გრიპის ინფექცია
- მიმოხილვა
- თეორია
- დიაგნოზი
- მართვა
- მეთვალყურეობა
- წყაროები
მკურნალობის ალგორითმი
ენდეთ მითითებებს
ebpracticenet პრიორიტეტი მიანიჭეთ ჩამოთვლილ ადგილობრივ გაიდლაინებს:
Prévention de l’Influenzaავტორი: Groupe de travail Développement de recommandations de première ligneბოლო გამოქვეყნება: 2018Preventie van influenzaავტორი: Werkgroep Ontwikkeling Richtlijnen Eerste Lijn (Worel)ბოლო გამოქვეყნება: 2018მიაქციეთ ყურადღება, რომ ფორმულა/შეყვანის გზა და დოზა შეიძლება განსხვავებული იყოს მედიკამენტების დასახელების და ბრენდის, ფორმულარის ან გეოგრაფიული ადგილმდებარეობის მიხედვით. მკურნალობის შესახებ რეკომენდაციები სპეციფიკურია პაციენტის ჯგუფების მიხედვით: იხილეთ გაფრთხილება
გრიპთან ექსპოზიცია რისკის მქონე მოსახლეობაში
პროფილაქტიკური ანტივირუსული მკურნალობა
ექსპოზიციის შემდგომი ანტივირუსული ქიმიოპროფილაქტიკა:[2]Uyeki TM, Bernstein HH, Bradley JS, et al. Clinical practice guidelines by the Infectious Diseases Society of America: 2018 update on diagnosis, treatment, chemoprophylaxis, and institutional outbreak management of seasonal influenza. Clin Infect Dis. 2019 Mar 5;68(6):e1-47.
https://academic.oup.com/cid/article/68/6/e1/5251935
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30566567?tool=bestpractice.com
[110]National Institute for Health and Care Excellence. Oseltamivir, amantadine (review) and zanamivir for the prophylaxis of influenza. Sep 2008 [internet publication].
https://www.nice.org.uk/Guidance/TA158
[111]Centers for Disease Control and Prevention. Influenza antiviral medications: summary for clinicians. Dec 2023 [internet publication].
https://www.cdc.gov/flu/professionals/antivirals/summary-clinicians.htm
გრიპის გართულებების მაღალი რისკის მქონე პირები, თუ ავადმყოფობა განვითარდა ვაქცინაციიდან ხანმოკლე დროში, ადეკვატური იმუნური პასუხის განვითარებამდე; პირები, ვაქცინაციის უკუჩვენებით (მაგ., ანაფილაქსია კვერცხზე ან ალერგია ვაქცინის სხვა კომპონენტზე, ფებრილური ავადმყოფობა ან გიენ-ბარეს სინდრომის ანამნეზი ვაქცინის წინა დოზის შეყვანიდან 6 კვირის განმავლობაში); პირები, რომელთაც არ ჩატარებიათ აცრა, მაგრამ გამოუვლინდათ მწვავე რესპირატორული სიმპტომები გრიპის დადასტურებული ეპიდაფეთქების დროს; აუცრელი პირები, რომლებიც გრიპის ეპიდაფეთქებისას მჭიდრო კონტაქტში იყვნენ გრიპის გართულებების მაღალი რისკის მქონე პირებთან; ხანგრძლივი მოვლის დაწესებულებების ან სამედიცინო მომსახურების მქონე ხანდაზმულთა სახლების ყველა რეზიდენტი, მათ შორის, უკვე აცრილებიც, თუ გრიპის ეპიდაფეთქება დაფიქსირდა მათ საზოგადოებაში;
[ ]
If there is an outbreak of influenza A in the community, do amantadine and rimantadine given prophylactically prevent the development of influenza in the elderly?/cca.html?targetUrl=https://cochranelibrary.com/cca/doi/10.1002/cca.23/fullსწორი პასუხის ჩვენება გართულებების ყველაზე მაღალი რისკის მქონე პირები, მათ შორის, სიკვდილობის რისკის ჩათვლით (აღნიშნულს შეიძლება მიეკუთვნებოდეს იმუნოკომპრომისულ ინდივიდები); გრიპის გართულებების განვითარების მაღალი რისკის მქონე პირები, რომლებიც ვერ აიცრნენ ვაქცინის დეფიციტის გამო.
ერთმა მეტაანალიზმა აჩვენა, რომ პროფილაქტიკის მიზნით გამოყენებულ ოსელტამივირს შეუძლია შეამციროს საყოფაცხოვრებო პირობებში სიმპტომური გრიპის გავრცელება.[122]Jefferson T, Jones M, Doshi P, et al. Oseltamivir for influenza in adults and children: systematic review of clinical study reports and summary of regulatory comments. BMJ. 2014 Apr 9;348:g2545. https://www.bmj.com/content/348/bmj.g2545.long http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24811411?tool=bestpractice.com მე-3 ფაზის კვლევებში, ბალოქსავირის ერთჯერადი დოზა ეფექტური იყო გრიპის პროფილაქტიკაში გრიპის მქონე პაციენტების საოჯახო კონტაქტებში (როგორც მოზრდილებში, ასევე ბავშვებში).[134]Ikematsu H, Hayden FG, Kawaguchi K, et al. Baloxavir marboxil for prophylaxis against influenza in household contacts. N Engl J Med. 2020 Jul 23;383(4):309-20. https://www.nejm.org/doi/10.1056/NEJMoa1915341 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32640124?tool=bestpractice.com [135]Baker J, Block SL, Matharu B, et al. Baloxavir marboxil single-dose treatment in influenza-infected children: a randomized, double-blind, active controlled phase 3 safety and efficacy trial (miniSTONE-2). Pediatr Infect Dis J. 2020 Aug;39(8):700-5. https://journals.lww.com/pidj/Fulltext/2020/08000/Baloxavir_Marboxil_Single_dose_Treatment_in.12.aspx http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32516282?tool=bestpractice.com
ოსელტამივირის გამოყენება შეიძლება მოზრდილებსა და ბავშვებში, ნებისმიერ ასაკში და ამ ჩვენებით ინიშნება 10 დღით (ეპიდემიის დროს 6 კვირამდე). მკურნალობა უნდა დაიწყოს ექსპოზიციიდან 2 დღის განმავლობაში.
