ურგენტული საკითხები
იხ. დიფერენციული დიაგნოზები დამატებითი დეტალებისთვის
კრიტიკულ მდგომარეობაში მყოფი ყველა პაციენტი უნდა შეფასდეს ABCDE მიდგომით (სასუნთქი გზა, სუნთქვა, სისხლის მიმოქცევა, უნარშეზღუდვა, ექსპოზიცია).[12][13]კლინიცისტმა დისპნოეს მქონე პაციენტში სწრაფად უნდა შეაფასოს სასუნთქი გზები და მიიღოს შესაბამისი ზომები მისი გამტარობის უზრუნველსაყოფად. ეს ზომებია: პაციენტის პოზიციის შეცვლა და/ან ცხვირის ან ორალური სასუნთქი გზების გამოყენება საჭიროებისას.
როგორ ავირჩიოთ სწორი ზომის ცხვირ-ხახის სასუნთქი გზები და ჩავდგათ უსაფრთხოდ.
როგორ განვსაზღვროთ ზომა და ჩავდგათ ოროფარინგეალური სასუნთქი გზები.
მძიმე დისპნოეს მქონე პაციენტებისთვის რეკომენდებულია კონსულტაცია ანესთეზიოლოგთან.
პულსოქსიმეტრია ან არტერიული სისხლის აირების განსაზღვრა გამოიყენება ოქსიგენაციის შესაფასებლად და საჭიროების შემთხვევაში უნდა მიეწოდოს დამატებითი ჟანგბადი. თუ პაციენტი კრიტიკულ მდგომარეობაშია, თავდაპირველად უმჯობესია ჟანგბადის მაღალი სიჩქარის ნაკადით მიწოდება გამოკვლევების ჩატარებამდე. მას შემდეგ, რაც ხელმისაწვდომი იქნება პულსოქსიმეტრი, გაერთიანებული სამეფოს გაიდლაინები რეკომენდაციას იძლევა, რომ ჟანგბადი უნდა მიეწოდოს ვიდრე გაჯერება მიაღწევს სამიზნე დონეს 94%-დან 98%-მდე ყველა მწვავე პაციენტისთვის ან 88%-დან 92%-მდე (ან პაციენტი სპეციფიკური სამიზნე დიაპაზონით) ჰიპერკაპნიური სუნთქვის უკმარისობის რისკის ჯგუფისთვის .[14] სხვადასხვა ორგანიზაციების გაიდლაინები ჟანგბადთან და სამიზნე რაოდენობასთან დაკავშირებით შეიძლება განსხვავდებოდეს სხვადასხვა დაავადებების შემთხვევაში. ერთი სისტემური მიმოხილვისა და მეტა-ანალიზის თანახმად, ჟანგბადის ლიბერალური გამოყენება დაკავშირებული იყო მწვავე დაავადებულ პაციენტებში სიკვდილობის მატებასთან, შედარებით ჟანგბადის კონსერვატიულ სტრატეგიასთან.[15][16]
თუ დისპნოე უეცრად გამოვლინდა და ძალიან მძიმეა ან მოსვენების დროს გამოვლინდა, აუცილებელია კითხვები გულმკერდის არეში ტკივილის შესახებ და ანამნეზის შეკრება არსებული კორონარული არტერიული დაავადების, გულის უკმარისობის, ფქოდ-ის ან ასთმის თაობაზე.
თავდაპირველი გამოკითხვა, ABCDE შეფასების შედეგები და კლინიკური დაკვირვებები შეიძლება დაგეხმაროთ ყველაზე სავარაუდო დიაგნოზის დასადასტურებლად. შემდგომი მკურნალობა და კვლევები უნდა დაგეგმოთ სავარაუდო დიაგნოზის მიხედვით.
2019 წლის კორონავირუსით გამოწვეული დაავადება (COVID-19)
COVID-19 არის პოტენციურად მძიმე მწვავე რესპირატორული ინფექცია, რომელსაც იწვევს მძიმე მწვავე რესპირატორული სინდრომის კორონავირუსი-2 (SARS-CoV-2). კლინიკური გამოვლინება, როგორც წესი, მოიცავს ცხელებას, ხველას, დისპნოეს და/ან დაღლილობას. პაციენტებს შეიძლება განუვითარდეთ მძიმე ვირუსული პნევმონია, რომელიც რთულდება მწვავე რესპირატორული დისტრეს-სინდრომით, რაც პოტენციურად ფატალურია. მძიმე ავადმყოფობა ასოცირებულია ხანდაზმულ ასაკთან და თანმხლები დაავადებების არსებობასთან.
შესაძლო COVID-19-ის მქონე პაციენტები იზოლირებულები უნდა იყვნენ სხვა პაციენტებისგან. კონტაქტური და წვეთოვანი უსაფრთხოების ზომები უნდა მიიღოთ სანამ პაციენტი უსიმპტომოა.
იხილეთ ჩვენი კორონავირუსული დაავადება 2019 (COVID-19) თემა მენეჯმენტის მიმდინარე რჩევების შესახებ.
მწვავე კორონარული სინდრომი (ACS)
ტიპიურად ვლინდება ტკივილით გულმკერდის არეში, ირადიაციით მხრებსა და კისერში,რასაც ხშირად თან ახლავს დისპნოე. თუმცა, ატიპიური გამოვლინებები, როგორიცაა ქოშინი ტკივილის გარეშე, ან ატიპიური ტკივილით, შეიძლება შეგვხვდეს, განსაკუთრებით ქალებში, დიაბეტის მქონე პირებსა და 75 წელზე უფროსი ასაკის ადამიანებში.[17][18][19] დისპნოეს, თუ ის ახლავს მწვავე კორონარული დაავადებას, აქვს უარყოფითი პროგნოზული მნიშვნელობა.[20]
პაციენტს შეიძლება ჰქონდეს ოფლიანობა, სიფერმკრთალე და ჰიპოტენზია. კლინიკური გამოკვლევა ხშირად ნორმალურია, თუმცა S3 ან S4 გალოპ რიტმი შეიძლება გამოვლინდეს გულის აუსკულტაციის დროს და ფილტვების გამოკვლევამ შეიძლება გამოავლინოს ფილტვის ხიხინი. დამახასიათებელი ეკგ ცვლილებები და მიოკარდიუმის დაზიანების ბიოქიმიური მტკიცებულებები (გულის ფერმენტების მომატება) გვეხმარება დიაგნოზის დადგენაში.[21][22][23] მწვავე კორონარული სინდრომი იყოფა სამ კლინიკურ კატეგორიად:
ST-ელევაციით მიმდინარე მიოკარდიუმის ინფარქტი (STEMI): ეკგ-ზე ვლინდება ST სეგმენტის პერსისტენტული ელევაცია ორ ან მეტ ანატომიურად დაკავშირებულ განხრაში, ან ახლადგამოვლენილი მარცხენა ტოტის ბლოკადა.
