მიდგომა

ჰემოპოეზური ღეროვანი უჯრედების ტრანსპლანტაცია (HSCT) ან გენური თერაპია SCID-ის მკურნალობის საბოლოო საშუალებას წარმოადგენს.[8][46][47] ძირითად თერაპიას წარმოადგენს HSCT; გენური თერაპია განვითარებად ტექნოლოგიაა.

ენზიმის ჩანაცვლებითი თერაპია გამოიყენება ადენოზინ დეამინაზას ნაკლებობით მიმდინარე SCID-ის დროს.

ადრეულ სტადიაზე დიაგნოსტირება სასიცოცხლო მნიშვნელობისაა, რადგან ინფექციების განვითარებამდე დროული მკურნალობა მნიშვნელოვნად აუმჯობესებს საბოლოო გამოსავალს.[8][23][24]

დამხმარე ზომები განმკურნებელ თერაპიამდე

იმ პაციენტების მართვა, ვისაც დაუდგინდა მძიმე კომბინირებული იმუნოდეფიციტის დიაგნოზი წარმატებულ განმკურნებელ თერაპიამდე (ჰემატოპოიეზური ღეროვანი უჯრედების ტრანსპლანტაცია ან გენური თერაპია), მოიცავს ზომებს, რომელიც ამცირებს ინფექციების რისკს, სანამ არ იქნება იმუნოკომპეტენტურობის მტკიცებულება:[4][21][48]

  • ავადმყოფი ბავშვებისა და მოზრდილებისგან იზოლაცია (ჰოსპიტალიზაცია არ არის საჭირო)

  • ადუღებული, გაფილტრული წყლის გამოყენება ფორმულის საკვების მოსამზადებლად

  • იმუნოგლობულინის დამატება (ასევე შეიძლება საჭირო გახდეს ჰემატოპოიეზური ღეროვანი უჯრედების ტრანსპლანტაციის შემდეგ მუდმივი ჰუმორული იმუნური დეფიციტის დროს)

  • ანტიბაქტერიული პროფილაქტიკა

  • სოკოს საწინააღმდეგო პროფილაქტიკა

  • ანტივირუსული პროფილაქტიკა

  • ცოცხალი შესუსტებული ვირუსული ვაქცინების გამოყენებისგან თავის არიდება

  • თუ ნაჩვენებია სისხლის პროდუქტები, დასხივებული სისხლის პროდუქტების გამოყენება, რომელიც დაცლილია ლეიკოციტებისგან და არის ციტომეგალოვირუსზე უარყოფითი

  • ძუძუთი კვების შეწყვეტა, თუ არ არსებობს მტკიცებულება, რომ დედა ციტომეგალოვირუსზე უარყოფითია.

HSCT

ჯამური გადარჩენის მაჩვენებელი დაახლოებით 95%-ია პაციენტებში, რომელთაც SCID-ის სამკურნალოდ სიცოცხლის პირველ 3.5 თვეში ჩაუტარდათ HSCT.[8][10]

ღეროვანი უჯრედების ტრანსპლანტაცია უმჯობესია მსგავსი ადამიანის ლეიკოციტური ანტიგენის (HLA) მქონე დისგან ან ძმისგან მოხდეს, რადგან ჩატარებული კვლევებიდან გამომდინარე ასეთ შემთხვევებში იმუნური რეკონსტრუქცია და ზოგად გამოსავალი უკეთესია, შეუსაბამო დონორისგან გადანერგვისგან განსხვავებით.[10][24][49][50] ხუთწლიანი სიცოცხლის ხანგრძლივობის მაჩვენებელი ყველაზე მაღალია იმ პაციენტებში, რომლებსაც გაუკეთდათ ტრანსპლანტაცია და/ძმის სრულად თავსებადი დონორისგან (97%); იგივე მაჩვენებელი იმ პაციენტებში, რომელთაც გაუკეთდათ ტრანსპლანტაცია არანათესავი დონორისგან 58%-დან 79%-ს შეადგენს (დამოკიდებულია დონორზე და T უჯრედების დეპლეციაზე).[10]

სამწუხაროდ, SCID-ის მქონე პაციენტებში HSCT-ის სტანდარტული პროტოკოლი არ არსებობს, ამიტომ ყველა ინდივიდუალური შემთხვევა მულტიცენტრულ კოლაბორაციულ კვლევებს საჭიროებს ოპტიმალური მკურნალობისა და მიდგომის დასადგენად.[49][51]

ენზიმების ჩანაცვლებითი თერაპია

ადენოზინ დეამინაზას დეფიციტით მიმდინარე SCID-ის დროს შეიძლება გაკეთდეს ენზიმის ჩანაცვლებითი მკურნალობა პეგილირებული ადენოზინ დეამინაზით (PEG-ADA).[52] თუმცა, ეს არ არის საბოლოო მკურნალობა და დროებით ღონისძიებას წარმოადგენს საბოლოო მკურნალობის (მაგ. HSCT) ჩატარებამდე.[12][52]

PEG-ADA მკურნალობა ამცირებს ლიმფოტოქსიკური მეტაბოლიტების რაოდენობას (ადენოზინი და დეოქსიადენოზინი) და აღადგენს ენზიმის აქტივობას.[53] PEG-ADA ხელმისაწვდომია ელაპეგადემაზას, რეკომბინანტური ადენოზინ დეამინაზას სახით, რომელიც ეფუძნება ხარის ამინომჟავების თანმიმდევრობას და კონიუგირებულია მონომეთოქსიპოლიეთილენ გლიკოლამდე. იგი დამტკიცებულია ადენოზინ დეამინაზას ნაკლებობით მიმდინარე SCID-ის დროს.

PEG-ADA-თი მკურნალობის გრძელვადიანი გამოსავალი პროსპექტიულად შესწავლილი არ არის, თუმცა იმუნიტეტის აღდგენა, როგორც ჩანს, განსხვავებულია.[54] ევროპის კოჰორტაში იმუნოგლობულინის ხანგრძლივი ჩანაცვლებითი მკურნალობა საჭირო გახდა PEG-ADA-თი ერთი წლის განმავლობაში ნამკურნალები პაციენტების 40%-ში, ხოლო იმ პაციენტებში, რომლებიც იღებდნენ მხოლოდ PEG-ADA-ს (HSCT-ის გარეშე), გადარჩენის ჯამურმა მაჩვენებელმა შეადგინა 85%.[55] პაციენტებს, რომლებიც ADA-დეფიციტური SCID-ის გამო იღებდნენ ენზიმის ჩანაცვლებით მკურნალობას, თანდათანობით უმცირდებოდათ T უჯრედების, B უჯრედების და ბუნებრივი ქილერების რაოდენობა სუბ-ოპტიმალური პროლიფერაციული რეაქციით.[53]

ამ მასალის გამოყენება ექვემდებარება ჩვენს განცხადებას