ზანამივირი ინიშნება 10 დღით მოზრდილებსა და ბავშვებში, ≥5 წლის ასაკიდან ამ ჩვენებით და მიღება უნდა დაიწყოს ექსპოზიციიდან 2 დღის განმავლობაში.
ბალოქსავირ მარბოქსილი გამოიყენება ერთჯერადად 5 წელზე უფროსი ასაკის პაციენტებში (დამტკიცებულია 1 წლის და უფროსი ასაკის პაციენტებისთვის ევროპაში). ის უნდა დაინიშნოს რაც შეიძლება მალე, ექსპოზიციიდან 2 დღის განმავლობაში. ბალოქსავირი რეკომენდებული არ არის მძიმე იმუნოსუპრესიის მქონე პირებში.[111]Centers for Disease Control and Prevention. Influenza antiviral medications: summary for clinicians. Dec 2023 [internet publication]. https://www.cdc.gov/flu/professionals/antivirals/summary-clinicians.htm
ორსულებს შეიძლება დაენიშნოთ ოსელტამივირი.[2]Uyeki TM, Bernstein HH, Bradley JS, et al. Clinical practice guidelines by the Infectious Diseases Society of America: 2018 update on diagnosis, treatment, chemoprophylaxis, and institutional outbreak management of seasonal influenza. Clin Infect Dis. 2019 Mar 5;68(6):e1-47. https://academic.oup.com/cid/article/68/6/e1/5251935 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30566567?tool=bestpractice.com [33]Influenza in pregnancy: prevention and treatment: ACOG committee statement no. 7. Obstet Gynecol. 2024 Feb 1;143(2):e24-30. https://journals.lww.com/greenjournal/fulltext/2024/02000/influenza_in_pregnancy__prevention_and_treatment_.25.aspx http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/38016152?tool=bestpractice.com [111]Centers for Disease Control and Prevention. Influenza antiviral medications: summary for clinicians. Dec 2023 [internet publication]. https://www.cdc.gov/flu/professionals/antivirals/summary-clinicians.htm
პირველადი პარამეტრები
ოსელტამივირი: ბავშვები <3 თვემდე: დოზირების შესახებ კონსულტაცია გაიარეთ სპეციალისტთან; ბავშვები 3 თვიდან 1 წლამდე: 3 მგ/კგ პერორალურად დღეში ერთხელ; ბავშვები ≥1 წლიდან და ≤15 კგ-მდე წონის: 30 მგ პერორალურად დღეში ერთხელ; ბავშვები ≥1 წლიდან და 15-23 კგ: 45 მგ პერორალურად დღეში ერთხელ; ბავშვები ≥1 წლიდან და >23-40 კგ: 60 მგ პერორალურად დღეში ორჯერ; ბავშვები ≥1 წლიდან >40 კგ და ზრდასრულები: 75 მგ პერორალურად დღეში ერთხელ
ან
ზანამივირი, საინჰალაციო: ბავშვები 5 წლის ასაკიდან და მოზრდილები: 10 მგ (ორი ინჰალაცია) დღეში ერთხელ
ან
ბალოქსავირ მარბოქსილი: ბავშვები ≥5 წლის (სხეულის წონა <20 კგ): 2 მგ/კგ პერორალურად ერთჯერადი დოზით; ბავშვები ≥5 წლამდე და ზრდასრულები (სხეულის წონა 20-79 კგ): 40 მგ პერორალურად ერთჯერადი დოზით; ბავშვები ≥5 წლის და ზრდასრულები (სხეულის წონა ≥80 კგ): 80 მგ პერორალურად, ერთჯერადი დოზა
მოზრდილები
სიცხის დამწევები/ტკივილგამაყუჩებლები
სიცხის დამწევები/ტკივილგამაყუჩებლები რეკომენდებულია თავის ტკივილის, ცხელებისა და მიალგიის სიმპტომების შემსუბუქებისთვის.
იბუპროფენს, პარაცეტამოლთან შედარებით აქვს პოტენციურად სერიოზული არასასურველი ეფექტების განვითარების უფრო მაღალი რისკი.
