კოლორექტული სიმსივნე
- მიმოხილვა
- თეორია
- დიაგნოზი
- მართვა
- მეთვალყურეობა
- წყაროები
მკურნალობის ალგორითმი
ენდეთ მითითებებს
ebpracticenet პრიორიტეტი მიანიჭეთ ჩამოთვლილ ადგილობრივ გაიდლაინებს:
Cancer du côlon : diagnostic, traitement et suiviავტორი: KCEბოლო გამოქვეყნება: 2014Dikkedarmkanker: diagnose, behandeling en follow-upავტორი: KCEბოლო გამოქვეყნება: 2014მიაქციეთ ყურადღება, რომ ფორმულა/შეყვანის გზა და დოზა შეიძლება განსხვავებული იყოს მედიკამენტების დასახელების და ბრენდის, ფორმულარის ან გეოგრაფიული ადგილმდებარეობის მიხედვით. მკურნალობის შესახებ რეკომენდაციები სპეციფიკურია პაციენტის ჯგუფების მიხედვით: იხილეთ გაფრთხილება
სწორი ნაწლავის კიბო, ოპერირებადი
ადგილობრივი რეზექცია ან რადიკალური ამოკვეთა
1 სტადიის სიმსივნეებია T1-2, N0, M0.
სწორი ნაწლავის ზოგიერთი ადრეული სიმსივნე შეიძლება მოცილდეს სიმსივნის ტრანსანალური რეზექციის, ტრანსანალური ენდოსკოპიური მიკროქირურგიული(TEM) ან ტრანსანალური მინიმალური ინვაზიური ქირურგიული ჩარევის გზით. რექტალური კიბოს ადგილობრივი რეზექცია გამართლებულია დაბალი რისკის სიმსივნის შემთხვევაში, რომელიც აკმაყოფილებს ყველა ქვემოთ ჩამოთვლილ კრიტერიუმს:[94]National Comprehensive Cancer Network. NCCN clinical practice guidelines in oncology: rectal cancer [internet publication]. https://www.nccn.org/professionals/physician_gls/default.aspx <3 სმ დიამეტრი; ანალური ზღურბლიდან 8 სმ ფარგლებში; მოიცავს ნაწლავის გარშემოწერილობის <30%-ს; ზომიერად ან კარგად დიფერენცირებული ჰისტოლოგია სიმსივნის კვირტის ან ლიმფოვასკულური ინვაზიის არასასურველი ნიშნების გარეშე; არ არსებობს ლიმფადენოპათიის მტკიცებულება წინასამკურნალო ვიზუალიზაციაზე; ლოკალიზებული (T1, N0, M0); შესაძლებელია სრული სისქის ამოკვეთა.
ნაცნოი კიბოსთვის, ტრანსანალური მიდგომა უნდა ჩატარდეს სრული სისქეზე.[94]National Comprehensive Cancer Network. NCCN clinical practice guidelines in oncology: rectal cancer [internet publication]. https://www.nccn.org/professionals/physician_gls/default.aspx
ლოკალური ამოკვეთის სტანდარტული უკუჩვენებებია: >3 სმ დიამეტრი; ცუდი დიფერენციაცია; >pT1, მე-3 ხარისხის ან ლიმფოვასკულური ან პერინევრული ინვაზიით; ანალური სფინქტერის კომპლექსის შეჭრა.[94]National Comprehensive Cancer Network. NCCN clinical practice guidelines in oncology: rectal cancer [internet publication]. https://www.nccn.org/professionals/physician_gls/default.aspx
ერთი სისტემური მიმოხილვის თანახმად, ადრეული კიბოს შემთხვევაში ტრანსანალური ენდოსკოპური მიკროქირურგია (TEM) შეიძლება უკავშირდებოდეს ოპერაციის ნაკლებ ხანგრძლივობას, პოსტოპერაციული გართულებების უფრო დაბალ სიხშირეს, ვიდრე რადიკალური რეზექცია, თუმცა გადარჩენადობა და ონკოლოგიური გამოსავალი არ განსხვავდება.[155]Sajid MS, Farag S, Leung P, et al. Systematic review and meta-analysis of published trials comparing the effectiveness of transanal endoscopic microsurgery and radical resection in the management of early rectal cancer. Colorectal Dis. 2014 Jan;16(1):2-14. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24330432?tool=bestpractice.com ერთ მეტაანალიზში, TEM ასოცირებული იყო ნაკლებ გართულებებთან, ვიდრე სტანდარტული ოპერაცია პაციენტებში T1 და T2 სწორი ნაწლავის კიბოთი, მაგრამ უფრო მაღალი იყო ადგილობრივი და საერთო რეციდივები; არცერთი ტექნიკით არ გამოვინდა გადარჩენის უპირატესობა.[156]Sgourakis G, Lanitis S, Gockel I, et al. Transanal endoscopic microsurgery for T1 and T2 rectal cancers: a meta-analysis and meta-regression analysis of outcomes. Am Surg. 2011 Jun;77(6):761-72. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21679648?tool=bestpractice.com უმეტესად რეტროსპექტული კვლევების შემდგომი სისტემატური სისტემური მიმოხილვით გამოვლინდა, რომ TEM ონკოლოგიურად აღემატება ტრანსანალურ ამოკვეთას.[157]Clancy C, Burke JP, Albert MR, et al. Transanal endoscopic microsurgery versus standard transanal excision for the removal of rectal neoplasms: a systematic review and meta-analysis. Dis Colon Rectum. 2015 Feb;58(2):254-61. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25585086?tool=bestpractice.com
ადგილობრივი ამოკვეთის შემდეგ, თუ რეზექციის საზღვრები დადებითია, პათოლოგიური ანალიზით ვლინდება pT2 სტადია ან თუ სიმსივნე pT1 სტადიისაა, მაგრამ არასახარბიელო ჰისტოლოგიური მახასიათებლები აღენიშნება, შეიძლება საჭირო გახდეს რადიკალური ქირურგია ან დამატებით სხივური თერაპია. მოვლის სტანდარტი საუკეთესო გამოსავლებით ასეთ სიტუაციებში რჩება განსაზღვრული(დაბალი წინა ან აბდომინოპერინეალური რეზექცია) ქირურგიული ჩარევა.[94]National Comprehensive Cancer Network. NCCN clinical practice guidelines in oncology: rectal cancer [internet publication]. https://www.nccn.org/professionals/physician_gls/default.aspx
რადიკალური რეზექცია
1 სტადიის სიმსივნეებია T1-2, N0, M0.
T1 სიმსივნე, რომელიც ადგილობრივი რეზექციას არ ექვემდებარება და სწორი ნაწლავის ზედა მესამდეში არსებული T2 სიმსივნე, ორივე - საჭიროებს წინა რეზექციას, სფინქთერის გვერდის ავლით და კოლორექტული ანასტომოზის ფორმირებას.[94]National Comprehensive Cancer Network. NCCN clinical practice guidelines in oncology: rectal cancer [internet publication]. https://www.nccn.org/professionals/physician_gls/default.aspx სიმსივნეებისთვის, რომლებიც არ ექვემდებარება ლოკალურ ამოკვეთას და მდებარეობს სწორი ნაწლავის შუა და ქვედა მესამედში, ამოკვეთა მიიღწევა დაბალი წინა რეზექციისა და კოლოანალური ანასტომოზით.[94]National Comprehensive Cancer Network. NCCN clinical practice guidelines in oncology: rectal cancer [internet publication]. https://www.nccn.org/professionals/physician_gls/default.aspx ზოგიერთ შემთხვევაში ფუნქციას აუმჯობესებს ნაწლავის ბრმა დაბოლოება (pouch). ასეთი დაბალი ანასტომოზი, როგორც წესი, ფუნქციონირებს დროებითი ილეოსტომიით.[94]National Comprehensive Cancer Network. NCCN clinical practice guidelines in oncology: rectal cancer [internet publication]. https://www.nccn.org/professionals/physician_gls/default.aspx დივერტული ილეოსტომია გასათვალისწინებელია დაბალი რექტალური ანასტომოზის მქონე პაციენტებისთვის, რომლებმაც ჩაიტარეს ნეოადიუვანტური სხივური თერაპია და აქვთ ანასტომოზური გაჟონვის გაზრდილი რისკი.[158]Bax TW, McNevin MS. The value of diverting loop ileostomy on the high-risk colon and rectal anastomosis. Am J Surg. 2007 May;193(5):585-7; discussion 587-8. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17434360?tool=bestpractice.com [159]Hanna MH, Vinci A, Pigazzi A. Diverting ileostomy in colorectal surgery: when is it necessary? Langenbecks Arch Surg. 2015 Feb;400(2):145-52. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25633276?tool=bestpractice.com
აბდომინოპერინეული რეზექცია (APR) საჭიროა, თუ სიმსივნე მენჯის ღრუს ფსკერს, სფინქტერის კომპლექს ან ანალურ არხს მოიცავს. APR პერმანენტული კოლოსტომის ფორმირებას მოიცავს.[94]National Comprehensive Cancer Network. NCCN clinical practice guidelines in oncology: rectal cancer [internet publication]. https://www.nccn.org/professionals/physician_gls/default.aspx
პრეოპერაციული რადიოთერაპია ± ქიმიოთერაპია
დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან
ადრეული სტადიის კიბოთი დაავადებული პაციენტებისთვის (cT1-2N0), რომელთაც ესაჭიროებათ მუცლის პერინეული ამოკვეთა სიმსივნის ადგილმდებარეობის გამო, ნეოადიუვანტური ქიმიორადიაცია შეიძლება იყოს რეკომენდებული მულტიდისციპლინური განხილვის შემდეგ, რათა გაზარდოს სფინქტერის შენარჩუნების შანსი.[160]Lynn PB, Renfro LA, Carrero XW, et al. Anorectal function and quality of life in patients with early stage rectal cancer treated with chemoradiation and local excision. Dis Colon Rectum. 2017 May;60(5):459-68. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28383445?tool=bestpractice.com
დივერტული ილეოსტომია გასათვალისწინებელია დაბალი რექტალური ანასტომოზის მქონე პაციენტებისთვის, რომლებმაც ჩაიტარეს ნეოადიუვანტური სხივური თერაპია და აქვთ ანასტომოზური გაჟონვის გაზრდილი რისკი.[158]Bax TW, McNevin MS. The value of diverting loop ileostomy on the high-risk colon and rectal anastomosis. Am J Surg. 2007 May;193(5):585-7; discussion 587-8. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17434360?tool=bestpractice.com [159]Hanna MH, Vinci A, Pigazzi A. Diverting ileostomy in colorectal surgery: when is it necessary? Langenbecks Arch Surg. 2015 Feb;400(2):145-52. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25633276?tool=bestpractice.com
რადიკალური რეზექცია
2-3 სტადიის სიმსივნეები მერყეობს T3-4, N0, M0-დან ნებისმიერ T, N1-2, M0-მდე.
რექტალური მე-2 და მე-3 სტადიის კიოთი დაავადებული პაციენტების მკურნალობა არის სფინქტერის შემანარჩუნებელი დაბალი წინა ამოკვეთა ან მუცლის პერინეული რეზექცია, რაც დამოკიდებულია სიმსივნის მდებარეობაზე ანალურ სფინქტერებთან მიმართებაში, პრეოპერაციული სხივური თერაპიის კურსის დასრულების შემდეგ.[94]National Comprehensive Cancer Network. NCCN clinical practice guidelines in oncology: rectal cancer [internet publication]. https://www.nccn.org/professionals/physician_gls/default.aspx
პრეოპერაციული ქიმიორადიოთერაპია
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
ნეოადიუვანტური მკურნალობა აშშ-ში მოიცავს სხივური თერაპიის ხანგრძლივ კურსს, რომელიც შედგება 50.4 Gy-ისგან, რაც მიწოდებულია 5 კვირის განმავლობაში ფტორპირიმიდინზე დაფუძნებული ქიმიოთერაპიით. წინასაოპერაციო მოკლე კურსიანი დასხივება არის მიღებული ალტერნატივა, რომელიც გამოიყენება შერჩეულ პაციენტებში T3 დაავადებით.[161]Rödel C, Liersch T, Becker H, et al; German Rectal Cancer Study Group. Preoperative chemoradiotherapy and postoperative chemotherapy with fluorouracil and oxaliplatin versus fluorouracil alone in locally advanced rectal cancer: initial results of the German CAO/ARO/AIO-04 randomised phase 3 trial. Lancet Oncol. 2012 Jul;13(7):679-87. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22627104?tool=bestpractice.com წინასაოპერაციო სხივური თერაპია აუმჯობესებს პაციენტის პოსტოპერაციულ ფუნქციურობას, ისევე როგორც მკურნალობის ამტანობას და არის ზრუნვის სტანდარტი რექტალური კიბოს მე-2 და მე-2 კლინიკური სტადიისთვის.[94]National Comprehensive Cancer Network. NCCN clinical practice guidelines in oncology: rectal cancer [internet publication]. https://www.nccn.org/professionals/physician_gls/default.aspx
პრეოპერაციულ რეჟიმზე ფტორპირიმიდინით ქიმიოთერაპიის დამატება ამცირებს ლოკალურ რეციდივს, მაგრამ არ აუმჯობესებს გადარჩენას და უარყოფითად მოქმედებს ცხოვრების ხარისხზე.[162]Sauer R, Liersch T, Merkel S, et al. Preoperative versus postoperative chemoradiotherapy for locally advanced rectal cancer: results of the German CAO/ARO/AIO-94 randomized phase III trial after a median follow-up of 11 years. J Clin Oncol. 2012 Jun 1;30(16):1926-33. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22529255?tool=bestpractice.com [163]Fiorica F, Cartei F, Licata A, et al. Can chemotherapy concomitantly delivered with radiotherapy improve survival of patients with resectable rectal cancer? A meta-analysis of literature data. Cancer Treat Rev. 2010 Nov;36(7):539-49. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20334979?tool=bestpractice.com [164]Tiv M, Puyraveau M, Mineur L, et al. Long-term quality of life in patients with rectal cancer treated with preoperative (chemo)-radiotherapy within a randomized trial. Cancer Radiother. 2010 Oct;14(6-7):530-4. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20797891?tool=bestpractice.com ნეოადიუვანტური ქიმიოთერაპია FOLFIRINOX-ით (ფტორურაცილი/ფოლინის მჟავა ოქსალიპლატინით და ირინოტეკანით) და პრეოპერაციული ქიმიორადიოთერაპია მნიშვნელოვნად აუმჯობესებს დაავადებისგან თავისუფალ გადარჩენას სტანდარტ ზრუნვასთან შედარებით (მაგ., ქიმიორადიოთერაპია, რასაც მოჰყვება მთლიანი მეზორექტალური ამოკვეთა და ადიუვანტური პაციენტები ბიოფსიით). დადასტურებული, სწორი ნაწლავის ადენოკარცინომა სტადიონირებული cT3 ან cT4 M0. (3-წლიანი დაავადებისგან თავისუფლად გადარჩენა 76% v. 69%, შესაბამისად.)[165]Conroy T, Bosset JF, Etienne PL, et al. Neoadjuvant chemotherapy with FOLFIRINOX and preoperative chemoradiotherapy for patients with locally advanced rectal cancer (UNICANCER-PRODIGE 23): a multicentre, randomised, open-label, phase 3 trial. Lancet Oncol. 2021 May;22(5):702-15. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/33862000?tool=bestpractice.com ოქსალიპლატინის დამატება ნეოადიუვანტური ქიმიორადიოთერაპიის გრაფიკში ამჟამად არ არის რეკომენდებული.[94]National Comprehensive Cancer Network. NCCN clinical practice guidelines in oncology: rectal cancer [internet publication]. https://www.nccn.org/professionals/physician_gls/default.aspx
აშშ-ს მიღმა ბევრ ქვეყანაში, მოკლე კურსიანი ნეოადიუვანტური სხივური თერაპია გახდა მე-2 და მე-3 კლინიკური სტადიის რექტალური კიბოს მოვლის სტანდარტი. აღნიშნული მოიცავს 1 კვირის განმავლობაში 25 Gy (გრეი)ოდენობის დასხივებას ხუთ ფრაქციად. სრული პათოლოგიური პასუხის სიჩქარე ნაკლებია მოკლე კურსიანი სხივური თერაპიის, მაგრამ გრძელვადიანი შედეგები ჰგავს ხანგრძლივ კურსიან წინასაოპერაციო სხივურ თერაპიას(50.4 Gy გამოსხივება 5 კვირის განმავლობაში).[166]van Gijn W, Marijnen CA, Nagtegaal ID, et al; Dutch Colorectal Cancer Group. Preoperative radiotherapy combined with total mesorectal excision for resectable rectal cancer: 12-year follow-up of the multicentre, randomised controlled TME trial. Lancet Oncol. 2011 Jun;12(6):575-82. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21596621?tool=bestpractice.com [167]Pettersson D, Cedermark B, Holm T, et al. Interim analysis of the Stockholm III trial of preoperative radiotherapy regimens for rectal cancer. Br J Surg. 2010 Apr;97(4):580-7. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20155787?tool=bestpractice.com [168]Ngan SY, Burmeister B, Fisher RJ, et al. Randomized trial of short-course radiotherapy versus long-course chemoradiation comparing rates of local recurrence in patients with T3 rectal cancer: Trans-Tasman Radiation Oncology Group trial 01.04. J Clin Oncol. 2012 Nov 1;30(31):3827-33. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23008301?tool=bestpractice.com [169]Bujko K, Nowacki MP, Nasierowska-Guttmejer A, et al. Sphincter preservation following preoperative radiotherapy for rectal cancer: report of a randomised trial comparing short-term radiotherapy vs. conventionally fractionated radiochemotherapy. Radiother Oncol. 2004 Jul;72(1):15-24. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15236870?tool=bestpractice.com
პრეოპრაციული რადიაციის მოკლე კურსი ძირითადად გამოიყენება მცირე ზომისა და მოცულობის დაზიანებების შემთხვევაში, რომლებიც არ ვრცელდება მეზორექტუმის ფასციაზე. ამ სტრატეგიის მთავარი უპირატესობებია ის, რომ ილეოსტომია პოტენციურად შესაძლებელია თავიდან ავიცილოთ, მკურნალობის დრო მნიშვნელოვნად შემცირდება და რადიაციული ტოქსიკურობა მცირდება.
როდესაც გამოიყენება მოკლევადიანი პრეოპერაციული რადიაციული მკურნალობა, რეკომენდებულია ოპერაციის ჩატარება რადიაციული მკურნალობის დასრულებიდან <3 დღის შემდეგ, ან ოპერაციის გადადება 4-8 კვირით იმ პაციენტებში, რომლებთანაც სტადიის შემცირების ტენდენციაა.[170]van den Broek CB, Vermeer TA, Bastiaannet E, et al. Impact of the interval between short-course radiotherapy and surgery on outcomes of rectal cancer patients. Eur J Cancer. 2013 Oct;49(15):3131-9. https://www.doi.org/10.1016/j.ejca.2013.05.025 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23800669?tool=bestpractice.com [171]Erlandsson J, Holm T, Pettersson D, et al. Optimal fractionation of preoperative radiotherapy and timing to surgery for rectal cancer (Stockholm III): a multicentre, randomised, non-blinded, phase 3, non-inferiority trial. Lancet Oncol. 2017 Mar;18(3):336-46. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28190762?tool=bestpractice.com
ზოგიერთ დაწესებულებაში, პრეოპერაციული ნეოადიუვანტური (დამხმარე) თერაპია მხოლოდ კონკრეტულ შემთხვევებში გამოიყენება, სიმსივნის სტადიისა და რეზექციის საზღვრების მანძლის გათვალისწინებით. შესაფერისი შემთხვევების შერჩევისთვის საჭირო მითითებები ჯანდაცვის და სამედიცინო დახმარების დახელოვნების ეროვნული ინსტიტუტის (NICE) კოლორექტული კიბოს კლინიკურ გაიდლაინებშია მოცემული.[62]National Institute for Health and Care Excellence. Colorectal cancer. Dec 2021 [internet publication]. https://www.nice.org.uk/guidance/ng151
ქიმიორადიოთერაპიის დოზის განსაზღვრა ადგილობრივი პროტოკოლის საშუალებით უნდა მოხდეს.
პირველადი პარამეტრები
ფტორურაცილი
და
ფოლის მჟავა
ან
კაპეციტაბინი
პოსტოპერაციული ქიმიოთერაპია
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
იმ შემთხვევაში, თუ პრეოპერაციულად გამოიყენება რადიოთერაპია ან ქიმიორადიოთერაპია, პოსტოპერაციულად დამატებით ფლუროპირიდიით დამხმარე თერაპიის სარგებელი არ არის დადასტურებული და კითხვის ნიშნის ქვეშ იმყოფება.[172]Bujko K, Glynne-Jones R, Bujko M. Does adjuvant fluoropyrimidine-based chemotherapy provide a benefit for patients with resected rectal cancer who have already received neoadjuvant radiochemotherapy? A systematic review of randomised trials. Ann Oncol. 2010 Sep;21(9):1743-50.
https://www.annalsofoncology.org/article/S0923-7534(19)40068-9/fulltext
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20231300?tool=bestpractice.com
[174]Cancer Care Ontario. Preoperative or postoperative therapy for the management of patients with stage II or III rectal cancer. Mar 2019 [internet publication].
https://www.cancercareontario.ca/en/guidelines-advice/types-of-cancer/31891
[
]
Is there randomized controlled trial evidence to support the use of postoperative adjuvant chemotherapy in people with rectal cancer operated for cure?/cca.html?targetUrl=https://cochranelibrary.com/cca/doi/10.1002/cca.552/fullსწორი პასუხის ჩვენება პრაქტიკული გაიდლაინები შეიძლება იყოს ცვალებადი. თავდაპირველად აღმოჩენილი T3/T4 ან კვანძის დადებითი დაავადებისთვის, უნდა განიხილებოდეს 6 თვემდე ფტორპირიმიდინზე დაფუძნებული ქიმიოთერაპია, მიუხედავად ამოკვეთისას მიღებული პათოლოგიური მახასიათებლებისა.[94]National Comprehensive Cancer Network. NCCN clinical practice guidelines in oncology: rectal cancer [internet publication].
https://www.nccn.org/professionals/physician_gls/default.aspx
ერთი რანდომიზებული კონტროლირებადი კვლევის გრძელვადიანი შედეგები მიუთითებს, რომ ადიუვანტური FOLFOX (ფტორურაცილი და ფოლინის მჟავა პლუს ოქსალიპლატინი) აუმჯობესებს დაავადებისგან თავისუფალ გადარჩენას 6 წლის განმავლობაში, ფტორურაცილთან შედარებით ფოლინის მჟავასთან შედარებით, პაციენტებში რექტალური კიბოთი 2 და 3 სტადიის დაავადების შემდეგ. წინასაოპერაციო ქიმიორადიოთერაპია.[175]Hong YS, Kim SY, Lee JS, et al. Oxaliplatin-based adjuvant chemotherapy for rectal cancer after preoperative chemoradiotherapy (ADORE): long-term results of a randomized controlled trial. J Clin Oncol. 2019 Nov 20;37(33):3111-23. https://ascopubs.org/doi/10.1200/JCO.19.00016?url_ver=Z39.88-2003&rfr_id=ori:rid:crossref.org&rfr_dat=cr_pub%20%200pubmed http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31593484?tool=bestpractice.com კვლევის მიხედვით სავარაუდოა, რომ ადიუვანტური FOLFOX შეიძლება განიხილებოდეს პოსტოპერაციული პათოლოგიური სტადიის საფუძველზე მათთან, ვისაც ჩაუტარდა პრეოპერაციული ქიმიორადიაცია და მეზორექტალური ამოკვეთა.[175]Hong YS, Kim SY, Lee JS, et al. Oxaliplatin-based adjuvant chemotherapy for rectal cancer after preoperative chemoradiotherapy (ADORE): long-term results of a randomized controlled trial. J Clin Oncol. 2019 Nov 20;37(33):3111-23. https://ascopubs.org/doi/10.1200/JCO.19.00016?url_ver=Z39.88-2003&rfr_id=ori:rid:crossref.org&rfr_dat=cr_pub%20%200pubmed http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31593484?tool=bestpractice.com
როდესაც წინასაოპერაციო რადიოთერაპია ან ქიმიორადიოთერაპია არ ტარდება, ადიუვანტური მკურნალობა შეიძლება ჩატარდეს პოსტოპერაციულ პერიოდში, თუ აღმოჩენილია არასასურველი ჰისტოპათოლოგიური ნიშნები და უნდა ჩატარდეს რაც შეიძლება ადრე იმ პაციენტებში, რომლებსაც ესაჭიროებათ მუცლის ღრუს რეზექცია.[174]Cancer Care Ontario. Preoperative or postoperative therapy for the management of patients with stage II or III rectal cancer. Mar 2019 [internet publication]. https://www.cancercareontario.ca/en/guidelines-advice/types-of-cancer/31891 [176]Kim TW, Lee JH, Lee JH, et al. Randomized trial of postoperative adjuvant therapy in stage II and III rectal cancer to define the optimal sequence of chemotherapy and radiotherapy: 10-year follow-up. Int J Radiat Oncol Biol Phys. 2011 Nov 15;81(4):1025-31. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20932669?tool=bestpractice.com
პოსტოპერაციულად მხოლოდ რადიოთერაპიის გამოყენება წარმოადგენს მკურნალობის მოძველებულ მეთოდს.
