მკურნალობის ალგორითმი

ენდეთ მითითებებს

ebpracticenet პრიორიტეტი მიანიჭეთ ჩამოთვლილ ადგილობრივ გაიდლაინებს:

Acute Keelpijnავტორი: Werkgroep Ontwikkeling Richtlijnen Eerste Lijn (Worel)ბოლო გამოქვეყნება: 2017Mal de gorge aiguავტორი: Groupe de Travail Développement de recommmandations de première ligneბოლო გამოქვეყნება: 2017

მიაქციეთ ყურადღება, რომ ფორმულა/შეყვანის გზა და დოზა შეიძლება განსხვავებული იყოს მედიკამენტების დასახელების და ბრენდის, ფორმულარის ან გეოგრაფიული ადგილმდებარეობის მიხედვით. მკურნალობის შესახებ რეკომენდაციები სპეციფიკურია პაციენტის ჯგუფების მიხედვით: იხილეთ გაფრთხილება

მწვავე

ყველა პაციენტის

Back
1-ლი რიგის – 

დამხმარე მოვლა

ყელისა და თავის ტკივილის, ცხელების სიმპტომების მოსახსნელად გამოიყენება ტკივილგამაყუჩებლები და ადგილობრივი საანესთეზიო საშუალებები, თუმცა ბავშვებში რეიეს სინდრომის განვითარების რისკის გამო ასპირინის გამოყენება რეკომენდებული არაა. არ არის დადასტურებული, რომ მარილიანი წყლის გამოვლება ეფექტურია, თუმცა ასევე არანაირ ზიანს არ იწვევს.[48] საანესთეზიო შესასხურებელმა საშუალებებმა შეიძლება დროებით გააყუჩოს ტკივილი. თუმცა, ერთი რანდომიზებული, პლაცებო კონტროლირებული კვლევით ვერ დადასტურდა ლორწოვანი ლიდოკაინის გამოყენების სარგებელი სიმტომების შემსუბუქების თვალსაზრისით.[49]

ამჟამად არ არსებობს მწვავე ფარინგიტის სიმპტომური მკურნალობისთვის კორტიკოსტეროიდების გამოყენების რეკომენდაციები.[1][64] Cochrane-ის ერთ-ერთი სისტემური მიმოხილვის თანახმად, 24 საათის განმავლობაში ტკივილის სრული გაქრობის ალბათობა იზრდება 2.40-ჯერ, როდესაც ისინი ინიშნება ანტიბიოტიკოთერაპიასთან ერთად. თუმცა, მიმოხილვაში აღნიშნულია, რომ კვლევები არასაკმარისია, განსაკუთრებით პედიატრიულ პოპულაციაში და საჭიროა სიფრთხილის გამოჩენა კორტიკოსტეროიდების გამოყენებისას, მინიმალური კლინიკური სარგებლის გამო.[59] ამერიკის ინფექციურ დაავადებათა საზოგადოების გაიდლაინები არ იძლევა ამ მკურნალობის რეკომენდაციას.[1]

პირველადი პარამეტრები

პარაცეტამოლი: ბავშვები: 10-15 მგ/კგ პერორალურად, ყოველ 4-6 საათში ერთხელ საჭიროებისამებრ, 75 მგ/კგ/დღეში; მოზრდილები: 500-1000 მგ პერორალურად ყოველ 4-6 საათში ერთხელ საჭიროებისამებრ, მაქსიმუმ 4000 მგ/დღეში

ან

იბუპროფენი: ბავშვებში: >6 თვის ასაკის: 10 მგ/კგ პერორულად ყოველ 6-8 საათში ერთხელ, საჭიროებისამებრ, მაქსიმუმ 30 მგ/კგ/დღეში; ზრდასრულებში: 200-400 მგ პერორულად ყოველ 4-6 საათში ერთხელ საჭიროებისამებრ, მაქსიმუმ 2400 მგ/დღეში