[Figure caption and citation for the preceding image starts]: 12-განხრიანი ეკგ-ზე ვლინდება ქვედა და წინა ST- ელევაცია საპირისპირო ცვლილებებით ლატერალურ განხრებშიFrom the personal collection of Dr Mahi Ashwath; used with permission [Citation ends].
ST-ელევაციის გარეშე მიმდინარე მიოკარდიუმის ინფარქტი (NSTEMI): ეკგ-ზე არ ვლინდება ST სეგმენტის ელევაცია, თუმცა გულის ბიომარკერები მომატებულია. ეკგ-მ შესაძლოა აჩვენოს არასპეციფიკური იშემიური ცვლილებები, როგორიცაა ST სეგმენტის დეპრესია ან T კბილის ინვერსია.
[Figure caption and citation for the preceding image starts]: ეკგ, რომელზეც ვლნდება ST სეგმენტის დეპრესიაFrom the personal collection of Dr Syed W. Yusuf and Dr Iyad N. Daher, Department of Cardiology, University of Texas, Houston; used with permission [Citation ends].
არასტაბილური სტენოკარდია: არასპეციფიკური იშემიური ეკგ ცვლილებები; ნორმაშია გულის ბიომარკერები.
დროული კლინიკური და ელექტროკარდიოგრაფიული შეფასება კრიტიკული მნიშვნელობისაა მწვავე კორონარული სინდრომის სადიაგნოსტიკოდ.
ST ელევაციით მიმდინარე ინფარქტის შემთხვევაში დროული რევასკულარიზაცია (პერკუტანეული კორონარული ინტერვენცია, ან, თუ ეს ხელმისაწვდომი არ არის, ფიბრინოლიზი) აუმჯობესებს გადარჩენადობას. ასპირინი და სხვა ანტიაგრეგანტები, ბეტა-ბლოკერები, ნიტრატები და ანტიკოაგულანტები გამოიყენება კორონარული სინდრომის სხვადასხვა ფორმის დროს როგორც საწყისი მკურნალობა.
მწვავე ასთმა
მწვავედ გამოვლენილი დისპნოე, განსაკუთრებით თუ ანამნეზში გვხვდება ასთმა, შეიძლება მიუთითებდეს ასთმის მწვავე შეტევაზე. როგორც წესი, ვლინდება პროგრესირებადი მსტვინავი სუნთქვითა და ხველით, თუმცა მძიმე შემთხვევებში მსტვინავი ხიხინი შეიძლება არ იყოს. ბრიტანული თორაკალური საზოგადოების გაიდლაინებით მწვავე მძიმე ასთმა განისაზღვრება შემდეგი ნიშნებიდან ნებისმიერის არსებობით: ამოსუნთქვის პიკური სიჩქარე 33-დან 50% -მდე საუკეთესო ან პროგნოზულ მაჩვენებელთან შედარებით, სუნთქვის სიხშირე ≥25/წთ, გულისცემის სიხშირე ≥110/წთ ან წინადადებებს ვერ ასრულებს ერთი ამოსუნთქვით.[24] მძიმე ასთმა სიცოცხლისთვის საშიშია, თუ ვლინდება რომელიმე ქვემოთ ჩამოთვლილი :
ცნობიერების შეცვლილი დონე
დაქანცვა
არითმია
ჰიპოტენზია
ციანოზი
ჩუმი გულმკერდი
რესპირაცია ღარიბია
პიკური ამოსუნთქვის სიჩქარე საუკეთესო მაჩვენებლის ან პროგნოზული მაჩვენებლის 33%-ზე ნაკლებია
ჟანგბადის სატურაცია <92%
PaO2 (ჟანგბადის პარციალური წნევა) <8 კპა
PaCO2 (ნახშირორჟანგის პაციალური წნევა) ნორმალურ დიაპაზონში (4.6 - 6.0 კპა)
თუ პაციენტს აქვს მძიმე გამწვავების ნიშნები, მოახდინეთ დაუყოვნებელი რეფერალი გადაუდებელი დახმარების განყოფილებაში, ან ინტენსიური თერაპიის განყოფილებაში თუ პაციენტს აქვს ძილიანობა, დაბნეულობა ან ფილტვის ხმიანობის შესუსტება ან გაქრობა.[25] აუცილებელია ფრთხილი მონიტორინგი.[25]
საწყისი მკურნალობა გულისხმობს დამატებითი ჟანგბადის ტიტრაციას, ინჰალაციური ხანმოკლე მოქმედების ბეტა 2 აგონისტი ბრონქოდილატატორების მაღალ დოზებს, კორტიკოსტეროიდებს (ადეკვატური დოზებით) და ზოგჯერ ინტუბაციას მექანიკური ვენტილაცია.[24][25]იპრატროპიუმი გამოყენებული უნდა იქნას მხოლოდ მძიმე გამწვავების დროს; მაგნიუმის სულფატის ინტრავენურად შეყვანა შესაძლებელია, თუ პაციენტები არ რეაგირებენ საწყის თერაპიაზე.[24][25]
ფილტვის ქრონიკული ობსტრუქციული დაავადების (ფქოდ) გამწვავების მძიმე ეპიზოდი
ფქოდ-ის გამწვევება, როგორც წესი, ვლინდება დისპნოეს მომატებული დონით, ქრონიკული ხველის გაუარესებით და/ან წარმოქმნილი ნახველის მოცულობის და/ან ჩირქის შემადგენლობის მომატებით.[26] დამატებითი სუნთქვის კუნთების გამოყენება, პარადოქსული სუნთქვა, ციანოზი, ახალი პერიფერიული შეშუპება, ჰემოდინამიკური არასტაბილურობა და/ან გაუარესებული ფსიქიკური სტატუსი (მაგ., დაბნეულობა, ლეთარგია, კომა) გამწვავების სიმძიმის მნიშვნელოვანი მაჩვენებლებია. სიცოცხლისათვის საშიში გამწვავების შემთხვევაში პაციენტი საჭიროებს მართვას ინტენსიურ განყოფილებაში.
