მიდგომა

ენდეთ მითითებებს

ebpracticenet პრიორიტეტი მიანიჭეთ ჩამოთვლილ ადგილობრივ გაიდლაინებს:

Cancer du côlon : diagnostic, traitement et suiviავტორი: KCEბოლო გამოქვეყნება: 2014Dikkedarmkanker: diagnose, behandeling en follow-upავტორი: KCEბოლო გამოქვეყნება: 2014

კლინიკური შეფასება

კოლორექტული კიბოს კლინიკური სურათი სამი გამოვლინებით ხასიათდება:

  • ამბულატორიული პაციენტები საეჭვო ნიშნებითა და სიმპტომებით

  • საშუალო და მაღალი რისკის მქონე პირების რუტინული სკრინინგისას შემთხვევით აღმოჩენილი უსიმპტომო პაციენტები.

  • იშვიათად, გადაუდებელი ჰოსპიტალიზაცია ნაწლავის გაუვალობით, პერიტონიტით ან სისხლდენით.

მუცლის ტკივილი, ნაწლავის ჩვევის ცვლილება, რექტალური სისხლდენა ან ანემია ყველაზე გავრცელებული სიმპტომებია. მუცლის იზოლირებული ტკივილი, ანალურ სიმპტომებთან ასოცირებული რექტალური სისხლდენა და ნაწლავის ჩვევის ცვლილება უფრო მკვრივი განავლით, დაბალპროგნოზულია კოლორექტალური კიბოსთვის. აშშ-სა და დიდი ბრიტანეთის გაიდლაინები იუწყებიან რისკის ზღურბლებს ტესტირებისთვის დაბალი და საშუალო რისკის სიმპტომურ პოპულაციებში.[29][75][76]

მარცხენა ცალმხრივი კოლორექტალური კიბო შეიძლება გამოვლინდეს ნაწლავის ჩვევის ცვლილებასთან ერთად ნაწლავის სანათურის პროგრესირებადი შევიწროების გამო, როგორც წესი, ვლინდება დიარეით, განავლის ფორმის ცვლილებით (მცირე კალიბრის ან ლენტის მსგავსი განავალი) და, საბოლოოდ, ნაწლავის გაუვალობით. თუმცა, ზემოთ ჩამოთვლილი სიმპტომები არასპეციფიკურია და განვითარდეს გასტროინტესტინურ სხვა მდგომარეობებშიც.

რკინა-დეფიციტური ანემიის მქონე პაციენტთა 6-10%-ს კოლორექტული კიბო აღენიშნება, ყველაზე ხშირად მსხვილი ნაწლავის მარჯვენა მხარეს.[77][78]

შორს წასული დაავადების ნიშნები და სიმპტომები

მუცლის შებერილობა, წონაში კლება და პირღებინება, როგორც წესი, მიუთითებს უკვე შორსწასულ დაავადებაზე. რექტალური ტკივილი შეიძლება მიუთითებდეს დიდი მოცულობით სიმსივნეზე მენჯში ლოკალური ინვაზიით. სწორი ნაწლავის კიბოს შემთხვევაში ხშირია ჭინთვები (ტენეზმები). თუმცა, ფიზიკური გამოკვლევის შედეგები ხშირად ნორმალურია (გარდა გადაუდებელი შემთხვევებისა) და ყოველთვის უნდა მოიცავდეს ციფრულ რექტალურ გამოკვლევას პალპირებადი დაზიანების შესამოწმებლად. შორსწასული დაავადების დროს შეიძლება იყოს მუცლის პალპირებადი მასა ან ღვიძლის გადიდება მეტასტაზების გამო.

ენდოსკოპია

მსხვილი ნაწლავის სრული გამოკვლევა ნაჩვენებია მსხვილი ნაწლავის კიბოზე საეჭვო პაციენტებში.[79]

კოლონოსკოპია

პრიორიტეტული გამოკვლევა, იმ შემთხვევაში, თუ არ არსებობს კლინიკური მტკიცებულება ნაწლავის მოსალოდნელი ობსტრუქციის შესახებ, რა შემთხვევაშიც უკუნაჩვენებია ნაწლავის მომზადებაა და მსხვილი ნაწლავის გაბერვა.[80] ეს არის ყველაზე მგრძნობიარე დიაგნოსტიკური ტესტი კოლორექტალური კიბოსთვის და იძლევა საეჭვო დაზიანებების ბიოფსიისა და შემთხვევითი პოლიპების მოცილების საშუალებას.

