კვანძოვანი ერითემა
- მიმოხილვა
- თეორია
- დიაგნოზი
- მართვა
- მეთვალყურეობა
- წყაროები
მკურნალობის ალგორითმი
მიაქციეთ ყურადღება, რომ ფორმულა/შეყვანის გზა და დოზა შეიძლება განსხვავებული იყოს მედიკამენტების დასახელების და ბრენდის, ფორმულარის ან გეოგრაფიული ადგილმდებარეობის მიხედვით. მკურნალობის შესახებ რეკომენდაციები სპეციფიკურია პაციენტის ჯგუფების მიხედვით: იხილეთ გაფრთხილება
მსუბუქი ან საშუალოდ მძიმე სიმპტომები
წოლითი რეჟიმი და ტერფების აწევა + არასტეროიდული ანთების საწინააღმდეგო მედიკამენტები + ფონური მიზეზის მკურნალობა
კვანძოვანი ერითემა თითქმის ყოველთვის თვითგანკურნებადია.
ექიმის მთავარი მიზანია მთავარი მიზეზის ამოცნობა და მკურნალობა.
შემთხვევათა უმეტესობაში საჭიროა მხოლოდ წოლითი რეჟიმი, კიდურების აწევა და სიმპტომური მკურნალობა. ღრმა ვენების თრომბოზის რისკი უნდა შეფასდეს და საჭიროების შემთხვევაში შესაძლებელია კომპრესიული წინდების გამოყენება.
ანალგეზია
დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან
გამოიყენება სიმპტომების შესამსუბუქებლად 7-10 დღის განმავლობაში იმ შემთხვევაში, თუ სახსრის ტკივილი ძლიერია ან გამონაყარი მეორდება.[27]Friedman ES, LaNatra N, Stiller MJ. NSAIDs in dermatologic therapy: review and preview. J Cutan Med Surg. 2002 Sep-Oct;6(5):449-59. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12202973?tool=bestpractice.com
ანთების საწინააღმდეგო არასტეროიდული პრეპარატები და ასპირინი უკუნაჩვენებია პაციენტებში, რომელთაც ანამნეზში კუჭ-ნაწლავის ტრაქტიდან სისხლდენა აღენიშნებათ; თუმცა, პარაცეტამოლი შეიძლება გამოვიყენოთ ამ პაციენტებში, მაგრამ ნაკლებად ეფექტური ტკივილგამაყუჩებელია.
პირველადი პარამეტრები
ასპირინი: 300-900 მგ პერორალურად ყოველ 4-6 საათში ერთხელ საჭიროების მიხედვით, მაქსიმალური დღიური დოზა შეადგენს 4000 მგ-ს/დღეში
ან
იბუპროფენი: 400-800 მგ პერორალურად ყოველ 4-6 სთ-ში ერთხელ საჭიროების შემთხვევაში, მაქსიმუმ 2400 მგ/დღე
ან
ნაპროქსენი: 250-500 მგ პერორალურად დღეში ორჯერ საჭიროების შემთხვევაში, მაქსიმუმ 1250 მგ/დღეში
ან
ინდომეტაცინი: 25-50 მგ პერორალურად, ყოველ 8-12 საათში ერთხელ საჭიროებისამებრ, მაქსიმუმ 200 მგ/დღეში
მეორეული ვარიანტები
პარაცეტამოლი: 500-1000 მგ პერორალურად ყოველ 4-6 საათში ერთხელ საჭიროების მიხედვით, მაქსიმალური დოზა შეადგენს 4000 მგ-ს/დღეში
კალიუმის იოდიდი
უფრო მძიმე შემთხვევებში, როცა პაციენტი თავდაპირველ თერაპიაზე არ პასუხობს, წარმატებით გამოიყენება კალიუმის იოდიდი.
მექანიზმები უცნობია. კალიუმი გავლენას ახდენს ნეიტროფილების ქემოტაქსისზე და ქემოტოქსიკურობაზე.[23]Sterling JB, Heymann WR. Potassium iodide in dermatology: a 19th century drug for the 21st century-uses, pharmacology, adverse effects, and contraindications. J Am Acad Dermatol. 2000 Oct;43(4):691-7. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11004629?tool=bestpractice.com ასევე აქვს სოკოს საწინააღმდეგო ეფექტი.[28]Schultz E, Whiting D. Treatment of erythema nodosum and nodular vasculitis with potassium iodides. Br J Dermatol. 1976 Jan;94(1):75-8. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/943168?tool=bestpractice.com
ხანგრძლივი გამოყენების შემთხვევაში მოწოდებულია ფარისებრი ჯირკვლის ფუნქციის მონიტორინგი, რადგანაც აღწერილია ჰიპოთირეოზის შემთხვევები იოდიდის მიღების გამო. შესაძლო გვერდითი ეფექტია ჰიპერკალიემია.