მძიმე, მაგრამ არა-სიცოცხლისთვის საშიში, გამწვავებების თავდაპირველი მკურნალობა მოიცავს ხანმოკლე მოქმედების ბეტა-2 აგონისტებს და ხანმოკლე მოქმედების ანტიქოლინერგულ საშუალებებს, ჟანგბადს თუ პაციენტი ჰიპოქსიურია (თუმცა, ეს ფრთხილად უნდა მოხდეს ჰიპერკაპნიის თავიდან ასაცილებლად), სისტემურ კორტიკოსტეროიდებს და ანტიბიოტიკებს თუ ეჭვია ბაქტერიულ ინფექციაზე.
მძიმე გამწვავებების მქონე პაციენტებისთვის, რომლებიც, როგორც ჩანს, საკმარისად არ რეაგირებენ საწყის ინტერვენციებზე, მხედველობაში უნდა იქნეს მიღებული არაინვაზიური ვენტილაცია (NIV). NIV რეკომენდებულია, როგორც პირველი ტიპის ვენტილაცია მწვავე რესპირატორული უკმარისობის და ფქოდ-ის დროს, თუ არ არსებობს ამის უკუჩვენებები.[26] გლობალური ინიციატივა ფილტვის ქრონიკული ობსტრუქციული დაავადებისთვის (GOLD) 2024 წლის ანგარიშში მოიცავს მითითებებს არაინვაზიურ და ინვაზიურ ვენტილაციაზე ფქოდის-ის გამწვავების მძიმე ფორმის მქონე პაციენტებში.[26]
ანაფილაქსია
სისტემური ანაფილაქსიური რეაქცია შეიძლება განვითარდეს, როდესაც წინასწარგანწყობილი მასპინძელი ექსპოზირებულია მედიკამენტზე, საკვებზე ან მწერის ნაკბენზე. უეცარად დაწყებულ დისპნოეს ახლავს კანის გამოვლინებები (გამონაყარი, ქავილი, ურტიკარია, ანგიოედემა), ხმის ცვლილება, დახრჩობის შეგრძნება, ენისა და სახის შეშუპება, მსტვინავი სუნთქვა, ტაქიკარდია და ჰიპოტენზია. იშვიათად შეიძლება იყოს გულისრევა, ღებინება და დიარეა.
დიაგნოზი დაისმება კლინიკური მონაცემების საფუძველზე. დაუყოვნებელი მკურნალობა მოიცავს მაპროვოცირებელი ანტიგენის მოცილებას, ინტრამუსკულური ადრენალინის (ეპინეფრინის) დაუყოვნებელ შეყვანას ბარძაყის ანტეროლატერალურ ზედაპირზე, სასუნთქი გზების მართვას და სითხის მოცულობის აღდგენას, რაც სიცოცხლის გადარჩენის შესაძლებლობას იძლევა.[27][28][29]
უცხო სხეულის ასპირაცია
ანამნეზში ეპილეფსია, სინკოპე, მენტალური სტატუსის ცვლილიება (მაგ. ინტოქსიკაცია, ჰიპოგლიკემია) ან მოხრჩობა და ხველა საკვების მიღების შემდეგ (განსაკუთრებით თხილის), შეიძლება მიუთითებდეს უცხო სხეულის გადაცდენაზეც. თუ სასუნთქი გზა ვიწროა, მაგ. ბავშვების და მოზარდების შემთხვევაში, ხოლო უცხო სხეული თავსდება ხახაში ან ხორხსარქველთან, შესაძლებელია სიცოცხლისათვის საშიში ობსტრუქციის გამოწვევა, რაც ასფიქსიით შეიძლება დასრულდეს.
შეიძლება განვითარდეს ციანოზი და სტრიდორი, შემდგომი ჰიპოტენზიით და სისხლძარღვთა კოლაფსით. საწყისი მკურნალობა, ბავშვის ან ზრდასრულის რომელიც გონზეა, მოიცავს ზურგში დარტყმა და თუ უშედეგოა შემდეგ მუცლის ბიძგითი მანევრი. გონზე მყოფ ჩვილებში რეკომენდებულიაზურგში დარტყმა და შემდეგ გულმკერდში ბიძგი/მანევრი; არ გამოიყენოთ მუცლის ბიძგითი მანევრი ჩვილებში.[30] კლინიკის პირობებში შეიძლება შევეცადოთ ამოვიღოთ უცხო სხეული, მაშინ როდესაც ოროტრაქეული ინტუბაცია ან კრიკოთიროიდოტომია უზრუნველყოფს სასუნთქი გზებოს მწვავე მართვას
ფილტვის კიბო
ხველა და დისპნოე ფილტვის კიბოს ყველაზე ხშირი სიმპტომებია და შეიძლება თან ახლდეს წონის კლება, ჰემოფთიზი, ტკივილი გულმკერდის არეში და ხმის ჩახრინწვა (დისფონია).[31] ამჟამად ან წარსულში მოწევა ფილტვის კიბოს ყველაზე მნიშვნელოვანი რისკფაქტორია. დიაგნოზი დასტურდება რადიოგრაფიულად და პათოლოგანატომიურად, მკურნალობა მოიცავს ქირურგიას, ქიმიოთერაპიას და რადიოთერაპიას. მწვავე გამოვლინება, რომელიც ურგენტულ მართვას საჭიროებს, გულისხმობს მასიურ ჰემოფთიზს, პოსტობსტრუქციულ პნევმონიას/ჰიპოქსიას და ზედა ღრუ ვენის სინდრომს. თუ პაციენტს მასიური ჰემოფთიზი აქვს, დაუყოვნებლივ უნდა მოთავსდეს ისე, რომ სისხლმდენი ფილტვი (სავარაუდოდ ან ზუსტად ცნობილი) ქვემოთ იყოს. სასუნთქი გზების გამავლობის შესანარჩუნებლად შეიძლება საჭირო გახდეს არასისხლმდენი მთავარი ბრონქის სელექტიური ინტუბაცია ან ორმაგი სანათურის ინტუბაცია. სისხლდენის საბოლოო კონტროლისათვის გამოიყენება დრეკადი ბრონქოსკოპია ან არტერიოგრაფიული მეთოდები.[32]
პოსტობსტრუქციული პნევმონია ფილტვის პროქსიმული სიმსივნის გამო თავდაპირველად ექვემდებარება მკურნალობას სასუნთქი გზის გამტარობის შენარჩუნებით, შემდეგ კი ადგილობრივი (ინტერვენციული ან რიგიდული ბრონქოსკოპია) ან გარე (დასხივება) მეთოდებით.[33]
ზედა ღრუ ვენის სინდრომი ავთვისებიანი ობსტრუქციის გამო, დისპნოესთან ერთად, შეიძლება გამოვლინდეს კისრისა და სახის შეშუპებით, გულმკერდის ტკივილით, ხველებით, გულმკერდის ვენების გაფართოებული ვენებით და სახის სიწითლით.[34] ზედა ღრუ ვენის სინდრომი თავდაპირველად შეიძლება იმართოს ვენური სტენტის ჩადგმით ან რადიოთერაპიით.[33][Figure caption and citation for the preceding image starts]: გულმეკრდის წინა ნაწილზე და აბდომინურ კედელზე კოლატერალური ვენების გამოკვეთა ზედა ღრუ ვენის სინდრომის მქონე პაციენტში.From the collection of E Kempny. Reproduced under the Creative Commons CC BY-SA 4.0 license (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/) [Citation ends].