ვარიანტები მოიცავს ფტორურაცილს პლუს ფოლინის მჟავას, FOLFOX და კაპეციტაბინს ოქსალიპლატინით ან მის გარეშე. FOLFOX და კაპეციტაბინის გამოყენება (ოქსალიპატინთან ერთად ან მის გარეშე) დაფუძნებულია მსხვილი ნაწლავის კიბოზე ჩატარებული კლევების შედეგებეზე და, როგორც ამ უკანასკელის დროს, სწორი ნაწლავის კიბოს შემთხვევაშიც ოქსალიპატინის შემცველი რეჟიმი უპირატესია.
ქიმიოთერაპიის დოზის განსაზღვრა უნდა მოხდეს ადგილობრივი პროტოკოლის საშუალებით
პირველადი პარამეტრები
ფტორურაცილი
და
ფოლის მჟავა
ან
ოქსალიპლატინი
და
ფოლის მჟავა
და
ფტორურაცილი
ან
კაპეციტაბინი
ან
კაპეციტაბინი
და
ოქსალიპლატინი
ტოტალური ნეოადიუვანტური თერაპია
ტოტალური ნეოადიუვანტური თერაპია (TNT) არის მკურნალობის სტრატეგია პაციენტებისთვის, რომლებსაც აქვთ ლოკალურად განვითარებული რექტალური კიბო.[94]National Comprehensive Cancer Network. NCCN clinical practice guidelines in oncology: rectal cancer [internet publication]. https://www.nccn.org/professionals/physician_gls/default.aspx
ეს პაციენტები მიიღებენ მულტიაგენტურ ქიმიოთერაპიას და ქიმიორადიოთერაპიას ოპერაციის დაწყებამდე. TNT აუმჯობესებს დაგეგმილი თერაპიის მიწოდებას, ზრდის სტადიის შემცირებას, უფრო ადრე იღბს სამიზნედ მიკრომეტასტაზებს, საჭიროებს დროებით ილეოსტომიის რევერსიას, აღწევს სრული პასუხის მაღალ მაჩვენებლებს (პათოლოგიური და მდგრადი კლინიკური ჩათვლით) და შესაძლოა თავიდან აიცილოს ქირურგიის საჭიროება.[94]National Comprehensive Cancer Network. NCCN clinical practice guidelines in oncology: rectal cancer [internet publication]. https://www.nccn.org/professionals/physician_gls/default.aspx საჭიროა გრძელვადიანი დაკვირვება, რათა განისაზღვრის მაჩვენებლებით აიხსნება თუ არა გადარჩენის გაუმჯობესება. TNT შეიძლება ხელი შეუწყოს არაოპერაციული მკურნალობის სტრატეგიებს ორგანოების შენარჩუნებისთვის.[177]Cercek A, Roxburgh CSD, Strombom P, et al. Adoption of total neoadjuvant therapy for locally advanced rectal cancer. JAMA Oncol. 2018 Jun 14;4(6):e180071. https://www.doi.org/10.1001/jamaoncol.2018.0071 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29566109?tool=bestpractice.com
ქირურგიული რეზექცია
4 სტადიის სიმსივნე არის ნებისმიერი T, ნებისმიერი N, M1a, b, c.
კოლორექტული კიბოს დროს 15-25%-ში თავიდანვე ერთდროულად აღინიშნება მეტასტაზები ღვიძლში, ფილტვებსა და პერიტონიუმში.[178]de Mestier L, Manceau G, Neuzillet C, et al. Primary tumor resection in colorectal cancer with unresectable synchronous metastases: a review. World J Gastrointest Oncol. 2014 Jun 15;6(6):156-69. https://www.wjgnet.com/1948-5204/full/v6/i6/156.htm http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24936226?tool=bestpractice.com ფილტვებსა და ღვიძლში არსებული სუფთა საზღვრების მქონე მეტასტაზების ამოკვეთა მნიშვნელოვნად ცვლის გამოსავალს. კოლორექტალური კიბოს მეტასტაზების რეზექციის შემდეგ ხუთწლიანი გადარჩენის მაჩვენებელი 30%-დან 40%-მდეა, არაოპერაბელურ პაციენთებთან შედარებით, რომლებთანაც მაჩვენებელი თითქმის 0%-იანია.[179]Choti MA, Sitzmann JV, Tiburi MF, et al. Trends in long term survival following liver resection for hepatic colorectal metastases. Ann Surg. 2002 Jun;235(6):759-66. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1422504 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12035031?tool=bestpractice.com [180]Cummings LC, Payes JD, Cooper GS. Survival after hepatic resection in metastatic colorectal cancer: a population-based study. Cancer. 2007 Feb 15;109(4):718-26. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1002/cncr.22448 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17238180?tool=bestpractice.com [181]Cao G, Cheng D, Ye L, et al. Surgical resection of pulmonary metastases from colorectal cancer: 11 years of experiences. PLoS One. 2017 Apr 10;12(4):e0175284. https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0175284 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28394911?tool=bestpractice.com
ღვიძლის მეტასტაზების რეზექტაბელობის განმსაზღვრელი კრიტერიუმები თანდათან ვითარდება და უკვე აღარ არის დამოკიდებული მხოლოდ რაოდენობაზე, ზომაზე, რეზექციის საზღვრებსა და ღვიძლის დაზიანებების ადგილმდებარეობაზე, არამედ უფრო ასახავს სრული მიკროსკოპული უარყოფითი რეზექციის მიღწევის ალბათობას (R0), ღვიძლის ფუნქციის მინიმუმ 30%-ის და დამატებით სისხლძარღვოვანი და სანაღვლე დრენაჟის შენარჩუნებას.
ღვიძლის პოტენციურად რეზექცირებადი მეტასტაზების მართვა შესაძლებელია: ღვიძლის მეტასტაზების და პირველადი სიმსივნის ეტაპობრივი ან სინქრონული ამოკვეთა პოსტოპერაციული ქიმიოთერაპიით მენჯის სხივური თერაპიით ან მის გარეშე სიმსივნის T და N სტადიის მიხედვით (შეიძლება იყოს უფრო მიზანშეწონილი პაციენტში აშკარად რეზექტირებადი მეტასტაზური დაავადებით) ; მხოლოდ პრეოპერაციული ქიმიოთერაპია ან ქიმიორადიოთერაპია, რასაც მოჰყვება ღვიძლის მეტასტაზების და რექტალური სიმსივნის ეტაპობრივი ან სინქრონული ამკვეთა პოსტოპერაციული დამხმარე მკურნალობით, რაც დამოკიდებულია სწორი ნაწლავის სიმსივნის T და N სტადიაზე (განიხილება პაციენტებში სასაზღვრო ან თავდაპირველად არარეზექტირებადი დაავადებით); პერიოპერაციული ღვიძლის არტერიული საინფუზიო ტუმბოს ქიმიოთერაპია (HAI) პერიოპერაციული სისტემური ქიმიოთერაპიით (რეტროსპექტული მონაცემები მიუთითებს, რომ HAI ასოცირდება კოლორექტალური ღვიძლის მეტასტაზების ამოკვეთის შემდეგ საერთო გადარჩენასთან).[94]National Comprehensive Cancer Network. NCCN clinical practice guidelines in oncology: rectal cancer [internet publication]. https://www.nccn.org/professionals/physician_gls/default.aspx [182]Groot Koerkamp B, Sadot E, Kemeny NE, et al. Perioperative hepatic arterial infusion pump chemotherapy is associated with longer survival after resection of colorectal liver metastases: a propensity score analysis. J Clin Oncol. 2017 Jun 10;35(17):1938-44. https://www.doi.org/10.1200/JCO.2016.71.8346 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28426374?tool=bestpractice.com [183]Pozzo C, Basso M, Cassano A, et al. Neoadjuvant treatment of unresectable liver disease with irinotecan and 5-fluorouracil plus folinic acid in colorectal cancer patients. Ann Oncol. 2004 Jun;15(6):933-9. https://www.annalsofoncology.org/article/S0923-7534(19)61839-9/fulltext http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15151951?tool=bestpractice.com
ერთი სისტემატური მიმოხილვით და მეტა-ანალიზით, მინიმალური ინვაზიურ ქირურგიასა და ღია ტექნიკებს შორის, გამოვლინდა მსგავსი ონკოლოგიური შედეგები; თუმცა, მინიმალურად ინვაზიურ ჰეპატექტომიას ჰქონდა საავადმყოფოს შიდა ხანმოკლე დაყოვნება, ნაკლები სისხლის დანკარგი და უფრო დაბალი გართულებების სიხშირე, როგორც ეტაპობრივი, ასევე ერთდროული რეზექციის შემთხვევაში.[184]Ozair A, Collings A, Adams AM, et al. Minimally invasive versus open hepatectomy for the resection of colorectal liver metastases: a systematic review and meta-analysis. Surg Endosc. 2022 Nov;36(11):7915-37. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/36138246?tool=bestpractice.com [185]Vreeland TJ, Collings AT, Ozair A, et al. SAGES/AHPBA guidelines for the use of minimally invasive surgery for the surgical treatment of colorectal liver metastases (CRLM). Surg Endosc. 2023 Apr;37(4):2508-16. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/36810687?tool=bestpractice.com
ღვიძლის მეტასტაზების რეზექცია არ არის ნაჩვენები, თუ ღვიძლის გარეთ არსებული სიმსივნე ქირურგიულად მიუდგომელია.
ციტორედუქციული ქირურგიული ჩარევა ჰიპერთერმიული ინტრაპერიტონეული ქიმიოთერაპიით (HIPEC) შეიძლება აუმჯობესებდეს გადარჩენადობას კოლორექტული კიბოს დროს იმ პაციენტებში, რომელთაც მეტასტაზები აღენიშნებათ პერიტონეუმზე.[188]Hall B, Padussis J, Foster JM. Cytoreduction and hyperthermic intraperitoneal chemotherapy in the management of colorectal peritoneal metastasis. Surg Clin North Am. 2017 Jun;97(3):671-82. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28501254?tool=bestpractice.com [189]Baratti D, Kusamura S, Pietrantonio F, et al. Progress in treatments for colorectal cancer peritoneal metastases during the years 2010-2015. A systematic review. Crit Rev Oncol Hematol. 2016 Jan 22;100:209-22. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26867984?tool=bestpractice.com აღნიშნული მეთოდი გამოიყენება მხოლოდ სპეციალიზებულ ონკოლოგიურ ცენტრებში; რანდომიზებული კონტროლირებადი კვლევების მონაცემები მწირია.
პირველადი სიმსივნის დამატებითი მკურნალობა შეიძლება საჭირო იყოს სიმპტომების საკონტროლოდ. ეს მოიცავს: ობსტრუქციული სიმსივნის ენდოსკოპიურ სტენტირებას, რადიოთერაპიას, ლაზერით რეკანალიზაციას, მიმმართველ კოლოსტომიას.
ადგილობრივი აბლაციური პროცედურები
დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან
ღვიძლის ან ფილტვის ოლიგომეტასტაზური დაავადების მქონე პაციენტებისთვის, რომეთაც არ სურთ ქირურგიული ჩარევა, სანაცვლოდ შეიძლება გამოყენებულ იქნას გამოსახულების მართვადი აბლაცია ან სხეულის სტერეოტაქსიური სხივური თერაპია.[94]National Comprehensive Cancer Network. NCCN clinical practice guidelines in oncology: rectal cancer [internet publication]. https://www.nccn.org/professionals/physician_gls/default.aspx
ქიმიოთერაპია ან იმუნოთერაპია ± სხივური თერაპია
დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან
ნეოადიუვანტური ქიმიოთერაპია ან იმუნოთერაპია უნდა შეეთავაზოთ პაციენტებს რეზექცირებადი სინქრონული მხოლოდ ღვიძლის და/ან მხოლოდ ფილტვის მეტასტაზებით. სასურველი ქიმიოთერაპიის რეჟიმია FOLFOX (ფტორურაცილი და ფოლინის მჟავა პლუს ოქსალიპლატინი) ან კაპეციტაბინი და ოქსალიპლატინი (CapeOX). სხვა რეჟიმებში შედის ფტორურაცილი პლუს ფოლნის მჟავა, ან კაპეციტაბინი. იმუნოთერაპია, მათ შორის პემბროლიზუმაბი, ნივოლუმაბი, ნივოლუმაბი და იპილიმუმაბი, ან დოსტარლიმაბი შეიძლება განიხილოს პაციენტებისთვის, რომლებსაც აქვთ შეუსაბამობის აღდგენის დეფიციტი ან მაღალი მიკროსატელიტური არასტაბილურობის კიბო. ქიმიოთერაპიას ან იმუნოთერაპიას შეიძლება მოჰყვეს რადიოთერაპია.[94]National Comprehensive Cancer Network. NCCN clinical practice guidelines in oncology: rectal cancer [internet publication]. https://www.nccn.org/professionals/physician_gls/default.aspx
საწყისი სხივური თერაპია ან ქიმიორადიაცია შეიძლება განიხილებოდეს პაციენტებისთვის, რომლებსაც აქვთ სიმსივნური ჩართულობა ამოკვთის ზღვარზე.[94]National Comprehensive Cancer Network. NCCN clinical practice guidelines in oncology: rectal cancer [internet publication]. https://www.nccn.org/professionals/physician_gls/default.aspx
პრეოპრაციულად ნეიტროფილებისა და ლიმფოციტების თანაფარდობის მომატება დაკავშირებულია უარეს პროგნოზთან ლოკალიზებული ან მეტასტაზური (ღვიძლის მეტასტაზებით) კოლორექტული კიბოს მქონე პაციენტებში. შესაბამისად, თანაფარდობა გამოსადეგი ბიომარკერია იმ პაციენტების იდენტიფიცირებისათვის, რომლებიც სავარაუდოდ მიიღებენ სარგებელს ადიუვანტური თერაპიით.[190]Haram A, Boland MR, Kelly ME, et al. The prognostic value of neutrophil-to-lymphocyte ratio in colorectal cancer: a systematic review. J Surg Oncol. 2017 Jan 20;115(4):470-9. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28105646?tool=bestpractice.com [191]Min GT, Wang YH, Yao N, et al. The prognostic role of pretreatment platelet-to-lymphocyte ratio as predictors in patients with colorectal cancer: a meta-analysis. Biomark Med. 2016 Dec 5;11(1):87-97. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27917650?tool=bestpractice.com [192]Tan D, Fu Y, Su Q, et al. Prognostic role of platelet-lymphocyte ratio in colorectal cancer: a systematic review and meta-analysis. Medicine (Baltimore). 2016 Jun;95(24):e3837. https://journals.lww.com/md-journal/fulltext/2016/06140/Prognostic_role_of_platelet_lymphocyte_ratio_in.20.aspx http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27310960?tool=bestpractice.com [193]Tsai PL, Su WJ, Leung WH, et al. Neutrophil-lymphocyte ratio and CEA level as prognostic and predictive factors in colorectal cancer: a systematic review and meta-analysis. J Cancer Res Ther. 2016 Apr-Jun;12(2):582-9. http://www.cancerjournal.net/article.asp?issn=0973-1482;year=2016;volume=12;issue=2;spage=582;epage=589;aulast=Tsai http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27461614?tool=bestpractice.com
სისტემური მიმოხილვებით დადგინდა, რომ BRAF მუტაცია დაკავშირებულია დაავადებისგან თავისუფალ და საერთო გადარჩენის შემცირებასთან 2/3 სტადიის კოლორექტალური კიბოთი დაავადებულ პაციენტებში, რომლებიც იღებენ დამხმარე ქიმიოთერაპიას სამკურნალო რეზექციის შემდეგ და პაციენტებში ღვიძლის კოლორექტალური კიბოსმიერი მეტასტაზებით.[194]Zhu L, Dong C, Cao Y, et al. Prognostic role of BRAF mutation in stage II/III colorectal cancer receiving curative resection and adjuvant chemotherapy: a meta-analysis based on randomized clinical trials. PLoS One. 2016 May 3;11(5):e0154795. https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0154795 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27138801?tool=bestpractice.com [195]Pikoulis E, Margonis GA, Andreatos N, et al. Prognostic role of BRAF mutations in colorectal cancer liver metastases. Anticancer Res. 2016 Sep;36(9):4805-11. http://ar.iiarjournals.org/content/36/9/4805.long http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27630332?tool=bestpractice.com
ზოგადად, პრე და პოსტოპერაციული ქიმიო და ქიმიორადიოთერაპიის კურსი 6 თვეს უნდა შეადგენდეს. მკურნალობის თანმიმდევრობა ინდივიდუალურ შემთხვევებზეა დამოკიდებული.
დოზა განისაზღვრება ადგილობრივი პროტოკოლის საშუალებით.
პირველადი პარამეტრები
ფტორურაცილი
და
ფოლის მჟავა
და
ოქსალიპლატინი
ან
კაპეციტაბინი
და
ოქსალიპლატინი
ან
ფტორურაცილი
და
ფოლის მჟავა
ან
კაპეციტაბინი
ან
პემბროლიზუმაბი
ან
ნივოლუმაბი
ან
ნივოლუმაბი
და
იპილიმუმაბი
ან
დოსტარლიმაბი
სწორი ნაწლავის კიბო, ქირურგიისთვის შეუფერებელი
ქიმიოთერაპია
1 სტადიის სიმსივნეებია T1-2, N0, M0; 2-3 სტადიის სიმსივნეებია T3-4, N0, M0 ნებისმიერი T, N1-2, M0. მე-4 სტადიის სიმსივნე არის ნებისმიერი T, ნებისმიერი N, M1.
ძირითადი ქიმიოთერაპიული რეჟიმია ფტორურაცილი/ფოლიუმის მჟავა ოქსალიპლატინით (FOLFOX or FLOX) ან ირინოტეკანით (FOLFIRI).
კაპეციტაბინით შეიძლება ჩანაცვლდეს ფტორურაცილის/ფოლინის მჟავა თანაბარი მიზნობრივი ეფექტურობით ოქსალიპლატინთან კომბინაციაში; ტოქსიკურობა გამორიცხავს კაპეციტაბინის პლუს ირინოტეკანის გამოყენებას.[94]National Comprehensive Cancer Network. NCCN clinical practice guidelines in oncology: rectal cancer [internet publication]. https://www.nccn.org/professionals/physician_gls/default.aspx [215]Fuchs CS, Marshall J, Barrueco J. Randomized, controlled trial of irinotecan plus infusional, bolus, or oral fluoropyrimidines in first-line treatment of metastatic colorectal cancer: updated results from the BICC-C study. J Clin Oncol. 2008 Feb 1;26(4):689-90. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18235136?tool=bestpractice.com [219]Cassidy J, Clarke S, Díaz-Rubio E, et al. Randomized phase III study of capecitabine plus oxaliplatin compared with fluorouracil/folinic acid plus oxaliplatin as first-line therapy for metastatic colorectal cancer. J Clin Oncol. 2008 Apr 20;26(12):2006-12. https://ascopubs.org/doi/full/10.1200/jco.2007.14.9898 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18421053?tool=bestpractice.com [220]Rothenberg ML, Cox JV, Butts C, et al. Capecitabine plus oxaliplatin (XELOX) versus 5-fluorouracil/folinic acid plus oxaliplatin (FOLFOX-4) as second-line therapy in metastatic colorectal cancer: a randomized phase III noninferiority study. Ann Oncol. 2008 Oct;19(10):1720-6. https://www.annalsofoncology.org/article/S0923-7534(19)40186-5/fulltext http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18550577?tool=bestpractice.com
დაჯამებული ანალიზის თანახმად, FOLFOXIRI (ფტორურაცილი/ფოლიუმი, ოქსალიპლატინი, ირინოტეკანი) გადარჩენადობას 25%-ით მეტად ახალნგრძლივებს, ვიდრე FOLFOX ან FOLFIRI.[221]Marques RP, Duarte GS, Sterrantino C, et al. Triplet (FOLFOXIRI) versus doublet (FOLFOX or FOLFIRI) backbone chemotherapy as first-line treatment of metastatic colorectal cancer: a systematic review and meta-analysis. Crit Rev Oncol Hematol. 2017 Aug 25;118:54-62. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28917269?tool=bestpractice.com თუმცა, FOLFOXIRI ხასიათდება 25%-ით მაღალი ტოქსიკურობით, ამიტომ გამოიყენება მხოლოდ მაღალფუნქციურ პაციენტებში.
დოზა განისაზღვრება ადგილობრივი პროტოკოლის საშუალებით.
პირველადი პარამეტრები
ოქსალიპლატინი
და
ფტორურაცილი
და
ფოლის მჟავა
ან
ირინოტეკანი
და
ფტორურაცილი
და
ფოლის მჟავა
ან
კაპეციტაბინი
და
ოქსალიპლატინი
მეორეული ვარიანტები
ფტორურაცილი
და
ფოლის მჟავა
და
ოქსალიპლატინი
და
ირინოტეკანი
სისხლძარღვთა ენდოთელური ზრდის ფაქტორის ინჰიბიტორი ან ეპიდერმული ზრდის ფაქტორის რეცეპტორის ინჰიბიტორი
დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან
რამდენიმე სამიზნე თერაპია (სისხლძარღვთა ენდოთელური ზრდის ფაქტორის [VEGF] ინჰიბიტორი ან ეპიდერმული ზრდის ფაქტორის რეცეპტორის [ გამოთვლილი გორგლოვანი ფილტრაციის სიჩქარე EGFR] ინჰიბიტორი) ნაჩვენებია მეტასტაზური გამოთვლილი გორგლოვანი ფილტრაციის სიჩქარე (eGFR)კოლორექტალური კიბოს სამკურნალოდ. აღნიშნული აგენტები ინიშნება ქიმიოთერაპიასთან კომბინაციაში.