პირველადი პარამეტრები
პარაცეტამოლი: 500-1000 მგ პერორალურად ყოველ 4-6 საათში ერთხელ საჭიროების მიხედვით, მაქსიმალური დოზა შეადგენს 4000 მგ-ს/დღეში
ან
იბუპროფენი: 200-400 მგ პერორალურად ყოველ 4-6 საათში ერთხელ საჭიროების მიხედვით, მაქსიმალური დოზა შეადგენს 2400 მგ-ს/დღეში
ანტივირუსული თერაპია
დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან
აშშ-ს დაავადებათა კონტროლისა და პრევენციის ცენტრები (CDC) რეკომენდაციას უწევს ანტივირუსულ მკურნალობას რაც შეიძლება მალე იმ პაციენტებში, რომელთაც აქვთ დადასტურებული ან შესაძლო გრიპი და მძიმე, გართულებული ან პროგრესირებადი ავადმყოფობა, ან მათთვის, ვისაც ესაჭიროება ჰოსპიტალიზაცია, ასევე გართულებების მაღალი რისკის მქონე პაციენტებში.[2]Uyeki TM, Bernstein HH, Bradley JS, et al. Clinical practice guidelines by the Infectious Diseases Society of America: 2018 update on diagnosis, treatment, chemoprophylaxis, and institutional outbreak management of seasonal influenza. Clin Infect Dis. 2019 Mar 5;68(6):e1-47. https://academic.oup.com/cid/article/68/6/e1/5251935 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30566567?tool=bestpractice.com [111]Centers for Disease Control and Prevention. Influenza antiviral medications: summary for clinicians. Dec 2023 [internet publication]. https://www.cdc.gov/flu/professionals/antivirals/summary-clinicians.htm მიუხედავად იმისა, რომ ანტივირუსული პრეპარატები აშშ-ს სურსათისა და წამლის სააგენტოს (FDA) მიერ დამტკიცებულია გაურთულებელი მწვავე ავადმყოფობის სამკურნალოდ, გაიდლაინების მიხედვით აღნიშნული მედიკამენტები რეკომენდებულია გართულებული ავადმყოფობისთვის და გართულებების რისკის მქონე პირებისთვის. ადგილობრივი გაიდლაინები განსხვავდება, ამიტომ საჭიროა მათი გაცნობა.[114]UK Health Security Agency. Influenza: treatment and prophylaxis using anti-viral agents. Dec 2021 [internet publication]. https://www.gov.uk/government/publications/influenza-treatment-and-prophylaxis-using-anti-viral-agents
მკურნალობის სარგებელი ყველაზე დიდია, როცა მედიკამენტის მიღება იწყება სიმპტომების გამოვლენიდან პირველ 24-30 საათში.[130]Stiver G. The treatment of influenza with antiviral drugs. CMAJ. 2003 Jan 7;168(1):49-56. https://www.cmaj.ca/content/168/1/49.full http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12515786?tool=bestpractice.com
ოსელტამივირი და ზანამივირი უნდა დაინიშნოს სიმპტომების გამოვლენიდან 2 დღის განმავლობაში და გაგრძელდეს 5 დღის ხანგრძლივობით. პერამივირი გამოიყენება ერთჯერადი ინტრავენური დოზით, სიმპტომების გამოვლენიდან 2 დღის განმავლობაში.[2]Uyeki TM, Bernstein HH, Bradley JS, et al. Clinical practice guidelines by the Infectious Diseases Society of America: 2018 update on diagnosis, treatment, chemoprophylaxis, and institutional outbreak management of seasonal influenza. Clin Infect Dis. 2019 Mar 5;68(6):e1-47. https://academic.oup.com/cid/article/68/6/e1/5251935 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30566567?tool=bestpractice.com [111]Centers for Disease Control and Prevention. Influenza antiviral medications: summary for clinicians. Dec 2023 [internet publication]. https://www.cdc.gov/flu/professionals/antivirals/summary-clinicians.htm პერამივირი შეიძლება რეკომენდებული იყოს პაციენტებისთვის, რომლებიც ვერ იღებენ პერორალურ ან საინჰალაციო ნეირამინიდაზას ინიჰიბიტორებს.
ზანამივირის ინჰალაციური და ინტრავენური ფორმულირებები დამტკიცებულია ევროპაში. ზანამივირის ინტრავენური ფორმულირება დამტკიცებულია ევროპაში გართულებული და სიცოცხლისთვის პოტენციურად საშიში გრიპის სამკურნალოდ როცა გრიპის სამკურნალო სხვა საშუალებები, როგორიცაა მაგ., ზანამივირის საინჰალაციო ფორმა, შეუსაბამოა და/ან ვლინდება გრიპის ვირუსის დადასტურებული ან სავარაუდო რეზისტენტობა სხვა მედიკამენტებისადმი. ინტრავენური ზანამივირის მკურნალობის რეკომენდებული კურსია 5-10 დღე.
ბალოქსავირ მარბოქსილი, პოლიმერაზული მჟავა ენდონუკლეაზას ინჰიბიტორი, აქტიურია როგორც A, ასევე B ტიპის გრიპის წინააღმდეგ. გამოიყენება ერთჯერადი პერორალური დოზით. აშშ სურსათისა და წამლის სააგენტომ (FDA) დაამტკიცა ბალოქსავირ მარბოქსილი მწვავე გაურთულებელი გრიპის სამკურნალოდ პაციენტებში, ≥5 წლის ასაკიდან, რომელთაც აღენიშნებათ სიმპტომები 48 საათამდე პერიოდის განმავლობაში, ასევე სხვამ ხრივ ჯანმრთელ პირებში ან გრიპის გართულებების მაღალი რისკის მქონე ჯგუფებში. ბალოქსავირი რეკომენდებული არ არის მძიმე იმუნოსუპრესიის მქონე პირებში.[111]Centers for Disease Control and Prevention. Influenza antiviral medications: summary for clinicians. Dec 2023 [internet publication]. https://www.cdc.gov/flu/professionals/antivirals/summary-clinicians.htm
ანტივირუსული პრეპარატები არ ცვლის სეზონური გრიპის ვირუსის ვაქცინას.