მეორეული ვარიანტები

ლიდოკაინი - ტოპიკალური (ადგილობრივი): (2%-აინი ხსნარი) ბავშვებისთვის და მოზრდილებისთვის:

Back
პლიუს – 

ანტიბიოტიკებით დაგვიანებული ან მათ გარეშე თერაპია

მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში

იმ შემთხვევებში, როდესაც A ჯგუფის სტრეპტოკოკის სწრაფი ტესტი უარყოფითია, ანტიბიოტიკების გამოყენება მიზანშეწონილი არ არის. თუ ყელის კულტურა დადებითია, საჭიროა შემდგომი დაკვირვება და განმეორებითი ტესტირება მომდევნო დღესაც. ყელის ნაცხის კულტურა უნდა ჩაუტარდეს ყველა იმ პაციენტს რომლესაც A ჯგუფის სტრეპტოკოკის ანტიგენის სწრაფი ტესტი უარყოფითი აქვს, მაგრამ A ჯგუფის სტრეპტოკოკური ფარინგიტისთვის დამახასიათებელი სიმპტომები მაინც აღენიშნება. კოხრეინის ერთი მიმოხილვის დასკვნის მიხედვით, ანტიბიოტიკები უნდა დაინიშნოს მხოლოდ თითოეული პაციენტის ინდივიდუალური შეფასების შემდეგ და მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ ყელის ტკივილი სავარაუდოდ ბაქტერიული წარმოშობისაა.[73]

Back
პლიუს – 

ანტიბიოტიკთერაპია

მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში

ანტიბიოტიკოთერაპია გათვალისწინებული უნდა იყოს მიკრობიოლოგიურად დადასტურებული (მაგ.A ჯგუფის სტრეპტოკოკული ) ფარინგიტის მქონე პაციენტებისთვის (დადებითი სწრაფი ანტიგენის ტესტი, ნუკლეინის მჟავის ამპლიფიკაცია (პოლიმერაზული ჯაჭვური რეაქციის საშუალებით) ან კულტურა) და არ უნდა ეფუძნებოდეს მხოლოდ კლინიკურ დიაგნოზს.[58] ანტიბიოტიკოთერაპია არ არის რეკომენდებული პაციენტებისთვის, რომლებსაც აქვთ ანტიგენის სწრაფი ტესტის უარყოფითი შედეგი.[25]​ ანტიბიოტიკები შეიძლება დაინიშნოს სიმპტომების ხანგრძლივობის შესამცირებლად, გადაცემის შესამცირებლად და ისეთი გართულებების თავიდან ასაცილებლად, როგორიცაა რევმატული ცხელება.[4]​ შესაბამისი ანტიბიოტიკოთერაპიის დაწყებიდან 3-4 დღეში თუ ფარინგიტის სიმპტომები არ გაუმჯობესდა, უნდა განიხილებოდეს ალტერნატიული დიაგნოზი.

A ჯგუფის სტრეპტოკოკური ფარინგიტის მკურნალობის მიზანია მწვავე რევმატული ცხელების და გულის დაავადების პრევენცია, სიმპტომების სიმძიმისა და ხანგრძლივობის შემცირება და დაავადების გავრცელების თავიდან აცილება.[1]

A ჯგუფის სტრეპტოკოკებისთვის არ არის დამახასიათებელი ბეტა-ლაქტამის მიმართ რეზისტენტობა, შესაბამისად მკურნალობა შეიძლება ჩატარდეს პენიცილინით ან ამოქსაცილინით, გარდა იმ შემთხვევებისა, როდესაც აღინიშნება პენიცილინზე ალერგია. ასეთ შემთხვევაში შეიძლება სიფრთილით იქნას გამოყენებული მაკროლიდით, ცეფალოსპორინით ან კლინდამიცინით მკურნალობა.[1][74][75] [ Cochrane Clinical Answers logo ] [4][25]​​​​​​​ ბავშვებში დაფიქსირდა A ჯგუფის სტრეპტოკოკის რეზისტენტობა მაკროლიდებისა და კლინდამიცინის მიმართ (ინდუცირებადი რეზისტენტობა).[76][77][26]​​​ დოქსიციკლინი და ტრიმეტოპრიმი/სულფამეთოქსაზოლი არ არის რეკომენდებული A ჯგუფის სტრეპტოკოკული ფარინგიტის სამკურნალოდ.[1]