ბევაციზუმაბი VEGF-A ინჰიბიტორია, რომელიც ანელებს დაავადების პროგრესირებას და/ან აუმჯობესებს ზოგად გადარჩენადობას ოქსალიპლატინისა და ირინოტეკანის შემცველ პირველი რიგის რეჟიმთან კომბინაციაში და შემდგომი მკურნალობისას, მათ შორის, როდესაც ბევაციზუმაბის გამოყენება პროგრესირების შემდეგაც გრძელდება.[222]Fuchs CS, Marshall J, Mitchell E, et al. Randomized, controlled trial of irinotecan plus infusional, bolus, or oral fluoropyrimidines in first-line treatment of metastatic colorectal cancer: results from the BICC-C Study. J Clin Oncol. 2007 Oct 20;25(30):4779-86. https://ascopubs.org/doi/full/10.1200/jco.2007.11.3357 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17947725?tool=bestpractice.com [223]Saltz LB, Clarke S, Díaz-Rubio E, et al. Bevacizumab in combination with oxaliplatin-based chemotherapy as first-line therapy in metastatic colorectal cancer: a randomized phase III study. J Clin Oncol. 2008 Apr 20;26(12):2013-9. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18421054?tool=bestpractice.com [224]Giantonio BJ, Catalano PJ, Meropol NJ, et al; Eastern Cooperative Oncology Group Study E3200. Bevacizumab in combination with oxaliplatin, fluorouracil, and leucovorin (FOLFOX4) for previously treated metastatic colorectal cancer: results from the Eastern Cooperative Oncology Group Study E3200. J Clin Oncol. 2007 Apr 20;25(12):1539-44. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17442997?tool=bestpractice.com [225]Bennouna J, Sastre J, Arnold D, et al. Continuation of bevacizumab after first progression in metastatic colorectal cancer (ML18147): a randomised phase 3 trial. Lancet Oncol. 2013 Jan;14(1):29-37. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23168366?tool=bestpractice.com [226]Botrel TE, Clark LG, Paladini L, et al. Efficacy and safety of bevacizumab plus chemotherapy compared to chemotherapy alone in previously untreated advanced or metastatic colorectal cancer: a systematic review and meta-analysis. BMC Cancer. 2016 Aug 24;16:677. https://bmccancer.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12885-016-2734-y http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27558497?tool=bestpractice.com [227]Pei X, Liu Y, Sun L, et al. Outcome of molecular targeted agents plus chemotherapy for second-line therapy of metastatic colorectal cancer: a meta-analysis of randomized trials. Clin Colorectal Cancer. 2016 Mar 31;15(4):e149-56. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27155750?tool=bestpractice.com [228]Cremolini C, Antoniotti C, Stein A, et al. Individual patient data meta-analysis of FOLFOXIRI plus bevacizumab versus doublets plus bevacizumab as initial therapy of unresectable metastatic colorectal cancer. J Clin Oncol. 2020 Aug 20;JCO2001225. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32816630?tool=bestpractice.com [229]Tang W, Ren L, Liu T, et al. Bevacizumab plus mFOLFOX6 versus mFOLFOX6 alone as first-line treatment for RAS mutant unresectable colorectal liver-limited metastases: the BECOME randomized controlled trial. J Clin Oncol. 2020 Sep 20;38(27):3175-84. https://ascopubs.org/doi/10.1200/JCO.20.00174?url_ver=Z39.88-2003&rfr_id=ori:rid:crossref.org&rfr_dat=cr_pub%20%200pubmed http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32749938?tool=bestpractice.com თუმცა, ბევაციზუმაბი შეიძლება ზრდიდეს სისხლდენის რისკს.[224]Giantonio BJ, Catalano PJ, Meropol NJ, et al; Eastern Cooperative Oncology Group Study E3200. Bevacizumab in combination with oxaliplatin, fluorouracil, and leucovorin (FOLFOX4) for previously treated metastatic colorectal cancer: results from the Eastern Cooperative Oncology Group Study E3200. J Clin Oncol. 2007 Apr 20;25(12):1539-44. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17442997?tool=bestpractice.com [226]Botrel TE, Clark LG, Paladini L, et al. Efficacy and safety of bevacizumab plus chemotherapy compared to chemotherapy alone in previously untreated advanced or metastatic colorectal cancer: a systematic review and meta-analysis. BMC Cancer. 2016 Aug 24;16:677. https://bmccancer.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12885-016-2734-y http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27558497?tool=bestpractice.com [230]Zhu X, Tian X, Yu C, et al. Increased risk of hemorrhage in metastatic colorectal cancer patients treated with bevacizumab: an updated meta-analysis of 12 randomized controlled trials. Medicine (Baltimore). 2016 Aug;95(34):e4232. https://journals.lww.com/md-journal/fulltext/2016/08230/Increased_risk_of_hemorrhage_in_metastatic.20.aspx http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27559943?tool=bestpractice.com
VEGF-ის ორი სხვა ინჰიბიტორი, აფლიბერსეპტი და რამუცირუმაბი, ნაჩვენებია ოქსალიპლატინის შემცველი რეჟიმის დაწყების შემდეგ, FOLFIRI-თან ერთად, დამატებით ბევაციზუმაბით.[231]Van Cutsem E, Tabernero J, Lakomy R, et al. Addition of aflibercept to fluorouracil, leucovorin, and irinotecan improves survival in a phase III randomized trial in patients with metastatic colorectal cancer previously treated with an oxaliplatin-based regimen. J Clin Oncol. 2012 Oct 1;30(28):3499-506. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22949147?tool=bestpractice.com [232]Tabernero J, Yoshino T, Cohn AL, et al; RAISE Study Investigators. Ramucirumab versus placebo in combination with second-line FOLFIRI in patients with metastatic colorectal carcinoma that progressed during or after first-line therapy with bevacizumab, oxaliplatin, and a fluoropyrimidine (RAISE): a randomised, double-blind, multicentre, phase 3 study. Lancet Oncol. 2015 May;16(5):499-508. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25877855?tool=bestpractice.com
NRAS და KRAS გავრცელებული ტიპის კოლორექტული კიბოთი დაავადებულ მოსახლეობაში, ცეტუქსიმაბი ან პანიტუმუმაბი (ეპიდერმული ზრდის ფაქტორის რეცეპტორის ინჰიბიტორები) შეიძლება გამოვიყენოთ ოქსალიპლატინის ან ირინოტეკანის შემცველ რეჟიმთან კომბინაციაში, როგორც პირველი ან შემგომი რიგის თერაპია. აგრეთვე, გამოიყენება, როგორც ცალკეული აგენტი სისტემური თერაპიის ერთი რიგის მკურნალობის დასრულების შემდეგ.[233]Chen Q, Cheng M, Wang Z, et al. The efficacy and safety of panitumumab plus irinotecan-based chemotherapy in the treatment of metastatic colorectal cancer: a meta-analysis. Medicine (Baltimore). 2016 Dec;95(50):e5284.
https://journals.lww.com/md-journal/fulltext/2016/12160/The_efficacy_and_safety_of_panitumumab_plus.5.aspx
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27977573?tool=bestpractice.com
[234]Heinemann V, Rivera F, O'Neil BH, et al. A study-level meta-analysis of efficacy data from head-to-head first-line trials of epidermal growth factor receptor inhibitors versus bevacizumab in patients with RAS wild-type metastatic colorectal cancer. Eur J Cancer. 2016 Sep 1;67:11-20.
https://www.ejcancer.com/article/S0959-8049(16)32344-9/fulltext
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27592068?tool=bestpractice.com
[235]Yang YF, Wang GY, He JL, et al. Overall survival of patients with KRAS wild-type tumor treated with FOLFOX/FORFIRI±cetuximab as the first-line treatment for metastatic colorectal cancer: a meta-analysis. Medicine (Baltimore). 2017 Mar;96(12):e6335.
https://journals.lww.com/md-journal/fulltext/2017/03240/Overall_survival_of_patients_with_KRAS_wild_type.15.aspx
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28328812?tool=bestpractice.com
[
]
What are the effects of epidermal growth factor receptor inhibitor monoclonal antibodies for people with KRAS exon 2 genotype metastatic colorectal cancer?/cca.html?targetUrl=https://cochranelibrary.com/cca/doi/10.1002/cca.1865/fullსწორი პასუხის ჩვენება[მტკიცებულების დონე A]279ddc39-d0a9-4e08-950e-0c7ea61aee5accaAრა გავლენას ახდენს მონოკლონური ანტისხეულების ეპიდერმული ზრდის ფაქტორის რეცეპტორის (EGFR) ანტაგონისტები KRAS ეგზონ 2 გენოტიპის მეტასტაზური კოლორექტალური კიბოს მქონე ადამიანებისთვის?
კლინიკური პათოლოგიის ამერიკული საზოგადოების გაიდლაინის თანახმად, EGFR სიგნალების გზების გენების ტესტირება რეკომენდებულია მუტაციების აღმოსაჩენად, რადგან ეს ინფორმაცია, კოლორექტული კიბოს დროს, დაგეხმარებათ ანტი-EGFR მედიკამენტების პოტენციური სარგებლის შესაფასებლად.[236]Sepulveda AR, Hamilton SR, Allegra CJ, et al. Molecular biomarkers for the evaluation of colorectal cancer: guideline from the American Society for Clinical Pathology, College of American Pathologists, Association for Molecular Pathology, and American Society of Clinical Oncology. Arch Pathol Lab Med. 2017 Feb 6;141(5):625-57. https://www.archivesofpathology.org/doi/10.5858/arpa.2016-0554-CP http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28165284?tool=bestpractice.com [237]Pietrantonio F, Cremolini C, Petrelli F, et al. First-line anti-EGFR monoclonal antibodies in panRAS wild-type metastatic colorectal cancer: a systematic review and meta-analysis. Crit Rev Oncol Hematol. 2015 Jun 5;96(1):156-66. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26088456?tool=bestpractice.com
პაციენტების მკურნალობა შესაძლებელია ოქსალიპლატინის ან ირინოტეკანის შემცველი რეჟიმით ბევაციზუმაბთან ან ცეტუქსიმაბთან ერთად, პროგრესიისგან თავისუფალი პერიოდისა და სიცოცხლის ხანგრძლივობის მხრივ დიდი განსხვავების გარეშე.[217]Venook AP, Niedzwiecki D, Lenz HJ, et al. Effect of first-line chemotherapy combined with cetuximab or bevacizumab on overall survival in patients with KRAS wild-type advanced or metastatic colorectal cancer: a randomized clinical trial. JAMA. 2017 Jun 20;317(23):2392-401. https://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/2632502 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28632865?tool=bestpractice.com FOLFOXIRI ბევაციზუმაბით აუმჯობესებს პროგრესირებისგან თავისუფალ გადარჩენადობას, მაგრამ არა ჯამურ გადარჩენადობას, შედარებით FOLFIRI + ბევაციზუმაბთან, პირველი რიგის მკურნალობის სახით.[239]Loupakis F, Cremolini C, Masi G, et al. Initial therapy with FOLFOXIRI and bevacizumab for metastatic colorectal cancer. N Engl J Med. 2014 Oct 23;371(17):1609-18. https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa1403108 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25337750?tool=bestpractice.com თუმცა, ეს კომბინაცია დაკავშირებულია მძიმე ტოქსიკურობასთან, შესაბამისად, მხოლოდ ყველაზე 'ჯანმრთელ' პაციენტებში გამოიყენება.[239]Loupakis F, Cremolini C, Masi G, et al. Initial therapy with FOLFOXIRI and bevacizumab for metastatic colorectal cancer. N Engl J Med. 2014 Oct 23;371(17):1609-18. https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa1403108 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25337750?tool=bestpractice.com
აშშ-ში მეტასტაზური კოლორექტული კიბოს მქონე პაციენტებში პირველი რიგის თერაპიად ყველაზე ხშირად FOLFOX ან CapeOX, გამოიყენება ბევაციზუმაბთან ერთად. თერაპიის ხანგრძლივობა დამოკიდებულია ამტანობაზე. ინტენსიური პირველი რიგის თერაპიას ხშირად მოჰყვება ნაკლებად ინტენსიური შემანარჩუნებელი თერაპია, სანამ არ განიხილება პროგრესირება.[104]National Comprehensive Cancer Network. NCCN clinical practice guidelines in oncology: colon cancer [internet publication]. https://www.nccn.org/professionals/physician_gls/default.aspx
კვლევების უმეტესობა, მაგრამ არა ყველა, მხარს უჭერს შემანარჩუნებელი სტრატეგიის გამოყენებას (ფტორურაცილი/ფოლინის მჟავა ან კაპეციტაბინი და ბევაციზუმაბი) ფრონტალური თერაპიის 6-8 ციკლის შემდეგ FOLFOX ან CapeOX ბევაციზუმაბით, ოქსალიპლატინის ხელახალი დამატებით პროგრესირების დროს.[240]Hochster HS, Grothey A, Hart L, et al. Improved time to treatment failure with an intermittent oxaliplatin strategy: results of CONcePT. Ann Oncol. 2014 Jun;25(6):1172-8. https://www.doi.org/10.1093/annonc/mdu107 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24608198?tool=bestpractice.com [241]Yalcin S, Uslu R, Dane F, et al. Bevacizumab + capecitabine as maintenance therapy after initial bevacizumab + XELOX treatment in previously untreated patients with metastatic colorectal cancer: phase III 'Stop and Go' study results - a Turkish Oncology Group Trial. Oncology. 2013;85(6):328-35. https://www.karger.com/Article/FullText/355914 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24247559?tool=bestpractice.com [242]Simkens LH, van Tinteren H, May A, et al. Maintenance treatment with capecitabine and bevacizumab in metastatic colorectal cancer (CAIRO3): a phase 3 randomised controlled trial of the Dutch Colorectal Cancer Group. Lancet. 2015 May 9;385(9980):1843-52. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25862517?tool=bestpractice.com [243]Aparicio T, Ghiringhelli F, Boige V, et al. Bevacizumab maintenance versus no maintenance during chemotherapy-free intervals in metastatic colorectal cancer: a randomized phase III trial (PRODIGE 9). J Clin Oncol. 2018 Mar 1;36(7):674-81. https://www.doi.org/10.1200/JCO.2017.75.2931 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29346040?tool=bestpractice.com რანდომიზებული კონტროლირებადი კვლევების მეტა-ანალიზები იუწყება, რომ მეტასტაზური კოლორექტალური კიბოთი დაავადებულ პაციენტებში: ბევაციზუმაბზე დაფუძნებული შემანარჩუნებელი თერაპია და უწყვეტი ქიმიოთერაპია ერთნაირად ეფექტურია, მაგრამ პირველი ასოცირდება ნაკლებ ტოქსიკურობასთან; ბევაციზუმაბზე დაფუძნებული შემანარჩუნებელი თერაპია მნიშვნელოვნად აუმჯობესებს პროგრესირების გარეშე გადარჩენას მხოლოდ დაკვირვებასთან შედარებით; ერლოტინიბის დამატება ბევაციზუმაბში, როგორც შემანარჩუნებელი თერაპია, მნიშვნელოვნად ზრდის საერთო გადარჩენას და პროგრესირების გარეშე გადარჩენას.[245]Ma H, Wu X, Tao M, et al. Efficacy and safety of bevacizumab-based maintenance therapy in metastatic colorectal cancer: a meta-analysis. Medicine (Baltimore). 2019 Dec;98(50):e18227. https://www.doi.org/10.1097/MD.0000000000018227 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31852082?tool=bestpractice.com [246]Xu W, Gong Y, Kuang M, et al. Survival benefit and safety of bevacizumab in combination with erlotinib as maintenance therapy in patients with metastatic colorectal cancer: a meta-analysis. Clin Drug Investig. 2017 Feb;37(2):155-65. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27665469?tool=bestpractice.com
დოზა განისაზღვრება ადგილობრივი პროტოკოლის საშუალებით.
პირველადი პარამეტრები
ბევაციზუმაბი
მეორეული ვარიანტები
აფლიბერცეპტი
ან
რამუცირუმაბი
ან
ცეტუქსიმაბი
ან
პანიტუმუმაბი
სტენტირება
დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან
სტენტირება შეიძლება ნაჩვენები იყოს სწორი ნაწლავის დამხშობი კიბოს მქონე პაციენტებში.
იმუნოთერაპია
იმუნური გამშვები პუნქტის ინჰიბიტორები ნივოლუმაბი (იპილიმუმაბით ან მის გარეშე), პემბროლიზუმაბი ან დოსტარლიმაბი შეიძლება გამოყენებულ იქნას არარეზექცირებადი ან მეტასტაზური MSI-H ან dMMR რექტალური კიბოს მქონე პაციენტებისთვის, რომლებიც ადრე არ მკურნალობდნენ იმუნური გამშვები პუნქტის ინჰიბიტორებით.[94]National Comprehensive Cancer Network. NCCN clinical practice guidelines in oncology: rectal cancer [internet publication]. https://www.nccn.org/professionals/physician_gls/default.aspx
პემბროლიზუმაბი დამტკიცებულია აშშ-ს სურსათისა და წამლის ადმინისტრაციისა და ევროპის მედიკამენტების სააგენტოს მიერ, როგორც პირველი რიგის თერაპია პაციენტებისთვის, რომელთაც აქვთ არარეზექცირებადი ან მეტასტაზური მიკროსატელიტური არასტაბილურობის მაღალი (MSI-H) ან შეუსაბამობის აღდგენის დეფიციტის (dMMR) კოლორექტალური კიბო. ქიმიოთერაპიასთან შედარებით, პემბროლიზუმაბი მნიშვნელოვნად აუმჯობესებს პროგრესირების გარეშე გადარჩენას პაციენტებში მეტასტაზური MSI-H-dMMR კოლორექტალური კიბოთი და იწვევს ჯანმრთელობასთან დაკავშირებული ცხოვრების ხარისხის კლინიკურად მნიშვნელოვან გაუმჯობესებას.[253]André T, Shiu KK, Kim TW, et al. Pembrolizumab in microsatellite-instability-high advanced colorectal cancer. N Engl J Med. 2020 Dec 3;383(23):2207-18. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/33264544?tool=bestpractice.com [254]Andre T, Amonkar M, Norquist JM, et al. Health-related quality of life in patients with microsatellite instability-high or mismatch repair deficient metastatic colorectal cancer treated with first-line pembrolizumab versus chemotherapy (KEYNOTE-177): an open-label, randomised, phase 3 trial. Lancet Oncol. 2021 May;22(5):665-77. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/33812497?tool=bestpractice.com [255]Diaz LA Jr, Shiu KK, Kim TW, et al. Pembrolizumab versus chemotherapy for microsatellite instability-high or mismatch repair-deficient metastatic colorectal cancer (KEYNOTE-177): final analysis of a randomised, open-label, phase 3 study. Lancet Oncol. 2022 May;23(5):659-70. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/35427471?tool=bestpractice.com
დოზა განისაზღვრება ადგილობრივი პროტოკოლის საშუალებით.
პირველადი პარამეტრები
პემბროლიზუმაბი
ან
ნივოლუმაბი
ან
ნივოლუმაბი
და
იპილიმუმაბი
ან
დოსტარლიმაბი
სტენტირება
დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან
სტენტირება შეიძლება ნაჩვენები იყოს სწორი ნაწლავის დამხშობი კიბოს მქონე პაციენტებში.
ალტერნატიული ქიმიოთერაპია/მიზნობრივი თერაპიის რეჟიმი
1 სტადიის სიმსივნეებია T1-2, N0, M0; 2-3 სტადიის სიმსივნეებია T3-4, N0, M0 ნებისმიერი T, N1-2, M0. მე-4 სტადიის სიმსივნე არის ნებისმიერი T, ნებისმიერი N, M1.
პაციენტებში, რომლებიც არ წარმოადგენენ ქირურგიისთვის შესაფერის კანდიდატებს, სიმისვნის სტადიის განსაზღვრა შეუძლებელია. შესაბამისად, მკურნალობა ძირითადად პალიატიურია, სანათურის დამხშობი სიმსივნის შესაძლო სტენტირებით.
FOLFOX-ით ან CapeOX-ით მკურნალობის მიუხედავად პროგრესირებადი დაავადების მქონე პაციენტებში მკურნალობის ხელმისაწვდომი მეთოდია FOLFIRI, ბევაციზუმაბთან, აფლიბერსეპტთან ან რამუცირუმაბთან კომბინაციაში ან მათ გარეშე. KRAS-ის და NRAS-ის გავრცელებული ფორმების მტარებლებში კი ცეტუქსიმაბი ან პანიტუმუმაბი მარტო ან FOLFIRI-თან კომბინაციაში.[265]Mocellin S, Baretta Z, Roqué I, et al. Second-line systemic therapy for metastatic colorectal cancer. Cochrane Database Syst Rev. 2017 Jan 27;(1):CD006875.
https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD006875.pub3/full
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28128439?tool=bestpractice.com
[266]Sobrero AF, Maurel J, Fehrenbacher L, et al. EPIC: phase III trial of cetuximab plus irinotecan after fluoropyrimidine and oxaliplatin failure in patients with metastatic colorectal cancer. J Clin Oncol. 2008 May 10;26(14):2311-9.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18390971?tool=bestpractice.com
[
]
How does second-line irinotecan-based combination therapy compare with irinotecan alone in people with metastatic colorectal cancer?/cca.html?targetUrl=https://cochranelibrary.com/cca/doi/10.1002/cca.1705/fullსწორი პასუხის ჩვენება
[
]
Can adding targeted therapy to second-line systemic chemotherapy improve outcomes in people with metastatic colorectal cancer?/cca.html?targetUrl=https://cochranelibrary.com/cca/doi/10.1002/cca.1707/fullსწორი პასუხის ჩვენება აფლიბერცეპტი ან რამუცირუმაბი შეიძლება ბევაციზუმაბის ნაცვლად იქნას გამოყენებული ირინოტეკანის შემცველ რეჟმთან კომბინაციაში, იმ შემთხვევაში, თუ თავდაპირველი თერაპია ოქსალოპლატინს მოიცავდა.
FOLFOX ან CapeOX ბევაციზუმაბთან კომბინაციაში ან მის გარეშე, შეიძლება გამოვიყენოთ პაციენტებში, რომელთაც თავდაპირველად FOLFIRI-ით ჩაუტარდათ მკურნალობა, განურჩევლად ბევაციზუმაბის პირველი რიგის თერაპიის დროს გამოყენების ანამნეზისა. KRAS-ის და NRAS-ის გავრცელებული ფორმების მტარებელ პაციენტებში, შეიძლება FOLFOX-ის ან CapeOx-ის ცეტუქსიმაბთან ან პანიტუმუმაბთან კომბინაციაში გამოყენება. ალტერნატიულად, ცეტუქსიმაბის ან პანიტუმუმაბის ცალკეული გამოყენებაც შესაძლებელია.[94]National Comprehensive Cancer Network. NCCN clinical practice guidelines in oncology: rectal cancer [internet publication]. https://www.nccn.org/professionals/physician_gls/default.aspx
რეგორაფენიბი არის პერორალური მედიკამენტი, რომელიც აინჰიბირებს მულტიკინაზას და აქვს ანტი-VEGF მოქმედებაც. თუ პაციენტის დაავადება პროგრესირებს ყველა სხვა რიგის თერაპიის ფონზე, რეგორაფენიბი, როგორც ცალკეული აგენტი, აუმჯობესებს გადარჩენადობას პლაცებოსთან შედარებით.[248]Grothey A, Van Cutsem E, Sobrero A, et al; CORRECT Study Group. Regorafenib monotherapy for previously treated metastatic colorectal cancer (CORRECT): an international, multicentre, randomised, placebo-controlled, phase 3 trial. Lancet. 2013 Jan 26;381(9863):303-12. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23177514?tool=bestpractice.com [249]Mercier J, Voutsadakis IA. A systematic review and meta-analysis of retrospective series of regorafenib for treatment of metastatic colorectal cancer. Anticancer Res. 2017 Nov;37(11):5925-34. http://ar.iiarjournals.org/content/37/11/5925.long http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29061771?tool=bestpractice.com [250]Røed Skårderud M, Polk A, Kjeldgaard Vistisen K, et al. Efficacy and safety of regorafenib in the treatment of metastatic colorectal cancer: a systematic review. Cancer Treat Rev. 2017 Nov 10;62:61-73. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29175677?tool=bestpractice.com დიდი ბრიტანეთის ჯანმრთელობისა და ზრუნვის ბრწყინვალების ეროვნული ინსტიტუტი რეკომენდაციას უწევს რეგორაფენიბს მეტასტაზური კოლორექტალური კიბოს მქონე მოზრდილების სამკურნალოდ, რომლებიც ადრე მკურნალობდნენ ფტორპირიმიდინზე დაფუძნებული ქიმიოთერაპიით, ანტი‑VEGF თერაპიით და ანტი‑EGFR თერაპიით, ან მათთვის, ვინც აღმოაჩინა ეს შეუფერებელი მკურნალობა.[251]National Institute for Health and Care Excellence. Regorafenib for previously treated metastatic colorectal cancer. Feb 2023 [internet publication]. https://www.nice.org.uk/guidance/ta866
ტრიფლურიდინი/ტიპირაცილი პერორული კომბინაციური მედიკამენტია, რომელიც ტრიფლურიდინს - თიმიდინის შემცველი ნუკლეინის მჟავას ანალოგს და ტიპირაცილინს - თიმიდინ ფოსფორილაზას ინჰიბიტორს მოიცავს. პირველი წამლის ციტოტოქსიკურ კომპონენტს წარმოადგენს, მეორე კი ხელს უშლის ტრიფლურიდინის სწრაფ დაშლას. მე-3 რანდომიზირებულ, პლაცებო-კონტროლირებად კვლევაში, ტრიფლურიდინი/ტიპირაცილი ასოცირებული იყო საერთო გადარჩენის 1,6-თვიან გაუმჯობესებასთან იმ პაციენტებში, რომლებიც პროგრესირებდნენ სულ მცირე ორ ქიმიოთერაპიულ რეჟიმზე.[252]Mayer RJ, Van Cutsem E, Falcone A, et al; RECOURSE Study Group. Randomized trial of TAS-102 for refractory metastatic colorectal cancer. N Engl J Med. 2015 May 14;372(20):1909-19. https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa1414325 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25970050?tool=bestpractice.com ტრიფლურიდინ/ტიპირაცილი დამტკიცებულია გამოსაყენებლად მეტასტაზური კოლორექტული კიბოს მქონე პაციენტებში, რომელთაც მკურნალობა ფლუროპირიდინით, ოქსალიპლატინით, ირინოტეკანით, სულ მცირე ერთი VEGF-ის ინჰიბიტორითა და EGFR-ის ანტაგონისტით (RAS გავრცელებული ფორმის შემთხვევაში) ჩაუტარდა.
იმუნური გამშვები პუნქტის ინჰიბიტორები ნივოლუმაბი (იპილიმუმაბით ან მის გარეშე), პემბროლიზუმაბი ან დოსტარლიმაბი შეიძლება გამოყენებულ იქნას არარეზექცირებადი ან მეტასტაზური MSI-H ან dMMR რექტალური კიბოს მქონე პაციენტებისთვის, რომლებიც ადრე არ მკურნალობდნენ იმუნური გამშვები პუნქტის ინჰიბიტორებით.[94]National Comprehensive Cancer Network. NCCN clinical practice guidelines in oncology: rectal cancer [internet publication]. https://www.nccn.org/professionals/physician_gls/default.aspx
პემბროლიზუმაბით მონოთერაპია დამტკიცებულია პაციენტებისთვის მეტასტაზური მიკროსატელიტური არასტაბილურობის მაღალი (MSI-H) ან შეუსაბამობის აღდგენის დეფიციტის (dMMR) არარეზექცირებადი ან მეტასტაზური კოლორექტალური კიბოს მქონე პაციენტებისთვის, რომლებმაც მიიღეს წინა ფტორპირიმიდინზე დაფუძნებული კომბინირებული თერაპია.[104]National Comprehensive Cancer Network. NCCN clinical practice guidelines in oncology: colon cancer [internet publication]. https://www.nccn.org/professionals/physician_gls/default.aspx
ნივოლუმაბი და ნივოლუმაბი პლუს იპილიმუმაბი დაჩქარებულად დამტკიცდა აშშ-ს სურსათისა და წამლის ადმინისტრაციისა ევროპული მედიკამენტების სააგენტოს მიერ არარეზექცირებადი ან მეტასტაზური სოლიდურუ სიმსივნეების მქონე პაციენტების სამკურნალოდ, რომლებიც იდენტიფიცირებულია როგორც MSI-H ან dMMR.[256]Overman MJ, Lonardi S, Wong KY, et al. Durable clinical benefit with nivolumab plus ipilimumab in DNA mismatch repair-deficient/microsatellite instability-high metastatic colorectal cancer. J Clin Oncol. 2018 Jan 20;36(8):773-9. https://ascopubs.org/doi/full/10.1200/JCO.2017.76.9901 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29355075?tool=bestpractice.com აღნიშნული თერაპია დამტკიცებულია მეტასტაზური MMR- დეფიციტური(შეუსაბამო დნმ ნუკლეოტიდების რეპარაციული გენების დეფიციტის მქონე) კოლორექტული სიმსივნის სამართავად, თუ ის მაინც პროგრესირებს~ ფთორპირიმიდინით, ოქსალიპლატინით ან ირინოტეკანით მკურნალობის მიუხედავად.[94]National Comprehensive Cancer Network. NCCN clinical practice guidelines in oncology: rectal cancer [internet publication]. https://www.nccn.org/professionals/physician_gls/default.aspx
დოსტარლიმაბი დამტკიცებულია FDA-ს მიერ dMMR განმეორებითი ან შორს წასული სოლიდური სიმსივნეებისთვის, რომლებიც პროგრესირებდა წინმსწრები მკურნალობისას ან მას შემდეგ და, რომელთაც არ აქვს დამაკმაყოფილებელი ალტერნატიული მკურნალობის ვარიანტები.