ორსულებს, რომელთაც გრიპის გამო აღენიშნებათ გაურთულებელი ავადმყოფობა და მათ, ვისაც სისტემური დაავადების ნიშნები არ აქვთ, შეიძლება ვუმკურნალოთ ოსელტამივირით.[2]Uyeki TM, Bernstein HH, Bradley JS, et al. Clinical practice guidelines by the Infectious Diseases Society of America: 2018 update on diagnosis, treatment, chemoprophylaxis, and institutional outbreak management of seasonal influenza. Clin Infect Dis. 2019 Mar 5;68(6):e1-47. https://academic.oup.com/cid/article/68/6/e1/5251935 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30566567?tool=bestpractice.com [33]Influenza in pregnancy: prevention and treatment: ACOG committee statement no. 7. Obstet Gynecol. 2024 Feb 1;143(2):e24-30. https://journals.lww.com/greenjournal/fulltext/2024/02000/influenza_in_pregnancy__prevention_and_treatment_.25.aspx http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/38016152?tool=bestpractice.com [111]Centers for Disease Control and Prevention. Influenza antiviral medications: summary for clinicians. Dec 2023 [internet publication]. https://www.cdc.gov/flu/professionals/antivirals/summary-clinicians.htm
პირველადი პარამეტრები
ოსელტამივირი: 75 მგ პერორალურად დღეში ორჯერ
ან
ზანამივირი, საინჰალაციო: 10 მგ (ორი ინჰალაცია) დღეში ორჯერ
ან
პერამივირი: 600 მგ ინტრავენურად, ერთჯერადი დოზით
ან
ბალოქსავირ მარბოქსილი: სხეულის წონა 20-79 კგ: 40 მგ პერორალურად, ერთჯერადი დოზით; სხეულის წონა ≥80 კგ: 80 მგ პერორალურად ერთჯერადი დოზით
ანტიბიოტიკოთერაპია
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
ანტიბიოტიკები სარეზერვოა მწვავე გრიპის გარკვეული ისეთი გართულებებისთვის, როგორიცაა ბაქტერიული პნევმონია ან სინუსიტი.
ანტიბიოტიკების შერჩევა უნდა მოხდეს გრამის წესით შეღებვისა და ვირუსის კულტურის მიხედვით ან ემპირიულად დაინიშნოს ის ანტიბიოტიკები, რომელიც ეფექტურია გრიპთან კოინფექციაში ყველაზე გავრცელებული ისეთი ბაქტერიული პათოგენების საწინააღმდეგოდ, როგორიცაა, Streptococcus pneumoniae, Staphylococcus aureus ან Haemophilus influenzae (ზემოთ მოცემულია შესაბამისი ემპირიული ვარიანტები).[2]Uyeki TM, Bernstein HH, Bradley JS, et al. Clinical practice guidelines by the Infectious Diseases Society of America: 2018 update on diagnosis, treatment, chemoprophylaxis, and institutional outbreak management of seasonal influenza. Clin Infect Dis. 2019 Mar 5;68(6):e1-47. https://academic.oup.com/cid/article/68/6/e1/5251935 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30566567?tool=bestpractice.com თუ პაციენტს არ აღენიშნება სუნთქვის დარღვევა და ჰემოდინამიკურად სტაბილურია, მკურნალობა შეიძლება დაიწყოს ამბულატორიულად. თუმცა, ინტენსიური და შემდგომი მეთვალყურეობა აუცილებელია პაციენტის ჰოსპიტალიზაციისა და სტაციონარში მოვლის საჭიროების შესაფასებლად.
კლინიცისტებმა უნდა იცოდნენ, რომ ფთორქინოლონები ასოცირებულია უნარშემზღუდველ და პოტენციურად შეუქცევად ჩონჩხკუნთოვან ან ნერვული სისტემის მხრივ გვერდით მოვლენებთან.[136]US Food and Drug Administration. FDA Drug Safety Communication: FDA updates warnings for oral and injectable fluoroquinolone antibiotics due to disabling side effects. Jul 2016 [internet publication]. https://www.fda.gov/drugs/drug-safety-and-availability/fda-drug-safety-communication-fda-updates-warnings-oral-and-injectable-fluoroquinolone-antibiotics [137]European Medicines Agency. Quinolone- and fluoroquinolone-containing medicinal products. Mar 2019 [internet publication]. https://www.ema.europa.eu/en/medicines/human/referrals/quinolone-fluoroquinolone-containing-medicinal-products აშშ სურსათისა და წამლის სააგენტომ (FDA) გამოსცა გაფრთხილებები აორტის დისსექციის, მნიშვნელოვანი ჰიპოგლიკემიის და ფსიქიური ჯანმრთელობის მხრივ არასასურველი ეფექტების გაზრდილი რისკის თაობაზე იმ პაციენტებში, რომლებიც იღებენ ფთორქინოლონებს.[138]US Food and Drug Administration. FDA reinforces safety information about serious low blood sugar levels and mental health side effects with fluoroquinolone antibiotics; requires label changes. Jul 2018 [internet publication]. https://www.fda.gov/drugs/drug-safety-and-availability/fda-reinforces-safety-information-about-serious-low-blood-sugar-levels-and-mental-health-side [139]US Food and Drug Administration. FDA warns about increased risk of ruptures or tears in the aorta blood vessel with fluoroquinolone antibiotics in certain patients. Dec 2018 [internet publication]. https://www.fda.gov/drugs/drug-safety-and-availability/fda-warns-about-increased-risk-ruptures-or-tears-aorta-blood-vessel-fluoroquinolone-antibiotics
ორსულობის დროს ფთორქინოლონების გამოყენება არ არის რეკომენდებული. თუმცა, ორსულებში შეიძლება ცეფალოსპორინების დანიშვნა.
მკურნალობის კურსი, როგორც წესი, 7-14 დღეა.