პერორული ფენოქსიმეთილპენიცილინი არჩევის პრეპარატია და მკურნალობის 10-დღიან კურსს საჭიროებს. მათ, ვისაც 10-დღიანი პერორული კურსის დასრულება არ შეუძლიათ, უნდა გაუკეთდეთ ბენზილპენიცილინის ერთიანი დოზა კუნთებში.ს პერორული ამოქსიცილინი ბავშვებში შეიძლება ჩანაცვლდეს, რადგან მისი გემო უფრო სასიამოვნოა ფენოქსიმეთილპენიცილინთან შედარებით. GAS ინფექციის მკურნალობისას თანდართული ინფექციური მონონუკლეოზის შემთხვევაში არაა რეკომენდებული ამოქსიცილინით მკურნალობა გამონაყარის განვითარების რისკის გამო.[1][94] ბავშვებში ორალური ბეტა-ლაქტამური ანტიბიოტიკებით მკურნალობის კურსის რეკომენდირებული ხანგრძლივობა 10 დღეს შეადგენს.[26]

გაიდლაინით მოწოდებული რეკომენდაციების მიუხედავად, არსებობს მტკიცებულება, რომ პერორული პენიცილინის უფრო მოკლე კურსი (3-6 დღე) ისევე ეფექტურია, როგორც მწვავე ფარინგიტის 10-დღიანი მკურნლობა, პოსტსტრეპტოკოკური გლომერულონეფრიტის ან რევმატული ცხელების გაზრდილი რისკის გარეშე.[78] ერთმა კვლევამ აჩვენა, რომ აზითრომიცინის 3-დღიან კურსს ან ცეფაკლორის 5-დღიან კურსს მსგავსი სიმპტომური და ბაქტერიოლოგიური განკურნება მოჰყვა ამოქსიცილინის 10-დღიან კურსთან შედარებით.[79] თუმცა, რევმატული ცხელების ან გულის რევმატული დაავადების სიხშირე არ იყო შეფასებული ამ კვლევაში.[79] კიდევ ერთ-ერთი კვლევით გამოვლინდა, რომ პენიცილინი V (ფენოქსიმეთილპენიცილინი) 5 დღის განმავლობაში არ ჩამოუვარდებოდა კლინიკური შედეგით პენიცილინ V-ს 10 დღის განმავლობაში (სხვადასხვა დოზებით), თუმცა, კვლავ, ეფექტი რევმატიული ცხელების ან გულის რევმატული დაავადების ინციდენტობის არ იყო შეფასებული.[80] იმის გამო, რომ მტკიცებულებები ჯერ კიდევ ჩნდება, ანტიბიოტიკების ხანმოკლე კურსები მაინც უნდა ჩაითვალოს ახალ ალტერნატივად და არა რეკომენდებულ პირველად ვარიანტად.[81][82]

ფენოქსიმეთილპენიცილინის ინტენსიური დოზებით გამოყენებამ შეიძლება დააჩქაროს გამოჯანმრთელება და იყოს მომავალი სტრატეგია A ჯგუფის სტრეპტოკოკული ფარინგოტონზილიტის სამკურნალოდ.[95]

რევმატული ცხელების ანამნეზის მქონე პირებში, რეციდივის შემცირების მიზნით, რეკომენდებულია ანტიბიოტიკებით პროფილაქტიკა.