ICI-თან დაკავშირებული ანთებითი მიოზიტი იდენტიფიცირებულია, როგორც იშვიათი, მაგრამ მძიმე არასასურველი ეფექტი კიბოთი დაავდებულ იმ პაციენტებში, რომლებიც იტარებენ ICI მკურნალობას.[267]Aldrich J, Pundole X, Tummala S, et al. Inflammatory myositis in cancer patients receiving immune checkpoint inhibitors. Arthritis Rheumatol. 2021 May;73(5):866-74. https://www.doi.org/10.1002/art.41604 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/33258544?tool=bestpractice.com
უხშირესი ყველა ხარისხის გვერდითი მოვლენებია ანემია, დაღლილობა და დისფაგია დაუხშირესი მე-3 ხარისხის გვერდითი მოვლენები იყო ნეიტროპენია, ჰიპერტენზია, ლიპაზის მომატება და ლიმფოპენია.[259]Zhou X, Yao Z, Bai H, et al. Treatment-related adverse events of PD-1 and PD-L1 inhibitor-based combination therapies in clinical trials: a systematic review and meta-analysis. Lancet Oncol. 2021 Sep;22(9):1265-74. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34391508?tool=bestpractice.com გამოქვეყნებულია PD-1 ან PD-L1 ინჰიბიტორზე დაფუძნებული კომბინირებული თერაპიის ტოქსიკურობის პროფილები.[259]Zhou X, Yao Z, Bai H, et al. Treatment-related adverse events of PD-1 and PD-L1 inhibitor-based combination therapies in clinical trials: a systematic review and meta-analysis. Lancet Oncol. 2021 Sep;22(9):1265-74. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34391508?tool=bestpractice.com
BRAF კინაზას ინჰიბიტორი ენკორაფენიბი, ცეტუქსიმაბთან ან პანიტუმუმაბთან კომბინაციაში, რეკომენდებულია BRAF V600E მუტაციის დადებითი არარეზექციული ან მეტასტაზური კოლორექტალური კიბოს მქონე პაციენტებისთვის, რომლებსაც აქვთ დაავადების მიმდინარეობის პროგრესირება წინა მკურნალობის მიუხედავად.[104]National Comprehensive Cancer Network. NCCN clinical practice guidelines in oncology: colon cancer [internet publication]. https://www.nccn.org/professionals/physician_gls/default.aspx [260]National Institute for Health and Care Excellence. Encorafenib plus cetuximab for previously treated BRAF V600E mutation-positive metastatic colorectal cancer. Jan 2021 [internet publication]. https://www.nice.org.uk/guidance/ta668
ენკორაფენიბთან, ცეტუქსიმაბთან და ბინეტინიბთან (სამმაგი თერაპია) კომბინირებულმა თერაპიამ მნიშვნელოვნად გაზარდა საერთო გადარჩენა კონტროლთან შედარებით (ცეტუქსიმაბი პლუს ირინოტეკანზე დაფუძნებული ქიმიოთერაპიის არჩევანი მკვლევარის მიერ) 665 პაციენტზე BRAF V600E მუტაციით მეტასტაზური 3 ფაზის ღია კვლევაში. კოლორექტალური კიბო დაავადების პროგრესირებით ერთი ან ორი წინა რეჟიმის შემდეგ (საშუალო გადარჩენა 9.0 თვე 5.4 თვე, შესაბამისად).[261]Kopetz S, Grothey A, Yaeger R, et al. Encorafenib, binimetinib, and cetuximab in BRAF V600E-mutated colorectal cancer. N Engl J Med. 2019 Oct 24;381(17):1632-43. https://www.nejm.org/doi/10.1056/NEJMoa1908075?url_ver=Z39.88-2003&rfr_id=ori:rid:crossref.org&rfr_dat=cr_pub%20%200pubmed http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31566309?tool=bestpractice.com აღწერილობითი ანალიზით არ გამოვლინდა მნიშვნელოვანი განსხვავება გადარჩენაში ტრიპლეტით თერაპიასა და დულეტ თერაპიას შორის, რომელიც შედგება ენკორაფენიბისა და ცეტუქსიმაბისგან (შეფასებული 6-თვიანი გადარჩენა 71% და 65%, შესაბამისად).[261]Kopetz S, Grothey A, Yaeger R, et al. Encorafenib, binimetinib, and cetuximab in BRAF V600E-mutated colorectal cancer. N Engl J Med. 2019 Oct 24;381(17):1632-43. https://www.nejm.org/doi/10.1056/NEJMoa1908075?url_ver=Z39.88-2003&rfr_id=ori:rid:crossref.org&rfr_dat=cr_pub%20%200pubmed http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31566309?tool=bestpractice.com
ტროპომიოზინის რეცეპტორ კინაზას ინჰიბიტორები ლაროტრექტინიბი და ენტექტინიბი დამტკიცებულია და რეკომენდებულია მეტასტაზური კოლორექტალური კიბოს მქონე პაციენტებისთვის, რომლებიც ნეიროტროფიული ტიროზინის რეცეპტორების კინაზას (NTRK) გენის შერწყმა დადებითია, როდესაც არ არსებობს სხვა ეფექტური მკურნალობის ვარიანტები.[94]National Comprehensive Cancer Network. NCCN clinical practice guidelines in oncology: rectal cancer [internet publication]. https://www.nccn.org/professionals/physician_gls/default.aspx [104]National Comprehensive Cancer Network. NCCN clinical practice guidelines in oncology: colon cancer [internet publication]. https://www.nccn.org/professionals/physician_gls/default.aspx
სამი კვლევის ინტეგრირებული მონაცემებით გამოვლინდა ლაროტრექტინიბის არსებითი კლინიკური აქტივობა პაციენტებში, რომელთაც აქვთ კიბოს მრავალი განსხვავებული ტიპი, რომლებიც შეიცავს NTRK შერწყმას.[262]Farago AF, Demetri GD. Larotrectinib, a selective tropomyosin receptor kinase inhibitor for adult and pediatric tropomyosin receptor kinase fusion cancers. Future Oncol. 2020 Mar;16(9):417-25. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32129093?tool=bestpractice.com ერთი ექსპერტის მიმოხილვა იუწყება, რომ ლაროტრექტინიბი კარგად გადაიტანება 3-4 ხარისხის გვერდითი მოვლენების დაბალი სიხშირით და დოზის შემცირებით და შეწყვეტით გვერდითი მოვლენების გამო.[263]Federman N, McDermott R. Larotrectinib, a highly selective tropomyosin receptor kinase (TRK) inhibitor for the treatment of TRK fusion cancer. Expert Rev Clin Pharmacol. 2019 Oct;12(10):931-9. https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/17512433.2019.1661775 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31469968?tool=bestpractice.com
ენტრექტინიბის სამი მიმდინარე ადრეული ფაზის ცდების ეფექტურობისა და უსაფრთხოების ანალიზით სავარაუდოა, რომ ენტრექტინიბი იწვევს გამძლე და კლინიკურად მნიშვნელოვან პასუხებს პაციენტებში NTRK შერწყმის დადებითი სოლიდური სიმსივნეებით და კარგად გადაიტანება.[264]Doebele RC, Drilon A, Paz-Ares L, et al. Entrectinib in patients with advanced or metastatic NTRK fusion-positive solid tumours: integrated analysis of three phase 1-2 trials. Lancet Oncol. 2020 Feb;21(2):271-82. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31838007?tool=bestpractice.com
დოზა განისაზღვრება ადგილობრივი პროტოკოლის საშუალებით.
პირველადი პარამეტრები
ირინოტეკანი
და
ფოლის მჟავა
და
ფტორურაცილი
ან
ირინოტეკანი
და
ფოლის მჟავა
და
ფტორურაცილი
--და--
ბევაციზუმაბი
იყოს
აფლიბერცეპტი
იყოს
რამუცირუმაბი
იყოს
ცეტუქსიმაბი
იყოს
პანიტუმუმაბი
ან
ცეტუქსიმაბი
ან
პანიტუმუმაბი
ან
ოქსალიპლატინი
და
ფოლის მჟავა
და
ფტორურაცილი
ან
ოქსალიპლატინი
და
ფოლის მჟავა
და
ფტორურაცილი
--და--
ბევაციზუმაბი
იყოს
ცეტუქსიმაბი
იყოს
პანიტუმუმაბი
ან
ოქსალიპლატინი
და
კაპეციტაბინი
ან
ოქსალიპლატინი
და
კაპეციტაბინი
--და--
ბევაციზუმაბი
იყოს
ცეტუქსიმაბი
იყოს
პანიტუმუმაბი
ან
პემბროლიზუმაბი
ან
ნივოლუმაბი
ან
ნივოლუმაბი
და
იპილიმუმაბი
ან
დოსტარლიმაბი
მეორეული ვარიანტები
რეგორაფენიბი
ან
ტრიფლურიდინი/ტიპირაცილი
ან
ენკორაფენიბი
--და--
ცეტუქსიმაბი
იყოს
პანიტუმუმაბი
ან
ლაროტრექტინიბი
ან
ენტრექტინიბი
სტენტირება
დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან
სტენტირება შეიძლება ნაჩვენები იყოს სწორი ნაწლავის დამხშობი კიბოს მქონე პაციენტებში.
მსხვილი ნაწლავის კიბო, ოპერირებადი
ქირურგიული რეზექცია
1 სტადიის სიმსივნეებია T1-2, N0, M0; 2-3 სტადიის სიმსივნეებია T3-4, N0, M0 ნებისმიერი T, N1-2, M0.
მეტასტაზების გარეშე მიმდინარე დაავადების შემთხვევაში, მკურნალობის ძირითად მეთოდს კოლექტომია წარმოადგენს, რეგიონული ლიმფური კვანძების თანდართული რეზექციით.[80]Vogel JD, Felder SI, Bhama AR, et al. The American Society of Colon and Rectal Surgeons clinical practice guidelines for the management of colon cancer. Dis Colon Rectum. 2022 Feb 1;65(2):148-77. https://journals.lww.com/dcrjournal/Fulltext/2022/02000/The_American_Society_of_Colon_and_Rectal_Surgeons.7.aspx http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34775402?tool=bestpractice.com [197]Costas-Chavarri A, Nandakumar G, Temin S, et al. Treatment of patients with early-stage colorectal cancer: ASCO resource-stratified guideline. J Glob Oncol. 2019 Feb;5:1-19. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6426503 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30802158?tool=bestpractice.com კოლექტომიის მასშტაბი დამოკიდებულია მსხვილი ნაწლავის ამოკვეტილ რეგიონზე და სისხლძარღვოვან რკალზე, რომელიც ლიმფურ კვანძებს შეიცავს. ასევე უნდა მოხდეს თანმიმდევრულად ჩართული სტრუქტურების ამოკვეთა; ადჰეზიები არ უნდა გაიყოს, ვინაიდან ისინი შეიძლება შეიცავდეს ავთვისებიან უჯრედებს.[80]Vogel JD, Felder SI, Bhama AR, et al. The American Society of Colon and Rectal Surgeons clinical practice guidelines for the management of colon cancer. Dis Colon Rectum. 2022 Feb 1;65(2):148-77. https://journals.lww.com/dcrjournal/Fulltext/2022/02000/The_American_Society_of_Colon_and_Rectal_Surgeons.7.aspx http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34775402?tool=bestpractice.com მინიმალური ინვაზიური ქირურგიული მიდგომა, ხელით დამხმარე ლაპაროსკოპიული ან რობოტული ქირურგიული ტექნიკის გამოყენებით, სასურველია არჩევითი კოლექტომიისთვის, სადაც არის ექსპერტიზა.[80]Vogel JD, Felder SI, Bhama AR, et al. The American Society of Colon and Rectal Surgeons clinical practice guidelines for the management of colon cancer. Dis Colon Rectum. 2022 Feb 1;65(2):148-77. https://journals.lww.com/dcrjournal/Fulltext/2022/02000/The_American_Society_of_Colon_and_Rectal_Surgeons.7.aspx http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34775402?tool=bestpractice.com სულ მცირე 12 ლიმფური კვანძის რეზექცია არის საჭირო სტადიის ზუსტი განსაზღვრისთვის.[198]Maak M, Simon I, Nitsche U, et al. Independent validation of a prognostic genomic signature (ColoPrint) for patients with stage II colon cancer. Ann Surg. 2013 Jun;257(6):1053-8. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23295318?tool=bestpractice.com [199]Venook AP, Niedzwiecki D, Lopatin M, et al. Biologic determinants of tumor recurrence in stage II colon cancer: validation study of the 12-gene recurrence score in cancer and leukemia group B (CALGB) 9581. J Clin Oncol. 2013 May 10;31(14):1775-81. https://ascopubs.org/doi/full/10.1200/JCO.2012.45.1096 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23530100?tool=bestpractice.com ნაწლავის სანათურის დამხშობი კიბოს შემთხვევაში შეიძლება დროებით ნაწლავის მიმართულების ცვლილება ან იშვიათად და მხოლოდ სპეციფიკურ პირობებში, ენდოსკოპური სტენტის ჩადგმა, მოგვიანებითი რეზექციით.
პოსტოპერაციული ქიმიოთერაპია
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
მე-3 სტადიის შემთხვევაში პაციენტებს უნდა შეეთავაზოთ ქიმიოთერაპია.[104]National Comprehensive Cancer Network. NCCN clinical practice guidelines in oncology: colon cancer [internet publication]. https://www.nccn.org/professionals/physician_gls/default.aspx [200]Meyers BM, Cosby R, Quereshy F, et al. Adjuvant systemic chemotherapy for stages II and III colon cancer after complete resection: a clinical practice guideline. Curr Oncol. 2016 Dec 21;23(6):418-24. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5176375 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28050138?tool=bestpractice.com [201]Lieu C, Kennedy EB, Bergsland E, et al. Duration of oxaliplatin-containing adjuvant therapy for stage III colon cancer: ASCO clinical practice guideline. J Clin Oncol. 2019 Jun 1;37(16):1436-47. https://ascopubs.org/doi/10.1200/JCO.19.00281 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30986117?tool=bestpractice.com თუმცა, ადიუვანტური ქიმიოთერაპიის როლი დაავადების 2 სტადიის დროს გაურკვეველია.[200]Meyers BM, Cosby R, Quereshy F, et al. Adjuvant systemic chemotherapy for stages II and III colon cancer after complete resection: a clinical practice guideline. Curr Oncol. 2016 Dec 21;23(6):418-24. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5176375 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28050138?tool=bestpractice.com
ქვეჯგუფის ანალიზით სავარაუდოა, რომ პაციენტებში პოტენციურად მაღალი რისკის 2A სტადიის დაავადებისას სარგებლიანია დამხმარე თერაპია, თუმცა უფრო მცირედ, ვიდრე მე-3 სტადიისას.[202]André T, Boni C, Navarro M, et al. Improved overall survival with oxaliplatin, fluorouracil, and leucovorin as adjuvant treatment in stage II or III colon cancer in the MOSAIC trial. J Clin Oncol. 2009 Jul 1;27(19):3109-16. https://ascopubs.org/doi/full/10.1200/JCO.2008.20.6771 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19451431?tool=bestpractice.com
კიბოს ეროვნული საყოველთაოქსელი (NCCN) და კლინიკური ონკოლოგიის ამერიკული საზოგადოება (ASCO) რეკომენდაციას უწევენ ადიუვანტური ქიმიოთერაპიის შეთავაზებას მსხვილი ნაწლავის კიბოს 2 სტადიის მაღალი რისკის პაციენტებში, რაც მოიცავს ს(მიკროსატელიტური არასტაბილურობის მაღალი დონის გამოკლებით [MSI-H ]) კიბო არაადეკვატურად არჩეული კვანძებით (<12 კვანძი), ცუდად დიფერენცირებული/არადიფერენცირებული ჰისტოლოგია, ლიმფური/სისხლძარღვთა ინვაზია, ნაწლავის ობსტრუქცია, პერინევრალური ინვაზია, ლოკალიზებული პერფორაცია, ≥10 სიმსივნის კვირტი ან ახლო, დაუდგენელი ან დადებითი საზღვრები.[104]National Comprehensive Cancer Network. NCCN clinical practice guidelines in oncology: colon cancer [internet publication]. https://www.nccn.org/professionals/physician_gls/default.aspx [201]Lieu C, Kennedy EB, Bergsland E, et al. Duration of oxaliplatin-containing adjuvant therapy for stage III colon cancer: ASCO clinical practice guideline. J Clin Oncol. 2019 Jun 1;37(16):1436-47. https://ascopubs.org/doi/10.1200/JCO.19.00281 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30986117?tool=bestpractice.com [203]Baxter NN, Kennedy EB, Bergsland E, et al. Adjuvant therapy for stage II colon cancer: ASCO guideline update. J Clin Oncol. 2022 Mar 10;40(8):892-910. https://ascopubs.org/doi/10.1200/JCO.21.02538 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34936379?tool=bestpractice.com
პაციენტებს მსხვილი ნაწლავის კიბოს 2B სტადიით (სიმსივნე, რომელიც აღწევს ვისცერალურ პერიტონეუმში) ან 2C სტადიის მსხვილი ნაწლავის კიბოს (სიმსივნე შემოჭრილი მიმდებარე ორგანოებში) ასევე უნდა შესთავაზონ დამხმარე ქიმიოთერაპია.[203]Baxter NN, Kennedy EB, Bergsland E, et al. Adjuvant therapy for stage II colon cancer: ASCO guideline update. J Clin Oncol. 2022 Mar 10;40(8):892-910. https://ascopubs.org/doi/10.1200/JCO.21.02538 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34936379?tool=bestpractice.com ადიუვანტური ქიმიოთერაპია არ არის რეკომენდებული მსხვილი ნაწლავის კიბოს 1 სტადიის ან მსხვილი ნაწლავის კიბოს 2A სტადიის მქონე პაციენტებისთვის მაღალი რისკის ნიშნების გარეშე.[104]National Comprehensive Cancer Network. NCCN clinical practice guidelines in oncology: colon cancer [internet publication]. https://www.nccn.org/professionals/physician_gls/default.aspx [203]Baxter NN, Kennedy EB, Bergsland E, et al. Adjuvant therapy for stage II colon cancer: ASCO guideline update. J Clin Oncol. 2022 Mar 10;40(8):892-910. https://ascopubs.org/doi/10.1200/JCO.21.02538 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34936379?tool=bestpractice.com
ოქსალიპლატინის დამატება დამხმარე ქიმიოთერაპიაში (ფტორურაცილი და ფოლინის მჟავა) აუმჯობესებს საერთო გადარჩენას 10 წლის განმავლობაში პაციენტებში, რომლებმაც გაიარეს რეზექცია სამკურნალო მიზნით მსხვილი ნაწლავის კიბოს 2 ან 3 სტადიისთვის.[204]André T, de Gramont A, Vernerey D, et al. Adjuvant fluorouracil, leucovorin, and oxaliplatin in stage II to III colon cancer: updated 10-year survival and outcomes according to BRAF mutation and mismatch repair status of the MOSAIC study. J Clin Oncol. 2015 Dec 10;33(35):4176-87. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26527776?tool=bestpractice.com ფტორურაცილისა და ფოლინის მჟავას პლუს ოქსალიპლატინის (FOLFOX) კომბინაცია რეკომენდირებულია როგორც დამხმარე თერაპია პაციენტებისთვის რეზექციის მაღალი რისკის 2 სტადიის ან 3 სტადიის, არამეტასტაზური მსხვილი ნაწლავის კიბოთი.[104]National Comprehensive Cancer Network. NCCN clinical practice guidelines in oncology: colon cancer [internet publication]. https://www.nccn.org/professionals/physician_gls/default.aspx FOLFOX პირდაპირ არ შედარება CapeOX-თან (კაპეციტაბინი და ოქსალიპლატინი), მაგრამ მსხვილი ნაწლავის კიბოს მე-3 სტადიის მქონე პაციენტების რეტროსპექტული ჯგუფის მონაცემები მიუთითებს, რომ საერთო გადარჩენა არ განსხვავდება რეჟიმის მიხედვით.[205]Loree JM, Sha A, Soleimani M, et al. Survival impact of CAPOX versus FOLFOX in the adjuvant treatment of stage III colon cancer. Clin Colorectal Cancer. 2018 Feb 7;17(2):156-63. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29486916?tool=bestpractice.com
საკამათოა, სარგებლიანია თუ არა 70 წელზე მეტი ასაკის პაციენტებში მე-2 სტადიის დაავადებიის შემთხვევაში ქიმიოთერაპიაში ოქსალიპლატინის დამატება.[206]Tournigand C, André T, Bonnetain F, et al. Adjuvant therapy with fluorouracil and oxaliplatin in stage II and elderly patients (between ages 70 and 75 years) with colon cancer: subgroup analyses of the Multicenter International Study of Oxaliplatin, Fluorouracil, and Leucovorin in the Adjuvant Treatment of Colon Cancer trial. J Clin Oncol. 2012 Sep 20;30(27):3353-60. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22915656?tool=bestpractice.com პაციენტებს მსხვილი ნაწლავის კიბოს მე-2 სტადიით, როდესაც ვლინდება MSI-H ან დეფექტური შეუსაბამო რეპარირება, აქვთ საერთო კარგი პროგნოზი და შეიძლება ჰქონდეთ არასასურველი საერთო გადარჩენა, თუ მკურნალობენ დამხმარე ქიმიოთერაპიით.[207]Sargent DJ, Marsoni S, Monges G, et al. Defective mismatch repair as a predictive marker for lack of efficacy of fluorouracil-based adjuvant therapy in colon cancer. J Clin Oncol. 2010 Jul 10;28(20):3219-26. https://ascopubs.org/doi/full/10.1200/jco.2009.27.1825 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20498393?tool=bestpractice.com თუ პაციენტები MSI-H ან შეუსაბამობის აღდგენის დეფიციტური (dMMR) კიბოს და მაღალი რისკის ნიშნებით განაგრძობენ ადიუვანტურ ქიმიოთერაპიას ერთობლივი გადაწყვეტილების მიღების შემდეგ, რეკომენდებულია ოქსალიპლატინის შემცველი სქემები.[203]Baxter NN, Kennedy EB, Bergsland E, et al. Adjuvant therapy for stage II colon cancer: ASCO guideline update. J Clin Oncol. 2022 Mar 10;40(8):892-910. https://ascopubs.org/doi/10.1200/JCO.21.02538 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34936379?tool=bestpractice.com
სისტემური მიმოხილვებით დადგინდა, რომ BRAF მუტაცია დაკავშირებულია დაავადებისგან თავისუფალ და საერთო გადარჩენის შემცირებასთან 2/3 სტადიის კოლორექტალური კიბოთი დაავადებულ პაციენტებში, რომლებიც იღებენ დამხმარე ქიმიოთერაპიას სამკურნალო რეზექციის შემდეგ და პაციენტებში ღვიძლის კოლორექტალური კიბოსმიერი მეტასტაზებით.[194]Zhu L, Dong C, Cao Y, et al. Prognostic role of BRAF mutation in stage II/III colorectal cancer receiving curative resection and adjuvant chemotherapy: a meta-analysis based on randomized clinical trials. PLoS One. 2016 May 3;11(5):e0154795. https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0154795 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27138801?tool=bestpractice.com [195]Pikoulis E, Margonis GA, Andreatos N, et al. Prognostic role of BRAF mutations in colorectal cancer liver metastases. Anticancer Res. 2016 Sep;36(9):4805-11. http://ar.iiarjournals.org/content/36/9/4805.long http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27630332?tool=bestpractice.com
იმ შემთხვევაში, როდესაც ნაჩვენებია ადიუვანტური თერაპია, რეკომენდებულია ქირურგიიდან 8 კვირაში დაიწყოს.[208]Des Guetz G, Nicolas P, Perret GY, et al. Does delaying adjuvant chemotherapy after curative surgery for colorectal cancer impair survival? A meta-analysis. Eur J Cancer. 2010 Apr;46(6):1049-55. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20138505?tool=bestpractice.com ერთი მეტა-ანალიზით გამოვლინდა, რომ დამხმარე ქიმიოთერაპიის 4 კვირით გადავადება დაკავშირებულია დაავადებისგან თავისუფალი პერიოდის და სიცოცხლის ხანგრძლივობის შემცირებასთან.[209]Biagi JJ, Raphael MJ, Mackillop WJ, et al. Association between time to initiation of adjuvant chemotherapy and survival in colorectal cancer. JAMA. 2011 Jun 8;305(22):2335-42. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21642686?tool=bestpractice.com
NCCN და ASCO რეკომენდაციას უწევს დამხმარე ქიმიოთერაპიას მე-3 სტადიის მსხვილი ნაწლავის კიბოს მქონე პაციენტებს, რომლებსაც აქვთ რეციდივის მაღალი რისკი (T4 და/ან N2) 6 თვის განმავლობაში FOLFOX-ის გამოყენების შემთხვევაში, ან 3-დან 6 თვემდე თუ იყენებენ CapeOX-ს. . მსხვილი ნაწლავის კიბოს მე-3 სტადიის მქონე პაციენტებისთვის, რომელთაც აქვთ რეციდივის დაბალი რისკი (T1, T2, ან T3 და N1); ან 6 თვიანი დამხმარე ქიმიოთერაპია ან უფრო მოკლე ხანგრძლივობა 3 თვე შეიძლება იყოს შემოთავაზებული არასასურველი მოვლენების პოტენციური შემცირების საფუძველზე და არ არის მნიშვნელოვანი განსხვავება დაავადებისგან თავისუფალ გადარჩენაში 3 თვიან რეჟიმთან შედარებით.[104]National Comprehensive Cancer Network. NCCN clinical practice guidelines in oncology: colon cancer [internet publication]. https://www.nccn.org/professionals/physician_gls/default.aspx [201]Lieu C, Kennedy EB, Bergsland E, et al. Duration of oxaliplatin-containing adjuvant therapy for stage III colon cancer: ASCO clinical practice guideline. J Clin Oncol. 2019 Jun 1;37(16):1436-47. https://ascopubs.org/doi/10.1200/JCO.19.00281 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30986117?tool=bestpractice.com
მსხვილი ნაწლავის კიბოს მაღალი რისკის სტადიის 2A, 2B სტადიის ან 2C სტადიის მქონე პაციენტებს უნდა შესთავაზონ თერაპია 3-დან 6 თვემდე, მკურნალობის პოტენციური სარგებელი და ზიანის და მისი ხანგრძლივობის ინდივიდუალური განხილვის შემდეგ.[203]Baxter NN, Kennedy EB, Bergsland E, et al. Adjuvant therapy for stage II colon cancer: ASCO guideline update. J Clin Oncol. 2022 Mar 10;40(8):892-910. https://ascopubs.org/doi/10.1200/JCO.21.02538 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34936379?tool=bestpractice.com
დაავადების რეციდივის არარსებობის შემთხვევაში შემდგომ თერაპიას აშკარა როლი არ აქვს.