კოლონოსკოპია დიდად არის დამოკიდებული ოპერატორზე

დასრულების კოეფიციენტები (ანუ, ბრმა ნაწლავზე გადასული ფარგლები) არსებითად განსხვავდება და მისაღებად განიხილეა 90%-იანი მაჩვენებელი. ბევრი ადამიანი აღწევს 98%-იან მაჩვენებელს. არასრული კოლონოსკოპია და ნაწლავის ცუდი მომზადება არის ორი ცვლადი, რომლებიც ხელს უწყობს კოლონოსკოპიის დროს კოლორექტალური კიბოს გამორჩენის სიხშირეს შესაბამისად 2% და 6%-ში.[81]

პროცედურასთან დაკავშირებუი სხვა გართულებები დაკავშირებულია სედაციასა და ნაწლავის მოსამზადებელ პროცედურებთან(0.12%-მდე).[82][83]

ალტერნატიული პროცედურები

მოქნილი სიგმოიდოსკოპია შეიძლება იყოს შესაბამისი დაბალი რისკის მქონე პაციენტში, როგორიცაა 50 წელზე უმცროსი პაციენტი იზოლირებული რექტალური სისხლდენით. იმ შემთხვევაში, თუ სიგმოიდოსკოპიის დროს სიმსივნე გამოვლინდა, აუცილებელია მსხვილი ნაწლავის სრული გამოკვლევა პრე- ან პოსტოპერაციულად, რადგან სიმსივნეთა სინქრონული გამოვლინება შესაძლებელია პაციენტთა 5%-ში.[84]

ბარიუმის ორმაგი საკონტრასტო ოყნა უსაფრთხო და კარგად ასატანი მეთოდია, რომელიც არ საჭიროებს ინტრავენურ სედაციას. თუმცა, შედარებით კვლევებში, მსხვილი ნაწლავის ვიზუალიზაციისთვის, პაციენტებმა ამჯობინეს კოლონოსკოპია ან კატე(CT) კოლონოგრაფია, ვიდრე ორმაგი კონტრასტული ბარიუმის ოყნა.[85][86][87][88][89] ორმაგი კონტრასტული ბარიუმის ოყნა ან კომპიუტერულ-ტომოგრაფიული კოლონოგრაფია შეიძლება განვიხილოთ პაციენტებში, რომელთაც არ სურთ კოლონოსკოპიის ჩატარება, რომლებიც არ წარმოადგენენ კოლონოსკოპიისთვის შესაფერის კანდიდატებს ან ვისთვისაც კოლონოსკოპია უკუნაჩვენებია.

გამოსახულებითი კვლევები

კტ კოლონოგრაფიით (ვირტუალური კოლონოსკოპია) მიიღება მსხვილი ნაწლავის სანათურშიდა სურათი, ტრადიციული კოლონოსკოპიის მსგავსად. მას აქვს თანაბარი მგრძნობელობა ჩვეულებრივი კოლონოსკოპიის მიმართ კოლორექტალური კიბოს გამოსავლენად და არ საჭიროებს სედაციას, მაგრამ აქვს ნაკლები სპეციფიკურობა.[79][90][91] CT კოლონოგრაფია და ოპტიკური კოლონოსკოპია მიიჩნევა უფრო მგრძნობიარე ტესტად, ვიდრე ბარიუმის ოყნა; როგორც ჩანს, პაციენტებს ურჩევნიათ CT კოლონოგრაფია ვიდე ორმაგ-კონტრასტული ბარიუმის ოყნა.[87][88][89]

CT კოლონოგრაფია შეიძლება გამოყენებულ იქნას მსხვილი ნაწლავის შეფასების დასასრულებლად, როდესაც ოპტიკური კოლონოსკოპია ტექნიკური მიზეზების გამო არასრულია. ის ასევე შეიძლება გამოყენებულ იქნას პაციენტების შესაფასებლად, რომლებსაც არ სურთ კოლონოსკოპიის ჩატარება, რომლებიც არ არიან კოლონოსკოპიისთვის შესაფერისი კანდიდატები, ან ვისთვისაც კოლონოსკოპია უკუნაჩვენებია.

