ამებიაზი
- მიმოხილვა
- თეორია
- დიაგნოზი
- მართვა
- მეთვალყურეობა
- წყაროები
მკურნალობის ალგორითმი
მიაქციეთ ყურადღება, რომ ფორმულა/შეყვანის გზა და დოზა შეიძლება განსხვავებული იყოს მედიკამენტების დასახელების და ბრენდის, ფორმულარის ან გეოგრაფიული ადგილმდებარეობის მიხედვით. მკურნალობის შესახებ რეკომენდაციები სპეციფიკურია პაციენტის ჯგუფების მიხედვით: იხილეთ გაფრთხილება
სიმპტომური ამებიაზი
ნიტროიმიდაზოლი
მკურნალობა უნდა დაიწყოს დიაგნოზზე ეჭვის მიტანის შემთხვევაში, ანალიზებისთვის ნიმუშების აღებისთანავე, რადგან ამებიაზი პოტენციურად ლეტალური დაავადებაა.[1]Haque R, Huston CD, Hughes M, et al. Amebiasis. New Engl J Med. 2003;348:1565-73. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12700377?tool=bestpractice.com [5]Stanley SL Jr. Amoebiasis. Lancet. 2003;361:1025-34. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12660071?tool=bestpractice.com
ნიტროიმიდაზოლებს ქსოვილებში პენეტრაციის მაღალი უნარი აქვთ და ეფექტურია როგორც სანათურის, ასევე ინვაზიური ინფექციების დროს.
ნიტრომიდაზოლით მკურნალობის შემდეგ ინიშნება სანათურში მოქმედი პრეპარატები ნაწლავის კოლონიზაციის ასალაგებლად.[31]Drugs for parasitic infections. Medical Letter. 2004;46:e1-12.[32]Gonzales MLM, Dans LF, Sio-Aguilar J. Antiamoebic drugs for treating amoebic colitis. Cochrane Database Syst Rev. 2019 Jan 9;1:CD006085. https://www.doi.org/10.1002/14651858.CD006085.pub3 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30624763?tool=bestpractice.com
ამ მედიკამენტების უმეტესობას ახასიათებს მცირე გვერდითი ეფექტები, ხოლო თავად ინფექცია პოტენციურად ფატალურია.
პირველადი პარამეტრები
მეტრონიდაზოლი: ბავშვებში: 35-50 მგ/კგ/დღეში პერორულად, 3 დაყოფილი დოზით, 7-10 დღის განმავლობაში; ზრდასრულებში: 500-750 მგ პერორულად დღეში სამჯერ, 7-10 დღის განმავლობაში
ან
ტინიდაზოლი: ბავშვებში: 50 მგ/კგ/დღეში პერორულად, დღეში ერთხელ, 3 დღის განმავლობაში (ან 5 დღის განმავლობაში, თუ სახეზეა ღვიძლის აბსცესი), მაქსიმუმ 2000 მგ/დღეში; ზრდასრულებში: 2000 მგ პერორულად დღეში ერთხელ, 3 დღის განმავლობაში (ან 5 დღის განმავლობაში, თუ სახეზეა ღვიძლის აბსცესი)
ლუმინალური აგენტი
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
სანათურში მოქმედი პრეპარატები ინიშნება ნიტროიმიდაზოლით მწვავე თერაპიის დასრულების შემდეგ, ნაწლავური ინფექციის ასალაგებლად და შესაბამისად ინფექციის რეციდივის რისკის შესამცირებლად.[32]Gonzales MLM, Dans LF, Sio-Aguilar J. Antiamoebic drugs for treating amoebic colitis. Cochrane Database Syst Rev. 2019 Jan 9;1:CD006085. https://www.doi.org/10.1002/14651858.CD006085.pub3 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30624763?tool=bestpractice.com
პირველადი პარამეტრები
პარამომიცინი: ბავშვებში და ზრდასრულებში: 25-35 მგ/კგ/დღეში პერორალურად, 3 გაყოფილი დოზით, 5-10 დღის განმავლობაში
ან
დილოქსანიდ ფუროატი: ბავშვებში: 20 მგ/კგ/დღეში პერორულად, 3 დაყოფილი დოზით, 10 დღის განმავლობაში; ზრდასრულებში: 500 მგ პერორულად დღეში სამჯერ, 10 დღის განმავლობაში
ასპირაცის
დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან
ამებური აბსცესის კანიდან ასპირაცია ხშირად არ არის საჭირო, მაგრამ ნაჩვენებია პაციენტებისთვის, რომლებიც არ რეაგირებენ ნიტროიმიდაზოლით მკურნალობაზე 5-7 დღის შემდეგ, ან დიდი ზომის (>5 სმ დიამეტრის) ან მარცხენა წილის კერების დროს. დიდი აბსცესის შემთხვევაში ტკივილის აღმოსაფხვრელად შეიძლება გამოვიყენოთ აბსცესის დრენირება, მეტრონიდაზოლით ან ტინიდაზოლით მკურნალობის პარალელურად.[1]Haque R, Huston CD, Hughes M, et al. Amebiasis. New Engl J Med. 2003;348:1565-73. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12700377?tool=bestpractice.com [2]Petri WA Jr, Singh U. Diagnosis and management of amebiasis. Clin Infect Dis. 1999;29:1117-25. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10524950?tool=bestpractice.com [5]Stanley SL Jr. Amoebiasis. Lancet. 2003;361:1025-34. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12660071?tool=bestpractice.com [9]Centers for Disease Control and Prevention. CDC Yellow Book 2024: health information for international travel. Section 5: travel-associated infections & diseases - parasitic. Amebiasis. May 2023 [internet publication]. https://wwwnc.cdc.gov/travel/yellowbook/2024/infections-diseases/amebiasis [35]Chavez-Tapia NC, Hernandez-Calleros J, Tellez-Avila FI, et al. Image-guided percutaneous procedure plus metronidazole versus metronidazole alone for uncomplicated amoebic liver abscess. Cochrane Database Syst Rev. 2009;(1):CD004886. https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD004886.pub2/full http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19160244?tool=bestpractice.com [36]Bammigatti C, Ramasubramanian NS, Kadhiravan T, et al. Percutaneous needle aspiration in uncomplicated amebic liver abscess: a randomized trial. Trop Doct. 2013;43:19-22. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23550199?tool=bestpractice.com
ასიმპტომური ამებიაზი
სანათურში მოქმედი პრეპარატები
ასიმპტომური პაციენტები საჭიროებენ მკურნალობას მომავალში ინვაზიური დაავადების განვითარების რისკის გამო.[1]Haque R, Huston CD, Hughes M, et al. Amebiasis. New Engl J Med. 2003;348:1565-73. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12700377?tool=bestpractice.com [5]Stanley SL Jr. Amoebiasis. Lancet. 2003;361:1025-34. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12660071?tool=bestpractice.com ასეთ დროს მკურნალობა მხოლოდ სანათურში მოქმედი პრეპარატებით ტარდება.[34]Blessmann J, Tannich E. Treatment of asymptomatic intestinal Entamoeba histolytica infection. N Engl J Med. 2002;347:1384. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12397207?tool=bestpractice.com
პირველადი პარამეტრები
პარამომიცინი: ბავშვებში და ზრდასრულებში: 25-35 მგ/კგ/დღეში პერორალურად, 3 გაყოფილი დოზით, 5-10 დღის განმავლობაში
ან
დილოქსანიდ ფუროატი: ბავშვებში: 20 მგ/კგ/დღეში პერორულად, 3 დაყოფილი დოზით, 10 დღის განმავლობაში; ზრდასრულებში: 500 მგ პერორულად დღეში სამჯერ, 10 დღის განმავლობაში
აირჩიეთ პაციენტების ჯგუფი ჩვენი რეკომენდაციების სანახავად
მიაქციეთ ყურადღება, რომ ფორმულაცია/შეყვანის გზა და დოზირება შეიძლება განსხვავებული იყოს მედიკამენტების დასახელების და ბრენდების, წამლების ფორმულარის ან გეოგრაფიული ადგილმდებარეობის მიხედვით. მკურნალობის შესახებ რეკომენდაციები სპეციფიკურია პაციენტის ჯგუფების მიხედვით. იხილეთ გაფრთხილება
ამ მასალის გამოყენება ექვემდებარება ჩვენს განცხადებას