დოზა განისაზღვრება ადგილობრივი პროტოკოლის საშუალებით.
პირველადი პარამეტრები
ფტორურაცილი
და
ფოლის მჟავა
და
ოქსალიპლატინი
ან
კაპეციტაბინი
და
ოქსალიპლატინი
ქირურგიული რეზექცია პრეოპერაციული ქიმიოთერაპიის შემდეგ
4 სტადიის სიმსივნე არის ნებისმიერი T, ნებისმიერი N, M1a, b, c.
კოლორექტული კიბოს დროს 15-25%-ში თავიდანვე ერთდროულად აღინიშნება მეტასტაზები ღვიძლში, ფილტვებსა და პერიტონიუმში.[178]de Mestier L, Manceau G, Neuzillet C, et al. Primary tumor resection in colorectal cancer with unresectable synchronous metastases: a review. World J Gastrointest Oncol. 2014 Jun 15;6(6):156-69. https://www.wjgnet.com/1948-5204/full/v6/i6/156.htm http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24936226?tool=bestpractice.com ფილტვებსა და ღვიძლში არსებული სუფთა საზღვრების მქონე მეტასტაზების რეზექცია მნიშვნელოვნად ცვლის გამოსავალს. კოლორექტული კიბოს მეტასტაზების რეზექციის შემდეგ სიცოცხლის 5 წლიანი ხანგრძლივობის ალბათობა 30-40% შეადგენს, განსხვავებით 0%-ისაგან, თუ ქირურგიული ჩარევის გარეშე დარჩება პაციენტი.[179]Choti MA, Sitzmann JV, Tiburi MF, et al. Trends in long term survival following liver resection for hepatic colorectal metastases. Ann Surg. 2002 Jun;235(6):759-66. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1422504 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12035031?tool=bestpractice.com [180]Cummings LC, Payes JD, Cooper GS. Survival after hepatic resection in metastatic colorectal cancer: a population-based study. Cancer. 2007 Feb 15;109(4):718-26. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1002/cncr.22448 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17238180?tool=bestpractice.com [181]Cao G, Cheng D, Ye L, et al. Surgical resection of pulmonary metastases from colorectal cancer: 11 years of experiences. PLoS One. 2017 Apr 10;12(4):e0175284. https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0175284 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28394911?tool=bestpractice.com
რეზექციის ხელმისაწვდომობის განმსაზღვრელი კრიტერიუმები თანდათან ვითარდება და უკვე აღარ არის დამოკიდებული მხოლოდ რაოდენობაზე, ზომაზე, რეზექციის საზღვრებსა და ღვიძლის დაზიანებების ადგილმდებარეობაზე, არამედ უფრო ასახავს სრული მიკროსკოპული უარყოფითი რეზექციის მიღწევის ალბათობას (R0), ღვიძლის ფუნქციის მინიმუმ 30%-ის და დამატებით სისხლძარღვოვანი და სანაღვლე დრენაჟის შენარჩუნებას.
ღვიძლის პოტენციურად რეზექცირებადი მეტასტაზების მართვა შესაძლებელია: ღვიძლის მეტასტაზების და პირველადი სიმსივნის ეტაპობრივი ან სინქრონული ამოკვეთა პოსტოპერაციული ქიმიოთერაპიით მენჯის სხივური თერაპიით ან მის გარეშე სიმსივნის T და N სტადიის მიხედვით (შეიძლება იყოს უფრო მიზანშეწონილი პაციენტში აშკარად რეზექტირებადი მეტასტაზური დაავადებით) ; მხოლოდ პრეოპერაციული ქიმიოთერაპია ან ქიმიორადიოთერაპია, რასაც მოჰყვება ღვიძლის მეტასტაზების და რექტალური სიმსივნის ეტაპობრივი ან სინქრონული ამკვეთა პოსტოპერაციული დამხმარე მკურნალობით, რაც დამოკიდებულია სწორი ნაწლავის სიმსივნის T და N სტადიაზე (განიხილება პაციენტებში სასაზღვრო ან თავდაპირველად არარეზექტირებადი დაავადებით); პერიოპერაციული ღვიძლის არტერიული საინფუზიო ტუმბოს ქიმიოთერაპია (HAI) პერიოპერაციული სისტემური ქიმიოთერაპიით (რეტროსპექტული მონაცემები მიუთითებს, რომ HAI ასოცირდება კოლორექტალური ღვიძლის მეტასტაზების ამოკვეთის შემდეგ საერთო გადარჩენასთან).[94]National Comprehensive Cancer Network. NCCN clinical practice guidelines in oncology: rectal cancer [internet publication]. https://www.nccn.org/professionals/physician_gls/default.aspx [182]Groot Koerkamp B, Sadot E, Kemeny NE, et al. Perioperative hepatic arterial infusion pump chemotherapy is associated with longer survival after resection of colorectal liver metastases: a propensity score analysis. J Clin Oncol. 2017 Jun 10;35(17):1938-44. https://www.doi.org/10.1200/JCO.2016.71.8346 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28426374?tool=bestpractice.com [183]Pozzo C, Basso M, Cassano A, et al. Neoadjuvant treatment of unresectable liver disease with irinotecan and 5-fluorouracil plus folinic acid in colorectal cancer patients. Ann Oncol. 2004 Jun;15(6):933-9. https://www.annalsofoncology.org/article/S0923-7534(19)61839-9/fulltext http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15151951?tool=bestpractice.com
ღვიძლის მეტასტაზების რეზექცია არ არის ნაჩვენები, თუ ღვიძლის გარეთ არსებული სიმსივნე ქირურგიულად მიუდგომელია.
ციტორედუქციული ქირურგიული ჩარევა ჰიპერთერმიული ინტრაპერიტონეული ქიმიოთერაპიით (HIPEC) შეიძლება აუმჯობესებდეს გადარჩენადობას კოლორექტული კიბოს დროს იმ პაციენტებში, რომელთაც მეტასტაზები აღენიშნებათ პერიტონეუმზე.[188]Hall B, Padussis J, Foster JM. Cytoreduction and hyperthermic intraperitoneal chemotherapy in the management of colorectal peritoneal metastasis. Surg Clin North Am. 2017 Jun;97(3):671-82. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28501254?tool=bestpractice.com [189]Baratti D, Kusamura S, Pietrantonio F, et al. Progress in treatments for colorectal cancer peritoneal metastases during the years 2010-2015. A systematic review. Crit Rev Oncol Hematol. 2016 Jan 22;100:209-22. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26867984?tool=bestpractice.com აღნიშნული მეთოდი გამოიყენება მხოლოდ სპეციალიზებულ ონკოლოგიურ ცენტრებში; რანდომიზებული კონტროლირებადი კვლევების მონაცემები მწირია.
პირველადი სიმსივნის დამატებითი მკურნალობა შეიძლება საჭირო იყოს სიმპტომების საკონტროლოდ. ეს მოიცავს: ობსტრუქციული სიმსივნის ენდოსკოპიურ სტენტირებას, რადიოთერაპიას, ლაზერით რეკანალიზაციას, მიმმართველ კოლოსტომიას.
ადგილობრივი აბლაციური პროცედურები
დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან
ღვიძლის ან ფილტვის ოლიგომეტასტაზური დაავადების მქონე პაციენტებისთვის, რომეთაც არ სურთ ქირურგიული ჩარევა, სანაცვლოდ შეიძლება გამოყენებულ იქნას გამოსახულების მართვადი აბლაცია ან სხეულის სტერეოტაქსიური სხივური თერაპია.[94]National Comprehensive Cancer Network. NCCN clinical practice guidelines in oncology: rectal cancer [internet publication]. https://www.nccn.org/professionals/physician_gls/default.aspx
პრეოპერაციული ქიმიოთერაპია
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
პრეოპერაციული ქიმიოთერაპია მოიცავს FOLFOX (ოქსალიპლატინი, ფოლის მჟავა და ფლუროურაცილი), FOLFIRI (ირინოტეკანი, ფოლის მჟავა და ფლუროურაცილი) ან CapeOX (ოქსალიპლატინი და კაპეციტაბინი), ბევაციზუმაბთან ერთად ან მის გარეშე.[104]National Comprehensive Cancer Network. NCCN clinical practice guidelines in oncology: colon cancer [internet publication]. https://www.nccn.org/professionals/physician_gls/default.aspx
დოზა განისაზღვრება ადგილობრივი პროტოკოლის საშუალებით.
პირველადი პარამეტრები
ოქსალიპლატინი
და
ფოლის მჟავა
და
ფტორურაცილი
ან
ირინოტეკანი
და
ფოლის მჟავა
და
ფტორურაცილი
ან
ოქსალიპლატინი
და
კაპეციტაბინი
სისხლძარღვთა ენდოთელური ზრდის ფაქტორის ინჰიბიტორი ან ეპიდერმული ზრდის ფაქტორის რეცეპტორის ინჰიბიტორი
დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან
რამდენიმე სამიზნე თერაპია (სისხლძარღვთა ენდოთელური ზრდის ფაქტორის [VEGF] ინჰიბიტორი ან ეპიდერმული ზრდის ფაქტორის რეცეპტორის [ გამოთვლილი გორგლოვანი ფილტრაციის სიჩქარე EGFR] ინჰიბიტორი) ნაჩვენებია მეტასტაზური გამოთვლილი გორგლოვანი ფილტრაციის სიჩქარე (eGFR)კოლორექტალური კიბოს სამკურნალოდ. აღნიშნული აგენტები ინიშნება ქიმიოთერაპიასთან კომბინაციაში.
ბევაციზუმაბი VEGF-A ინჰიბიტორია, რომელიც ანელებს დაავადების პროგრესირებას და/ან აუმჯობესებს ზოგად გადარჩენადობას ოქსალიპლატინისა და ირინოტეკანის შემცველ პირველი რიგის რეჟიმთან კომბინაციაში და შემდგომი მკურნალობისას, მათ შორის, როდესაც ბევაციზუმაბის გამოყენება პროგრესირების შემდეგაც გრძელდება.[222]Fuchs CS, Marshall J, Mitchell E, et al. Randomized, controlled trial of irinotecan plus infusional, bolus, or oral fluoropyrimidines in first-line treatment of metastatic colorectal cancer: results from the BICC-C Study. J Clin Oncol. 2007 Oct 20;25(30):4779-86. https://ascopubs.org/doi/full/10.1200/jco.2007.11.3357 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17947725?tool=bestpractice.com [223]Saltz LB, Clarke S, Díaz-Rubio E, et al. Bevacizumab in combination with oxaliplatin-based chemotherapy as first-line therapy in metastatic colorectal cancer: a randomized phase III study. J Clin Oncol. 2008 Apr 20;26(12):2013-9. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18421054?tool=bestpractice.com [224]Giantonio BJ, Catalano PJ, Meropol NJ, et al; Eastern Cooperative Oncology Group Study E3200. Bevacizumab in combination with oxaliplatin, fluorouracil, and leucovorin (FOLFOX4) for previously treated metastatic colorectal cancer: results from the Eastern Cooperative Oncology Group Study E3200. J Clin Oncol. 2007 Apr 20;25(12):1539-44. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17442997?tool=bestpractice.com [225]Bennouna J, Sastre J, Arnold D, et al. Continuation of bevacizumab after first progression in metastatic colorectal cancer (ML18147): a randomised phase 3 trial. Lancet Oncol. 2013 Jan;14(1):29-37. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23168366?tool=bestpractice.com [226]Botrel TE, Clark LG, Paladini L, et al. Efficacy and safety of bevacizumab plus chemotherapy compared to chemotherapy alone in previously untreated advanced or metastatic colorectal cancer: a systematic review and meta-analysis. BMC Cancer. 2016 Aug 24;16:677. https://bmccancer.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12885-016-2734-y http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27558497?tool=bestpractice.com [227]Pei X, Liu Y, Sun L, et al. Outcome of molecular targeted agents plus chemotherapy for second-line therapy of metastatic colorectal cancer: a meta-analysis of randomized trials. Clin Colorectal Cancer. 2016 Mar 31;15(4):e149-56. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27155750?tool=bestpractice.com თუმცა, ბევაციზუმაბი შეიძლება ზრდიდეს სისხლდენის რისკს.[224]Giantonio BJ, Catalano PJ, Meropol NJ, et al; Eastern Cooperative Oncology Group Study E3200. Bevacizumab in combination with oxaliplatin, fluorouracil, and leucovorin (FOLFOX4) for previously treated metastatic colorectal cancer: results from the Eastern Cooperative Oncology Group Study E3200. J Clin Oncol. 2007 Apr 20;25(12):1539-44. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17442997?tool=bestpractice.com [226]Botrel TE, Clark LG, Paladini L, et al. Efficacy and safety of bevacizumab plus chemotherapy compared to chemotherapy alone in previously untreated advanced or metastatic colorectal cancer: a systematic review and meta-analysis. BMC Cancer. 2016 Aug 24;16:677. https://bmccancer.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12885-016-2734-y http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27558497?tool=bestpractice.com [230]Zhu X, Tian X, Yu C, et al. Increased risk of hemorrhage in metastatic colorectal cancer patients treated with bevacizumab: an updated meta-analysis of 12 randomized controlled trials. Medicine (Baltimore). 2016 Aug;95(34):e4232. https://journals.lww.com/md-journal/fulltext/2016/08230/Increased_risk_of_hemorrhage_in_metastatic.20.aspx http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27559943?tool=bestpractice.com
VEGF-ის ორი სხვა ინჰიბიტორი, აფლიბერსეპტი და რამუცირუმაბი, ნაჩვენებია ოქსალიპლატინის შემცველი რეჟიმის დაწყების შემდეგ, FOLFIRI-თან ერთად, დამატებით ბევაციზუმაბით.[231]Van Cutsem E, Tabernero J, Lakomy R, et al. Addition of aflibercept to fluorouracil, leucovorin, and irinotecan improves survival in a phase III randomized trial in patients with metastatic colorectal cancer previously treated with an oxaliplatin-based regimen. J Clin Oncol. 2012 Oct 1;30(28):3499-506. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22949147?tool=bestpractice.com [232]Tabernero J, Yoshino T, Cohn AL, et al; RAISE Study Investigators. Ramucirumab versus placebo in combination with second-line FOLFIRI in patients with metastatic colorectal carcinoma that progressed during or after first-line therapy with bevacizumab, oxaliplatin, and a fluoropyrimidine (RAISE): a randomised, double-blind, multicentre, phase 3 study. Lancet Oncol. 2015 May;16(5):499-508. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25877855?tool=bestpractice.com
NRAS და KRAS გავრცელებული ტიპის კოლორექტული კიბოთი დაავადებულ მოსახლეობაში, ცეტუქსიმაბი ან პანიტუმუმაბი (ეპიდერმული ზრდის ფაქტორის რეცეპტორის ინჰიბიტორები) შეიძლება გამოვიყენოთ ოქსალიპლატინის ან ირინოტეკანის შემცველ რეჟიმთან კომბინაციაში, როგორც პირველი ან შემგომი რიგის თერაპია. აგრეთვე, გამოიყენება, როგორც ცალკეული აგენტი სისტემური თერაპიის ერთი რიგის მკურნალობის დასრულების შემდეგ.[233]Chen Q, Cheng M, Wang Z, et al. The efficacy and safety of panitumumab plus irinotecan-based chemotherapy in the treatment of metastatic colorectal cancer: a meta-analysis. Medicine (Baltimore). 2016 Dec;95(50):e5284.
https://journals.lww.com/md-journal/fulltext/2016/12160/The_efficacy_and_safety_of_panitumumab_plus.5.aspx
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27977573?tool=bestpractice.com
[234]Heinemann V, Rivera F, O'Neil BH, et al. A study-level meta-analysis of efficacy data from head-to-head first-line trials of epidermal growth factor receptor inhibitors versus bevacizumab in patients with RAS wild-type metastatic colorectal cancer. Eur J Cancer. 2016 Sep 1;67:11-20.
https://www.ejcancer.com/article/S0959-8049(16)32344-9/fulltext
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27592068?tool=bestpractice.com
[235]Yang YF, Wang GY, He JL, et al. Overall survival of patients with KRAS wild-type tumor treated with FOLFOX/FORFIRI±cetuximab as the first-line treatment for metastatic colorectal cancer: a meta-analysis. Medicine (Baltimore). 2017 Mar;96(12):e6335.
https://journals.lww.com/md-journal/fulltext/2017/03240/Overall_survival_of_patients_with_KRAS_wild_type.15.aspx
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28328812?tool=bestpractice.com
[
]
What are the effects of epidermal growth factor receptor inhibitor monoclonal antibodies for people with KRAS exon 2 genotype metastatic colorectal cancer?/cca.html?targetUrl=https://cochranelibrary.com/cca/doi/10.1002/cca.1865/fullსწორი პასუხის ჩვენება[მტკიცებულების დონე A]279ddc39-d0a9-4e08-950e-0c7ea61aee5accaAრა გავლენას ახდენს მონოკლონური ანტისხეულების ეპიდერმული ზრდის ფაქტორის რეცეპტორის (EGFR) ანტაგონისტები KRAS ეგზონ 2 გენოტიპის მეტასტაზური კოლორექტალური კიბოს მქონე ადამიანებისთვის?
ფტორურაცილისა და ფოლინის მჟავას შემანარჩუნებელ თერაპიაში პანიტუმუმაბის დამატება მნიშვნელოვნად აუმჯობესებდა პროგრესირების გარეშე გადარჩენას მხოლოდ ფტორურაცილთან და ფოლინის მჟავასთან შედარებით RAS ველური ტიპის კოლორექტალური მეტასტაზური კიბოს მქონე პაციენტებში (ფტორურაცილით, ფოლინის მჟავით და ოქსალიპლატინით პლიუს პანიტუმით ინდუქციური თერაპიის შემდეგ).[238]Modest DP, Karthaus M, Fruehauf S, et al. Panitumumab plus fluorouracil and folinic acid versus fluorouracil and folinic acid alone as maintenance therapy in RAS wild-type metastatic colorectal cancer: The randomized PANAMA trial (AIO KRK 0212). J Clin Oncol. 2021 Sep 17;JCO2101332. https://ascopubs.org/doi/10.1200/JCO.21.01332?url_ver=Z39.88-2003&rfr_id=ori:rid:crossref.org&rfr_dat=cr_pub%20%200pubmed http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34533973?tool=bestpractice.com
კლინიკური პათოლოგიის ამერიკული საზოგადოების გაიდლაინის თანახმად, EGFR სიგნალების გზების გენების ტესტირება რეკომენდებულია მუტაციების აღმოსაჩენად, რადგან ეს ინფორმაცია, კოლორექტული კიბოს დროს, დაგეხმარებათ ანტი-EGFR მედიკამენტების პოტენციური სარგებლის შესაფასებლად.[236]Sepulveda AR, Hamilton SR, Allegra CJ, et al. Molecular biomarkers for the evaluation of colorectal cancer: guideline from the American Society for Clinical Pathology, College of American Pathologists, Association for Molecular Pathology, and American Society of Clinical Oncology. Arch Pathol Lab Med. 2017 Feb 6;141(5):625-57. https://www.archivesofpathology.org/doi/10.5858/arpa.2016-0554-CP http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28165284?tool=bestpractice.com [237]Pietrantonio F, Cremolini C, Petrelli F, et al. First-line anti-EGFR monoclonal antibodies in panRAS wild-type metastatic colorectal cancer: a systematic review and meta-analysis. Crit Rev Oncol Hematol. 2015 Jun 5;96(1):156-66. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26088456?tool=bestpractice.com
პაციენტების მკურნალობა შესაძლებელია ოქსალიპლატინის ან ირინოტეკანის შემცველი რეჟიმით ბევაციზუმაბთან ან ცეტუქსიმაბთან ერთად, პროგრესიისგან თავისუფალი პერიოდისა და სიცოცხლის ხანგრძლივობის მხრივ დიდი განსხვავების გარეშე.[217]Venook AP, Niedzwiecki D, Lenz HJ, et al. Effect of first-line chemotherapy combined with cetuximab or bevacizumab on overall survival in patients with KRAS wild-type advanced or metastatic colorectal cancer: a randomized clinical trial. JAMA. 2017 Jun 20;317(23):2392-401. https://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/2632502 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28632865?tool=bestpractice.com FOLFOXIRI ბევაციზუმაბით აუმჯობესებს პროგრესირებისგან თავისუფალ გადარჩენადობას, მაგრამ არა ჯამურ გადარჩენადობას, შედარებით FOLFIRI + ბევაციზუმაბთან, პირველი რიგის მკურნალობის სახით.[239]Loupakis F, Cremolini C, Masi G, et al. Initial therapy with FOLFOXIRI and bevacizumab for metastatic colorectal cancer. N Engl J Med. 2014 Oct 23;371(17):1609-18. https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa1403108 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25337750?tool=bestpractice.com თუმცა, ეს კომბინაცია დაკავშირებულია მძიმე ტოქსიკურობასთან, შესაბამისად, მხოლოდ ყველაზე 'ჯანმრთელ' პაციენტებში გამოიყენება.[239]Loupakis F, Cremolini C, Masi G, et al. Initial therapy with FOLFOXIRI and bevacizumab for metastatic colorectal cancer. N Engl J Med. 2014 Oct 23;371(17):1609-18. https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa1403108 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25337750?tool=bestpractice.com
აშშ-ში მეტასტაზური კოლორექტული კიბოს მქონე პაციენტებში პირველი რიგის თერაპიად ყველაზე ხშირად FOLFOX ან CapeOX, გამოიყენება ბევაციზუმაბთან ერთად. თერაპიის ხანგრძლივობა დამოკიდებულია ამტანობაზე. ინტენსიური პირველი რიგის თერაპიას ხშირად მოჰყვება ნაკლებად ინტენსიური შემანარჩუნებელი თერაპია, სანამ არ განიხილება პროგრესირება.[104]National Comprehensive Cancer Network. NCCN clinical practice guidelines in oncology: colon cancer [internet publication]. https://www.nccn.org/professionals/physician_gls/default.aspx
კვლევების უმეტესობა, მაგრამ არა ყველა, მხარს უჭერს შემანარჩუნებელი სტრატეგიის გამოყენებას (ფტორურაცილი/ფოლინის მჟავა ან კაპეციტაბინი და ბევაციზუმაბი) ფრონტალური თერაპიის 6-დან 8 ციკლის შემდეგ FOLFOX-ით ან CapeOX-ით ბევაციზუმაბით, ოქსალიპლატინის ხელახალი დამატებით. პროგრესის დრო.[240]Hochster HS, Grothey A, Hart L, et al. Improved time to treatment failure with an intermittent oxaliplatin strategy: results of CONcePT. Ann Oncol. 2014 Jun;25(6):1172-8. https://www.doi.org/10.1093/annonc/mdu107 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24608198?tool=bestpractice.com [241]Yalcin S, Uslu R, Dane F, et al. Bevacizumab + capecitabine as maintenance therapy after initial bevacizumab + XELOX treatment in previously untreated patients with metastatic colorectal cancer: phase III 'Stop and Go' study results - a Turkish Oncology Group Trial. Oncology. 2013;85(6):328-35. https://www.karger.com/Article/FullText/355914 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24247559?tool=bestpractice.com [242]Simkens LH, van Tinteren H, May A, et al. Maintenance treatment with capecitabine and bevacizumab in metastatic colorectal cancer (CAIRO3): a phase 3 randomised controlled trial of the Dutch Colorectal Cancer Group. Lancet. 2015 May 9;385(9980):1843-52. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25862517?tool=bestpractice.com [243]Aparicio T, Ghiringhelli F, Boige V, et al. Bevacizumab maintenance versus no maintenance during chemotherapy-free intervals in metastatic colorectal cancer: a randomized phase III trial (PRODIGE 9). J Clin Oncol. 2018 Mar 1;36(7):674-81. https://www.doi.org/10.1200/JCO.2017.75.2931 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29346040?tool=bestpractice.com რანდომიზებული კონტროლირებადი კვლევების მეტა-ანალიზები იუწყება, რომ მეტასტაზური კოლორექტალური კიბოს მქონე პაციენტებში: ბევაციზუმაბზე დაფუძნებული შემანარჩუნებელი თერაპია და უწყვეტი ქიმიოთერაპია ერთნაირად ეფექტურია, მაგრამ პირველი ასოცირდება ნაკლებ ტოქსიკურობასთან; ბევაციზუმაბზე დაფუძნებული შემანარჩუნებელი თერაპია მნიშვნელოვნად აუმჯობესებს პროგრესირების გარეშე გადარჩენას მხოლოდ დაკვირვებასთან შედარებით; ერლოტინიბის დამატება ბევაციზუმაბში, როგორც შემანარჩუნებელი თერაპია, მნიშვნელოვნად ზრდის საერთო გადარჩენას და პროგრესირების გარეშე გადარჩენას.[245]Ma H, Wu X, Tao M, et al. Efficacy and safety of bevacizumab-based maintenance therapy in metastatic colorectal cancer: a meta-analysis. Medicine (Baltimore). 2019 Dec;98(50):e18227. https://www.doi.org/10.1097/MD.0000000000018227 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31852082?tool=bestpractice.com [246]Xu W, Gong Y, Kuang M, et al. Survival benefit and safety of bevacizumab in combination with erlotinib as maintenance therapy in patients with metastatic colorectal cancer: a meta-analysis. Clin Drug Investig. 2017 Feb;37(2):155-65. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27665469?tool=bestpractice.com
დოზა განისაზღვრება ადგილობრივი პროტოკოლის საშუალებით.