პირველადი პარამეტრები
ცეფტრიაქსონი: 2 გ ინტრავენურად, დღეში ერთხელ
ან
ცეფოტაქსიმი: 1-2 გ ინტრავენურად ყოველ 6-8 საათში
ან
ცეფუროქსიმი: 750-1500 მგ ინტრავენურად, ყოველ 6-8 საათში ერთხელ
მეორეული ვარიანტები
ლევოფლოქსაცინი: 500 მგ პერორალურად/ინტრავენურად დღეში ერთხელ, 7-14 დღის განმავლობაში; ან 750 მგ პერორალურად/ინტრავენურად დღეში ერთხელ, 5 დღის განმავლობაში
ან
მოქსიფლოქსაცინი: 400 მგ პერორალურად/ინტრავენურად დღეში ერთხელ
ანტიბიოტიკოთერაპია
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
ანტისტაფილოკოკური პრეპარატები უნდა დაემატოს მაშინ, როცა Staphylococcus aureus ინფექციის შესაძლო წყაროა. S aureus-ით ინფექციაზე ეჭვი უნდა მივიტანოთ პაციენტებში, გრიპით და თანდართული პნევმონიის რენტგენოლოგიური სურათის საფუძველზე.
თუ S aureus დადასტურდა, ფართო სპექტრის ანტიბიოტიკებით მკურნალობა უნდა შეჩერდეს და გაგრძელდეს ან ოქსაცილინით ან ნაფცილინით.
თუ დადასტურდა მეთიცილინის მიმართ რეზისტენტული ოქროსფერი სტაფილოკოკით (MRSA) ინფექცია, უნდა შეჩერდეს ფართო სპექტრის ანტიბიოტიკით თერაპია და მკურნალობა გაგრძელდეს ან ვანკომიცინით, ან ლინეზოლიდით.
მკურნალობის კურსი, როგორც წესი, 10-14 დღეა; მეთიცილინის მიმართ რეზისტენტული Staphulococcus aureus-ით ინფექციის შემთხვევაში შეიძლება საჭირო გახდეს უფრო ხანგრძლივი კურსი (21 დღემდე).
პირველადი პარამეტრები
ოქსაცილინი: 2გ ინტრავენურად 4 საათში ერთხელ
ან
ნაფცილინი: 2გ ინტრავენურად 4 საათში ერთხელ
ან
ვანკომიცინი: 1გ ინტრავენურად ყოველ 12 საათში ერთხელ
ან
ლინეზოლიდი: 600 მგ ინტრავენურად/პერორალურად ყოველ 12 საათში
ანტიბიოტიკოთერაპია
დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან
ანტიბიოტიკოთერაპია შეიძლება განიხილოთ შუა ყურის ოტიტის მქონე პაციენტებისთვის. თავდაპირველი ანტიბიოტიკი არის ამოქსიცილინი. გაუმჯობესების არარსებობა 48-72 საათში მიანიშნებს თავდაპირველი თერაპიის არაადეკვატურობაზე. აღნიშნული, როგორც წესი, უკავშირდება ინფექციას, რომელიც გამოწვეულია ბეტალაქტამური ანტიბიოტიკებისადმი რეზისტენტული პათოგენებით (Haemophilus influenzae და წამლის მიმართ რეზისტენტული Streptococcus pneumoniae). ეს მიუთითებს ბეტალაქტამზე სენსიტიური ისეთი მედიკამენტის საჭიროებაზე, როგორიცაა ამოქსიცილინ/კლავულანატი ან ცეფალოსპორინი.
აზითრომიცინის ან კლარითრომიცინის გამოიყენება შეიძლება ალტერნატივად, პენიცილინზე ალერგიულ პაციენტებში. თუმცა, რეზისტენტული პნევმოკოკური იზოლატები შეიძლება არ პასუხობდეს ამ თერაპიას.[140]Dowell SF, Butler JC, Giebink GS, et al. Acute otitis media: management and surveillance in an era of pneumococcal resistance - a report from the Drug-resistant Streptococcus Pneumoniae Therapeutic Working Group. Pediatr Infect Dis J. 1999 Jan;18(1):1-9. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9951971?tool=bestpractice.com
ამოქსიცილინი და ცეფალოსპორინები უსაფრთხოა ორსულებში.
პირველადი პარამეტრები
ამოქსიცილინი: 500-875 მგ პერორალურად, ყოველ 12 საათში ერთხელ, 7 დღის განმავლობაში
ან
ამოქსიცილინ/კლავულანატი: 500-875 მგ პერორალურად, ყოველ 12 საათში ერთხელ, 7 დღის განმავლობაში
მეტი ამოქსიცილინ/კლავულანატიდოზა ეხება ამოქსიცილინის კომპონენტს.
მეორეული ვარიანტები
ცეფდინირი: 300 მგ პერორალურად ყოველ 12 საათში, 10 დღის განმავლობაში
ან
ცეფუროქსიმი: 250-500 მგ პერორალურად, ყოველ 12 საათში ერთხელ, 10 დღის განმავლობაში
მესამე ვარიანტები
აზიტრომიცინი: 500 მგ პერორალურად დღეში ერთხელ, 3 დღის მანძილზე
ან
კლარითრომიცინი: 250-500 მგ პერორალურად, ყოველ 12 საათში ერთხელ, 7 დღის განმავლობაში
ბავშვები
სიცხის დამწევები/ტკივილგამაყუჩებლები
სიცხის დამწევები/ტკივილგამაყუჩებლები რეკომენდებულია თავის ტკივილის, ცხელებისა და მიალგიის სიმპტომების შემსუბუქებისთვის.
იბუპროფენს, პარაცეტამოლთან შედარებით აქვს პოტენციურად სერიოზული არასასურველი ეფექტების განვითარების უფრო მაღალი რისკი.
16 წლამდე ასაკის ბავშვებში, რეის სინდრომის განვითარების რისკის გამო არ უნდა დაინიშნოს ასპირინი.