თუ პაციენტი თერაპიაზე არ რეაგირებს 2 კვირის განმავლობაში, შესაძლებელია კორტიკოსტეროიდების დანიშვნა (უკუჩვენების არარსებობისას).
პირველადი პარამეტრები
კალიუმის იოდიდი: 300 მგ (6 წვეთი) პერორალურად, დღეში სამჯერ
მეტი კალიუმის იოდიდიდოზა გულისხმობს სუპერგაჯერებულ ხსნარს. შეიძლება ხელმისაწვდომი იყოს სხვა ფორმითაც.
ანალგეზია
დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან
ანთების საწინააღმდეგო არასტეროიდული პრეპარატები და ასპირინი უკუნაჩვენებია პაციენტებში, რომელთაც ანამნეზში კუჭ-ნაწლავის ტრაქტიდან სისხლდენა აღენიშნებათ; თუმცა, პარაცეტამოლი შეიძლება ნაკლებად ეფექტური ტკივილგამაყუჩებელი იყოს ამ პაციენტებში.
პირველადი პარამეტრები
ასპირინი: 300-900 მგ პერორალურად ყოველ 4-6 საათში ერთხელ საჭიროების მიხედვით, მაქსიმალური დღიური დოზა შეადგენს 4000 მგ-ს/დღეში
ან
იბუპროფენი: 400-800 მგ პერორალურად ყოველ 4-6 სთ-ში ერთხელ საჭიროების შემთხვევაში, მაქსიმუმ 2400 მგ/დღე
ან
ნაპროქსენი: 250-500 მგ პერორალურად დღეში ორჯერ საჭიროების შემთხვევაში, მაქსიმუმ 1250 მგ/დღეში
ან
ინდომეტაცინი: 25-50 მგ პერორალურად, ყოველ 8-12 საათში ერთხელ საჭიროებისამებრ, მაქსიმუმ 200 მგ/დღეში
მეორეული ვარიანტები
პარაცეტამოლი: 500-1000 მგ პერორალურად ყოველ 4-6 საათში ერთხელ საჭიროების მიხედვით, მაქსიმალური დოზა შეადგენს 4000 მგ-ს/დღეში
კორტიკოსტეროიდების ინექცია დაზიანებებში
პერსისტენტული, მტკივნეული კვანძების შემთხვევაში.
შეიძლება შეიზღუდოს პროცედურული დისკომფორტის გამო.
პირველადი პარამეტრები
ტრიამცინოლონის აცეტონიდი: დაზიანებებში საინექციო დოზების შესახებ კონსულტაციისთვის მიმართეთ სპეციალისტს
ანალგეზია
დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან
გამოიყენება სიმპტომების შესამსუბუქებლად 7-10 დღის განმავლობაში იმ შემთხვევაში, თუ სახსრის ტკივილი ძლიერია ან გამონაყარი მეორდება.[27]Friedman ES, LaNatra N, Stiller MJ. NSAIDs in dermatologic therapy: review and preview. J Cutan Med Surg. 2002 Sep-Oct;6(5):449-59. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12202973?tool=bestpractice.com
ანთების საწინააღმდეგო არასტეროიდული პრეპარატები და ასპირინი უკუნაჩვენებია პაციენტებში, რომელთაც ანამნეზში კუჭ-ნაწლავის ტრაქტიდან სისხლდენა აღენიშნებათ; თუმცა, პარაცეტამოლი შეიძლება ნაკლებად ეფექტური ტკივილგამაყუჩებელი იყოს ამ პაციენტებში.
პირველადი პარამეტრები
ასპირინი: 300-900 მგ პერორალურად ყოველ 4-6 საათში ერთხელ საჭიროების მიხედვით, მაქსიმალური დღიური დოზა შეადგენს 4000 მგ-ს/დღეში
ან
იბუპროფენი: 400-800 მგ პერორალურად ყოველ 4-6 სთ-ში ერთხელ საჭიროების შემთხვევაში, მაქსიმუმ 2400 მგ/დღე
ან
ნაპროქსენი: 250-500 მგ პერორალურად დღეში ორჯერ საჭიროების შემთხვევაში, მაქსიმუმ 1250 მგ/დღეში
ან
ინდომეტაცინი: 25-50 მგ პერორალურად, ყოველ 8-12 საათში ერთხელ საჭიროებისამებრ, მაქსიმუმ 200 მგ/დღეში
მეორეული ვარიანტები
პარაცეტამოლი: 500-1000 მგ პერორალურად ყოველ 4-6 საათში ერთხელ საჭიროების მიხედვით, მაქსიმალური დოზა შეადგენს 4000 მგ-ს/დღეში
სისტემური კორტიკოსტეროიდები
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
მიგრატორული კვანძოვანი ერითემა იშვიათია; თუმცა ამ დიაგნოზის შემთხვევაში, ან მძიმე შემთხვევებში, შეიძლება საჭირო იყოს სისტემური კორტიკოსტეროიდების მოკლე კურსი.
