სიმპტომების მიხედვით) უფრო მძიმე კლინიკურ სურათზე.
მცირე მოცულობის კვლევების შედეგები მიუთითებს, რომ ფილტვის კომპიუტერულ-ტომოგრაფიულმა (CT) სკანირებამ შეიძლება გააუმჯობესოს პნევმონიის დიაგნოზი; თუმცა, მტკიცებულებები რჩება არასაკმარისი ამ მიზნით კომპიუტერულ-ტომოგრაფიული სკანირების რუტინული რეკომენდაციისთვის.[30]British Thoracic Society. BTS guidelines for the management of community acquired pneumonia in adults: update 2009. Jan 2015 [internet publication].
https://www.brit-thoracic.org.uk/quality-improvement/guidelines/pneumonia-adults
[34]Miyashita N, Sugiu T, Kawai Y, et al. Radiographic features of Mycoplasma pneumoniae pneumonia: differential diagnosis and performance timing. BMC Med Imaging. 2009 Apr 29;9:7.
https://www.doi.org/10.1186/1471-2342-9-7
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19400968?tool=bestpractice.com
[35]Saraya T, Ohkuma K, Tsukahara Y, et al. Correlation between clinical features, high-resolution computed tomography findings, and a visual scoring system in patients with pneumonia due to Mycoplasma pneumoniae. Respir Investig. 2018 Jul;56(4):320-5.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29764747?tool=bestpractice.com
მიკრობიოლოგიური კვლევები
გადაწყვეტილება მიკრობიოლოგიური გამოკვლევების ჩატარების შესახებ უნდა ეფუძნებოდეს კლინიკურ სურათს, ადგილობრივ ეტიოლოგიურ საკითხებს და ადგილობრივ ანტიმიკრობულ ზედამხედველობით პროცესებს. ზოგადად, ტესტირება შემოიფარგლება ზომიერი ან მძიმე დაავადების მქონე პაციენტებისთვის, მათ შორის მათთვის, ვინც ჰოსპიტალიზებულია.[30]British Thoracic Society. BTS guidelines for the management of community acquired pneumonia in adults: update 2009. Jan 2015 [internet publication].
https://www.brit-thoracic.org.uk/quality-improvement/guidelines/pneumonia-adults
[31]Metlay JP, Waterer GW, Long AC, et al. Diagnosis and treatment of adults with community-acquired pneumonia. An official clinical practice guideline of the American Thoracic Society and Infectious Diseases Society of America. Am J Respir Crit Care Med. 2019 Oct 1;200(7):e45-67.
https://www.doi.org/10.1164/rccm.201908-1581ST
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31573350?tool=bestpractice.com
[36]Mandell LA, Wunderink RG, Anzueto A, et al. Infectious Diseases Society of America/American Thoracic Society consensus guidelines on the management of community-acquired pneumonia in adults. Clin Infect Dis. 2007 Mar 1;44(2 suppl):S27-72.
https://www.doi.org/10.1086/511159
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17278083?tool=bestpractice.com
მიკრობიოლოგიური გამოკვლევები ასევე შეიძლება გამართლებული იყოს ეპიდემიის გავრცელების ფონზე ან ეპიდემიური მიკოპლაზმური ინფექციის წლებში.[30]British Thoracic Society. BTS guidelines for the management of community acquired pneumonia in adults: update 2009. Jan 2015 [internet publication].
https://www.brit-thoracic.org.uk/quality-improvement/guidelines/pneumonia-adults
გთხოვთ, მიმართოთ შესაბამის ადგილობრივ გაიდლაინებს თქვენს რეგიონში მიკრობიოლოგიური ტესტირების შესახებ დამატებითი მითითებისთვის.
ნუკლეინის მჟავების ამპლიფიკაციის ტესტები (NAATs)
ნუკლეინის მჟავის ამპლიფიკაციის ტესტების გამოყენება, კონკრეტულად პოლიმერაზას ჯაჭვურ რეაქციაზე (PCR) დაფუძნებული ანალიზები, სულ უფრო ფართოდ გამოიყენება M pneumoniae-ს გამოსავლენად მათი მაღალი მგრძნობელობისა და სწრაფი შედეგების გამო, კულტურასა და სეროლოგიაზე დაფუძნებულ მეთოდებთან შედარებით.[9]Beeton ML, Zhang XS, Uldum SA, et al. Mycoplasma pneumoniae infections, 11 countries in Europe and Israel, 2011 to 2016. Euro Surveill. 2020 Jan;25(2):1900112.