ზედა სასუნთქი გზების ობსტრუქცია
შეიძლება გამოწვეული იყოს უცხო სხეულით; სიმსივნით ენის ძირში, ხორხში, საყლაპავში ან ტრაქეაში; შეშუპებით; ზედა სასუნთქი სტრუქტურების დისფუნქციით (მაგ. სახმო იოგის დისფუნქცია, ანგიოედემა); და გარედან ზეწოლით (სუბგლოტური სტენოზი; რეტროსტერნული ჩიყვი; ლიმფომა)
ეს მდგომარეობები, როგორც წესი, ვლინდება მნიშვნელოვნად გამოხატულ დისპნოესთან, ჩასუნთქვის სტრიდორთან და ამოსუნთქვისას მსტვინავ ხმიანობასთან ერთად; ყველა ჩამოთვლილი მდგომარეობა მძიმდება ვარჯიშის დროს ჰაერის მიმოცვლის გაძლიერებასთან ერთად.
საწყისი მართვა გულისხმობს სასუნთქი გზების გამტარობის აღდგენას და ეტიოლოგიური მიზეზის გამოკვლევას რადიოგრაფიული და ბრონქოსკოპიური მიდგომებით.
ეპიგლოტიტი
ეპიგლოტიტი არის ხორხის ზედა ნაწილის ცელულიტი, რომელმაც შეიძლება დაარღვიოს სასუნთქი გზების გამავლობა. ეს არის სასუნთქი გზების გადაუდებელი მდგომარეობა და აუცილებელია მივიღოთ სიფრთხილის ზომები.
ეპიგლოტიტი, როგორც წესი, ვლინდება 2-6 წლის ასაკის ბავშვებში; თუმცა, შეიძლება გამოვლინდეს ნებისმიერ ასაკში, ახალშობილებშიც კი.
ახასიათებს სწრაფად პროგრესირებადი ყელის ტკივილი, ცხელება, ოდინოფაგია, დისფონია, ნერწყვდენა, ხმის ჩახლეჩა და სტრიდორი. კლასიკურია სამფეხის პოზა, როცა ბავშვი ზის ვერტიკალურად, თავი და კისერი გადაწეულია უკან და ხელებ ულაგია მუხლებზე.
შესაძლო ეპიგლოტიტის მქონე ბავშვის სტიმულირება რეკომენდებული არ არის, მაგ. პირის ღრუს გასინჯვით, კათეტერიზაციით, სისხლის აღებით ან მშობლისგან დაშორებით, ვინაიდან ტირილმა შესაძლოა გამოიწვიოს სასუნთქი გზების ობსტრუქცია.
დიაგნოზი დგინდება კლინიკური მონაცემების საფუძველზე, ეჭვის შემთხვევაში, ლაბორატორიულმა ან სხვა ჩარევამ არ უნდა იყოს შეაფერხოს ან გამოროცხოს სასუნთქი გზების კონტროლი.
სასუნთქი გზების გამტარობის უზრუნველყოფის შემდეგ და ანტიბიოტიკების ფონზე მდგომარეობა, ჩვეულებრივ, სწრაფად ლაგდება.
პნევმონიის მძიმე ფორმა
პნევმონიის კლინიკური დიაგნოზი ემყარება ქვედა სასუნთქი გზების ინფექციასთან დაკავშირებული ნიშნებისა და სიმპტომების ჯგუფს. სიმპტომები შეიძლება მოიცავდეს ქოშინს, ცხელებას >38ºC (>100ºF), ხველას, ნახველის გამოყოფას და გულმკერდის ტკივილს, ხოლო კრეპიტაციის ნიშნები, გულმკერდის ექსკურსიის შემცირება, ასიმეტრიული სუნთქვითი ხმიანობა და გაზრდილი ვოკალური ფრემიტუსი (გულმკერდის რხევა) მიუთითებს ალვეოლარული სივრცის კონსოლიდაციაზე. ხანდაზმულ პაციენტებს ხშირად არ აღენიშნებათ ცხელება და შესაძლოა გამოვლინდეს კონფუზია და ფონური დაავადებების გაუარესება. პნევმონიით დაავადებულ პაციენტში ბაქტერიემიის არსებობა ცხელების გარეშე დაკავშირებულია სიკვდილობის მაღალ რისკთან.[35]ხელმისაწვდომია სიმძიმის შეფასების სხვადასხვა ქულების სისტემა , მათ შორის პნევმონიის სიმძიმის ინდექსი (PSI) და CURB-65 საზოგადოებაში შეძენილი პნევმონიისთვის (CAP), მზარდი ქულები დაკავშირებულია სიკვდილობის მაღალ რისკთან.[36][37] [ არაჰოსპიტალური პნევმონიის სიმძიმის ინდექი (PSI) მოზრდილებში. Opens in new window ] [ CURB-65 პნევმონიის სიმძიმის სკალა Opens in new window ]
ჰოსპიტალური მკურნალობა რეკომენდებულია საზოგადოებაში შეძენილი პნევმონიის მქონე პაციენტისთვის, თუ:[36][38][39][40]
პნევმონიის სიმძიმის ინდექსის ქულა 71-დან 90-მდე (III კლასი; ვინც შეიძლება ისარგებლოს ჰოსპიტალიზაციის ხანმოკლე პერიოდით)
პნევმონიის სიმძიმის ინდექსის ქულა 91-დან 130-მდე (IV კლასი) ან >130 (კლასი V; სიკვდილობის 9% და 27%-იანი რისკით, შესაბამისად)
CURB-65 ქულა ≥3 (სიკვდილის რისკი აღემატება 15%-ს და პაციენტს შეიძლება დასჭირდეს ინტენსიური თერაპიის განოფილებაში მკურნალობა). 2 ან მეტი ქულის მქონე პაციენტს შეიძლება დასჭირდეს სტაციონალური მკურნალობის რეჟიმი
ჰიპოქსემია (ყველა პაციენტი, რომელსაც აქვს SaO2 <90% ან PaO2 <60 mmHg) ან სერიოზული ჰემოდინამიკური არასტაბილურობა (რომლებიც უნდა იყვნენ ჰოსპიტალიზებული მათი სიმძიმის ქულის მიუხედავად)
ჩირქოვანი ან მეტასტაზური დაავადება
სამედიცინო ან ფსიქოსოციალური უკუჩვენებები ამბულატორიულ თერაპიაზე, მაგ., ორალური მიღების შეუძლებლობა, ანამნეზში ფსიქოაქტიური ნივთიერების ბოროტად გამოყენება, კოგნიტური დარღვევები, მძიმე კომორბიდული დაავადებები, ფუნქციური სტატუსის დაქვეითება.