პირველადი პარამეტრები
ბევაციზუმაბი
მეორეული ვარიანტები
აფლიბერცეპტი
ან
რამუცირუმაბი
ან
ცეტუქსიმაბი
ან
პანიტუმუმაბი
ქირურგიული რეზექცია პრეოპერაციული იმუნოთერაპიის შემდეგ
4 სტადიის სიმსივნე არის ნებისმიერი T, ნებისმიერი N, M1a, b, c.
კოლორექტული კიბოს დროს 15-25%-ში თავიდანვე ერთდროულად აღინიშნება მეტასტაზები ღვიძლში, ფილტვებსა და პერიტონიუმში.[178]de Mestier L, Manceau G, Neuzillet C, et al. Primary tumor resection in colorectal cancer with unresectable synchronous metastases: a review. World J Gastrointest Oncol. 2014 Jun 15;6(6):156-69. https://www.wjgnet.com/1948-5204/full/v6/i6/156.htm http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24936226?tool=bestpractice.com ფილტვებსა და ღვიძლში არსებული სუფთა საზღვრების მქონე მეტასტაზების რეზექცია მნიშვნელოვნად ცვლის გამოსავალს. კოლორექტული კიბოს მეტასტაზების რეზექციის შემდეგ სიცოცხლის 5 წლიანი ხანგრძლივობის ალბათობა 30-40% შეადგენს, განსხვავებით 0%-ისაგან, თუ ქირურგიული ჩარევის გარეშე დარჩება პაციენტი.[179]Choti MA, Sitzmann JV, Tiburi MF, et al. Trends in long term survival following liver resection for hepatic colorectal metastases. Ann Surg. 2002 Jun;235(6):759-66. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1422504 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12035031?tool=bestpractice.com [180]Cummings LC, Payes JD, Cooper GS. Survival after hepatic resection in metastatic colorectal cancer: a population-based study. Cancer. 2007 Feb 15;109(4):718-26. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1002/cncr.22448 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17238180?tool=bestpractice.com [181]Cao G, Cheng D, Ye L, et al. Surgical resection of pulmonary metastases from colorectal cancer: 11 years of experiences. PLoS One. 2017 Apr 10;12(4):e0175284. https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0175284 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28394911?tool=bestpractice.com
რეზექციის ხელმისაწვდომობის განმსაზღვრელი კრიტერიუმები თანდათან ვითარდება და უკვე აღარ არის დამოკიდებული მხოლოდ რაოდენობაზე, ზომაზე, რეზექციის საზღვრებსა და ღვიძლის დაზიანებების ადგილმდებარეობაზე, არამედ უფრო ასახავს სრული მიკროსკოპული უარყოფითი რეზექციის მიღწევის ალბათობას (R0), ღვიძლის ფუნქციის მინიმუმ 30%-ის და დამატებით სისხლძარღვოვანი და სანაღვლე დრენაჟის შენარჩუნებას.
ღვიძლის პოტენციურად რეზექცირებადი მეტასტაზების მართვა შესაძლებელია: ღვიძლის მეტასტაზების და პირველადი სიმსივნის ეტაპობრივი ან სინქრონული ამოკვეთა პოსტოპერაციული ქიმიოთერაპიით მენჯის სხივური თერაპიით ან მის გარეშე სიმსივნის T და N სტადიის მიხედვით (შეიძლება იყოს უფრო მიზანშეწონილი პაციენტში აშკარად რეზექტირებადი მეტასტაზური დაავადებით) ; მხოლოდ პრეოპერაციული ქიმიოთერაპია ან ქიმიორადიოთერაპია, რასაც მოჰყვება ღვიძლის მეტასტაზების და რექტალური სიმსივნის ეტაპობრივი ან სინქრონული ამკვეთა პოსტოპერაციული დამხმარე მკურნალობით, რაც დამოკიდებულია სწორი ნაწლავის სიმსივნის T და N სტადიაზე (განიხილება პაციენტებში სასაზღვრო ან თავდაპირველად არარეზექტირებადი დაავადებით); პერიოპერაციული ღვიძლის არტერიული საინფუზიო ტუმბოს ქიმიოთერაპია (HAI) პერიოპერაციული სისტემური ქიმიოთერაპიით (რეტროსპექტული მონაცემები მიუთითებს, რომ HAI ასოცირდება კოლორექტალური ღვიძლის მეტასტაზების ამოკვეთის შემდეგ საერთო გადარჩენასთან).[94]National Comprehensive Cancer Network. NCCN clinical practice guidelines in oncology: rectal cancer [internet publication]. https://www.nccn.org/professionals/physician_gls/default.aspx [182]Groot Koerkamp B, Sadot E, Kemeny NE, et al. Perioperative hepatic arterial infusion pump chemotherapy is associated with longer survival after resection of colorectal liver metastases: a propensity score analysis. J Clin Oncol. 2017 Jun 10;35(17):1938-44. https://www.doi.org/10.1200/JCO.2016.71.8346 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28426374?tool=bestpractice.com [183]Pozzo C, Basso M, Cassano A, et al. Neoadjuvant treatment of unresectable liver disease with irinotecan and 5-fluorouracil plus folinic acid in colorectal cancer patients. Ann Oncol. 2004 Jun;15(6):933-9. https://www.annalsofoncology.org/article/S0923-7534(19)61839-9/fulltext http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15151951?tool=bestpractice.com
ღვიძლის მეტასტაზების რეზექცია არ არის ნაჩვენები, თუ ღვიძლის გარეთ არსებული სიმსივნე ქირურგიულად მიუდგომელია.
ციტორედუქციული ქირურგიული ჩარევა ჰიპერთერმიული ინტრაპერიტონეული ქიმიოთერაპიით (HIPEC) შეიძლება აუმჯობესებდეს გადარჩენადობას კოლორექტული კიბოს დროს იმ პაციენტებში, რომელთაც მეტასტაზები აღენიშნებათ პერიტონეუმზე.[188]Hall B, Padussis J, Foster JM. Cytoreduction and hyperthermic intraperitoneal chemotherapy in the management of colorectal peritoneal metastasis. Surg Clin North Am. 2017 Jun;97(3):671-82. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28501254?tool=bestpractice.com [189]Baratti D, Kusamura S, Pietrantonio F, et al. Progress in treatments for colorectal cancer peritoneal metastases during the years 2010-2015. A systematic review. Crit Rev Oncol Hematol. 2016 Jan 22;100:209-22. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26867984?tool=bestpractice.com აღნიშნული მეთოდი გამოიყენება მხოლოდ სპეციალიზებულ ონკოლოგიურ ცენტრებში; რანდომიზებული კონტროლირებადი კვლევების მონაცემები მწირია.
პირველადი სიმსივნის დამატებითი მკურნალობა შეიძლება საჭირო იყოს სიმპტომების საკონტროლოდ. ეს მოიცავს: ობსტრუქციული სიმსივნის ენდოსკოპიურ სტენტირებას, რადიოთერაპიას, ლაზერით რეკანალიზაციას, მიმმართველ კოლოსტომიას.
ადგილობრივი აბლაციური პროცედურები
დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან
ღვიძლის ან ფილტვის ოლიგომეტასტაზური დაავადების მქონე პაციენტებისთვის, რომეთაც არ სურთ ქირურგიული ჩარევა, სანაცვლოდ შეიძლება გამოყენებულ იქნას გამოსახულების მართვადი აბლაცია ან სხეულის სტერეოტაქსიური სხივური თერაპია.[94]National Comprehensive Cancer Network. NCCN clinical practice guidelines in oncology: rectal cancer [internet publication]. https://www.nccn.org/professionals/physician_gls/default.aspx
პრეოპერაციული იმუნოთერაპია
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
პაციენტებმა მაღალი მიკროსატელიტური არასტაბილურობით/შემთხვევით აღდგენის დეფიციტური სიმსივნეებით შეიძლება მიიღონ პრეოპერაციული პემბროლიზუმაბი, ნივოლუმაბი, ნივოლუმაბი და იპილიმუმაბი, ან დოსტარლიმაბი.[104]National Comprehensive Cancer Network. NCCN clinical practice guidelines in oncology: colon cancer [internet publication]. https://www.nccn.org/professionals/physician_gls/default.aspx
დოზა განისაზღვრება ადგილობრივი პროტოკოლის საშუალებით.
პირველადი პარამეტრები
პემბროლიზუმაბი
ან
ნივოლუმაბი
ან
ნივოლუმაბი
და
პემბროლიზუმაბი
ან
დოსტარლიმაბი
დუყოვნებლივი ქირურგიული რეზექცია
მე-4 სტადიის სიმსივნე არის ნებისმიერი T, ნებისმიერი N, M1.
ნეოადიუვანტური მკურნალობის და შემდგომი რეზექციის ნაცვლად, დაუყოვნებლივი ოპერაცია შეიძლება უფრო გამართლებული მეთოდი იყოს დაბალი რისკის მქონე პაციენტებში (შესაფერისი ზოგადი მდგომარეობა, 4 ან ნაკლები დაზიანება, ცალმხრივი ან ორმხრივი ჩართულობა), რომელთაც აქვთ მსხვილი ნაწლავის და ღვიძლის ან ფილტვების მეტასტაზები.[268]Poston GJ, Adam R, Alberts S, et al. OncoSurge: a strategy for improving resectability with curative intent in metastatic colorectal cancer. J Clin Oncol. 2005 Oct 1;23(28):7125-34. https://ascopubs.org/doi/full/10.1200/jco.2005.08.722 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16192596?tool=bestpractice.com
ადგილობრივი აბლაციური პროცედურები
დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან
ღვიძლის ან ფილტვის ოლიგომეტასტაზური დაავადების მქონე პაციენტებისთვის, რომეთაც არ სურთ ქირურგიული ჩარევა, სანაცვლოდ შეიძლება გამოყენებულ იქნას გამოსახულების მართვადი აბლაცია ან სხეულის სტერეოტაქსიური სხივური თერაპია.[94]National Comprehensive Cancer Network. NCCN clinical practice guidelines in oncology: rectal cancer [internet publication]. https://www.nccn.org/professionals/physician_gls/default.aspx
პოსტოპერაციული ქიმიოთერაპია
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
პოსტოპერაციული ქიმიოთერაპია, რომელიც შეიძლება მოიცავდეს ფლუროურაცილს, კაპეციტაბინს, FOLFOX-ს (ოქსალიპლატინი, ფოლის მჟავა და ფლუროურაცილი), FOLFIRI-ს (ირინოტეკანი ფოლის მჟავა და ფლუროურაცილი) ან CapeOX-ს (ოქსალიპლატინი და კაპეციტაბინი), უნდა გაგრძელდეს 4-6 თვის განმავლობაში.
დოზა განისაზღვრება ადგილობრივი პროტოკოლის საშუალებით.
პირველადი პარამეტრები
ფოლის მჟავა
და
ფტორურაცილი
ან
კაპეციტაბინი
ან
ოქსალიპლატინი
და
ფოლის მჟავა
და
ფტორურაცილი
ან
ირინოტეკანი
და
ფოლის მჟავა
და
ფტორურაცილი
ან
ოქსალიპლატინი
და
კაპეციტაბინი
სისხლძარღვთა ენდოთელური ზრდის ფაქტორის ინჰიბიტორი ან ეპიდერმული ზრდის ფაქტორის რეცეპტორის ინჰიბიტორი
დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან
რამდენიმე სამიზნე თერაპია (სისხლძარღვთა ენდოთელური ზრდის ფაქტორის [VEGF] ინჰიბიტორი ან ეპიდერმული ზრდის ფაქტორის რეცეპტორის [ გამოთვლილი გორგლოვანი ფილტრაციის სიჩქარე EGFR] ინჰიბიტორი) ნაჩვენებია მეტასტაზური გამოთვლილი გორგლოვანი ფილტრაციის სიჩქარე (eGFR)კოლორექტალური კიბოს სამკურნალოდ. აღნიშნული აგენტები ინიშნება ქიმიოთერაპიასთან კომბინაციაში.
ბევაციზუმაბი VEGF-A ინჰიბიტორია, რომელიც ანელებს დაავადების პროგრესირებას და/ან აუმჯობესებს ზოგად გადარჩენადობას ოქსალიპლატინისა და ირინოტეკანის შემცველ პირველი რიგის რეჟიმთან კომბინაციაში და შემდგომი მკურნალობისას, მათ შორის, როდესაც ბევაციზუმაბის გამოყენება პროგრესირების შემდეგაც გრძელდება.[222]Fuchs CS, Marshall J, Mitchell E, et al. Randomized, controlled trial of irinotecan plus infusional, bolus, or oral fluoropyrimidines in first-line treatment of metastatic colorectal cancer: results from the BICC-C Study. J Clin Oncol. 2007 Oct 20;25(30):4779-86. https://ascopubs.org/doi/full/10.1200/jco.2007.11.3357 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17947725?tool=bestpractice.com [223]Saltz LB, Clarke S, Díaz-Rubio E, et al. Bevacizumab in combination with oxaliplatin-based chemotherapy as first-line therapy in metastatic colorectal cancer: a randomized phase III study. J Clin Oncol. 2008 Apr 20;26(12):2013-9. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18421054?tool=bestpractice.com [224]Giantonio BJ, Catalano PJ, Meropol NJ, et al; Eastern Cooperative Oncology Group Study E3200. Bevacizumab in combination with oxaliplatin, fluorouracil, and leucovorin (FOLFOX4) for previously treated metastatic colorectal cancer: results from the Eastern Cooperative Oncology Group Study E3200. J Clin Oncol. 2007 Apr 20;25(12):1539-44. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17442997?tool=bestpractice.com [225]Bennouna J, Sastre J, Arnold D, et al. Continuation of bevacizumab after first progression in metastatic colorectal cancer (ML18147): a randomised phase 3 trial. Lancet Oncol. 2013 Jan;14(1):29-37. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23168366?tool=bestpractice.com [226]Botrel TE, Clark LG, Paladini L, et al. Efficacy and safety of bevacizumab plus chemotherapy compared to chemotherapy alone in previously untreated advanced or metastatic colorectal cancer: a systematic review and meta-analysis. BMC Cancer. 2016 Aug 24;16:677. https://bmccancer.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12885-016-2734-y http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27558497?tool=bestpractice.com [227]Pei X, Liu Y, Sun L, et al. Outcome of molecular targeted agents plus chemotherapy for second-line therapy of metastatic colorectal cancer: a meta-analysis of randomized trials. Clin Colorectal Cancer. 2016 Mar 31;15(4):e149-56. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27155750?tool=bestpractice.com თუმცა, ბევაციზუმაბი შეიძლება ზრდიდეს სისხლდენის რისკს.[224]Giantonio BJ, Catalano PJ, Meropol NJ, et al; Eastern Cooperative Oncology Group Study E3200. Bevacizumab in combination with oxaliplatin, fluorouracil, and leucovorin (FOLFOX4) for previously treated metastatic colorectal cancer: results from the Eastern Cooperative Oncology Group Study E3200. J Clin Oncol. 2007 Apr 20;25(12):1539-44. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17442997?tool=bestpractice.com [226]Botrel TE, Clark LG, Paladini L, et al. Efficacy and safety of bevacizumab plus chemotherapy compared to chemotherapy alone in previously untreated advanced or metastatic colorectal cancer: a systematic review and meta-analysis. BMC Cancer. 2016 Aug 24;16:677. https://bmccancer.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12885-016-2734-y http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27558497?tool=bestpractice.com [230]Zhu X, Tian X, Yu C, et al. Increased risk of hemorrhage in metastatic colorectal cancer patients treated with bevacizumab: an updated meta-analysis of 12 randomized controlled trials. Medicine (Baltimore). 2016 Aug;95(34):e4232. https://journals.lww.com/md-journal/fulltext/2016/08230/Increased_risk_of_hemorrhage_in_metastatic.20.aspx http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27559943?tool=bestpractice.com
VEGF-ის ორი სხვა ინჰიბიტორი, აფლიბერსეპტი და რამუცირუმაბი, ნაჩვენებია ოქსალიპლატინის შემცველი რეჟიმის დაწყების შემდეგ, FOLFIRI-თან ერთად, დამატებით ბევაციზუმაბით.[231]Van Cutsem E, Tabernero J, Lakomy R, et al. Addition of aflibercept to fluorouracil, leucovorin, and irinotecan improves survival in a phase III randomized trial in patients with metastatic colorectal cancer previously treated with an oxaliplatin-based regimen. J Clin Oncol. 2012 Oct 1;30(28):3499-506. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22949147?tool=bestpractice.com [232]Tabernero J, Yoshino T, Cohn AL, et al; RAISE Study Investigators. Ramucirumab versus placebo in combination with second-line FOLFIRI in patients with metastatic colorectal carcinoma that progressed during or after first-line therapy with bevacizumab, oxaliplatin, and a fluoropyrimidine (RAISE): a randomised, double-blind, multicentre, phase 3 study. Lancet Oncol. 2015 May;16(5):499-508. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25877855?tool=bestpractice.com
NRAS და KRAS გავრცელებული ტიპის კოლორექტული კიბოთი დაავადებულ მოსახლეობაში, ცეტუქსიმაბი ან პანიტუმუმაბი (ეპიდერმული ზრდის ფაქტორის რეცეპტორის ინჰიბიტორები) შეიძლება გამოვიყენოთ ოქსალიპლატინის ან ირინოტეკანის შემცველ რეჟიმთან კომბინაციაში, როგორც პირველი ან შემგომი რიგის თერაპია. აგრეთვე, გამოიყენება, როგორც ცალკეული აგენტი სისტემური თერაპიის ერთი რიგის მკურნალობის დასრულების შემდეგ.[233]Chen Q, Cheng M, Wang Z, et al. The efficacy and safety of panitumumab plus irinotecan-based chemotherapy in the treatment of metastatic colorectal cancer: a meta-analysis. Medicine (Baltimore). 2016 Dec;95(50):e5284.
https://journals.lww.com/md-journal/fulltext/2016/12160/The_efficacy_and_safety_of_panitumumab_plus.5.aspx
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27977573?tool=bestpractice.com
[234]Heinemann V, Rivera F, O'Neil BH, et al. A study-level meta-analysis of efficacy data from head-to-head first-line trials of epidermal growth factor receptor inhibitors versus bevacizumab in patients with RAS wild-type metastatic colorectal cancer. Eur J Cancer. 2016 Sep 1;67:11-20.
https://www.ejcancer.com/article/S0959-8049(16)32344-9/fulltext
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27592068?tool=bestpractice.com
[235]Yang YF, Wang GY, He JL, et al. Overall survival of patients with KRAS wild-type tumor treated with FOLFOX/FORFIRI±cetuximab as the first-line treatment for metastatic colorectal cancer: a meta-analysis. Medicine (Baltimore). 2017 Mar;96(12):e6335.
https://journals.lww.com/md-journal/fulltext/2017/03240/Overall_survival_of_patients_with_KRAS_wild_type.15.aspx
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28328812?tool=bestpractice.com
[
]
What are the effects of epidermal growth factor receptor inhibitor monoclonal antibodies for people with KRAS exon 2 genotype metastatic colorectal cancer?/cca.html?targetUrl=https://cochranelibrary.com/cca/doi/10.1002/cca.1865/fullსწორი პასუხის ჩვენება[მტკიცებულების დონე A]279ddc39-d0a9-4e08-950e-0c7ea61aee5accaAრა გავლენას ახდენს მონოკლონური ანტისხეულების ეპიდერმული ზრდის ფაქტორის რეცეპტორის (EGFR) ანტაგონისტები KRAS ეგზონ 2 გენოტიპის მეტასტაზური კოლორექტალური კიბოს მქონე ადამიანებისთვის?