https://www.doi.org/10.2807/1560-7917.ES.2020.25.2.1900112
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31964459?tool=bestpractice.com
[37]Leal SM Jr, Totten AH, Xiao L, et al. Evaluation of commercial molecular diagnostic methods for detection and determination of macrolide resistance in Mycoplasma pneumoniae. J Clin Microbiol. 2020 May 26;58(6):e00242-20.
https://www.doi.org/10.1128/JCM.00242-20
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32269102?tool=bestpractice.com
თუ არსებობს ეჭვი ატიპურ პათოგენზე, როგორიცაა M pneumoniae, უმჯობესია დიაგნოზის დადასტურება ნახველის ან სხვა რესპირატორული ნიმუშის პოლიმერაზას ჯაჭვური რეაქციის გამოყენებით (მაგ., ცხვირ-ხახის ნაცხი), რადგან ამან შეიძლება გავლენა იქონიოს თერაპიის ხანგრძლივობაზე.[30]British Thoracic Society. BTS guidelines for the management of community acquired pneumonia in adults: update 2009. Jan 2015 [internet publication].
https://www.brit-thoracic.org.uk/quality-improvement/guidelines/pneumonia-adults
[31]Metlay JP, Waterer GW, Long AC, et al. Diagnosis and treatment of adults with community-acquired pneumonia. An official clinical practice guideline of the American Thoracic Society and Infectious Diseases Society of America. Am J Respir Crit Care Med. 2019 Oct 1;200(7):e45-67.
https://www.doi.org/10.1164/rccm.201908-1581ST
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31573350?tool=bestpractice.com
[38]Lim WS, Baudouin SV, George RC, et al; Pneumonia Guidelines Committee of the BTS Standards of Care Committee. BTS guidelines for the management of community acquired pneumonia in adults: update 2009. Thorax. 2009;64(3 suppl):iii1-55.
http://thorax.bmj.com/content/64/Suppl_3/iii1.full.pdf+html
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19783532?tool=bestpractice.com
[39]Loens K, Ieven M. Mycoplasma pneumoniae: current knowledge on nucleic acid amplification techniques and serological diagnostics. Front Microbiol. 2016;7:448.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4814781
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27064893?tool=bestpractice.com
[40]Diaz MH, Winchell JM. The evolution of advanced molecular diagnostics for the detection and characterization of Mycoplasma pneumoniae. Front Microbiol. 2016;7:232.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4781879
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27014191?tool=bestpractice.com
შეერთებულ შტატებში, ამ მიზნით დამტკიცებულია ხუთი განსხვავებული კომერციული ანალიზი: მათგან ოთხი ავლენს მრავალ რესპირატორულ პათოგენს (M pneumoniae, Chlamydia pneumoniae და Legionella სახეობები), რომელთაგან ერთ ანალიზით სპეციფიკურია M pneumoniae-სთვის.[37]Leal SM Jr, Totten AH, Xiao L, et al. Evaluation of commercial molecular diagnostic methods for detection and determination of macrolide resistance in Mycoplasma pneumoniae. J Clin Microbiol. 2020 May 26;58(6):e00242-20.
https://www.doi.org/10.1128/JCM.00242-20
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32269102?tool=bestpractice.com
კულტურა გრამის წესით შეღებვით ან მის გარეშე
სისხლისა და ნახველის კულტურა რეკომენდებულია მძიმე პნევმონიის მქონე ყველა პაციენტში ამერიკის ინფექციური დაავადებების საზოგადოებისა და ამერიკული თორაკალური საზოგადოების მიერ, ხოლო ზომიერი და მაღალი სიმძიმის პნევმონიის მქონე პაციენტებში ბრიტანეთის გულმკერდის საზოგადოების მიერ.[30]British Thoracic Society. BTS guidelines for the management of community acquired pneumonia in adults: update 2009. Jan 2015 [internet publication].
https://www.brit-thoracic.org.uk/quality-improvement/guidelines/pneumonia-adults
[31]Metlay JP, Waterer GW, Long AC, et al. Diagnosis and treatment of adults with community-acquired pneumonia. An official clinical practice guideline of the American Thoracic Society and Infectious Diseases Society of America. Am J Respir Crit Care Med. 2019 Oct 1;200(7):e45-67.