ჰოსპიტალიზირებულ პაციენტებს უნდა ჩაუტარდეთ ოქსიგენოთერაპია ჟანგბადის სატურაციის და შესუნთქული ჟანგბადის კონცენტრაციის მონიტორინგით, SaO2 94%-ზე მეტ მაჩვენებელზე შენარჩუნების მიზნით. ოქსიგენოთერაპია ფქოდ-ის მქონე პაციენტებში, რომელთაც აღენიშნებათ სუნთქვის უკმარისობა, უნდა ჩატარდეს არტერიული სისხლის აირების განმეორებითი გაზომვებით.[41] რესპირატორული უკმარისობის მქონე პაციენტები, მიუხედავად ჟანგბადით შესაბამისი თერაპიისა, საჭიროებენ სასუნთქი გზების გადაუდებელ მართვას და შესაძლო ინტუბაციას. პაციენტები უნდა შემოწმდნენ მოცულობის შემცირებაზე და სჭიროების შემთხვევაში უნდა გადავუსხათ ინტრავენური სითხეები. კვებითი მხარდაჭერა უნდა განხორციელდეს გახანგრძლივებული დაავადების შემთხვევაში.[41] საზოგადოებაში შეძენილი პნევმონიისათვის ემპირიული ანტიბიოტიკოთერაპია უნდა შეესაბამებოდეს საერთაშორისო გაიდლაინებს და ადგილობრივ ეპიდემიოლოგიურ მოთხოვნებს.
სეფსისი
სეფსისი დაავადების სპექტრია, რომლის დროსაც აღინიშნება ინფექციის მიმართ მასპინძლის სისტემური და დისრეგულირებული პასუხი.[42] შეიძლება გამოვლინდეს არასპეციფიკური სიმპტომების სახით (მაგ. შეუძლოდ ყოფნა, ნორმალური ტემპერატურა), ან მძიმე ნიშნებით, მულტიორგანული დისფუნქციის სიმპტომებითა და სეპტიკური შოკით. პაციენტებს შეიძლება ჰქონდეთ ტაქიკარდიის, ტაქიპნოეს, ჰიპოტენზიის, ცხელების ან ჰიპოთერმიის, კაპილარული ავსების დაქვეითების, კანის აჭრელების, ციანოზის, მენტალური სტატუსის ცვლილების ან შარდის გამოყოფის შემცირების ნიშნები.[43]სეფსისი და სეპტიკური შოკი წარმოადგენენ გადაუდებელ სამედიცინო მდგომარეობას.[43]
სეფსისის რისკფაქტორებია: 1 წლამდე ასაკი, 75 წელზე უფროსი ასაკი, სისუსტე, დაქვეითებული იმუნიტეტი (ავადმყოფობის ან მედიკამენტების გამო), ახლახან გადატანილი ქირურგიული ჩარევა ან სხვა ინვაზიური პროცედურები, კანის მთლიანობის ნებისიერი დარღვევა (მაგ., ჭრილობა, დამწვრობა), ინტრავენური ნარკოტიკების მოხმარება, ინტრავენური გადასხმის სისტემები ან კათეტერები და ორსულობა ან ბოლოდროინდელი ორსულობა.[43]
სეფსისის ადრეული ამოცნობა მნიშვნელოვანია, რადგან მკურნალობის ადრეული დაწყება აუმჯობესებს შედეგებს.[43][44][მტკიცებულების დონე A][მტკიცებულების დონე A]თუმცა სეფსისის გამოვლენა შესაძლებელია გართულდეს, ვინაიდან სეფსის კლინიკური სურათი შესაძლოა მიმდინარეობდეს ფარულად ან სპეციფიურად. ამიტომ, მნიშვნელოვანია სეფსისის არსებობაზე უმცირესი ეჭვის გამოვლენაც კი. ადრეული ამოცნობის წინაპირობაა სისტემატური იდენტიფიკაცია პაციენტისა, რომელსაც აქვს ინფექციის ნიშნები ან სიმპტომები და არის გაუარესების რისკის ქვეშ ორგანოების დისფუნქციის გამო. შემოთავაზებულია რისკის სტრატიფიკაციის რამდენიმე მეთოდი. ყველა მათგანი ეყრდნობა სტრუქტურირებულ კლინიკურ შეფასებას და პაციენტის სასიცოცხლო ნიშნების ჩანიშვნას.[43][45][46][47][48] მნიშვნელოვანია შეამოწმოთ ლოკალური გზამკვლევი ინფორმაციის მისაღებად, თუ რა მიდგომას გირჩევთ თქვენი დაწესებულება. შემდგომი გამოკვლევებისა და მკურნალობის ვადები უნდა განისაზღვროს ამ ადრეული შეფასებით.[47]
"სეფსისის გადარჩენის" კამპანიის მკურნალობის გაიდლაინები შემუშავებულია და კვლავაც ყველაზე ფართოდ მიღებულ სტანდარტებად რჩება.[44][49] სეფსისზე საეჭვო პაციენტებისთვის რეკომენდებული მკურნალობაა:
ლაქტატის დონის გაზომვა და ლაქტატის ხელახლა გაზომვა, თუ თავდაპირველად მომატებულია (>2 მმოლი/ლ [>18 მგ/დლ])
სისხლის კულტურის მიღება ანტიბიოტიკების დანიშვნამდე
დანიშნეთ ფართო სპექტრის ანტიბიოტიკები (მეთიცილინრეზისტენტული ოქროსფერი სტრაფილოკოკის [MRSA] გადაფარვით, თუ არსებობს MRSA-ს მაღალი რისკი) შესაძლო სეპტიკური შოკის მქონე მოზრდილებში ან სეფსისის მაღალი ალბათობის მქონე პაციენტებში.
სეფსისის ან სეპტიკური შოკის მქონე მოზრდილებში, სოკოვანი ინფექციის მაღალი რისკით, უნდა ჩატარდეს სოკოს საწინააღმდეგო ემპირიული თერაპია.