ბარიუმის ორმაგი კონტრასტული ოყნა ჩანაცვლებულია კომპიუტერული ტომოგრაფიით კოლონოგრაფიით თითქმის ყველა ჩვენებისთვის, მაგრამ ის უსაფრთხო და კარგად ასატანია.[92] CT კოლონოგრაფიის მსგავსად, ბარიუმის ორმაგი კონტრასტული ოყნა არ საჭიროებს სედაციას.

დრეკად სიგმოიდოსკოპიასთან ერთად, შეიძლება საჭირო გახდეს გამომსახველობითი კვლევებიც, განსაკუთრებით თუ სიგმური ნაწლავის ადეკვატური დათვალიერება ვერ მოხერხდა, მაგალითად, მძიმე დივერტიკულური დაავადების დროს.

ტესტების საორჭოფო შედეგების შემთხვევაში დამატებითი გამოკვლევები არის საჭირო.

შემდგომი ვიზუალიზაცია და ჰისტოლოგია

მსხვილი ნაწლავის და სწორი ნაწლავის კიბო უნდა დადასტურდეს ჰისტოლოგიით.[80][93]

მას შემდეგ, რაც დიაგნოსტირდება კოლორექტული კიბო, დაავადების სტადიის განსაზღვრისთვის საჭიროა შემდგომი გამოკვლევების ჩატარება. ღვიძლისა და გულმკერდის ვიზუალიზაცია, როგორც წესი, გულმკერდის, მუცლისა და მენჯის კომპიუტერული ტომოგრაფიით, აუცილებელია მეტასტაზების გამოსავლენად.[80]

სწორი ნაწლავის კიბოს მაგნიტურ-რეზონანსული ტომოგრაფიის (MRI) პროტოკოლი (ან ტრანსრექტალური ენდოსკოპიური ულტრაბგერითი თუ MRI უკუნაჩვენებია) აუცილებელია სწორი ნაწლავის კიბოს ლოკალური (T და N) სტადიის განსასაზღვრად, რომელიც შემდეგ გამოიყენება უშუალოდ მკურნალობის არჩევისთვის.[94] MRI არის პრიორიტეტული მოდალობა ლოკალური სტადიისთვის, რადგან მისი სიზუსტე განსაზღვრავს როგორც წრეწირის რეზექციის ზღვარს, ასევე პირველადი სიმსივნის T სტადიას.[95]

გასათვალისწინებელი რადიოლოგიური კვლევები

პოზიტრონ ემისიური ტომოგრაფიის (PET) სკანირების ჩვენებები მოიცავს ღვიძლგარე მეტასტაზების გამოვლენას პაციენტებში, რომლებთანაც საფიქრალია, რომ არის მხოლოდ ღვიძლის მეტასტაზური დაავადება და რომლებთანაც განიხილება ქირურგიული მეტასტაზექტომია.[96][97][98] თუმცა, ერთი კვლევით გამოვლინდა, რომ PET-CT არ იწვევს ქირურგიული მენეჯმენტის ხშირ ცვლილებას მხოლოდ CT-სთან შედარებით პაციენტებში, რომლებსაც აქვთ ღვიძლის პოტენციურად რეზექცირებადი მეტასტაზები.[99]

PET შეიძლება დამხმარე იყოს რეციდივის იდენტიფიცირებაში ამ მხრივ საეჭვო პაციენტებთან, სიმპტომების ან მზარდი კარცინოემბრიონული ანტიგენის გათვალისწინები, მაგრამ რომლებთანაც დიაგნოსტიკური გამოვკვლევები უარყოფითია.[100][101][102]

ლაბორატორული გამოკვლევები

რუტინული სისხლის საერთო ანალიზი, ღვიძლის ბიოქიმიური ტესტები, ძვლის პროფილი და თირკმლის ფუნქციური ანალიზები რეკომენდებულია, როგორც საბაზისო კვლევები.

