ახალშობილთა როტავირუსული ვაქცინა (RV3-BB)
ინდონეზიაში დაბადებულ 1513 ახალშობილზე ჩატარებული ერთ-ერთი რანდომიზებული, პლაცებო-კონტროლირებული კვლევის შედეგების პროტოკოლური ანალიზით, რომელიც აფასებდა პერორალურ RV3-BB ვაქცინას, აღმოჩნდა, რომ ვაქცინის ეფექტურობა (მძიმე როტავირუსული გასტროენტერიტის წინააღმდეგ 18 თვემდე ასაკის ბავშვებში) იყო 75% ვაქცინის ნეონატალური კალენდრის შესაფამისად (0-5 დღეზე, 8 კვირაზე და 14 კვირაზე) და 51% ჩვილთა ვაქცინაციის კალენდრის შესაბამისად (8 კვირაზე, 14 კვირაზე და 18 კვირაზე).[31]Bines JE, At Thobari J, Satria CD, et al. Human neonatal rotavirus vaccine (RV3-BB) to target rotavirus from birth. N Engl J Med. 2018 Feb 22;378(8):719-30.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5774175
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29466164?tool=bestpractice.com
როდესაც ახალშობილთა გრაფიკისა და ჩვილების გრაფიკის ჯგუფები გაერთიანდა, ვაქცინების ეფექტურობა შეადგენდა 63% -ს. დოზის დიაპაზონის კვლევამ აჩვენა, რომ საშუალო ტიტრის ვაქცინამ წარმოქმნა მაღალი ტიტრის მსგავსი იმუნოგლობულინი A-ის სეროკონვერსია, რამაც შეიძლება გააუმჯობესოს წარმოების მოცულობა და შეამციროს ხარჯები.[32]Witte D, Handley A, Jere KC, et al. Neonatal rotavirus vaccine (RV3-BB) immunogenicity and safety in a neonatal and infant administration schedule in Malawi: a randomised, double-blind, four-arm parallel group dose-ranging study. Lancet Infect Dis. 2022 May;22(5):668-78.
https://www.doi.org/10.1016/S1473-3099(21)00473-4
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/35065683?tool=bestpractice.com
ენტეროვირუსი 71-ის (EV71) ვაქცინა
EV71vac, ალუმინის ფოსფატ-ადიუვანტური ინაქტივირებული EV71 ვაქცინა, შემოწმდა ერთ მულტირეგიონულ, ორმაგად ბრმა, რანდომიზირებულ, პლაცებოზე კონტროლირებად, მე-3 ფაზის კვლევაში 2-დან 71 თვემდე ასაკის ბავშვებში.[33]Nguyen TT, Chiu CH, Lin CY, et al. Efficacy, safety, and immunogenicity of an inactivated, adjuvanted enterovirus 71 vaccine in infants and children: a multiregion, double-blind, randomised, placebo-controlled, phase 3 trial. Lancet. 2022 Apr 30;399(10336):1708-17.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/35427481?tool=bestpractice.com
აღმოჩნდა, რომ ვაქცინა იყო უსაფრთხო, კარგად ატანადი და ეფექტური EV71-თან ასოცირებული დაავადებების პროფილაქტიკის თვალსაზრისით.
ნიტაზოქსანიდი
ჩატარდა ორი, მცირემასშტაბიანი, რანდომიზებული კვლევა, რომელთა მიხედვითაც ნიტაზოქსანიდი, თიაზოლიდი, ანტი-ინფექციური აგენტი, იწვევს სიმპტომების საშუალო ხანგრძლივობის შემცირებას როტავირუსული, ნოროვირუსული და ადენოვირუსული გასტროენტერიტის დროს.[34]Rossignol JF, El-Gohary YM. Nitazoxanide in the treatment of viral gastroenteritis: a randomized double-blind placebo-controlled clinical trial. Aliment Pharmacol Ther. 2006 Nov 15;24(10):1423-30.
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/j.1365-2036.2006.03128.x
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17081163?tool=bestpractice.com
[35]Rossignol JF, Abu-Zekry M, Hussein A, et al. Effect of nitazoxanide for treatment of severe rotavirus diarrhoea: randomised double-blind placebo-controlled trial. Lancet. 2006 Jul 8;368(9530):124-9.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16829296?tool=bestpractice.com
იმის გათვალისწინებით, რომ ჯანმრთელი მოზრდილები ვირუსული გასტროენტერიტის დროს მხოლოდ დამხმარე თერაპიითაც გამოკეთდებიან, ეს აგენტი გამოიყენება უჩვეულო სიმძიმის ან იმუნოკომპრომისული (სუსტი იმუნიტეტის მქონე) პაციენტების შემთხვევებისათვის.[36]Morris J, Brown W, Morris CL. Nitazoxanide is effective therapy for norovirus gastroenteritis after chemotherapy and hematopoietic stem cell transplantation (HSCT). Blood 2013;122:4581.
