მიდგომა

ლეპტოსპიროზის ეფექტური მართვა მოიცავს ანტიბიოტიკოთერაპიისა და შესაბამისი დამხმარე თერაპიის კომბინაციას. ლეპტოსპიროზის შემთხვევების იდენტიფიცირება და მკურნალობის დაუყოვნებელი დაწყება უმნიშვნელოვანესია, რადგან სისტემატური მიმოხილვის ფარგლებში, რომელიც აფასებდა არანამკურნალევი ლეპტოსპიროზის სიკვდილობას, აღმოჩნდა საშუალო სიკვდილობა 2.2%, ფართო დიაპაზონით 0%-დან 39.7%-მდე.[73] სიკვდილობის მაჩვენებელი ყველაზე მაღალი იყო სიყვითლის მქონე პაციენტებში (19.1%), თირკმლის უკმარისობის მქონე პაციენტებში (12.1%) და 60 წელზე მეტი ასაკის ხანდაზმულ პაციენტებში (60%).[73]

ანტიბიოტიკებით მკურნალობა

ზოგადად, მიღებულია, რომ ანტიბიოტიკოთერაპია უნდა დაიწყოს რაც შეიძლება ადრე, სასურველია, სიმპტომების გამოვლენის შემდეგ პირველი 5 დღის განმავლობაში.

ლეპტოსპიროზის მართვისთვის ანტიბიოტიკებთან დაკავშირებული რეკომენდაციები უზრუნველყოფილია დაავადების პრეზენტაციის შესაბამისად. სასურველი ანტიბიოტიკური საშუალებები მოიცავს პერორალურ დოქსიციკლინს ზომიერი დაავადებისთვის და ინტრავენურ ბენზილპენიცილინს მძიმე შემთხვევების მართვისთვის.[50][74][75]

უნდა განხორციელდეს პაციენტების საგულდაგულო მონიტორინგი არასასურველ რეაქციებზე, იარიშ-ჰერქსჰაიმერის რეაქციის ჩათვლით, რომელიც შეიძლება ფატალური იყოს.[76] ახალ კალედონიაში 262 პაციენტის ერთმა რეტროსპექტულმა კვლევამ აჩვენა, რომ რეაქცია განვითარდა ნამკურნალები პაციენტების 21%-ში.[77]

მსუბუქი დაავადება

მსუბუქი ლეპტოსპიროზის მქონე ზრდასრულებსა და ბავშვებში რეკომენდებული პერორალური ანტიბიოტიკია დოქსიციკლინი (არ არის რეკომენდებული 8 წლამდე ბავშვებში), ხოლო ალტერნატიული პირველი რიგის საშუალებებია ამპიცილინი, აზითრომიცინი, ამოქსიცილინი.[50] მკურნალობის კურსია 7 დღე (გარდა აზითრომიცინისა, რომლისთვისაც მკურნალობის კურსი 3 დღეა მოზრდილებში და არ არის დადგენილი ბავშვებში).

ზომიერიდან მძიმემდე ფორმის დაავადება

მოზრდილებსა და ბავშვებში ლეპტოსპიროზის ზომიერიდან მძიმემდე ფორმის მკურნალობა ხდება ინტრავენური ანტიბიოტიკოთერაპიით. ბენზილპენიცილინი რეკომენდებულია, როგორც პირველი რიგის მკურნალობა, ალტერნატიული აგენტებია ცეფოტაქსიმი ან ცეფტრიაქსონი.[50][57][74][75] ცეფტრიაქსონმა და ცეფოტაქსიმმა აჩვენა ეკვივალენტური კლინიკური ეფექტურობა ბენზილპენცილინთან შედარებით მძიმე ლეპტოსპიროზის მართვისთვის.[74][78][79] პენიცილინზე და/ან ცეფალოსპორინზე ალერგიის მქონე მოზრდილებს უნდა უმკურნალონ აზითრომიცინით (არ არის რეკომენდებული 16 წლამდე) ან დოქსიციკლინით. ასეთი ალერგიის მქონე ბავშვებს უნდა უმკურნალონ დოქსიციკლინით.[75] დოქსიციკლინმა და ტეტრაციკლინის ჯგუფის სხვა ანტიბიოტიკებმა შეიძლება გამოიწვიოს კბილის შეფერილობის მუდმივი შეცვლა ან მინანქრის ჰიპოპლაზია და არ არის რეკომენდებული 8 წლის ან ნაკლები ასაკის ბავშვებში. თუმცა, მათი გამოყენება პაციენტების ამ ჯგუფში შეიძლება განიხილებოდეს ინდივიდუალურად მძიმე ლეპტოსპიროზის შემთხვევებში, როდესაც ექიმმა უნდა შეაფასოს ასეთი მკურნალობის სარგებელი და რისკები. ერითრომიცინი ალტერნატივას წარმოადგენს და შეიძლება მისცენ 8 წლამდე ასაკის ბავშვებს. ინტრავენური თერაპია რეკომენდებულია 7 დღის განმავლობაში.

დამხმარე თერაპია

ლეპტოსპიროზის მქონე პაციენტებში საჭირო მხარდამჭერი ღონისძიებების ტიპები და ხარისხი ძალიან განსხვავებულია და ინდივიდუალურად ფასდება ორგანოების ჩართულობის მიხედვით.