პირველადი პარამეტრები
პარაცეტამოლი: 10-15 მგ/კგ პერორალურად, ყოველ 4-6 საათში საჭიროებისამებრ, მაქსიმალური დოზა 75 მგ/კგ/დღეში
ან
იბუპროფენი: 5-10 მგ/კგ პერორალურად, ყოველ 6-8 საათში საჭიროებისამებრ, მაქსიმალური დოზა 30 მგ/კგ/დღეში
ანტივირუსული თერაპია
დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან
აშშ-ს დაავადებათა კონტროლისა და პრევენციის ცენტრები (CDC) რეკომენდაციას უწევს ანტივირუსულ მკურნალობას რაც შეიძლება მალე იმ ბავშვებში, რომელთაც აქვთ დადასტურებული ან შესაძლო გრიპი და მძიმე, გართულებული ან პროგრესირებადი ავადმყოფობა, ან მათთვის, ვისაც ესაჭიროება ჰოსპიტალიზაცია, ასევე გართულებების მაღალი რისკის მქონე ბავშვებში.[2]Uyeki TM, Bernstein HH, Bradley JS, et al. Clinical practice guidelines by the Infectious Diseases Society of America: 2018 update on diagnosis, treatment, chemoprophylaxis, and institutional outbreak management of seasonal influenza. Clin Infect Dis. 2019 Mar 5;68(6):e1-47. https://academic.oup.com/cid/article/68/6/e1/5251935 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30566567?tool=bestpractice.com [111]Centers for Disease Control and Prevention. Influenza antiviral medications: summary for clinicians. Dec 2023 [internet publication]. https://www.cdc.gov/flu/professionals/antivirals/summary-clinicians.htm მიუხედავად იმისა, რომ ანტივირუსული პრეპარატები აშშ-ს სურსათისა და წამლის სააგენტოს (FDA) მიერ დამტკიცებულია გაურთულებელი მწვავე ავადმყოფობის სამკურნალოდ, გაიდლაინების მიხედვით აღნიშნული მედიკამენტები რეკომენდებულია გართულებული ავადმყოფობისთვის და გართულებების რისკის მქონე პირებისთვის. ადგილობრივი გაიდლაინები განსხვავდება, ამიტომ საჭიროა მათი გაცნობა.[114]UK Health Security Agency. Influenza: treatment and prophylaxis using anti-viral agents. Dec 2021 [internet publication]. https://www.gov.uk/government/publications/influenza-treatment-and-prophylaxis-using-anti-viral-agents
მკურნალობის სარგებელი ყველაზე დიდია, როცა მედიკამენტების მიღება იწყება სიმპტომების გამოვლენიდან პირველ 24-30 საათში.[130]Stiver G. The treatment of influenza with antiviral drugs. CMAJ. 2003 Jan 7;168(1):49-56. https://www.cmaj.ca/content/168/1/49.full http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12515786?tool=bestpractice.com [131]Heinonen S, Silvennoinen H, Lehtinen P, et al. Early oseltamivir treatment of influenza in children 1-3 years of age: a randomized controlled trial. Clin Infect Dis. 2010 Oct 15;51(8):887-94. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20815736?tool=bestpractice.com
ოსელტამივირი და ზანამივირი უნდა დაინიშნოს სიმპტომების გამოვლენიდან 2 დღის განმავლობაში და გაგრძელდეს 5 დღის ხანგრძლივობით. პერამივირი შეიძლება დაინიშნოს ბავშვებში ≥6 თვის ასაკიდან, რომელთაც სიმპტომები 2 დღის ან ნაკლები პერიოდის განმავლობაში უვლინდებათ.[17]Committee on Infectious Diseases. Recommendations for prevention and control of influenza in children, 2023-2024. Pediatrics. 2023 Aug 29. https://publications.aap.org/pediatrics/article/doi/10.1542/peds.2023-063772/193776/Recommendations-for-Prevention-and-Control-of?autologincheck=redirected http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/37641879?tool=bestpractice.com [111]Centers for Disease Control and Prevention. Influenza antiviral medications: summary for clinicians. Dec 2023 [internet publication]. https://www.cdc.gov/flu/professionals/antivirals/summary-clinicians.htm პერამივირი შეიძლება რეკომენდებული იყოს პაციენტებისთვის, რომლებიც ვერ იღებენ პერორალურ ან საინჰალაციო ნეირამინიდაზას ინიჰიბიტორებს.
ზანამივირის ინჰალაციური და ინტრავენური ფორმულირებები დამტკიცებულია ევროპაში. ზანამივირის ინტრავენური ფორმულირება დამტკიცებულია ევროპაში გართულებული და სიცოცხლისთვის პოტენციურად საშიში გრიპის სამკურნალოდ ≥6 თვის ასაკის ბავშვებში როცა გრიპის სამკურნალო სხვა საშუალებები, როგორიცაა მაგ., ზანამივირის საინჰალაციო ფორმა, შეუსაბამოა და/ან ვლინდება გრიპის ვირუსის დადასტურებული ან სავარაუდო რეზისტენტობა სხვა მედიკამენტებისადმი. ინტრავენური ზანამივირის მკურნალობის რეკომენდებული კურსია 5-10 დღე.
ბალოქსავირ მარბოქსილი, პოლიმერაზული მჟავა ენდონუკლეაზას ინჰიბიტორი, აქტიურია როგორც A, ასევე B ტიპის გრიპის წინააღმდეგ. გამოიყენება ერთჯერადი პერორალური დოზით. აშშ სურსათისა და წამლის სააგენტომ (FDA) დაამტკიცა ბალოქსავირ მარბოქსილი მწვავე გაურთულებელი გრიპის სამკურნალოდ პაციენტებში, 12 წლის ასაკიდან, რომელთაც აღენიშნებათ სიმპტომები 48 საათამდე პერიოდის განმავლობაში, ასევე სხვამ ხრივ ჯანმრთელ პირებში ან გრიპის გართულებების მაღალი რისკის მქონე ჯგუფებში. ბალოქსავირი რეკომენდებული არ არის მძიმე იმუნოსუპრესიის მქონე პირებში.[111]Centers for Disease Control and Prevention. Influenza antiviral medications: summary for clinicians. Dec 2023 [internet publication]. https://www.cdc.gov/flu/professionals/antivirals/summary-clinicians.htm ევროპაში ბალოქსავირ მარბოქსილი დამტკიცებულია 1 წლის და უფროსი ასაკის პაციენტებისთვის.