კლინიკური პათოლოგიის ამერიკული საზოგადოების გაიდლაინის თანახმად, EGFR სიგნალების გზების გენების ტესტირება რეკომენდებულია მუტაციების აღმოსაჩენად, რადგან ეს ინფორმაცია, კოლორექტული კიბოს დროს, დაგეხმარებათ ანტი-EGFR მედიკამენტების პოტენციური სარგებლის შესაფასებლად.[236]Sepulveda AR, Hamilton SR, Allegra CJ, et al. Molecular biomarkers for the evaluation of colorectal cancer: guideline from the American Society for Clinical Pathology, College of American Pathologists, Association for Molecular Pathology, and American Society of Clinical Oncology. Arch Pathol Lab Med. 2017 Feb 6;141(5):625-57. https://www.archivesofpathology.org/doi/10.5858/arpa.2016-0554-CP http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28165284?tool=bestpractice.com [237]Pietrantonio F, Cremolini C, Petrelli F, et al. First-line anti-EGFR monoclonal antibodies in panRAS wild-type metastatic colorectal cancer: a systematic review and meta-analysis. Crit Rev Oncol Hematol. 2015 Jun 5;96(1):156-66. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26088456?tool=bestpractice.com
პაციენტების მკურნალობა შესაძლებელია ოქსალიპლატინის ან ირინოტეკანის შემცველი რეჟიმით ბევაციზუმაბთან ან ცეტუქსიმაბთან ერთად, პროგრესიისგან თავისუფალი პერიოდისა და სიცოცხლის ხანგრძლივობის მხრივ დიდი განსხვავების გარეშე.[217]Venook AP, Niedzwiecki D, Lenz HJ, et al. Effect of first-line chemotherapy combined with cetuximab or bevacizumab on overall survival in patients with KRAS wild-type advanced or metastatic colorectal cancer: a randomized clinical trial. JAMA. 2017 Jun 20;317(23):2392-401. https://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/2632502 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28632865?tool=bestpractice.com FOLFOXIRI ბევაციზუმაბით აუმჯობესებს პროგრესირებისგან თავისუფალ გადარჩენადობას, მაგრამ არა ჯამურ გადარჩენადობას, შედარებით FOLFIRI + ბევაციზუმაბთან, პირველი რიგის მკურნალობის სახით.[239]Loupakis F, Cremolini C, Masi G, et al. Initial therapy with FOLFOXIRI and bevacizumab for metastatic colorectal cancer. N Engl J Med. 2014 Oct 23;371(17):1609-18. https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa1403108 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25337750?tool=bestpractice.com თუმცა, ეს კომბინაცია დაკავშირებულია მძიმე ტოქსიკურობასთან, შესაბამისად, მხოლოდ ყველაზე 'ჯანმრთელ' პაციენტებში გამოიყენება.[239]Loupakis F, Cremolini C, Masi G, et al. Initial therapy with FOLFOXIRI and bevacizumab for metastatic colorectal cancer. N Engl J Med. 2014 Oct 23;371(17):1609-18. https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa1403108 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25337750?tool=bestpractice.com
აშშ-ში მეტასტაზური კოლორექტული კიბოს მქონე პაციენტებში პირველი რიგის თერაპიად ყველაზე ხშირად FOLFOX ან CapeOX, გამოიყენება ბევაციზუმაბთან ერთად. თერაპიის ხანგრძლივობა დამოკიდებულია ამტანობაზე. ინტენსიური პირველი რიგის თერაპიას ხშირად მოჰყვება ნაკლებად ინტენსიური შემანარჩუნებელი თერაპია, სანამ არ განიხილება პროგრესირება.[104]National Comprehensive Cancer Network. NCCN clinical practice guidelines in oncology: colon cancer [internet publication]. https://www.nccn.org/professionals/physician_gls/default.aspx
კვლევების უმეტესობა, მაგრამ არა ყველა, მხარს უჭერს შემანარჩუნებელი სტრატეგიის გამოყენებას (ფტორურაცილი/ფოლინის მჟავა ან კაპეციტაბინი და ბევაციზუმაბი) ფრონტალური თერაპიის 6-დან 8 ციკლის შემდეგ FOLFOX-ით ან CapeOX-ით ბევაციზუმაბით, ოქსალიპლატინის ხელახალი დამატებით. პროგრესის დრო.[240]Hochster HS, Grothey A, Hart L, et al. Improved time to treatment failure with an intermittent oxaliplatin strategy: results of CONcePT. Ann Oncol. 2014 Jun;25(6):1172-8. https://www.doi.org/10.1093/annonc/mdu107 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24608198?tool=bestpractice.com [241]Yalcin S, Uslu R, Dane F, et al. Bevacizumab + capecitabine as maintenance therapy after initial bevacizumab + XELOX treatment in previously untreated patients with metastatic colorectal cancer: phase III 'Stop and Go' study results - a Turkish Oncology Group Trial. Oncology. 2013;85(6):328-35. https://www.karger.com/Article/FullText/355914 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24247559?tool=bestpractice.com [242]Simkens LH, van Tinteren H, May A, et al. Maintenance treatment with capecitabine and bevacizumab in metastatic colorectal cancer (CAIRO3): a phase 3 randomised controlled trial of the Dutch Colorectal Cancer Group. Lancet. 2015 May 9;385(9980):1843-52. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25862517?tool=bestpractice.com [243]Aparicio T, Ghiringhelli F, Boige V, et al. Bevacizumab maintenance versus no maintenance during chemotherapy-free intervals in metastatic colorectal cancer: a randomized phase III trial (PRODIGE 9). J Clin Oncol. 2018 Mar 1;36(7):674-81. https://www.doi.org/10.1200/JCO.2017.75.2931 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29346040?tool=bestpractice.com რანდომიზებული კონტროლირებადი კვლევების მეტა-ანალიზები იუწყება, რომ მეტასტაზური კოლორექტალური კიბოს მქონე პაციენტებში: ბევაციზუმაბზე დაფუძნებული შემანარჩუნებელი თერაპია და უწყვეტი ქიმიოთერაპია ერთნაირად ეფექტურია, მაგრამ პირველი ასოცირდება ნაკლებ ტოქსიკურობასთან; ბევაციზუმაბზე დაფუძნებული შემანარჩუნებელი თერაპია მნიშვნელოვნად აუმჯობესებს პროგრესირების გარეშე გადარჩენას მხოლოდ დაკვირვებასთან შედარებით; ერლოტინიბის დამატება ბევაციზუმაბში, როგორც შემანარჩუნებელი თერაპია, მნიშვნელოვნად ზრდის საერთო გადარჩენას და პროგრესირების გარეშე გადარჩენას.[245]Ma H, Wu X, Tao M, et al. Efficacy and safety of bevacizumab-based maintenance therapy in metastatic colorectal cancer: a meta-analysis. Medicine (Baltimore). 2019 Dec;98(50):e18227. https://www.doi.org/10.1097/MD.0000000000018227 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31852082?tool=bestpractice.com [246]Xu W, Gong Y, Kuang M, et al. Survival benefit and safety of bevacizumab in combination with erlotinib as maintenance therapy in patients with metastatic colorectal cancer: a meta-analysis. Clin Drug Investig. 2017 Feb;37(2):155-65. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27665469?tool=bestpractice.com
დოზა განისაზღვრება ადგილობრივი პროტოკოლის საშუალებით.
პირველადი პარამეტრები
ბევაციზუმაბი
მეორეული ვარიანტები
აფლიბერცეპტი
ან
რამუცირუმაბი
ან
ცეტუქსიმაბი
ან
პანიტუმუმაბი
მსხვილი ნაწლავის კიბო, ქირურგიული მკურნალობისათვის არასათანადო
ქიმიოთერაპია
1 სტადიის სიმსივნეებია T1-2, N0, M0; 2-3 სტადიის სიმსივნეებია T3-4, N0, M0 ნებისმიერი T, N1-2, M0. მე-4 სტადიის სიმსივნე არის ნებისმიერი T, ნებისმიერი N, M1.
ძირითადი ქიმიოთერაპიული რეჟიმია ფტორურაცილი/ფოლიუმის მჟავა ოქსალიპლატინით (FOLFOX or FLOX) ან ირინოტეკანით (FOLFIRI).
კაპეციტაბინით შეიძლება ჩანაცვლდეს ფტორურაცილის/ფოლინის მჟავა თანაბარი მიზნობრივი ეფექტურობით ოქსალიპლატინთან კომბინაციაში; ტოქსიკურობა გამორიცხავს კაპეციტაბინის პლუს ირინოტეკანის გამოყენებას.[94]National Comprehensive Cancer Network. NCCN clinical practice guidelines in oncology: rectal cancer [internet publication]. https://www.nccn.org/professionals/physician_gls/default.aspx [215]Fuchs CS, Marshall J, Barrueco J. Randomized, controlled trial of irinotecan plus infusional, bolus, or oral fluoropyrimidines in first-line treatment of metastatic colorectal cancer: updated results from the BICC-C study. J Clin Oncol. 2008 Feb 1;26(4):689-90. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18235136?tool=bestpractice.com [219]Cassidy J, Clarke S, Díaz-Rubio E, et al. Randomized phase III study of capecitabine plus oxaliplatin compared with fluorouracil/folinic acid plus oxaliplatin as first-line therapy for metastatic colorectal cancer. J Clin Oncol. 2008 Apr 20;26(12):2006-12. https://ascopubs.org/doi/full/10.1200/jco.2007.14.9898 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18421053?tool=bestpractice.com [220]Rothenberg ML, Cox JV, Butts C, et al. Capecitabine plus oxaliplatin (XELOX) versus 5-fluorouracil/folinic acid plus oxaliplatin (FOLFOX-4) as second-line therapy in metastatic colorectal cancer: a randomized phase III noninferiority study. Ann Oncol. 2008 Oct;19(10):1720-6. https://www.annalsofoncology.org/article/S0923-7534(19)40186-5/fulltext http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18550577?tool=bestpractice.com
დაჯამებული ანალიზის თანახმად, FOLFOXIRI (ფტორურაცილი/ფოლიუმი, ოქსალიპლატინი, ირინოტეკანი) გადარჩენადობას 25%-ით მეტად ახალნგრძლივებს, ვიდრე FOLFOX ან FOLFIRI.[221]Marques RP, Duarte GS, Sterrantino C, et al. Triplet (FOLFOXIRI) versus doublet (FOLFOX or FOLFIRI) backbone chemotherapy as first-line treatment of metastatic colorectal cancer: a systematic review and meta-analysis. Crit Rev Oncol Hematol. 2017 Aug 25;118:54-62. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28917269?tool=bestpractice.com თუმცა, FOLFOXIRI ხასიათდება 25%-ით მაღალი ტოქსიკურობით, ამიტომ გამოიყენება მხოლოდ მაღალფუნქციურ პაციენტებში.
დოზა განისაზღვრება ადგილობრივი პროტოკოლის საშუალებით.
პირველადი პარამეტრები
ოქსალიპლატინი
და
ფოლის მჟავა
და
ფტორურაცილი
ან
ირინოტეკანი
და
ფოლის მჟავა
და
ფტორურაცილი
ან
კაპეციტაბინი
და
ოქსალიპლატინი
მეორეული ვარიანტები
ფტორურაცილი
და
ფოლის მჟავა
და
ოქსალიპლატინი
და
ირინოტეკანი
სისხლძარღვთა ენდოთელური ზრდის ფაქტორის ინჰიბიტორი ან ეპიდერმული ზრდის ფაქტორის რეცეპტორის ინჰიბიტორი
დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან
რამდენიმე სამიზნე თერაპია (სისხლძარღვთა ენდოთელური ზრდის ფაქტორის [VEGF] ინჰიბიტორი ან ეპიდერმული ზრდის ფაქტორის რეცეპტორის [ გამოთვლილი გორგლოვანი ფილტრაციის სიჩქარე EGFR] ინჰიბიტორი) ნაჩვენებია მეტასტაზური გამოთვლილი გორგლოვანი ფილტრაციის სიჩქარე (eGFR)კოლორექტალური კიბოს სამკურნალოდ. აღნიშნული აგენტები ინიშნება ქიმიოთერაპიასთან კომბინაციაში.
ბევაციზუმაბი VEGF-A ინჰიბიტორია, რომელიც ანელებს დაავადების პროგრესირებას და/ან აუმჯობესებს ზოგად გადარჩენადობას ოქსალიპლატინისა და ირინოტეკანის შემცველ პირველი რიგის რეჟიმთან კომბინაციაში და შემდგომი მკურნალობისას, მათ შორის, როდესაც ბევაციზუმაბის გამოყენება პროგრესირების შემდეგაც გრძელდება.[222]Fuchs CS, Marshall J, Mitchell E, et al. Randomized, controlled trial of irinotecan plus infusional, bolus, or oral fluoropyrimidines in first-line treatment of metastatic colorectal cancer: results from the BICC-C Study. J Clin Oncol. 2007 Oct 20;25(30):4779-86. https://ascopubs.org/doi/full/10.1200/jco.2007.11.3357 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17947725?tool=bestpractice.com [223]Saltz LB, Clarke S, Díaz-Rubio E, et al. Bevacizumab in combination with oxaliplatin-based chemotherapy as first-line therapy in metastatic colorectal cancer: a randomized phase III study. J Clin Oncol. 2008 Apr 20;26(12):2013-9. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18421054?tool=bestpractice.com [224]Giantonio BJ, Catalano PJ, Meropol NJ, et al; Eastern Cooperative Oncology Group Study E3200. Bevacizumab in combination with oxaliplatin, fluorouracil, and leucovorin (FOLFOX4) for previously treated metastatic colorectal cancer: results from the Eastern Cooperative Oncology Group Study E3200. J Clin Oncol. 2007 Apr 20;25(12):1539-44. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17442997?tool=bestpractice.com [225]Bennouna J, Sastre J, Arnold D, et al. Continuation of bevacizumab after first progression in metastatic colorectal cancer (ML18147): a randomised phase 3 trial. Lancet Oncol. 2013 Jan;14(1):29-37. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23168366?tool=bestpractice.com [226]Botrel TE, Clark LG, Paladini L, et al. Efficacy and safety of bevacizumab plus chemotherapy compared to chemotherapy alone in previously untreated advanced or metastatic colorectal cancer: a systematic review and meta-analysis. BMC Cancer. 2016 Aug 24;16:677. https://bmccancer.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12885-016-2734-y http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27558497?tool=bestpractice.com [227]Pei X, Liu Y, Sun L, et al. Outcome of molecular targeted agents plus chemotherapy for second-line therapy of metastatic colorectal cancer: a meta-analysis of randomized trials. Clin Colorectal Cancer. 2016 Mar 31;15(4):e149-56. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27155750?tool=bestpractice.com [228]Cremolini C, Antoniotti C, Stein A, et al. Individual patient data meta-analysis of FOLFOXIRI plus bevacizumab versus doublets plus bevacizumab as initial therapy of unresectable metastatic colorectal cancer. J Clin Oncol. 2020 Aug 20;JCO2001225. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32816630?tool=bestpractice.com [229]Tang W, Ren L, Liu T, et al. Bevacizumab plus mFOLFOX6 versus mFOLFOX6 alone as first-line treatment for RAS mutant unresectable colorectal liver-limited metastases: the BECOME randomized controlled trial. J Clin Oncol. 2020 Sep 20;38(27):3175-84. https://ascopubs.org/doi/10.1200/JCO.20.00174?url_ver=Z39.88-2003&rfr_id=ori:rid:crossref.org&rfr_dat=cr_pub%20%200pubmed http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32749938?tool=bestpractice.com თუმცა, ბევაციზუმაბი შეიძლება ზრდიდეს სისხლდენის რისკს.[224]Giantonio BJ, Catalano PJ, Meropol NJ, et al; Eastern Cooperative Oncology Group Study E3200. Bevacizumab in combination with oxaliplatin, fluorouracil, and leucovorin (FOLFOX4) for previously treated metastatic colorectal cancer: results from the Eastern Cooperative Oncology Group Study E3200. J Clin Oncol. 2007 Apr 20;25(12):1539-44. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17442997?tool=bestpractice.com [226]Botrel TE, Clark LG, Paladini L, et al. Efficacy and safety of bevacizumab plus chemotherapy compared to chemotherapy alone in previously untreated advanced or metastatic colorectal cancer: a systematic review and meta-analysis. BMC Cancer. 2016 Aug 24;16:677. https://bmccancer.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12885-016-2734-y http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27558497?tool=bestpractice.com [230]Zhu X, Tian X, Yu C, et al. Increased risk of hemorrhage in metastatic colorectal cancer patients treated with bevacizumab: an updated meta-analysis of 12 randomized controlled trials. Medicine (Baltimore). 2016 Aug;95(34):e4232. https://journals.lww.com/md-journal/fulltext/2016/08230/Increased_risk_of_hemorrhage_in_metastatic.20.aspx http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27559943?tool=bestpractice.com
VEGF-ის ორი სხვა ინჰიბიტორი, აფლიბერსეპტი და რამუცირუმაბი, ნაჩვენებია ოქსალიპლატინის შემცველი რეჟიმის დაწყების შემდეგ, FOLFIRI-თან ერთად, დამატებით ბევაციზუმაბით.[231]Van Cutsem E, Tabernero J, Lakomy R, et al. Addition of aflibercept to fluorouracil, leucovorin, and irinotecan improves survival in a phase III randomized trial in patients with metastatic colorectal cancer previously treated with an oxaliplatin-based regimen. J Clin Oncol. 2012 Oct 1;30(28):3499-506. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22949147?tool=bestpractice.com [232]Tabernero J, Yoshino T, Cohn AL, et al; RAISE Study Investigators. Ramucirumab versus placebo in combination with second-line FOLFIRI in patients with metastatic colorectal carcinoma that progressed during or after first-line therapy with bevacizumab, oxaliplatin, and a fluoropyrimidine (RAISE): a randomised, double-blind, multicentre, phase 3 study. Lancet Oncol. 2015 May;16(5):499-508. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25877855?tool=bestpractice.com
NRAS და KRAS გავრცელებული ტიპის კოლორექტული კიბოთი დაავადებულ მოსახლეობაში, ცეტუქსიმაბი ან პანიტუმუმაბი (ეპიდერმული ზრდის ფაქტორის რეცეპტორის ინჰიბიტორები) შეიძლება გამოვიყენოთ ოქსალიპლატინის ან ირინოტეკანის შემცველ რეჟიმთან კომბინაციაში, როგორც პირველი ან შემგომი რიგის თერაპია. აგრეთვე, გამოიყენება, როგორც ცალკეული აგენტი სისტემური თერაპიის ერთი რიგის მკურნალობის დასრულების შემდეგ.[233]Chen Q, Cheng M, Wang Z, et al. The efficacy and safety of panitumumab plus irinotecan-based chemotherapy in the treatment of metastatic colorectal cancer: a meta-analysis. Medicine (Baltimore). 2016 Dec;95(50):e5284.
https://journals.lww.com/md-journal/fulltext/2016/12160/The_efficacy_and_safety_of_panitumumab_plus.5.aspx
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27977573?tool=bestpractice.com
[234]Heinemann V, Rivera F, O'Neil BH, et al. A study-level meta-analysis of efficacy data from head-to-head first-line trials of epidermal growth factor receptor inhibitors versus bevacizumab in patients with RAS wild-type metastatic colorectal cancer. Eur J Cancer. 2016 Sep 1;67:11-20.
https://www.ejcancer.com/article/S0959-8049(16)32344-9/fulltext
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27592068?tool=bestpractice.com
[235]Yang YF, Wang GY, He JL, et al. Overall survival of patients with KRAS wild-type tumor treated with FOLFOX/FORFIRI±cetuximab as the first-line treatment for metastatic colorectal cancer: a meta-analysis. Medicine (Baltimore). 2017 Mar;96(12):e6335.
https://journals.lww.com/md-journal/fulltext/2017/03240/Overall_survival_of_patients_with_KRAS_wild_type.15.aspx
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28328812?tool=bestpractice.com
[
]
What are the effects of epidermal growth factor receptor inhibitor monoclonal antibodies for people with KRAS exon 2 genotype metastatic colorectal cancer?/cca.html?targetUrl=https://cochranelibrary.com/cca/doi/10.1002/cca.1865/fullსწორი პასუხის ჩვენება[მტკიცებულების დონე A]279ddc39-d0a9-4e08-950e-0c7ea61aee5accaAრა გავლენას ახდენს მონოკლონური ანტისხეულების ეპიდერმული ზრდის ფაქტორის რეცეპტორის (EGFR) ანტაგონისტები KRAS ეგზონ 2 გენოტიპის მეტასტაზური კოლორექტალური კიბოს მქონე ადამიანებისთვის?
კლინიკური პათოლოგიის ამერიკული საზოგადოების გაიდლაინის თანახმად, EGFR სიგნალების გზების გენების ტესტირება რეკომენდებულია მუტაციების აღმოსაჩენად, რადგან ეს ინფორმაცია, კოლორექტული კიბოს დროს, დაგეხმარებათ ანტი-EGFR მედიკამენტების პოტენციური სარგებლის შესაფასებლად.[236]Sepulveda AR, Hamilton SR, Allegra CJ, et al. Molecular biomarkers for the evaluation of colorectal cancer: guideline from the American Society for Clinical Pathology, College of American Pathologists, Association for Molecular Pathology, and American Society of Clinical Oncology. Arch Pathol Lab Med. 2017 Feb 6;141(5):625-57. https://www.archivesofpathology.org/doi/10.5858/arpa.2016-0554-CP http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28165284?tool=bestpractice.com [237]Pietrantonio F, Cremolini C, Petrelli F, et al. First-line anti-EGFR monoclonal antibodies in panRAS wild-type metastatic colorectal cancer: a systematic review and meta-analysis. Crit Rev Oncol Hematol. 2015 Jun 5;96(1):156-66. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26088456?tool=bestpractice.com
პაციენტების მკურნალობა შესაძლებელია ოქსალიპლატინის ან ირინოტეკანის შემცველი რეჟიმით ბევაციზუმაბთან ან ცეტუქსიმაბთან ერთად, პროგრესიისგან თავისუფალი პერიოდისა და სიცოცხლის ხანგრძლივობის მხრივ დიდი განსხვავების გარეშე.[217]Venook AP, Niedzwiecki D, Lenz HJ, et al. Effect of first-line chemotherapy combined with cetuximab or bevacizumab on overall survival in patients with KRAS wild-type advanced or metastatic colorectal cancer: a randomized clinical trial. JAMA. 2017 Jun 20;317(23):2392-401. https://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/2632502 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28632865?tool=bestpractice.com FOLFOXIRI ბევაციზუმაბით აუმჯობესებს პროგრესირებისგან თავისუფალ გადარჩენადობას, მაგრამ არა ჯამურ გადარჩენადობას, შედარებით FOLFIRI + ბევაციზუმაბთან, პირველი რიგის მკურნალობის სახით.[239]Loupakis F, Cremolini C, Masi G, et al. Initial therapy with FOLFOXIRI and bevacizumab for metastatic colorectal cancer. N Engl J Med. 2014 Oct 23;371(17):1609-18. https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa1403108 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25337750?tool=bestpractice.com თუმცა, ეს კომბინაცია დაკავშირებულია მძიმე ტოქსიკურობასთან, შესაბამისად, მხოლოდ ყველაზე 'ჯანმრთელ' პაციენტებში გამოიყენება.[239]Loupakis F, Cremolini C, Masi G, et al. Initial therapy with FOLFOXIRI and bevacizumab for metastatic colorectal cancer. N Engl J Med. 2014 Oct 23;371(17):1609-18. https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa1403108 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25337750?tool=bestpractice.com
აშშ-ში მეტასტაზური კოლორექტული კიბოს მქონე პაციენტებში პირველი რიგის თერაპიად ყველაზე ხშირად FOLFOX ან CapeOX, გამოიყენება ბევაციზუმაბთან ერთად. თერაპიის ხანგრძლივობა დამოკიდებულია ამტანობაზე. ინტენსიური პირველი რიგის თერაპიას ხშირად მოჰყვება ნაკლებად ინტენსიური შემანარჩუნებელი თერაპია, სანამ არ განიხილება პროგრესირება.[104]National Comprehensive Cancer Network. NCCN clinical practice guidelines in oncology: colon cancer [internet publication]. https://www.nccn.org/professionals/physician_gls/default.aspx
კვლევების უმეტესობა, მაგრამ არა ყველა, მხარს უჭერს შემანარჩუნებელი სტრატეგიის გამოყენებას (ფტორურაცილი/ფოლინის მჟავა ან კაპეციტაბინი და ბევაციზუმაბი) ფრონტალური თერაპიის 6-დან 8 ციკლის შემდეგ FOLFOX-ით ან CapeOX-ით ბევაციზუმაბით, ოქსალიპლატინის ხელახალი დამატებით. პროგრესის დრო.[240]Hochster HS, Grothey A, Hart L, et al. Improved time to treatment failure with an intermittent oxaliplatin strategy: results of CONcePT. Ann Oncol. 2014 Jun;25(6):1172-8. https://www.doi.org/10.1093/annonc/mdu107 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24608198?tool=bestpractice.com [241]Yalcin S, Uslu R, Dane F, et al. Bevacizumab + capecitabine as maintenance therapy after initial bevacizumab + XELOX treatment in previously untreated patients with metastatic colorectal cancer: phase III 'Stop and Go' study results - a Turkish Oncology Group Trial. Oncology. 2013;85(6):328-35. https://www.karger.com/Article/FullText/355914 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24247559?tool=bestpractice.com [242]Simkens LH, van Tinteren H, May A, et al. Maintenance treatment with capecitabine and bevacizumab in metastatic colorectal cancer (CAIRO3): a phase 3 randomised controlled trial of the Dutch Colorectal Cancer Group. Lancet. 2015 May 9;385(9980):1843-52. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25862517?tool=bestpractice.com [243]Aparicio T, Ghiringhelli F, Boige V, et al. Bevacizumab maintenance versus no maintenance during chemotherapy-free intervals in metastatic colorectal cancer: a randomized phase III trial (PRODIGE 9). J Clin Oncol. 2018 Mar 1;36(7):674-81. https://www.doi.org/10.1200/JCO.2017.75.2931 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29346040?tool=bestpractice.com რანდომიზებული კონტროლირებადი კვლევების მეტა-ანალიზები იუწყება, რომ მეტასტაზური კოლორექტალური კიბოს მქონე პაციენტებში: ბევაციზუმაბზე დაფუძნებული შემანარჩუნებელი თერაპია და უწყვეტი ქიმიოთერაპია ერთნაირად ეფექტურია, მაგრამ პირველი ასოცირდება ნაკლებ ტოქსიკურობასთან; ბევაციზუმაბზე დაფუძნებული შემანარჩუნებელი თერაპია მნიშვნელოვნად აუმჯობესებს პროგრესირების გარეშე გადარჩენას მხოლოდ დაკვირვებასთან შედარებით; ერლოტინიბის დამატება ბევაციზუმაბში, როგორც შემანარჩუნებელი თერაპია, მნიშვნელოვნად ზრდის საერთო გადარჩენას და პროგრესირების გარეშე გადარჩენას.[245]Ma H, Wu X, Tao M, et al. Efficacy and safety of bevacizumab-based maintenance therapy in metastatic colorectal cancer: a meta-analysis. Medicine (Baltimore). 2019 Dec;98(50):e18227. https://www.doi.org/10.1097/MD.0000000000018227 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31852082?tool=bestpractice.com [246]Xu W, Gong Y, Kuang M, et al. Survival benefit and safety of bevacizumab in combination with erlotinib as maintenance therapy in patients with metastatic colorectal cancer: a meta-analysis. Clin Drug Investig. 2017 Feb;37(2):155-65. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27665469?tool=bestpractice.com
დოზა განისაზღვრება ადგილობრივი პროტოკოლის საშუალებით.