მძიმე დაავადება დაკავშირებულია იმუნურ ფაზასთან და შეიძლება გამოვლინდეს თირკმლის უკმარისობით, ღვიძლის უკმარისობით და/ან ფილტვის ჰემორაგიებით (ვეილის სინდრომი). ამ ფაზაში სხვა კლინიკური სურათი მოიცავს ასეპტიკურ მენინგიტს და პანკრეატიტს. ლეტალური შედეგი შეიძლება დადგეს კარდიული არითმიების, გულის უკმარისობის, ან თირკმელზედა ჯირკვლის ჰემორაგიის შემდგომ, შესაბამისად, საჭიროა გულის მუდმივი მონიტორინგი და მხარდაჭერა, საჭიროებისამებრ.

საბოლოო ჯამში, საჭიროა პაციენტების მონიტორინგი ცვლილებებზე, რომლებიც მიუთითებს მოცულობის შემცირებაზე და ჰემორაგიაზე. ექიმებმა უნდა აღადგინონ კოაგულოპათიური და ელექტროლიტური დარღვევები და უზრუნველყონ ადეკვატური ჰიდრატაცია.

ფილტვის ჩართულობის მქონე პაციენტებს, ჰემორაგიით ან მის გარეშე, შეიძლება დასჭირდეთ მექანიკური ვენტილაცია. მეთილპრედნიზოლონის ინტრავენური გამოყენება წარმატებული აღმოჩნდა ფილტვის ლეპტოსპიროზის მქონე პაციენტებში, მაგრამ ერთმა სისტემატურმა მიმოხილვამ აღმოაჩინა შეზღუდული მტკიცებულება აღნიშნულის მხარდასაჭერად; საჭიროა შემდგომი კვლევები, რათა დადგინდეს, მიეცეს თუ არა კორტიკოსტეროიდები რუტინულად მძიმე ლეპტოსპიროზის და ფილტვების ჩართულობის მქონე პაციენტებს.[80][81]

თირკმლის მწვავე უკმარისობის მქონე პაციენტებს შეიძლება დასჭირდეთ მწვავე დიალიზი მძიმე დაავადებისას, სითხით გადატვირთვის, აციდოზის და ჰიპერკალიემიის სიმპტომების გათვალისწინებით. გადაწყვეტილების მიღება საჭიროა ინდივიდუალური შემთხვევის მიხედვით. ღვიძლის უკმარისობის მქონე პაციენტებს, ჩვეულებრივ, მხოლოდ ინტრავენური ანტიბიოტიკოთერაპია და დამხმარე მოვლა სჭირდებათ.

გულის მონიტორინგი რეკომენდებულია კარდიალური გაღიზიანებადობის მეორეულად განვითარებული არითმიების დროულად გამოსავლენად. არითმიები უნდა იმართებოდეს აღიარებული გაიდლაინების მიხედვით, როგორიცაა ამერიკის კარდიოლოგთა კოლეჯის (ACC), ამერიკის გულის ასოციაციის (AHA) და ევროპის კარდიოლოგთა საზოგადოების (ESC) გაიდლაინები.

ექსპოზიციის მაღალი რისკის ქვეშ მყოფი პაციენტები

დოქსიციკლინით ქიმიოპრობილაქტიკა გამოყენებულია სამხედრო პერსონალისთვის ცნობილი ადრე არსებული ექსპოზიციის გარეშე. მოლაშქრეებმა, ბაიკერებმა და აქტიურმა მოგზაურებმა შეიძლება მხედველობაში მიიღონ დოქსიციკლინით პროფილაქტიკა განვითარებად ქვეყნებში ლეპტოსპიროზის მაღალი რისკის გამო.[46] ექსპოზიციის რისკის ქვეშ მყოფი სხვა ადამიანები არიან ისინი, ვინც მოგზაურობს მაღალი რისკის ზონებში სტიქიური უბედურებების შემდეგ, როგორიცაა წყალდიდობა ან ციკლონი ან მაღალი რისკის სეზონების დროს და წყლის სპორტის სახეობებშში მონაწილე სპორტსმენები.[29][30][31][82] პიკური ინციდენტობა გვხვდება წვიმიან სეზონში ტროპიკულ ზონებში და ზაფხულის ბოლოს ზომიერ რეგიონებში.[1][7]

დოქსიციკლინით პროფილაქტიკა რეკომენდებულია გარდაუვალი ექსპოზიციის რისკის მქონე ადამიანებისთვის.

მონაცემები მოწმობენ, რომ აზითრომიცინი არის შესაძლო ალტერნატივა პროფილაქტიკისთვის, რადგან თავდაპირველმა კვლევებმა აჩვენა სეროპოზიტიურობის ანალოგიური შემცირება.[47]

ობსერვაციულმა კვლევამ დაასკვნა, რომ პერორალური პენიცილინი შეიძლება ეფექტური ქიმიოპროფილაქტიკა იყოს ლეპტოსპიროზის წინააღმდეგ, თუმცა საჭიროა შემდგომი კვლევა.[48]

ამ მასალის გამოყენება ექვემდებარება ჩვენს განცხადებას