http://www.bloodjournal.org/content/122/21/4581.full.pdf
მიმდინარეობს ერთი ორმაგად ბრმა რანდომიზებული, პლაცებო-კონტროლირებადი კვლევა, რომელიც იკვლევს პერორალური ნიტაზოქსანიდის ეფექტს მწვავე გასტროენტერიტის დროს ჰოსპიტალიზებულ ავსტრალიელ აბორიგენ ბავშვებში (3 თვიდან 5 წლამდე).[37]Waddington CS, McLeod C, Morris P, et al. The NICE-GUT trial protocol: a randomised, placebo controlled trial of oral nitazoxanide for the empiric treatment of acute gastroenteritis among Australian Aboriginal children. BMJ Open. 2018 Feb 1;8(2):e019632.
https://bmjopen.bmj.com/content/8/2/e019632.long
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29391385?tool=bestpractice.com
[38]ClinicalTrials.gov. Oral nitazoxanide in acute gastroenteritis in Australian indigenous children (NICEGUT). NCT02165813. 5 October 2020 [internet publication].
https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT02165813
პრობიოტიკები
პრობიოტიკები უსაფრთხოა და შეიძლება ეფექტური იყოს ვირუსული გასტროენტერიტის დროს. ზოგიერთი კვლევა მიუთითებს დიარეის ხანგრძლივობის შემცირებაზე. თუმცა, Cochrane-ის ერთ-ერთმა მიმოხილვამ ვერ დაადგინა, ამცირებს თუ არა პრობიოტიკები გამოჯანმრთელების დროს და გამოავლინა პუბლიკაციური სისტემური ცდომილების მტკიცებულება კვლევის ამ ნაწილში.[39]Collinson S, Deans A, Padua-Zamora A, et al. Probiotics for treating acute infectious diarrhoea. Cochrane Database Syst Rev. 2020 Dec 8;12:CD003048.
https://www.doi.org/10.1002/14651858.CD003048.pub4
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/33295643?tool=bestpractice.com
საჭიროა სანდო მტკიცებულება შემდგომი კვლევებიდან იმის დასადგენად, დამხმარეა თუ არა პრობიოტიკები მწვავე ინფექციური დიარეის მკურნალობაში.[39]Collinson S, Deans A, Padua-Zamora A, et al. Probiotics for treating acute infectious diarrhoea. Cochrane Database Syst Rev. 2020 Dec 8;12:CD003048.
https://www.doi.org/10.1002/14651858.CD003048.pub4
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/33295643?tool=bestpractice.com
თუთია
ამჟამინდელი მტკიცებულებები მიუთითებს, რომ თუთია შეიძლება სასარგებლო იყოს დიარეის მქონე ბავშვებისთვის (> 6 თვის ასაკში) იმ რეგიონებში, სადაც თუთიის უკმარისობის ან მალნუტრიციის პრევალენტობა მაღალია.[40]Lazzerini M, Wanzira H. Oral zinc for treating diarrhoea in children. Cochrane Database Syst Rev. 2016 Dec 20;(12):CD005436.
https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD005436.pub5/full
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27996088?tool=bestpractice.com
ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის მიერ თუთიის დამატება რეკომენდებულია დიარეის ხანგრძლივობისა და სიმძიმის შესამცირებლად და შემდგომი ეპიზოდების თავიდან ასაცილებლად განვითარებადი ქვეყნების ბავშვებში.[41]World Health Organization. Implementing the new recommendations on the clinical management of diarrhoea. January 2006 [internet publication].
https://www.who.int/publications/i/item/9241594217
საჭიროა დამატებითი კვლევა, რათა განისაზღვროს თუთიის მოქმედების მექანიზმი და დადგინდეს მისი ოპტიმალური მიღების რეკომენდაცია საჭირო პოპულაციაში.
დიოსმექტიტი
დიოსმექტიტი არის აქტივირებული ბუნებრივი ალუმინო-სილიკატური თიხა, რომელსაც ახასიათებს დიარეის ხანგრძლივობის შემცირება ბავშვებში.[42]Szajewska H, Dziechciarz P, Mrukowicz J. Meta-analysis: smectite in the treatment of acute infectious diarrhoea in children. Aliment Pharmacol Ther. 2006 Jan 15;23(2):217-27.
http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1365-2036.2006.02760.x/full
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16393300?tool=bestpractice.com
[43]Florez ID, Veroniki AA, Al Khalifah R, et al. Comparative effectiveness and safety of interventions for acute diarrhea and gastroenteritis in children: a systematic review and network meta-analysis. PLoS One. 2018;13(12):e0207701.
https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0207701
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30517196?tool=bestpractice.com
სხვა კვლევის მიხედვით, დიოსმექტიტი ავლენს გარკვეულ სარგებელს მოზრდილების დიარეის დროსაც,[44]Khediri F, Mrad AI, Azzouz M, et al. Efficacy of diosmectite (smecta) in the treatment of acute watery diarrhoea in adults: a multicentre, randomized, double-blind, placebo-controlled, parallel group study. Gastroenterol Res Pract. 2011;2011:783196.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3132498
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21760777?tool=bestpractice.com
ერთ-ერთი მე-4 ფაზის კვლევა დასრულდა, თუმცა საჭიროა დამატებითი კვლევები.[45]ClinicalTrials.gov. Efficacy of diosmectite (Smecta®) in the symptomatic treatment of acute diarrhoea in adults (ADIASE). November 2020 [internet publication].
https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT02704091