პირველადი პარამეტრები

ფენოქსიმეთილპენიცილინი: ≤ 27 კგ სხეულის წონის მქონე ბავშვებში: 250 მგ პერორალურად 2-3-ჯერ დღეში 10 დღის განმავლობაში; ბავშვები >27 კგ და მოზრდილები: 500 მგ პერორალურად დღეში 2-3-ჯერ 10 დღის განმავლობაში

ან

ბენზატინ ბენზილპენიცილინი: ≤27 კგ სხეულის წონის მქონე ბავშვებში: 600,000 ერთეული კუნთებში ერთჯერადად; >27 კგ სხეულის წონის მქონე ბავშვებში და ზრდასრულებში: 1.2 მილიონი ერთეული კუნთებში ერთჯერადად

ან

ამოქსიცილინი: ბავშვებში: 50 მგ/კგ/დღეში პეროულად, 2 დაყოფილი დოზით, 10 დღის განმავლობაში, მაქსიმუმ 1000 მგ/დღეში; ზრდასრულებში: 500 მგ პერორულად დღეში ორჯერ 10 დღის განმავლობაში

მეორეული ვარიანტები

აზიტრომიცინი: ბავშვები: 12 მგ/კგ (მაქსიმუმ 500 მგ/დოზა) პერორულად, დღეში ერთხელ, პირველ დღეს, შემდეგ 6 მგ/კგ (მაქსიმუმ 250 მგ/დოზა) დღეში ერთხელ 4 დღის განმავლობაში; ზრდასრულები: 500 მგ პერორულად, დღეში ერთხელ, პირველ დღეს, შემდეგ 250 მგ დღეში ერთხელ, 4 დღის განმავლობაში

ან

კლარითრომიცინი: ბავშვებში: 15 მგ/კგ/დღეში პერორულად, დაყოფილი დოზებით, ყოველ 12 საათში ერთხელ, 10 დღის განმავლობაში, მაქსიმუმ 500 მგ/დღეში; ზრდასრულებში: 250 მგ პერორულად დღეში ორჯერ 10 დღის განმავლობაში

ან

ერითრომიცინი: ბავშვებში: 25-50 მგ/კგ/დღეში პერორულად, 4 დაყოფილი დოზით, 10 დღის განმავლობაში, მაქსიმუმ 2000 მგ/დღეში; ზრდასრულებში: 250-500 მგ პერორულად დღეში ოთხჯერ, 10 დღის განმავლობაში

ან

ცეფალექსინი: ბავშვებში: 25-50 მგ/კგ/დღეში პერორულად, დაყოფილი დოზებით, ყოველ 12 საათში ერთხელ, 10 დღის განმავლობაში, მაქსიმუმ 1000 მგ/დღეში; ზრდასრულებში: 500 მგ პერორულად დღეში ორჯერ, 10 დღის განმავლობაში

ან

ცეფადროქსილი: ბავშვებში: 30 მგ/კგ/დღეში პერორულად, 1-2 დაყოფილი დოზით, 10 დღის განმავლობაში, მაქსიმუმ 1000 მგ/დღეში; ზრდასრულებში: 1000 მგ/დღეში პერორულად, 1-2 დაყოფილი დოზით, 10 დღის განმავლობაში

ან

კლინდამიცინი: ბავშვებში: 20 მგ/კგ/დღეში პერორულად, დაყოფილი დოზებით ყოველ 8 საათში ერთხელ, 10 დღის განმავლობაში, მაქსიმუმ 1800 მგ/დღეში; ზრდასრულებში: 300-600 მგ პერორულად ყოველ 8 საათში ერთხელ, 10 დღის განმავლობაში

Back
განიხილე – 

ტონზილექტომია

დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან

განმეორებითი ფარინგიტის მქონე ზრდასრულ პაციენტებში ტონზილექტომიას შეიძლება ზოიერი სარგებელი ჰქონდეს.[90][91][92] A ჯგუფის სტრეპტოკოკული ფარინგიტის განმეორებითი ეპიზოდების მქონე ბავშვებში შეიძლება განვიხილოთ ტონზილექტომია.[93]

Back
პლიუს – 

ჰიდრატაცია, დასვენება ± კორტიკოსტეროიდი ± ინტრავენური იმუნოგლობულინი

მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში

მკურნალობა მოიცავს დამხმარე თერაპიას, მათ შორის ადეკვატურ ჰიდრატაციას.