დაიწყეთ დაუყოვნებლივ შეყვანა კრისტალოიდური სითხეების ჰიპოტენზიის შემთხვევაში,ან თუ ლაქტატის დონე ≥4 მმოლ/ლ გაეცანით ლოკალურ პროტოკოლებს.
შეიყვანეთ ვაზოპრესორები პერიფერიულად, თუ პაციენტს აღენიშნება ჰიპოტენზია რეჰიდრატაციის დროს ან მის შემდეგ, რათა შევინარჩუნოთ MAP ≥ 65 მმ.ვწყ.სვ., არ დაელოდოთ ცენტრალური ვენური კათეტერის ჩადგმას. ნორადრენალინი (ნორეპინეფრინი) არის უპირატესი ვაზოპრესორი.
სეფსისით გამოწვეული ჰიპოქსემიური სუნთქვის უკმარისობის დროს საჭიროა ნაზალურად მაღალი ნაკადის ჟანგბადის მიცემა.
იდეალურ შემთხვევაში, აღნიშნული ჩარევები უნდა დაიწყოს სეფსისის ამოცნობიდან პირველი საათის განმავლობაში.[49]
მოზრდილებს, თუ საეჭვოა სეფსისი შოკის გარეშე და ინფექციის საშიშროება გრძელდება, ანტიბიოტიკები უნდა მიეცეს სეფსისზე ეჭვის მომენტიდან პირველი სამი საათის განმავლობაში.[44] მოზრდილებში, ინფექციის დაბალი ალბათობით და შოკის გარეშე, ანტიბიოტიკების დანიშვნა შეიძლება დაყოვნდეს. ამასთან, უნდა გაგრძელდეს პაციენტზე ინტენსიური მეთვალყურეობა.[44]
სეფსისის დიაგნოსტიკისა და მართვის შესახებ დამატებითი ინფორმაციისთვის იხილეთ სეფსისი მოზრდილებში და სეფსისი ბავშვებში.
ფილტვის მწვავე ემბოლია
ფილტვის მძიმე ემბოლია შეიძლება გამოვლინდეს უეცრად, დისპნოეთი და ტკივილით გულმკერდის არეში. სხვა შესაძლო სიმპტომებია ტაქიკარდია, ტაქიპნოე, ჰიპოტენზია, ჰიპოქსემია და კისრის ვენების გადაბერვა. გულმკერდის ტკივილი შეიძლება იყოს პლევრული, თუ ფილტვის დისტალურ უბანში აღინიშნება ინფარქტი, რაც იწვევს პლევრის გაღიზიანებას. ცენტრალურმა ემბოლიამ შეიძლება გამოიწვიოს მწვავე კორონარული სინდრომის მსგავსი ცენტრალური ტკივილი გულმკერდის არეში, შესაძლოა მარჯვენა პარკუჭის იშემიის გამო.[50]
თრომბი, რომელიც ქვედა კიდურების ან მენჯის ღრმა ვენების სისტემაში წარმოიქმნება, ყველაზე ხშირი მიზეზია. სხვა ენდოგენური ან ეგზოგენური მასალა, რომელიც მოხვდება ვენურ ქსელში, მაგ. ცხიმი, ჰაერი, ამნიონური სითხე, სიმსივნური ქსოვილი, ვერტებროპლასტიკის ცემენტი, ქვედა ღრუ ვენის ფილტრები ან გულისშიდა მოწყობილობები, შეიძლება უფრო იშვიათად იწვევდეს ემბოლიას.[51][52][53][54]
გადატანილი ვენური თრომბოემბოლია, არასაკმარისი ანტიკოაგულაცია, იმობილიზაცია, ჰოსპიტალიზაცია, მოგზაურობა, სისხლძარღვებზე მანიპულაცია ან კიდურის დაზიანება შეიძლება გახდეს ფილტვის ემბოლიის მაპროვოცირებელი.
გულმკერდის კომპიუტერულ-ტომოგრაფიული ანგიოგრაფია (CTPA) არის საუკეთესო დიაგნოსტიკური საშუალება ფილტვის ემბოლიის დიაგნოზის დასადგენად და გამოსარიცხად. ყველა პაციენტისთვის, რომელიც იტარებს დიაგნოსტიკურ კვლევას ფილტვის ემბოლიის შესაძლო დიაგნოზის შესაფასებლად, რეკომენდებულია დამხმარე თერაპიების და ემპირიული ანტიკოაგულაციის (გარდა უკუჩვენებისა) დაწყება დაყოვნების გარეშე.[43][55][56]
პნევმოთორაქსი
უეცრად გამოვლენილი დისპნოე, რომელიც დაკავშირებულია გულმკერდის ცალმხრივ ტკივილთან, შეიძლება მიუთითებდეს მწვავე პნევმოთორაქსზე. სპონტანური პნევმოთორაქსი შეიძლება შეგვხვდეს მაღალ, ასთენიურ ადამიანებში. პნევმოთორაქსი ვითარდება ფილტვის ბუშტუკების გასკდომის შედეგად. ასევე შეიძლება შეგვხვდეს "კრეკ" კოკაინის მომხარებლებში.[57][58]ეს ასევე შეიძლება გამოვლინდეს აივ ინფექციის შემთხვევაში მეორეული პნევმოთორაქსი შეიძლება ართულებდეს ფილტვის ფონურ დაავადებას, როგორიცაა ფილტვის ქრონიკული ობსტრუქციული დაავადება და ლიმფანგიოლეიომიომატოზი.
თუ განვითარდა ბურთ-სარქვლისებრი მექანიზმი (დაჭიმული პნევმოთორაქსი), ჰაერი აავსებს პლევრის ღრუს, გამოიწვევს ფილტვის კომპრესიას და შუასაყრის ცდომას. ამან შეიძლება გამოიწვიოს კარდიორესპირატორული კოლაფსი, გადაუდებელი სამედიცინო შემთხვევა, რომელიც საჭიროებს სწრაფ ამოცნობას და მკურნალობას. გასინჯვისას სუნთქვითი ხმიანობა ცალ მხარეს არ ისმინება და გულმკერდის იფსილატერალურ მხარეს პერკუსია ავლენს ტიმპანიას. ტრაქეა შეიძლება გადაწეული იყოს დაზიანების საპირისპირო მხარეს.