https://www.doi.org/10.1164/rccm.201908-1581ST
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31573350?tool=bestpractice.com
ნაზოფარინგული ვირუსული დიაგნოსტიკა შეიძლება გამოვიყენოთ ვირუსული პნევმონიის დიფერენციული დიაგნოზისთვის.[3]Jain S, Williams DJ, Arnold SR, et al. Community-acquired pneumonia requiring hospitalization among US children. N Engl J Med. 2015;372:835-45.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4697461
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25714161?tool=bestpractice.com
M pneumoniae-ს სპეციფიკური კულტურები ნუკლეინის მჟავის ამპლიფიკაციის ტესტებთან შედარებით არასპეციფიკურია. M pneumoniae-ის გამრავლების ტემპი ასევე ნელია და საჭიროა სპეციალიზებული მედიუმის გამოყენება.[30]British Thoracic Society. BTS guidelines for the management of community acquired pneumonia in adults: update 2009. Jan 2015 [internet publication].
https://www.brit-thoracic.org.uk/quality-improvement/guidelines/pneumonia-adults
[31]Metlay JP, Waterer GW, Long AC, et al. Diagnosis and treatment of adults with community-acquired pneumonia. An official clinical practice guideline of the American Thoracic Society and Infectious Diseases Society of America. Am J Respir Crit Care Med. 2019 Oct 1;200(7):e45-67.
https://www.doi.org/10.1164/rccm.201908-1581ST
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31573350?tool=bestpractice.com
ნახველის გრამის წესით შეღებვა შესაძლებელია ზოგიერთ რეგიონში; თუმცა, ის ვერ ავლენს M pneumoniae-ს უჯრედის კედლის არარსებობის გამო.
სეროლოგია
სეროლოგია M პნევმონიის საწინააღმდეგო ანტისხეულების გამოსავლენად (კონკრეტულად იმუნოგლობულინი M, იმუნოგლობულინი G და იმუნოგლობულინი A) შეიძლება იყოს სასარგებლო, როგორც დამხმარე ტესტი დიაგნოზის დასადგენად. თუმცა, სიფრთხილეა საჭირო დასკვნების ინტერპრეტაციისას ცრუ დადებითი შედეგების რისკის გამო.[9]Beeton ML, Zhang XS, Uldum SA, et al. Mycoplasma pneumoniae infections, 11 countries in Europe and Israel, 2011 to 2016. Euro Surveill. 2020 Jan;25(2):1900112.
https://www.doi.org/10.2807/1560-7917.ES.2020.25.2.1900112
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31964459?tool=bestpractice.com
[30]British Thoracic Society. BTS guidelines for the management of community acquired pneumonia in adults: update 2009. Jan 2015 [internet publication].
https://www.brit-thoracic.org.uk/quality-improvement/guidelines/pneumonia-adults
გამოჯანმრთელების ფაზის შრატში ინფექციიდან 2-4 კვირა სჭირდება სპეციფიკური ანტისხეულების დონის მატებას, ამიტომ სეროლოგია არ შეიძლება გამოიყენებოდეს მკურნალობაზე ზემოქმედებისთვის.
სეროლოგიას ასევე აკლია მგრძნობელობა და სპეციფიკურობა ისეთი მიზეზების გამო, როგორიცაა ფონური ანტისხეულების მაღალი პრევალენტობა ჯანმრთელ ადამიანებში და იმუნოგლობულინი M პასუხის არარსებობა ხანდაზმულებში.[37]Leal SM Jr, Totten AH, Xiao L, et al. Evaluation of commercial molecular diagnostic methods for detection and determination of macrolide resistance in Mycoplasma pneumoniae. J Clin Microbiol. 2020 May 26;58(6):e00242-20.
https://www.doi.org/10.1128/JCM.00242-20
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32269102?tool=bestpractice.com
ანალიზის ხელმისაწვდომი ტიპები მოიცავს კომპლემენტის ფიქსაციის ტესტს და იმუნოფერმენტულ ანალიზს; ამ ანალიზის საშემსრულებლო დონე მნიშვნელოვნად განსხვავდება ლაბორატორიებს შორის.[41]Nir-Paz R, Michael-Gayego A, Ron M, et al. Evaluation of eight commercial tests for Mycoplasma pneumoniae antibodies in the absence of acute infection. Clin Microbiol Infect. 2006 Jul;12(7):685-8.
https://www.doi.org/10.1111/j.1469-0691.2006.01469.x
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16774570?tool=bestpractice.com
ანტიგენის კვლევა
ზოგიერთ რეგიონში (მაგ., იაპონია) შესაძლებელია ანტიგენზე ტესტირება დიაგნოსტიკისთვის; თუმცა, შედარებითი მონაცემები მგრძნობელობისა და სპეციფიკურობის შესახებ ჯერ არ არის ფართოდ ხელმისაწვდომი.[42]Saraya T. Mycoplasma pneumoniae infection: basics. J Gen Fam Med. 2017 Jun;18(3):118-25.
https://www.doi.org/10.1002/jgf2.15
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29264006?tool=bestpractice.com