მიდგომა
მდგომარეობის მართვა თავდაპირველად მედიკამენტებით ხორციელდება. თუ მკურნალობა წარუმატებელია, საჭიროა ქირურგიული ჩარევა ოტოლარინგოლოგის კონსულტაციით. ყველა პაციენტი უნდა მოთავსდეს საავადმყოფოში. განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია საჰაერო გზების უსაფრთხო და სათანადო მართვა. აღნიშნული, როგორც წესი, კონსერვატიული ან ქირურგიული მეთოდებით მიიღწევა. მკურნალობა ძირითადად რესპირატორული დისტრესის სიმძიმეზეა დამოკიდებული.
სასუნთქი გზების დაზიანება
იმ შემთხვევაში, თუ რეტროფარინგული აბსცესის არსებობა ძალზედ საეჭვოა, სასუნთქი გზების ფუნქცია კი დაქვეითებული (გამოხატულია სტრიდორის, ტაქიპნოეს და ჟანგბადის შემცირებული სატურაციის სახით, ასევე დაღლილობის შეგრძნებით), აუცილებელია პაციენტის საავადმყოფოში მყისიერი მოთავსება. დაავადების მართვის საწყისი ეტაპი ინტრავენური კორტიკოსტეროიდების, აეროზოლური ადრენალინის (ეპინეფრინის) და ანტიბიოტიკების გამოყენებას მოიცავს.[31][32] თუ ზემოთ აღნიშნული მიდგომა უშედეგოა, აუცილებელია პაციენტის ანესთეზიის პირობებში გამოკვლევა, რათა საჭიროების შემთხვევაში დროულად ჩატარდეს ქირურგიული დრენირება. ასეთ დროს ინტუბაცია ან სასუნთქი გზების ტრაქეოსტომის საშუალებით ქირურგიული სტაბილიზაცია იქნება საჭირო და პედიატრული ან ზრდასრული ანესთეზიის სპეციალისტის მიერ უნდა ჩატარდეს. აღნიშულ შემთხვევებში ზოგჯერ უმჯობესია ფიბრო-ოპტიკური ინტუბაცია აბსცესის გასკდომის პრევენციისა და უკეთესი ვიზუალიზაციის თვალსაზრისით.[21][32] თუ საინტუბაციო მილს გასაბერი ბალიში არ გააჩნია, მაგ შემთხვევაში ტამპონის გამოყენება შეიძლება ხახის უკანა კედლის უკეთესი ვიზუალიზაციისთვის.[32] თუ ქირურგიული გასინჯვისას რეტროფარინგიალური აბსცესის დიაგნოზი დადასტურდა (ხახის გამობერილი უკანა კედელი და/ან ჩირქოვანი სითხის ასპირაცია), ქირურგმა უნდა გააკეთოს ტრანსორალური განაკვეთი და აბსცესის დრენირება. აუცილებელია კულტურისთვის ნიმუშის აღება და ლაბორატორიაში გადაგზავნა. იმ შემთხვევებში, როდესაც ინფექცია შუასაყრის უკანა ნაწილში ვრცელდება, შეიძლება საჭირო გახდეს პერიკარდიული სივრციდან და პლევრის ღრუდან ჩირქოვანი გამონაჟონისა და ნეკროზული მასების მოშორება, შესაძლებელია კარდიოთორაკალურ გუნდთან ერთად.[33]
თუ საჰაერო გზები კვლავ არასტაბილურია, პაციენტს ყურადღებით უნდა დააკვირდნენ ინტენსიური თერაპიის განყოფილებაში და დაიწყოს ემპირიული ინტრავენური ანტიბიოტიკოთერაპია; შეიძლება ასევე საჭირო გახდეს ხანგრძლივი ინტუბაცია ან ტრაქეოსტომია. ქირურგიის შემდეგ სასუნთქი გზების სტაბულური მდგომარეობის მქონე პაციენტებშიც უნდა დაიწყოს ემპირიული ინტრავენური ანტიბიოტიკოთერაპია.
დაუზიანებელი სასუნთქი გზები
დაუზიანებელი სასუნთქი გზების შემთხვევაშიც, პაციენტი უნდა მოთავსდეს საავადმყოფოში და დარჩეს მეთვალყურეობის ქვეშ. თუ სასუნთქი გზები არ არის გადაუდებელი პრობლემა და არ არსებობს აბსცესის შუასაყარზე გავრცელების მტკიცებულება, მკურნალობა ემპირიული ინტრავენური ანტიბიოტიკებით 24-დან 48 საათამდე დაუყოვნებლივ უნდა დაიწყოს.[5][33] კორტიკოსტეროიდებიც შეიძლება გამოყენებული იქნეს ინტრავენურ ანტიბიოტიკებთან ერთად.[31]
კორტიკოსტეროიდებთან ერთად ან მათ გარეშე ანტიბიოტიკოთერაპიამ შეიძლება დაავადების კუპირება გამოიწვიოს ან შეაფერხოს მისი პროგრესია, იმ შემთხვევაში, თუ დიაგნოზი დაავადების ადრეულ სტადიაზე დაისმება (როდესაც აბსცესის ნაცვლად ჯერ მხოლოდ ცელულუტია განვითარებული), რაც ქირურგიული დრენირების საჭიროებას აღმოფხვრის.