დაჭიმული პნევმოთორაქსი არის გადაუდებელი სამედიცინო მდგომარეობა. მკურნალობა მოიცავს პნევმოთორაქსის დაუყონებლივ დეკომპრესიას მსხვილნახვრეტიანი ნემსის მოთავსებით მეორე ნეკნთაშუა სივრცეში ლავიწის შუა ხაზზე, მეოთხე ნეკნთაშუა სივრცეში შუა და წინა იღლიის ხაზებს შორის, ან მეხუთე ნეკნთაშუა სივრცეში შუასა და წინა იღლიის ხაზებს შორის. ეს დეკომპრესია მოქმედებს როგორც გარდამავალი ეტაპი სადრენაჟო თორაკოსტომიაზე, რომელიც არის საბოლოო მკურნალობა. დაჭიმული პნევმოთორაქსის დინამიური მიმდინარეობა არ გვაძლევს დროს და საშუალებას დამატებითი ტესტირებისათვის, თუმცა არადაჭიმული პნევმოთორაქსის დროს გულმკერდის რენტგენზე ვლინდება პარციალური ან ტოტალური კოლაფსი და ცალმხრივი გამჭვირვალობა.[59]
როგორ მოვახდინოთ დაჭიმული პნევმოთორაქსის დეკომპრესია. გვიჩვენებს მოზრდილი ადამიანის მეოთხე ნეკნთაშუა სივრცეში მსხვილი კალიბრის ინტრავენური კანულის შეყვანას.
გულის მწვავე სარქვლოვანი უკმარისობა
პაპილარული კუნთების ან ქორდების გაწყვეტა იწვევს მწვავე სარქვლოვან უკმარისობას, რომელიც, როგორც წესი, მწვავე მიოკარდიუმის ინფარქტის შემდეგ რამდენიმე დღეში ვითარდება მიტრალური სარქვლის იშემიური დაზიანების გამო. უფრო იშვიათად, გაწყვეტა გამოწვეულია ენდოკარდიტთან დაკავშირებული დაზიანებით.[63]
ვლინდება მწვავე დისპნოე, სისტოლური შუილი და მწვავე კოლაფსის ნიშნები ჰიპოტენზიით, ტაქიკარდიით და ფილტვში ხიხინით. მიუხედავად იმისა, რომ ხშირად კლინიკურად მიაქვთ ეჭვი მწვავე სარქვლოვან უკმარისობაზე, ექოკარდიოგრამა საჭიროა დიაგნოზის დასადგენად.[64]
საჭიროა კარდიოქირურგის ურგენტული კონსულტაცია სანამ პაციენტის მდგომარეობა სტაბილიზირდება ვაზოდილატორების გამოიყენებით, ზოგჯერ კომბინაციით ვაზოპრესორებთან, ინოტროპებთან და სითხეებთან კომბინაციაში). სისხლის მიმოქცევის დროებითი მექანიკური დამხმარე მოწყობილობა ან ინტრააორტული ბალონური კონტრპულსაცია შეიძლება გამოიყენოთ მანამ, სანამ პაციენტი ელოდება ქირურგიულ მკურნალობას.[65] ამ ზომების მიღების შემდეგაც კი, მწვავე სარქვლოვანი უკმარისობის მქონე პაციენტის მოსალოდნელი სიკვდილობა მაღალია.
გულის შეგუბებითი უკმარისობის მწვავე გაუარესება
მწვავე კარდიოგენური ფილტვის შეშუპება გამოწვეულია დიასტოლის ბოლოს მარცხენა პარკუჭში წნევის მატებით. ვლინდება დისპნოე (უარესდება დატვირთვისას), ორთოპნოე და პაროქსიზმული ღამის დისპნოე, კისრის ვენების გადაბერვა, პერიფერიულად სითხის შეკავება, S3 გალოპის რითმი გულის აუსკულაციაზე, ფილტვის შეშუპება (წვრილი ბიბაზილარული ხიხინი) გულმკერდის აუსკულტაციით. პაციენტს ანამნეზში შეიძლება ჰქონდეს გულის უკმარისობა.
გულმკერდის რენტგენზე ტიპური გამოხატულებაა ფილტვის ვენების გადავსება და შესაძლო კარდიომეგალია.[Figure caption and citation for the preceding image starts]: გულმკერდის რენტგენოგრაფია ფილტვის მწვავე ემბოლიის დროს ავლენს გაზრდილ ალვეოლურ ნიშნებს, სითხეს ჰორიზონტულ ნაპრალში და ნეკნდიაფრაგმის კუთხეების მოყრუება.Syed W. Yusuf, MBBS, MRCPI, და Daniel Lenihan, MD პირადი კოლექციიდან [Citation ends].
ექოკარდიოგრაფიამ შეიძლება აჩვენოს წინაგულების ფიბრილაცია და გვაძლევს დიფერენცირების საშუალებას გულის სისტოლურ და დიასტოლურ უკმარისობას შორის და ასევე აფასებს მარცხენა პარკუჭის განდევნის ფრაქციას. თუ ულტრაბგერაზე ვლინდება B-ხაზები, არსებობს ფილტვის მწვავე შეშუპების საფუძვლიანი ეჭვი.[66][Figure caption and citation for the preceding image starts]: ფილტვების ულტრასონოგრაფიული სკანირება, რომელიც გვიჩვენებს B- ხაზებს ნეკნთაშუა სივრცეში (თეთრი ვერტიკალური ხაზები) - მრუდი ხაზიWimalasena Y, Kocierz L, Strong D, et al. Lung ultrasound: a useful tool in the assessment of the dyspnoeic patient in the emergency department. Fact or fiction? Emerg Med J. 2017 Mar 3. pii. [Citation ends].
B ტიპის ნატრიურეზული პეპტიდის (BNP) დაბალი დონე (<100 ნანოგრამი/ლ [<100 პიკოგრამი/მლ]) ან N-ტერმინალური პრო-BNP (NT-proBNP) დაბალი დონე (<300 ნანოგრამი/ლ [<300 პიკოგრამი /მლ]) გამოსადეგია გულის შეგუბებითი უკმარისობის გამოსარიცხად.[67]
გულის შეგუბებითი უკმარისობის სპეციფიკური ეტიოლოგიის გათვალისწინებით შესაძლოა გამოიყენოთ ჩამოთვლილი საშუალებების კომბინაციები: შარდმდენი, ნიტრატები (პრე ან პოსტდატვირთვის შესამცირებლად), ანგიოტენზინგარდამქმნელი ფერმენტის (ACE) ინჰიბიტორები და არაინვაზიური მექანიკური ვენტილაცია.
