მიდგომა

კლინიკური შეფასება

რაბდომიოლიზის დიაგნოზი დამოკიდებულია ჩივილებზე და ეჭვის მაღალ ხარისხზე, რისკფაქტორების არსებობის შემთხვევაში. დიაგნოზი ნათელია ტრავმის, კიდურის "დამამსხვრეველი" დაზიანების ან სხვა ფიზიკური დაზიანების დროს, ასევე თუ პაციენტი უჩივის კიდურის ტკივილს სირბილის ან მძიმე წონების აწევის შემდეგ. რაბდომიოლიზის მიზეზების მქონე პაციენტებში შესაძლოა თავდაპირველად არ აღინიშნებოდეს სიმპტომები და/ან მდგომარეობის მიმდინარეობა იყოს ფარული.[2] ჩივილები შეიძლება არასპეციფიკური იყოს, მაგ. შეუძლოდ ყოფნა ან მუქი შარდი.[2]

გასინჯვით, როგორც წესი, განსაკუთრებული ნიშნები არ ვლინდება, თუმცა, შეიძლება აღინიშნებოდეს დაზიანებული კიდურის კუნთის სისუსტე, ტკივილი/მომატებული მგრძნობელობა ან შეშუპება.[2] ხშირად ჩართული კუნთების ჯგუფებია კიდურების და წელის კუნთები.[2] კიდურების ტრავმის ან ხანგრძლივი იმობილიზაციის შემთხვევაში საჭიროა კომპარტმენტ სინდრომის ნიშნების შეფასება (გრილი კუდური დაქვეითებული ცირკულაციით).[2]

კვლევები

შესაბამის კლინიკურ პირობებში პაციენტის კრეატინ კინაზას ნორმის ზედა ზღვართან შედარებით 5-ჯერადი მატება ან 1000 სე./ლ ადასტურებს დიაგნოზს.[2] თუ შარდის ტესტი მარკერ-ზოლით დადებითია სისხლზე, მაგრამ მიკროსკოპულად ერითროციტებს ვერ ვხედავთ, საჭიროა კრეატინ კინაზას განსაზღვრა.

რაბდომიოლიზის დროს საჭიროა სრული მეტაბოლური და ენდოკრინული ანალიზის გაკეთება. საწყის ეტაპზე მნიშვნელოვანია სისხლის საერთო ანალიზის, ელექტროლიტების, თირკმლის ფუნქციის, შარდმჟავას და კოაგულაციის ანალიზი, ვინაიდან პაციენტი იმყოფება ჰიპერკალემიის, თირკმლის მწვავე დაზიანების, ჰიპერფოსფატემიის, ჰიპოკალცემიის და დისემინირებული ინტრავასკულური კოაგულაციის რისკის ქვეშ. შრატში და/ან შარდში მიოგლობინის დონე შეიძლება იყოს მომატებული.[2]

ღვიძს ტრანსამინაზების, განსაკუთრებისთ ასპარტატ ამინოტრანსფერაზას (AST) დონის მიმატება რაბდომიოლიზის დროს ხშირია, თუ არ არსებობს ღვიძლის სერიოზული დაზიანება.[2] რაბდომიოლიზის მქონე ჰოსპიტალიზებულ პაციენტებში AST-ის კონცენტრაცია მცირდება შრატში CK-ის დონის შემცირების პარალელურად, რაც მიუთითებს იმაზე, რომ ასეთ პაციენტებში კუნთი შეიძლება AST-ის მნიშვნელოვან წყაროს წარმოადგენდეს.[26]

სხვა კვლევები გამომწვევი ფაქტორების გამოსარიცხად მოიცავს თირეომასტიმულირებელი ჰორმონის, ESR-ის (ანთებითი მიოპათიების სკრინინგისთვის) ან ანტინუკლეარული ანტისხეულების (აუტოიმუნური დაავადებების სკრინინგისთვის) განსაზღვრას.

ასევე შეიძლება გაკეთდეს ტოქსიკოლოგიური სკრინინგი რეკრეაციულ/აკრძალულ ნარკოტიკებზე, მათ შორის ოპიატებზე.

უნდა გადაიხედოს პაციენტის მიერ მიღებული მედიკამენტები წამლისმიერი რაბდომიოლიზის შსაძლებლობის შესაფასებლად.

განმეორებითი რაბდომიოლიზის შემთხვევაში უნდა შეგროვდეს ნეიროკუნთოვანი დარღვევების ოჯახური ანამნეზი და ინფორმაცია ფიზიკური დატვირთვის აუტანლობის წინა ეპიზოდების შესახებ, ხოლო შემდეგ საჭიროების მიხედვით გაკეთდეს შემდგომი დიაგნოსტიკური ტესტები.[27][28]

კუნთის ბიოფსია ნაჩვენებია მხოლოდ გენეტიკური ეტიოლოგიის ეჭვის შემთხვევაში.

რისკის პროგნოზირების ქულები ნაკლებად სავარაუდოა, რომ პირდაპირ გავლენას მოახდენს მკურნალობაზე, მაგრამ შეიძლება სასარგებლო იყოს პროგნოზის შესაფასებლად და მოლოდინების განსასაზღვრად.[2] მაკმაჰონის ქულა იყენებს დემოგრაფიულ, კლინიკურ და ლაბორატორიულ ცვლადებს სიკვდილობის ან მძიმე თირკმლის მწვავე დაზიანების რისკის შესაფასებლად, რომელიც საჭიროებს თირკმლის ჩანაცვლებით თერაპიას.[29]

ამ მასალის გამოყენება ექვემდებარება ჩვენს განცხადებას