პირველადი პარამეტრები
ბევაციზუმაბი
მეორეული ვარიანტები
აფლიბერცეპტი
ან
რამუცირუმაბი
ან
ცეტუქსიმაბი
ან
პანიტუმუმაბი
სტენტირება
დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან
სტენტირება შეიძლება ნაჩვენები იყოს სიგმური ნაწლავის ობსტრუქციული კიბოს შემთხვევაში.
იმუნოთერაპია
იმუნური გამშვები პუნქტის ინჰიბიტორები ნივოლუმაბი (იპილიმუმაბით ან მის გარეშე), პემბროლიზუმაბი ან დოსტარლიმაბი შეიძლება გამოყენებულ იქნას არარეზექტირებადი ან მეტასტაზური MSI-H ან dMMR მსხვილი ნაწლავის კიბოს მქონე პაციენტებისთვის, რომლებსაც ადრე არ მიუღიათ მკურნალობა იმუნური გამშვები პუნქტის ინჰიბიტორით.[104]National Comprehensive Cancer Network. NCCN clinical practice guidelines in oncology: colon cancer [internet publication]. https://www.nccn.org/professionals/physician_gls/default.aspx
პემბროლიზუმაბი დამტკიცებულია აშშ-ს სურსათისა და წამლის ადმინისტრაციისა და ევროპის მედიკამენტების სააგენტოს მიერ, როგორც პირველი რიგის თერაპია პაციენტებისთვის, რომელთაც აქვთ არარეზექცირებადი ან მეტასტაზური მიკროსატელიტური არასტაბილურობის მაღალი (MSI-H) ან შეუსაბამობის აღდგენის დეფიციტის (dMMR) კოლორექტალური კიბო. ქიმიოთერაპიასთან შედარებით, პემბროლიზუმაბი მნიშვნელოვნად აუმჯობესებს პროგრესირების გარეშე გადარჩენას პაციენტებში მეტასტაზური MSI-H-dMMR კოლორექტალური კიბოთი და იწვევს ჯანმრთელობასთან დაკავშირებული ცხოვრების ხარისხის კლინიკურად მნიშვნელოვან გაუმჯობესებას.[253]André T, Shiu KK, Kim TW, et al. Pembrolizumab in microsatellite-instability-high advanced colorectal cancer. N Engl J Med. 2020 Dec 3;383(23):2207-18. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/33264544?tool=bestpractice.com [254]Andre T, Amonkar M, Norquist JM, et al. Health-related quality of life in patients with microsatellite instability-high or mismatch repair deficient metastatic colorectal cancer treated with first-line pembrolizumab versus chemotherapy (KEYNOTE-177): an open-label, randomised, phase 3 trial. Lancet Oncol. 2021 May;22(5):665-77. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/33812497?tool=bestpractice.com [255]Diaz LA Jr, Shiu KK, Kim TW, et al. Pembrolizumab versus chemotherapy for microsatellite instability-high or mismatch repair-deficient metastatic colorectal cancer (KEYNOTE-177): final analysis of a randomised, open-label, phase 3 study. Lancet Oncol. 2022 May;23(5):659-70. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/35427471?tool=bestpractice.com
Nivolumab, ან nivolumab და ipilimumab, ასევე დამტკიცებულია მეტასტაზური, MSI-H ან dMMR კოლორექტალური კიბოს პირველი რიგის თერაპიად.
დოსტარლიმაბი დამტკიცებულია FDA-ს მიერ dMMR მორეციდივე ან მოწინავე სოლიდური სიმსივნეებისთვის, რომლებიც პროგრესირებდნენ წინა მკურნალობაზე ან მის შემდეგ და რომელთაც არ აქვთ დამაკმაყოფილებელი ალტერნატიული მკურნალობის ვარიანტები.
დოზა განისაზღვრება ადგილობრივი პროტოკოლის საშუალებით.
პირველადი პარამეტრები
პემბროლიზუმაბი
ან
ნივოლუმაბი
ან
ნივოლუმაბი
და
იპილიმუმაბი
ან
დოსტარლიმაბი
სტენტირება
დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან
სტენტირება შეიძლება ნაჩვენები იყოს სიგმური ნაწლავის ობსტრუქციული კიბოს შემთხვევაში.
ალტერნატიული ქიმიოთერაპია/მიზნობრივი თერაპიის რეჟიმი
1 სტადიის სიმსივნეებია T1-2, N0, M0; 2-3 სტადიის სიმსივნეებია T3-4, N0, M0 ნებისმიერი T, N1-2, M0. მე-4 სტადიის სიმსივნე არის ნებისმიერი T, ნებისმიერი N, M1.
პაციენტებში, რომლებიც არ წარმოადგენენ ქირურგიისთვის შესაფერის კანდიდატებს, სიმისვნის სტადიის განსაზღვრა შეუძლებელია. შესაბამისად, მკურნალობა ძირითადად პალიატიურია, სანათურის დამხშობი სიმსივნის შესაძლო სტენტირებით.
FOLFOX-ით ან CapeOX-ით მკურნალობისა და მიუხედავად, პროგრესირებადი დაავადების შემთხვევაში ხელმისაწვდომი მეთოდია FOLFIRI, ბევაციზუმაბთან, აფლიბერსეპტთან ან რამუცირუმაბთან კომბინაციაში ან მათ გარეშე. KRAS-ის და NRAS-ის გავრცელებული ფორმების შემთხვევაში კი ცეტუქსიმაბი ან პანიტუმუმაბი მარტო ან FOLFIRI-თან კომბინაციაში.[265]Mocellin S, Baretta Z, Roqué I, et al. Second-line systemic therapy for metastatic colorectal cancer. Cochrane Database Syst Rev. 2017 Jan 27;(1):CD006875.
https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD006875.pub3/full
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28128439?tool=bestpractice.com
[266]Sobrero AF, Maurel J, Fehrenbacher L, et al. EPIC: phase III trial of cetuximab plus irinotecan after fluoropyrimidine and oxaliplatin failure in patients with metastatic colorectal cancer. J Clin Oncol. 2008 May 10;26(14):2311-9.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18390971?tool=bestpractice.com
[269]Douillard JY, Oliner KS, Siena S, et al. Panitumumab-FOLFOX4 treatment and RAS mutations in colorectal cancer. N Engl J Med. 2013 Sep 12;369(11):1023-34.
https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa1305275
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24024839?tool=bestpractice.com
[270]Van Cutsem E, Lenz HJ, Köhne CH, et al. Fluorouracil, leucovorin, and irinotecan plus cetuximab treatment and RAS mutations in colorectal cancer. J Clin Oncol. 2015 Mar 1;33(7):692-700.
https://ascopubs.org/doi/full/10.1200/jco.2014.59.4812
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25605843?tool=bestpractice.com
[
]
How does second-line irinotecan-based combination therapy compare with irinotecan alone in people with metastatic colorectal cancer?/cca.html?targetUrl=https://cochranelibrary.com/cca/doi/10.1002/cca.1705/fullსწორი პასუხის ჩვენება
[
]
Can adding targeted therapy to second-line systemic chemotherapy improve outcomes in people with metastatic colorectal cancer?/cca.html?targetUrl=https://cochranelibrary.com/cca/doi/10.1002/cca.1707/fullსწორი პასუხის ჩვენება FOLFOX ან CapeOX ბევაციზუმაბთან კომბინაციაში ან მის გარეშე, შეიძლება გამოყენებულ იქნას პაციენტებში, რომელთაც თავდაპირველად FOLFIRI-ით ჩაუტარდათ მკურნალობა, განურჩევლად ბევაციზუმაბის პირველი რიგის თერაპიის დროს გამოყენების ანამნეზისა.
KRAS-ის ან NRAS-ის გენების გავრცელებული ფორმების მტარებელ პაციენტებში, FOLFOX-ის ან CapeOx-ის ცეტუქსიმაბთან ან პანიტუმუმაბთან კომბინაცია ან აღნიშული მედიკამენტების ცალკეული გამოყენება შესაძლებელია თავდაპირველად FOLFIRI-ის შემცველი მკურნალობის ანამნეზის მქონე პაციენტებში.[104]National Comprehensive Cancer Network. NCCN clinical practice guidelines in oncology: colon cancer [internet publication]. https://www.nccn.org/professionals/physician_gls/default.aspx
რეგორაფენიბი არის ორალური მულტიკინაზას ინჰიბიტორი, ანტისისხლძარღვთა ენდოთელური ზრდის ფაქტორის თვისებებით. თუ პაციენტის დაავადება პროგრესირებს ყველა სხვა რიგის თერაპიის ფონზე, რეგორაფენიბი, როგორც ცალკეული აგენტი, აუმჯობესებს გადარჩენადობას პლაცებოსთან შედარებით.[248]Grothey A, Van Cutsem E, Sobrero A, et al; CORRECT Study Group. Regorafenib monotherapy for previously treated metastatic colorectal cancer (CORRECT): an international, multicentre, randomised, placebo-controlled, phase 3 trial. Lancet. 2013 Jan 26;381(9863):303-12. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23177514?tool=bestpractice.com [249]Mercier J, Voutsadakis IA. A systematic review and meta-analysis of retrospective series of regorafenib for treatment of metastatic colorectal cancer. Anticancer Res. 2017 Nov;37(11):5925-34. http://ar.iiarjournals.org/content/37/11/5925.long http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29061771?tool=bestpractice.com [250]Røed Skårderud M, Polk A, Kjeldgaard Vistisen K, et al. Efficacy and safety of regorafenib in the treatment of metastatic colorectal cancer: a systematic review. Cancer Treat Rev. 2017 Nov 10;62:61-73. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29175677?tool=bestpractice.com დიდი ბრიტანეთის ჯანმრთელობისა და ზრუნვის ბრწყინვალების ეროვნული ინსტიტუტი რეკომენდაციას უწევს რეგორაფენიბს მეტასტაზური კოლორექტალური კიბოს მქონე მოზრდილების სამკურნალოდ, რომლებიც ადრე მკურნალობდნენ ფტორპირიმიდინზე დაფუძნებული ქიმიოთერაპიით, ანტი‑VEGF თერაპიით და ანტი‑EGFR თერაპიით, ან მათთვის, ვინც აღმოაჩინა ეს შეუფერებელი მკურნალობა.[251]National Institute for Health and Care Excellence. Regorafenib for previously treated metastatic colorectal cancer. Feb 2023 [internet publication]. https://www.nice.org.uk/guidance/ta866
ტრიფლურიდინი/ტიპირაცილი პერორული კომბინაციური მედიკამენტია, რომელიც ტრიფლურიდინს - თიმიდინის შემცველი ნუკლეინის მჟავას ანალოგს და ტიპირაცილინს - თიმიდინ ფოსფორილაზას ინჰიბიტორს მოიცავს. პირველი წამლის ციტოტოქსიკურ კომპონენტს წარმოადგენს, მეორე კი ხელს უშლის ტრიფლურიდინის სწრაფ დაშლას. მე-3 რანდომიზირებულ, პლაცებო-კონტროლირებად კვლევაში, ტრიფლურიდინი/ტიპირაცილი ასოცირებული იყო საერთო გადარჩენის 1,6-თვიან გაუმჯობესებასთან იმ პაციენტებში, რომლებიც პროგრესირებდნენ სულ მცირე ორ ქიმიოთერაპიულ რეჟიმზე.[252]Mayer RJ, Van Cutsem E, Falcone A, et al; RECOURSE Study Group. Randomized trial of TAS-102 for refractory metastatic colorectal cancer. N Engl J Med. 2015 May 14;372(20):1909-19. https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa1414325 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25970050?tool=bestpractice.com ტრიფლურიდინი/ტიპირაცილი დამტკიცებულია მეტასტაზური კოლორექტალური კიბოს მქონე პაციენტებში, რომლებმაც მიიღეს ფტორპირიმიდინი, ოქსალიპლატინი, ირინოტეკანი, მინიმუმ ერთი სისხლძარღვთა ენდოთელური ზრდის ფაქტორის ინჰიბიტორი და ეპიდერმული ზრდის ფაქტორის რეცეპტორის ინჰიბიტორი (თუ RAS ველური ტიპის).
იმუნური გამშვები პუნქტის ინჰიბიტორები ნივოლუმაბი (იპილიმუმაბით ან მის გარეშე), პემბროლიზუმაბი ან დოსტარლიმაბი შეიძლება გამოყენებულ იქნას არარეზექტირებადი ან მეტასტაზური MSI-H ან dMMR მსხვილი ნაწლავის კიბოს მქონე პაციენტებისთვის, რომლებსაც ადრე არ მიუღიათ მკურნალობა იმუნური გამშვები პუნქტის ინჰიბიტორით.[104]National Comprehensive Cancer Network. NCCN clinical practice guidelines in oncology: colon cancer [internet publication]. https://www.nccn.org/professionals/physician_gls/default.aspx
პემბროლიზუმაბის მონოთერაპია დამტკიცებულია პაციენტებისთვის, რომლებსაც აქვთ მიკროსატელიტური არასტაბილურობის მაღალი (MSI-H) ან შეუსაბამობის აღდგენის დეფიციტი (dMMR) არარეზექტირებადი ან მეტასტაზური კოლორექტალური კიბო, რომლებმაც მიიღეს წინა ფტორპირიმიდინზე დაფუძნებული კომბინირებული თერაპია.[104]National Comprehensive Cancer Network. NCCN clinical practice guidelines in oncology: colon cancer [internet publication]. https://www.nccn.org/professionals/physician_gls/default.aspx
ნივოლუმაბი და ნივოლუმაბი პლუს იპილიმუმაბი დაჩქარებულად დამტკიცდა აშშ-ს სურსათისა და წამლის ადმინისტრაციისა ევროპული მედიკამენტების სააგენტოს მიერ არარეზექცირებადი ან მეტასტაზური სოლიდურუ სიმსივნეების მქონე პაციენტების სამკურნალოდ, რომლებიც იდენტიფიცირებულია როგორც MSI-H ან dMMR.[256]Overman MJ, Lonardi S, Wong KY, et al. Durable clinical benefit with nivolumab plus ipilimumab in DNA mismatch repair-deficient/microsatellite instability-high metastatic colorectal cancer. J Clin Oncol. 2018 Jan 20;36(8):773-9. https://ascopubs.org/doi/full/10.1200/JCO.2017.76.9901 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29355075?tool=bestpractice.com აღნიშნული თერაპია დამტკიცებულია მეტასტაზური MMR- დეფიციტური(შეუსაბამო დნმ ნუკლეოტიდების რეპარაციული გენების დეფიციტის მქონე) კოლორექტული სიმსივნის სამართავად, თუ ის მაინც პროგრესირებს~ ფთორპირიმიდინით, ოქსალიპლატინით ან ირინოტეკანით მკურნალობის მიუხედავად.[104]National Comprehensive Cancer Network. NCCN clinical practice guidelines in oncology: colon cancer [internet publication]. https://www.nccn.org/professionals/physician_gls/default.aspx
დოსტარლიმაბი დამტკიცებულია FDA-ს მიერ dMMR მორეციდივე ან მოწინავე სოლიდური სიმსივნეებისთვის, რომლებიც პროგრესირებდნენ წინა მკურნალობაზე ან მის შემდეგ და რომელთაც არ აქვთ დამაკმაყოფილებელი ალტერნატიული მკურნალობის ვარიანტები.
ICI-თან დაკავშირებული ანთებითი მიოზიტი იდენტიფიცირებულია, როგორც იშვიათი, მაგრამ მძიმე არასასურველი ეფექტი კიბოთი დაავდებულ იმ პაციენტებში, რომლებიც იტარებენ ICI მკურნალობას.[267]Aldrich J, Pundole X, Tummala S, et al. Inflammatory myositis in cancer patients receiving immune checkpoint inhibitors. Arthritis Rheumatol. 2021 May;73(5):866-74. https://www.doi.org/10.1002/art.41604 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/33258544?tool=bestpractice.com
უხშირესი ყველა ხარისხის გვერდითი მოვლენებია ანემია, დაღლილობა და დისფაგია დაუხშირესი მე-3 ხარისხის გვერდითი მოვლენები იყო ნეიტროპენია, ჰიპერტენზია, ლიპაზის მომატება და ლიმფოპენია.[259]Zhou X, Yao Z, Bai H, et al. Treatment-related adverse events of PD-1 and PD-L1 inhibitor-based combination therapies in clinical trials: a systematic review and meta-analysis. Lancet Oncol. 2021 Sep;22(9):1265-74. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34391508?tool=bestpractice.com გამოქვეყნებულია PD-1 ან PD-L1 ინჰიბიტორზე დაფუძნებული კომბინირებული თერაპიის ტოქსიკურობის პროფილები.[259]Zhou X, Yao Z, Bai H, et al. Treatment-related adverse events of PD-1 and PD-L1 inhibitor-based combination therapies in clinical trials: a systematic review and meta-analysis. Lancet Oncol. 2021 Sep;22(9):1265-74. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34391508?tool=bestpractice.com
BRAF კინაზას ინჰიბიტორი ენკორაფენიბი, ცეტუქსიმაბთან ან პანიტუმუმაბთან კომბინაციაში, რეკომენდებულია BRAF V600E მუტაციის დადებითი არარეზექციული ან მეტასტაზური კოლორექტალური კიბოს მქონე პაციენტებისთვის, რომლებსაც აქვთ დაავადების მიმდინარეობის პროგრესირება წინა მკურნალობის მიუხედავად.[104]National Comprehensive Cancer Network. NCCN clinical practice guidelines in oncology: colon cancer [internet publication]. https://www.nccn.org/professionals/physician_gls/default.aspx [260]National Institute for Health and Care Excellence. Encorafenib plus cetuximab for previously treated BRAF V600E mutation-positive metastatic colorectal cancer. Jan 2021 [internet publication]. https://www.nice.org.uk/guidance/ta668
ენკორაფენიბთან, ცეტუქსიმაბთან და ბინეტინიბთან (სამმაგი თერაპია) კომბინირებულმა თერაპიამ მნიშვნელოვნად გაზარდა საერთო გადარჩენა კონტროლთან შედარებით (ცეტუქსიმაბი პლუს ირინოტეკანზე დაფუძნებული ქიმიოთერაპიის არჩევანი მკვლევარის მიერ) 665 პაციენტზე BRAF V600E მუტაციით მეტასტაზური 3 ფაზის ღია კვლევაში. კოლორექტალური კიბო დაავადების პროგრესირებით ერთი ან ორი წინა რეჟიმის შემდეგ (საშუალო გადარჩენა 9.0 თვე 5.4 თვე, შესაბამისად).[261]Kopetz S, Grothey A, Yaeger R, et al. Encorafenib, binimetinib, and cetuximab in BRAF V600E-mutated colorectal cancer. N Engl J Med. 2019 Oct 24;381(17):1632-43. https://www.nejm.org/doi/10.1056/NEJMoa1908075?url_ver=Z39.88-2003&rfr_id=ori:rid:crossref.org&rfr_dat=cr_pub%20%200pubmed http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31566309?tool=bestpractice.com აღწერილობითი ანალიზით არ გამოვლინდა მნიშვნელოვანი განსხვავება გადარჩენაში ტრიპლეტით თერაპიასა და დულეტ თერაპიას შორის, რომელიც შედგება ენკორაფენიბისა და ცეტუქსიმაბისგან (შეფასებული 6-თვიანი გადარჩენა 71% და 65%, შესაბამისად).[261]Kopetz S, Grothey A, Yaeger R, et al. Encorafenib, binimetinib, and cetuximab in BRAF V600E-mutated colorectal cancer. N Engl J Med. 2019 Oct 24;381(17):1632-43. https://www.nejm.org/doi/10.1056/NEJMoa1908075?url_ver=Z39.88-2003&rfr_id=ori:rid:crossref.org&rfr_dat=cr_pub%20%200pubmed http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31566309?tool=bestpractice.com
ტროპომიოზინის რეცეპტორ კინაზას ინჰიბიტორები ლაროტრექტინიბი და ენტექტინიბი დამტკიცებულია და რეკომენდებულია მეტასტაზური კოლორექტალური კიბოს მქონე პაციენტებისთვის, რომლებიც ნეიროტროფიული ტიროზინის რეცეპტორების კინაზას (NTRK) გენის შერწყმა დადებითია, როდესაც არ არსებობს სხვა ეფექტური მკურნალობის ვარიანტები.[94]National Comprehensive Cancer Network. NCCN clinical practice guidelines in oncology: rectal cancer [internet publication]. https://www.nccn.org/professionals/physician_gls/default.aspx [104]National Comprehensive Cancer Network. NCCN clinical practice guidelines in oncology: colon cancer [internet publication]. https://www.nccn.org/professionals/physician_gls/default.aspx
სამი კვლევის ინტეგრირებული მონაცემებით გამოვლინდა ლაროტრექტინიბის არსებითი კლინიკური აქტივობა პაციენტებში, რომელთაც აქვთ კიბოს მრავალი განსხვავებული ტიპი, რომლებიც შეიცავს NTRK შერწყმას.[262]Farago AF, Demetri GD. Larotrectinib, a selective tropomyosin receptor kinase inhibitor for adult and pediatric tropomyosin receptor kinase fusion cancers. Future Oncol. 2020 Mar;16(9):417-25. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32129093?tool=bestpractice.com ერთი ექსპერტის მიმოხილვა იუწყება, რომ ლაროტრექტინიბი კარგად გადაიტანება 3-4 ხარისხის გვერდითი მოვლენების დაბალი სიხშირით და დოზის შემცირებით და შეწყვეტით გვერდითი მოვლენების გამო.[263]Federman N, McDermott R. Larotrectinib, a highly selective tropomyosin receptor kinase (TRK) inhibitor for the treatment of TRK fusion cancer. Expert Rev Clin Pharmacol. 2019 Oct;12(10):931-9. https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/17512433.2019.1661775 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31469968?tool=bestpractice.com
ენტრექტინიბის სამი მიმდინარე ადრეული ფაზის ცდების ეფექტურობისა და უსაფრთხოების ანალიზით სავარაუდოა, რომ ენტრექტინიბი იწვევს გამძლე და კლინიკურად მნიშვნელოვან პასუხებს პაციენტებში NTRK შერწყმის დადებითი სოლიდური სიმსივნეებით და კარგად გადაიტანება.[264]Doebele RC, Drilon A, Paz-Ares L, et al. Entrectinib in patients with advanced or metastatic NTRK fusion-positive solid tumours: integrated analysis of three phase 1-2 trials. Lancet Oncol. 2020 Feb;21(2):271-82. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31838007?tool=bestpractice.com
დოზა განისაზღვრება ადგილობრივი პროტოკოლის საშუალებით.
პირველადი პარამეტრები
ირინოტეკანი
და
ფოლის მჟავა
და
ფტორურაცილი
ან
ირინოტეკანი
და
ფოლის მჟავა
და
ფტორურაცილი
--და--
ბევაციზუმაბი
იყოს
აფლიბერცეპტი
იყოს
რამუცირუმაბი
იყოს
ცეტუქსიმაბი
იყოს
პანიტუმუმაბი
ან
ცეტუქსიმაბი
ან
პანიტუმუმაბი
ან
ოქსალიპლატინი
და
ფოლის მჟავა
და
ფტორურაცილი
ან
ოქსალიპლატინი
და
ფოლის მჟავა
და
ფტორურაცილი
--და--
ბევაციზუმაბი
იყოს
ცეტუქსიმაბი
იყოს
პანიტუმუმაბი
ან
ოქსალიპლატინი
და
კაპეციტაბინი
ან
ოქსალიპლატინი
და
კაპეციტაბინი
--და--
ბევაციზუმაბი
იყოს
ცეტუქსიმაბი
იყოს
პანიტუმუმაბი
ან
პემბროლიზუმაბი
ან
ნივოლუმაბი
ან
ნივოლუმაბი
და
იპილიმუმაბი
ან
დოსტარლიმაბი
მეორეული ვარიანტები
რეგორაფენიბი
ან
ტრიფლურიდინი/ტიპირაცილი
ან
ენკორაფენიბი
--და--
ცეტუქსიმაბი
იყოს
პანიტუმუმაბი
ან
ლაროტრექტინიბი
ან
ენტრექტინიბი
სტენტირება
დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან
სტენტირება შეიძლება ნაჩვენები იყოს სიგმური ნაწლავის ობსტრუქციული კიბოს შემთხვევაში.
აირჩიეთ პაციენტების ჯგუფი ჩვენი რეკომენდაციების სანახავად
მიაქციეთ ყურადღება, რომ ფორმულაცია/შეყვანის გზა და დოზირება შეიძლება განსხვავებული იყოს მედიკამენტების დასახელების და ბრენდების, წამლების ფორმულარის ან გეოგრაფიული ადგილმდებარეობის მიხედვით. მკურნალობის შესახებ რეკომენდაციები სპეციფიკურია პაციენტის ჯგუფების მიხედვით. იხილეთ გაფრთხილება
ამ მასალის გამოყენება ექვემდებარება ჩვენს განცხადებას