პაციენტებს ხშირად ურჩევენ დასვენებას, თუმცა ამ რეკომენდაციის ეფექტურობა არაა დასაბუთებული. ავადმყოფობის პირველი 3-4 კვირის განმავლობაში, ელენთის გახეთქვის გაზრდილი რისკის გამო, რეკომენდებულია, რომ პაციენტები მოერიდონ ინტესიურ, დაძაბულ ფიზიკურ აქტივობას (მათ შორის კონტაქტურ სპორტს), თუმცა შემთხვევები საწყისი დიაგნოზიდან 8 კვირის მანძილზეც აღინიშნებოდა. მუცლის ღრუს ულტრაბგერითი გამოკვლევა რეკომენდებულია, სპლენომეგალიის ალაგების დასადასტურებლად დაძაბული ფიზიკური აქტივობების დაწყებამდე.[83]

ინფექციური მონონუკლეოზის მძიმე სისტემური სიმპტომებისა და გართულებების შემთხვევაში საჭიროა პაციენტის ჰოსპიტალიზაცია.

სისტემური კორტიკოსტეროიდები გამოიყენება სასუნთქი გზების ობსტრუქციის, მძიმე თრომბოციტოპენიისა ან ჰემოლიზური ანემიის მქონე პაციენტებში.[84]

იმუნური თრომბოციტოპენიის მქონე პაციენტებში შესაძლებელია ინტრავენური იმუნოგლობულინის (IVIG) გამოყენება, რაც უზრუნველყოფს იმუნური სისტემის პასუხის მოდულაციას.

იხ. ინფექციური მონონუკლეოზი.

Back
პლიუს – 

სოკოს საწინააღმდეგო პრეპარატები

მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში

Candida albicans, ჩვეულებრივ, მგრძნობიარეა ტოპიკური თერაპიის მიმართ.

პირის ღრუს კანდიდოზის მსუბუქი და საშუალო სიმძიმის შემთხვევების მკურნალობა შესაძლებელია პოლიენის სოკოს საწინააღმდეგო საშუალებებით (მაგ., ნისტატინი). უნდა აღინიშნოს, რომ ნისტატინის სუსპენზიას აქვს საქაროზას მაღალი შემცველობა, შესაბამისად, ხშირმა გამოყენებამ, განსაკუთრებით ჰიპოსალივაციის/პირის სიმშრალის მქონე პაციენტებში, შეიძლება გაზარდოს კარიესის განვითარების რისკი.

უფრო ფართოდ გავრცელებული სოკოვანი ინფექციის შემთხვევაში, როცა პირის ღრუს დიდი ნაწილია ჩართული ან სიმპტომები გახანგრძლივებულია, უფრო მიზანშეწონილია სოკოს საწინააღმდეგო აზოლების, მაგალითად ფლუკონაზოლის გამოყენება.

იხ. პირის ღრუს კანდიდოზი.

Back
პლიუს – 

დიფტერიის ანტიტოქსინი პლიუს ანტიბიოტიკოთერაპია

მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში

დიფტერიის ძირითადი მკურნალობა გულისხმობს მისი ანტიტოქსინის გამოყენებას. დიფტერიაზე მყარი კლინიკური ეჭვის შემთხვევაში, ანტიტოქსინი შეგვყავს ორგანიზმში რაც შეიძლება მალე. ანტიტოქსინით მკურნალობის დაწყება არ უნდა დაყოვნდეს დიაგნოზის ლაბორატორიულ დადასტურებამდე, რადგან პაციენტების მდგომარეობა შესაძლოა სწრაფად გაუარესდეს. ანტიტოქსინს შეუძლია მხოლოდ შრატში არსებული თავისუფალი ტოქსინის განეიტრალება. მისი ეფექტურობა ლორწოვანისა და კანის სიმპტომების გამოვლენის შემდეგ მნიშვნელოვნად მცირდება, რაც ტოქსინის უჯრედებში შეღწევის მანიშნებელია.