ანტივირუსული პრეპარატები არ ცვლის სეზონური გრიპის ვირუსის ვაქცინას.
1 წლამდე ასაკის ბავშვებს, სეზონური გრიპის სიმპტომებით მკურნალობა უნდა ჩაუტარდეთ ოსელტამივირით.[111]Centers for Disease Control and Prevention. Influenza antiviral medications: summary for clinicians. Dec 2023 [internet publication]. https://www.cdc.gov/flu/professionals/antivirals/summary-clinicians.htm
პირველადი პარამეტრები
ოსელტამივირი: ბავშვები <14 დღემდე: დოზირების შესახებ კონსულტაცია გაიარეთ სპეციალისტთან; ბავშვები 14 დღიდან 1 წლამდე: 3 მგ/კგ პერორალურად დღეში ორჯერ; ბავშვები ≥1 წლიდან და ≤15 კგ-მდე წონის: 30 მგ პერორალურად დღეში ორჯერ; ბავშვები ≥1 წლიდან და >15-23 კგ: 45 მგ პერორალურად დღეში ორჯერ; ბავშვები ≥1 წლიდან და >23-40 კგ: 60 მგ პერორალურად დღეში ორჯერ; ბავშვები ≥1 წლიდან >40 კგ და ნებისმიერი პაციენტი ≥13 წლიდან: 75 მგ პერორალურად დღეში ორჯერ
ან
ზანამივირი, საინჰალაციო: (საინჰალაციო) ბავშვები ≥7 წლის ასაკიდან: 10 მგ (ორი ინჰალაცია), დღეში ორჯერ
ან
პერამივირი: ბავშვები 6 თვიდან 12 წლამდე: 12 მგ/კგ ინტრავენურად ერთჯერადი დოზა, მაქსიმალური 600 მგ/დოზა; ≥13 წელზე უფროსი ასაკის ბავშვები: 600 მგ ინტრავენურად, ერთჯერადი დოზა
ან
ბალოქსავირ მარბოქსილი: ბავშვები ≥5 წლის (სხეულის წონა <20 კგ): 2 მგ/კგ პერორალურად ერთჯერადი დოზით; ბავშვები ≥5 წლის (სხეულის წონა 20-79 კგ): 40 მგ პერორალურად ერთჯერადი დოზით; ≥5 წელზე უფროსი ასაკის ბავშვები (სხეულის წონა ≥80 კგ): 80 მგ პერორალურად ერთჯერადი დოზით
ანტიბიოტიკოთერაპია
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
ანტიბიოტიკები სარეზერვოა მწვავე გრიპის გარკვეული ისეთი გართულებებისთვის, როგორიცაა ბაქტერიული პნევმონია ან სინუსიტი.
ანტიბიოტიკების შერჩევა უნდა მოხდეს გრამის წესით შეღებვისა და ვირუსის კულტურის მიხედვით ან ემპირიულად დაინიშნოს ის ანტიბიოტიკები, რომელიც ეფექტურია გრიპთან კოინფექციაში ყველაზე გავრცელებული ბაქტერიული პათოგენების წინააღმდეგ, როგორიცაა, Streptococcus pneumoniae, Staphylococcus aureus ან Haemophilus influenzae (ზემოთ მოცემულია შესაბამისი ემპირიული ვარიანტები).[2]Uyeki TM, Bernstein HH, Bradley JS, et al. Clinical practice guidelines by the Infectious Diseases Society of America: 2018 update on diagnosis, treatment, chemoprophylaxis, and institutional outbreak management of seasonal influenza. Clin Infect Dis. 2019 Mar 5;68(6):e1-47. https://academic.oup.com/cid/article/68/6/e1/5251935 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30566567?tool=bestpractice.com თუ პაციენტს არ აღენიშნება სუნთქვის დარღვევა და ჰემოდინამიკურად სტაბილურია, მკურნალობა შეიძლება დაიწყოს ამბულატორიულად. თუმცა, ინტენსიური და შემდგომი მეთვალყურეობა აუცილებელია პაციენტის ჰოსპიტალიზაციისა და სტაციონარში მოვლის საჭიროების შესაფასებლად.
მკურნალობის კურსი, როგორც წესი, 7-14 დღეა.
პირველადი პარამეტრები
ცეფტრიაქსონი: 50-75 მგ/კგ/დღეში ინტრავენურად
ანტიბიოტიკოთერაპია
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
ანტისტაფილოკოკური პრეპარატები უნდა დაემატოს მაშინ, როცა Staphylococcus aureus ინფექციის შესაძლო წყაროა. S aureus-ით ინფექციაზე ეჭვი უნდა მივიტანოთ პაციენტებში გრიპით და თანდართული პნევმონიის რენტგენოლოგიური სურათის ფონზე.
თუ S aureus დადასტურდა, ფართო სპექტრის ანტიბიოტიკებით მკურნალობა უნდა შეჩერდეს და გაგრძელდეს ან ოქსაცილინით ან ნაფცილინით.