წარუმატებელი საწყისი თერაპიის (მაგ:. არანაირი სიმპტომური გაუმჯობესება, უწყვეტი მზარდი ცხელება, სასიცოცხლო ნიშნების გაუარესება) და/ან გამომსახველობით კვლევებზე გამოკვეთილი აბსცესის შემთხვევაში ნაჩვენებია ანესთეზიის ქვეშ გასინჯვის ჩატარება, საჭიროების შემთხვევაში პერორალური ქირურგიული დრენირებით. მიუხედავად იმისა, რომ ზოგადი წესია 2 სმ-ზე მეტი ზომის აბსცესების დრენაჟის გათვალისწინება, მნიშვნელოვანია კლინიკური სურათი და საწყისი პასუხი ინტრავენურ ანტიბიოტიკებზე უფრო დიდი ზომის აბსცესის შემთხვევაშიც კი.[34] აბსცესის ზუსტი ადგილმდებარეობის დასადასტურებლად შეიძლება საჭირო გახდეს განმეორებითი კტ სკანირება. ბავშვებში, როგორც წესი, უმჯობესია კტ კვლევამდე ზოგადი ანესთეზიის გაკეთება, მაშინ როდესაც ზრდასრულებში გამოსახულებითი კვლევები ანესთეზიის გარეშეც შეიძლება ჩატარდეს. ქირურგიული დრენირების შემდეგ რეკომენდებულია ინტრავენური ანიტბიოტიკების გამოყენება, ემპირიული ფორმით ან, როცა ეს შესაძლებელია, სენსიტიურობის მიხედვით შერჩეული მედიკამენტების საშუალებით.
გამოსახულებითი კვლევისას დადგენილი გამოხატული აბსცესი ტიპიურად დრენირების ჩვენებას წარმოადგენს. თუმცა, ბავშვებში კომპიუტერული ტომოგრაფიით დადასტურებული კისრის ღრმა აბსცესის მედიკამენტოზური მართვის ეფექტურობა, შეფასდა2012 წლის სისტემური მიმოხილვით. ავტორებმა დაადგინიეს, რომ მხოლოდ მედიკამენტური მკურნალობა ზოგიერთ პაციენტში შეიძლება ქირურგიული ჩარევის ეფექტურ ალტერნატივად განვიხილოთ, თუმცა ამის მტკიცებულება სუსტი იყო.[35] დადასტურებული აბსცესის დროს ქირურგიული ჩარევის გადადება მედიკამნტური მკურნალობის სასარგებლოდ წინააღმდეგობრივი მოსაზრებაა, დაავადების პროგრესირების და საჰაერო გზების დახშობის რისკის გამო. ამასთან ერთად, მიკრობიოლოგიური ნიმუშების ნაკლებობამ შეიძლება ხელი შეუშალოს ანტიბიოტიკოთერაპიის შერჩევას.
ემპირიული ანტიბიოტიკოთერაპია
ანტიბიოტიკები უნდა ფარავდეს ყველაზე ხშირ მიკროორგანიზმებს: Streptococcus viridans, Staphylococcus aureus, Streptococcus epidermidis და ბეტა-ჰემოლიზურ სტრეპტოკოკს. ნაკლებად ხშირი შემთხვევებია Veillonella species, Bacteroides melaninogenicus, Haemophilus parainfluenzae და Klebsiella pneumoniae. ზედა სასუნთქი გზების კომენსალური ბაქტერიები შეიძლება რფა-ს მაპროვოცირებელ პათოგენურ აგენტებად გარდაიქმნან.[13][14][15] ტიპური ანტიბიოტიკოთერაპია მოიცავს ამპიცილინ/სულბაქტამს, კლინდამიცინს, ცეფუროქსიმს, ცეფტრიაქსონს, მეტრონიდაზოლს და ამოქსიცილინ/კლავულანის მჟავას. მოცემული ანტიბიოტიკების კომბინირებული გამოყენება შეიძლება საჭირო გახდეს ორგანიზმების ადექვატური გადაფარვისთვის (მაგ:. ცეფტრიაქსონი და მეტრონიდაზოლი ან კლინდამიცინი და ცეფუროქსიმი).[33] მეტრონიდაზოლი ანაერობული ბაქტერიების გადასაფარად გამოიყენება, რადგან პარაფანიგულ სივრცესა და პირის ღრუს შორის შეიძლება კავშირი არსებობდეს.
კლინიკური გაუმჯობესება 24-დან 48 საათში უნდა შეინიშნებოდეს; თუ ასე არ მოხდა, რეკომდენდებულია პაციენტის მდგომარეობის განმეორებითი შეფასება. ანტიბიოტიკთა სპექტრის გაფართოებაც შეიძება გახდეს საჭირო. რეფრაქტორული შემთხვევების დროს, ატიპური მიკობაქტერია ან MRSA ხდება საეჭვო. ემპირიული ანტიბიოტიკოთერაპია უნდა გაგრძელდეს მანამ, სანამ პაციენტს სიცხე არ დაუწევს ან პერორალური მედიკამენტების მიღება არ შეეძლება 14 დღიანი კურსის ჩასატარებლად. მედიკამენტები შეიძლება შეიცვალოს კულტურის შედეგების მიხევით, თუ დრენირება ჩატარდა.
დამხმარე მკურნალობა
პაციენტები უნდა აკონტროლებდნენ თავისი საუნთქი გზების მდგომარეობას მთელი მკურნალობის განმავლობაში, ხოლო პაციენტები, რომლებსაც აქვთ არასტაბილური სასუნთქი გზები ოპერაციის შემდეგ, უნდა იმყოფებოდნენ მეთვალყურეობის ქვეშ ინტენსიური თერაპიის განყოფილებაში. ადექვატური ინტრავენური ჰიდრატაცია და კვება საჭიროა მანამ, სანამ პაციენტი ორალური საკვების მიღებას შეძლებს. ზოგიერთ პაციენტს შეიძლება ტკივილგამაყუჩებელი დასჭირდეს. აუცილებელია პაციენტების მკაცრი მეთვალყურეობა გართულებების დროული იდენტიფიცირების მიზნით.
ამ მასალის გამოყენება ექვემდებარება ჩვენს განცხადებას