განავლის რაოდენობრივი იმუნოქიმიური ტესტი (FIT)

განავალში სისხლის მცირე რაოდენობა, რაც მიუთითებს შესაძლო კოლორექტალურ კიბოზე, გამოვლენილია FIT-ით.[76][103]​​ გაერთიანებული სამეფოს გაიდლაინები რეკომენდაციას უწევენ FIT-ის შეთავაზებას პირველადი ჯანდაცვის პარამეტრებში, რათა გამოვლინდნენ ადამიანები, რომელთაც აქვთ მსხვილი ნაწლავის კიბო, რათა პრიორიტეტულად რეფერირდნენ ჯანდაცვის მეორეულ რგოლში. მოზრდილებში რეკომენდებულია რაოდენობრივი FIT -ის HM‑JACKarc-ის ან OC‑სენსორით გამოყენება საეჭვო კოლორექტალური კიბოს შემთხვევაში რეფერალის გზამკვლელად:[76][103]

  • აბდომინური მასით, ან

  • ნაწლავის ჩვევის შეცვლით, ან

  • რკინადეფიციტური ანემიით, ან

  • ≥40 წლის ასაკის აუხსნელი წონის კლებით და მუცლის ტკივილით, ან

  • 50 წლამდე ასაკის რექტალური სისხლდენით ან აუხსნელი მუცლის ტკივილით ან აუხსნელი წონის კლებით, ან

  • ≥50 წლის ასაკის აუხსნელი რექტალური სისხლდენა, მუცლის ტკივილი ან წონის კლება, ან

  • ≥60 წელზე უფროსი ასაკის ანემიით რკინის დეფიციტის არარსებობის შემთხვევაში.

გაერთიანებული სამეფოს გაიდლაინები რეკომენდაციას უწევს FIT-ს იმ ადამიანებს, რომლებსაც აქვთ წინა უარყოფითი FIT შედეგები. რეფერალის განხილვამდე FIT არ უნდა შეეთავაზოთ პაციენტებს რექტალური მასის, აუხსნელი ანალური მასის ან აუხსნელი ანალური წყლულის შემთხვევაში.[76][103]

თუ FIT შედეგი არის ≥10 მიკროგრამი ჰემოგლობინი/გ განავალში, ურგენტულად დაარეფერირეთ პაციენტები (დანიშნეთ შეხვედრა 2 კვირის განმავლობაში). თუ ეჭვი გაქვთ მსხვილი ნაწლავის კიბოზე, მიეცით რჩევები უსაფრთხოების შესახებ და არ დააყოვნოთ რეფერალი, მაშინაც კი, თუ ადამიანები არ დააბრუნებენ ფეკალურ ნიმუშს ან აქვთ FIT შედეგი <10 მიკროგრამი ჰემოგლობინი/გ. FIT-ის შედეგებზე დაყრდნობით, შესაძლებელი ისეთი გამოკვლევების თავიდან აცილება, როგორიცაა კოლონოსკოპია იმ პირებთან, რომლებსაც ნაკლებად აქვთ კოლორექტალური კიბოს რისკი; შესაბამისად რესურსები ხელმისაწვდომი გახდება მათთვის, ვისაც ეს ყველაზე მეტად სჭირდება.[76][103]

გენეტიკური ტესტები

აშშ-სა და დიდი ბრიტანეთის ეროვნული გაიდლაინების რეკომენდაციით, ყველა პაციენტმა, ვისაც დაუდგინდა მსხვილი ან რექტალური ნაწლავის კიბო, უნდა გაიაროს ტესტირება ლინჩის სინდრომზე.[104][105]​ ტესტის შედეგებმა შეიძლება მიგვითითოს სისტემური თერაპიის არჩევანი, კიბოს რისკის შემცირების სტრატეგიები სხვა საიტებში და ოჯახის წევრების ტესტირება.

ამ მასალის გამოყენება ექვემდებარება ჩვენს განცხადებას