თუ დადასტურდა მეთიცილინის მიმართ რეზისტენტული ოქროსფერი სტაფილოკოკით (MRSA) ინფექცია, უნდა შეჩერდეს ფართო სპექტრის ანტიბიოტიკით თერაპია და მკურნალობა გაგრძელდეს ან ვანკომიცინით, ან ლინეზოლიდით.
მკურნალობის კურსი, როგორც წესი, 10-14 დღეა; მეთიცილინის მიმართ რეზისტენტული Staphulococcus aureus-ით ინფექციის შემთხვევაში შეიძლება საჭირო გახდეს უფრო ხანგრძლივი კურსი (21 დღემდე).
პირველადი პარამეტრები
ოქსაცილინი: 100-200 მგ/კგ/დღეში ინტრავენურად დაყოფილი დოზებით 6 საათში ერთხელ, მაქსიმუმ 12 გ/დღეში
ან
ნაფცილინი: 50-200 მგ/კგ/დღეში ინტრავენურად დაყოფილი დოზებით 4-6 საათში ერთხელ, მაქსიმუმ 12 გ/დღეში
ან
ვანკომიცინი: 10-15 მგ/კგ ინტრავენურად ყოველ 6 საათში, მაქსიმუმ 2000 მგ/დღეში
ან
ლინეზოლიდი: 10 მგ/კგ ინტრავენურად/პერორალურად ყოველ 8 საათში ერთხელ, მაქსიმუმ 600 მგ/დოზა
ანტიბიოტიკოთერაპია
დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან
ანტიბიოტიკოთერაპია შეიძლება განიხილოთ შუა ყურის ოტიტის მქონე პაციენტებისთვის.[141]Venekamp RP, Sanders SL, Glasziou PP, et al. Antibiotics for acute otitis media in children. Cochrane Database Syst Rev. 2015 Jun 23;(6):CD000219. https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD000219.pub4/full http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26099233?tool=bestpractice.com იხილეთ მწვავე შუა ყურის ოტიტი.
თავდაპირველი ანტიბიოტიკი არის ამოქსიცილინი.
ანტიმიკრობულ თერაპიაზე მყოფ პაციენტებში გაუმჯობესების არარსებობა 48-72 საათში მიუთითებს თავდაპირველი მკურნალობის არაადეკვატურობაზე. აღნიშნული, როგორც წესი, უკავშირდება ინფექციას, რომელიც გამოწვეულია ბეტალაქტამური ანტიბიოტიკებისადმი რეზისტენტული პათოგენებით (Haemophilus influenzae და წამლის მიმართ რეზისტენტული Streptococcus pneumoniae). ეს მიუთითებს ბეტალაქტამური სენსიტიური ისეთი მედიკამენტის საჭიროებაზე, როგორიცაა ამოქსიცილინ/კლავულანატი ან ცეფალოსპორინი.
აზითრომიცინის ან კლარითრომიცინის გამოიყენება შეიძლება ალტერნატივად, პენიცილინზე ალერგიულ პაციენტებში. თუმცა, რეზისტენტული პნევმოკოკური იზოლატები შეიძლება არ პასუხობდეს ამ თერაპიას.[140]Dowell SF, Butler JC, Giebink GS, et al. Acute otitis media: management and surveillance in an era of pneumococcal resistance - a report from the Drug-resistant Streptococcus Pneumoniae Therapeutic Working Group. Pediatr Infect Dis J. 1999 Jan;18(1):1-9. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9951971?tool=bestpractice.com
პირველადი პარამეტრები
ამოქსიცილინი: 80-90 მგ/კგ/დღეში პერორალურად, დაყოფილ დოზებად, ყოველ 12 საათში ერთხელ, 10 დღის განმავლობაში
ან
ამოქსიცილინ/კლავულანატი: 3 თვის ასაკზე მეტი: 80-90 მგ/კგ/დღეში პერორალურად, დაყოფილ დოზებად, ყოველ 12 საათში ერთხელ, 10 დღის განმავლობაში
მეტი ამოქსიცილინ/კლავულანატიდოზა ეხება ამოქსიცილინის კომპონენტს.
მეორეული ვარიანტები
ცეფდინირი: 6 თვის ასაკზე მეტი: 14 მგ/კგ/დღეში პერორალურად, 10 დღის განმავლობაში
ან
ცეფუროქსიმი: 30 მგ/კგ/დღეში პერორალურად, დაყოფილი დოზებით, ყოველ 12 საათში ერთხელ, 10 დღის განმავლობაში
მესამე ვარიანტები
აზიტრომიცინი: 6 თვის ასაკზე მეტი: 10 მგ/კგ/დღეში პერორალურად პირველ დღეს, შემდეგ 5 მგ/კგ/დღეში 4 დღის განმავლობაში; ან 10 მგ/კგ/დღეში პერორალურად 3 დღის განმავლობაში; ან 30 მგ/კგ/დღეში პერორალურად, ერთი დოზა
ან
კლარითრომიცინი: 6 თვის ასაკზე მეტი: 15 მგ/კგ/დღეში პერორალურად, დაყოფილ დოზებად, ყოველ 12 საათში ერთხელ, 10 დღის განმავლობაში
აირჩიეთ პაციენტების ჯგუფი ჩვენი რეკომენდაციების სანახავად
მიაქციეთ ყურადღება, რომ ფორმულაცია/შეყვანის გზა და დოზირება შეიძლება განსხვავებული იყოს მედიკამენტების დასახელების და ბრენდების, წამლების ფორმულარის ან გეოგრაფიული ადგილმდებარეობის მიხედვით. მკურნალობის შესახებ რეკომენდაციები სპეციფიკურია პაციენტის ჯგუფების მიხედვით. იხილეთ გაფრთხილება
ამ მასალის გამოყენება ექვემდებარება ჩვენს განცხადებას