ანტიბიოტიკები ვერ ჩაანაცვლებს ანტიტოქსინით მკურნალობას, თუმცა მათ შეუძლიათ Corynebacterium diphtheriae-ის განადგურებით ტოქსინის წარმოქმნის პრევენცია. ანტიბიოტიკები გამოიყენება კანის ადგილობრივი ინფექციების სამკურნალოდაც. გარდა ამისა, ანტიბიოტიკები ამცირებს დაავადების სხვა პირებზე გადაცემას . C diphtheriae, ჩვეულებრივ, მგრძნობიარეა პენიცილინისა და ერითრომიცინის მიმართ.[86]

იხ. დიფტერია.

Back
პლიუს – 

ანტიბიოტიკთერაპია

მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში

ანტიბიოტიკებით მკურნალობა წარმოადგენს Francisella tularensis-ით გამოწვეული ინფექციის მკურნალობის მთავარ მეთოდს, მიუხედავად კლინიკური გამოვლინებისა.

აუცილებელია პაციენტის იზოლაცია. კლინიკური ლაბორატორია ტულარემიის საეჭვო დიაგნოზის შესახებ უნდა გაფრთხილდეს ნიმუშების გაგზავნამდე.

თერაპიის ოქროს სტანდარტია ამინოგლიკოზიდი (სტრეპტომიცინი ან გენტამიცინი). დაავადებათა კონტროლისა და პრევენციის ცენტრები (CDC) რეკომენდაციას უწევს გენტამიცინს, როგორც არჩევის მედიკამენტს,როგორც გამოცდილ და ეფექტურ საშუალებას, განსაკუთრებით მძიმე შემთხვევებისთვის.[87] ჯანმრთელობის მსოფლიო ორგანიზაცია რეკომენდაციას უწევს გენტამიცინს, როგორც არჩევის მედიკამენტს, რადგან იგი უფრო ფართოდ ხელმისაწვდომია. ხელმისაწვდომობის შემთხვევაში, სტრეპტომიცინი მისაღები ალტერნატივაა.​[88] აგენტის შერჩევა დამოკიდებულია ადგილობრივ რეკომენდაციებსა და მედიკამენტების ხელმისაწვდომობაზე. ალტერნატივას წარმოადგენს დოქსიციკლინი.[87]

იხ. ტულარემია.

Back
პლიუს – 

ანტიბიოტიკთერაპია

მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში

უროგენიტალურ უბნებთან შედარებით, გონოკოკის ხახიდან ერადიკაცია უფრო ძნელად მისაღწევია. ხახის გაურთულებელი გონოკოკური ინფექციის დროს რეკომენდებულია ცეფტრიაქსონი კუნთში ერთჯერადი დოზის სახით. თუ გამოვლინდა ქლამიდიის თანაინფექცია, ქლამიდიას მკურნალობა უნდა ჩატარდეს ორალური დოქსიციკლინით ან აზითრომიცინით ორსულობის დროს. მკურნალობის შემდეგ პათოგენის აღმოფხვრის დასადასტურებლად აუცილებელია განმეორებითი ტესტები.[89]

იხ. გონორეა (რომელიც ასევე მოიცავს ქლამიდიას კოინფექციას).

back arrow

აირჩიეთ პაციენტების ჯგუფი ჩვენი რეკომენდაციების სანახავად

მიაქციეთ ყურადღება, რომ ფორმულაცია/შეყვანის გზა და დოზირება შეიძლება განსხვავებული იყოს მედიკამენტების დასახელების და ბრენდების, წამლების ფორმულარის ან გეოგრაფიული ადგილმდებარეობის მიხედვით. მკურნალობის შესახებ რეკომენდაციები სპეციფიკურია პაციენტის ჯგუფების მიხედვით. იხილეთ გაფრთხილება

ამ მასალის გამოყენება ექვემდებარება ჩვენს განცხადებას