პირველადი პარამეტრები
პრედნიზოლონი: 20 მგ პერორალურად, დღეში ერთხელ, 7-10 დღე
მძიმე განმეორებითი სიმპტომები
სისტემური კორტიკოსტეროიდები + ფონური მიზეზის მკურნალობა
ნაჩვენებია აუტანელი ტკივილის შემთხვევაში და სისტემური გამოვლინებების სამკურნალოდ, როგორიცაა ცხელება, სხეულის ტკივილი და შეუძლოდ ყოფნა. თუმცა, საჭიროა ფრთხილად განვიხილოთ კორტიკოსტეროიდების შედარებითი და აბსოლუტური უკუჩვენებები. კორტიკოსტეროიდები მხოლოდ იმ შემთხვევაში უნდა გამოვიყენოთ თუ კვანძოვანი ერითემის ფონური მიზეზი გამოკვლეულია და გამოირიცხა ინფექცია ან ავთვისებიანი მდგომარეობა.
დოზა თანდათან, 2-4 კვირის განმავლობაში უნდა შემცირდეს.
ფონური მიზეზის მკურნალობა უნდა გაგრძელდეს.
პირველადი პარამეტრები
პრედნიზოლონი: 5-60 მგ პერორალურად, დღეში ერთხელ, დილით
წოლითი რეჟიმი და კიდურის აწევა
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
წოლითი რეჟიმი და კიდურის აწევა გამოიყენება სიმპტომური შემსუბუქებისთვის. ღრმა ვენების თრომბოზის რისკი უნდა შეფასდეს და საჭიროების შემთხვევაში შესაძლებელია კომპრესიული წინდების გამოყენება.
ანალგეზია
დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან
გამოიყენება სიმპტომების შესამსუბუქებლად 7-10 დღის განმავლობაში იმ შემთხვევაში, თუ სახსრის ტკივილი ძლიერია ან გამონაყარი მეორდება.[27]Friedman ES, LaNatra N, Stiller MJ. NSAIDs in dermatologic therapy: review and preview. J Cutan Med Surg. 2002 Sep-Oct;6(5):449-59. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12202973?tool=bestpractice.com
ანთების საწინააღმდეგო არასტეროიდული პრეპარატები და ასპირინი უკუნაჩვენებია პაციენტებში, რომელთაც ანამნეზში კუჭ-ნაწლავის ტრაქტიდან სისხლდენა აღენიშნებათ; თუმცა, პარაცეტამოლი შეიძლება ნაკლებად ეფექტური ტკივილგამაყუჩებელი იყოს ამ პაციენტებში.
პირველადი პარამეტრები
ასპირინი: 300-900 მგ პერორალურად ყოველ 4-6 საათში ერთხელ საჭიროების მიხედვით, მაქსიმალური დღიური დოზა შეადგენს 4000 მგ-ს/დღეში
ან
იბუპროფენი: 400-800 მგ პერორალურად ყოველ 4-6 სთ-ში ერთხელ საჭიროების შემთხვევაში, მაქსიმუმ 2400 მგ/დღე
ან
ნაპროქსენი: 250-500 მგ პერორალურად დღეში ორჯერ საჭიროების შემთხვევაში, მაქსიმუმ 1250 მგ/დღეში
ან
ინდომეტაცინი: 25-50 მგ პერორალურად, ყოველ 8-12 საათში ერთხელ საჭიროებისამებრ, მაქსიმუმ 200 მგ/დღეში
მეორეული ვარიანტები
პარაცეტამოლი: 500-1000 მგ პერორალურად ყოველ 4-6 საათში ერთხელ საჭიროების მიხედვით, მაქსიმალური დოზა შეადგენს 4000 მგ-ს/დღეში
აირჩიეთ პაციენტების ჯგუფი ჩვენი რეკომენდაციების სანახავად
მიაქციეთ ყურადღება, რომ ფორმულაცია/შეყვანის გზა და დოზირება შეიძლება განსხვავებული იყოს მედიკამენტების დასახელების და ბრენდების, წამლების ფორმულარის ან გეოგრაფიული ადგილმდებარეობის მიხედვით. მკურნალობის შესახებ რეკომენდაციები სპეციფიკურია პაციენტის ჯგუფების მიხედვით. იხილეთ გაფრთხილება
ამ მასალის გამოყენება ექვემდებარება ჩვენს განცხადებას