აორტის განშრევება
აორტის განშრევება ყველაზე ხშირად გვხვდება შუახნის ან ხანდაზმულ მამაკაცებში, რომელთაც უკვე აქვთ გულის სარქვლოვანი დაავადება (როგორიცაა ორკარიანი აორტის სარქველი ან აორტის კოარქტაცია) და კოლაგენის დაავადებების მქონე პაციენტებში (მაგ. მარფანის ან ელერ-დანლოს სინდრომები). როგორც წესი, ვლინდება დისპნოე და ძლიერი ტკივილი გულმკერდის არეში, რომელიც შეიძლება გადაეცემოდეს ზურგისკენ. შეიძლება შეგვხვდეს ჰიპოტენზიაც. პერიფერიული სისხლძარღვების გამოკვლევით შეიძლება გამოვლინდეს პერიფერიული პულსების გაქრობა ან წნევის განსხვავებები ზედა და ქვედა კიდურებს შორის.
აორტის ასწვრივი განშრევება სავარაუდოა როცა გვხვდება შუასაყრის გაფართოება რენტგენზე. თუმცა, ეს ნიშანი მხოლოდ პაციენტების 50%-ში გვხვდება.[68] გადაუდებელი ექოკარდიოგრამა ან გულმკერდის კომპიუტერული ტომოგრაფია-ანგიოგრაფია გამოიყენება დიაგნოზის დასადასტურებლად.[Figure caption and citation for the preceding image starts]: 71 წლის მამაკაცის კომპიუტერული ტომოგრაფია; ვლინდება II ტიპის განშრევებადი ანევრიზმა ასწვრივ აორტაში. ასწვრივი აორტის პროქსიმული სეგმენტის ჰემატომამ (პანელები A-D) შეავიწროვა მარჯვენა ფილტვის არტერია, თითქმის დახურა მისი გამავლობა და შეუზღუდა პერფუზია საპირისპირო მხარეს ფილტვსStougiannos PN, Mytas DZ, Pyrgakis VN. The changing faces of aortic dissection: an unusual presentation mimicking pulmonary embolism. BMJ Case Reports 2009; doi:10.1136/bcr.2006.104414 [Citation ends].
აორტის განშრევების მართვა დამოკიდებულია განშრევების ადგილზე. A ტიპის (ასწვრივი აორტა) განშრევება ქირურგიული გადაუდებელი მდგომარეობაა, B ტიპის (დასწვრივი აორტა) განშრევებას თავდაპირველად მედიკამენტურად მკურნალობენ. B ტიპის დროს ქირურგიული ჩარევა გამოიყენება პაციენტებში, რომლებიც არ პასუხობენ მედიკამენტურ თერაპიას. B ტიპის განშრევების საწყისი მართვის დროს უფრო და უფრო პოპულარული ხდება ენდოვასკულური მკურნალობის მეთოდები.[69][70]
პერიკარდიული ტამპონადა
მწვავე პერიკარდიული ტამპონადა შეიძლება ართულებდეს მიოკარდიუმის მწვავე ინფარქტს, ან შეგვხვდეს მარცხენა პარკუჭის კედლის გაგლეჯის, კორონარული არტერიის გაგლეჯის, აორტის განშრევების ან ფეისმეიქერის მავთულის მიერ დაზიანების გამო. დისპნოეს შეიძლება თან ახლდეს კისრის ვენებისა და სახის შეშუპება, შოკი, პერიფერიული ციანოზი და ტაქიკარდია.
დიაგნოზზე დასტურდება გულის გადიდებული სილუეტით გულმკერდის რენტგენზე და დაბალი ვოლტაჟისა და PR სეგმენტის დეპრესიის ამსახველი ეკგ-თი. რომელიც მტკიცდება ექოკარდიოგრაფიით.[9][71]მკურნალობა გულისხმობს ურგენტულ პერიკარდიოცენტეზს და/ან ქირურგიული ჩარევას.[Figure caption and citation for the preceding image starts]: პერიკარდიუმის ტამპონადა: გულმკერდის რენტგენი ჰოსპიტალიზაციისასUsalan C, Atalar E, Vural FK. Pericardial tamponade in a 65-year-old woman. Postgrad Med J. 1999;75:183-184; used with permission. [Citation ends].
ფილტვის კონტუზია
როგორც ფილტვის კონტუზია, ასევე ჰემოთორაქსი შეიძლება განვითარდეს ბლაგვი (მაგ. ავტოავარია, დავარდნა) ან პენეტრაციული (დანით, იარაღით მიყენებული) ჭრილობების/ტრავმების გამო. ფილტვის კონტუზიის დროს ინერციული ძალით ხდება ალვეოლების გახევა, რაც იწვევს ფილტვის ჰემორაგიას, შეშუპებას და გაბნეული ან უფრო გაერთიანებული ინფილტრატები ვლინდება გულმკერდის რენტგენზე ან კომპიუტერულ ტომოგრაფიაზე. მკურნალობა დამხმარეა და მოიცავს შესაბამის მონიტორინგს, ჟანგბადს და ფილტვის სანაციას.[72]
სისხლის დიდი პოტენციური მოცულობის გამო, რომელიც შეიძლება დაგროვდეს პლევრულ სივრცეში, ჰემოთორაქსი შეიძლება გამოვლინდეს დისპნოეთი, სისხლის მიმოქცევის კოლაფსითა და შოკით. დიაგნოზი დგინდება გულმკერდის რენტგენზე და დასტურდება პლევრის სითხის ნიმუშით. მკურნალობა მოიცავს სითხის მოცულობის შევსებას და პლევრის სივრცის დრენირებას დიდი ზომის თორაკოსტომის მილით. თორაკალური ქირურგის მიერ შეფასება საჭიროა პერსისტენტული დრენირების შემთხვევაში.
ბრადიარითმია
მძიმე ბრადიარითმიების, მათ შორის გულის სრული ბლოკადის, არასინუსური ექტოპიური ბრადიკარდიის (slow escape rhythm) შემთხვევაში, შეიძლება გამოვლინდეს დისპნოე, სისუსტე, თავბრუსხვევა ან სინკოპე. ეკგ დიაგნოსტირებას მოსდევს შექცევადი მიზეზების გამორიცხვა (მაგ. მწვავე წინა ან ქვედა მიოკარდიუმის ინფარქტი, მედიკამენტები, ელექტროლიტული დარღვევები, ჰიპოთირეოზი ან თირკმელზედა ჯირკვლის უკმარისობა) და პეისმეიკერის ჩადგმა.[Figure caption and citation for the preceding image starts]: ეკგ-ზე ვლინდება სრული ატრიოვენტრიკულური ბლოკადაFrom the collection of Brian Olshansky, MD, FAHA, FACC, FHRS; used with permission [Citation ends].
ამ მასალის გამოყენება ექვემდებარება ჩვენს განცხადებას