ექსენატიდი
გლუკაგონის მსგავსი პეპტიდ-1 (GLP-1) რეცეპტორის აგონისტი. კოკრეინის ერთ-ერთმა მიმოხილვამ დაასკვნა, რომ ეგზენატიდმა შეიძლება გააუმჯობესოს მოტორული უკმარისობა PD-ს მქონე ადამიანებისთვის და ეს ეფექტი შეიძლება გაგრძელდეს მკურნალობის პერიოდის შემდეგ. ეგზენატიდის ეფექტიანობა ჯანმრთელობასთან დაკავშირებული ცხოვრების ხარისხის, ყოველდღიური ცხოვრების აქტივობების, არამოტორული შედეგებისა და ფსიქოლოგიური შედეგების გასაუმჯობესებლად გაურკვეველია.[175]Mulvaney CA, Duarte GS, Handley J, et al. GLP-1 receptor agonists for Parkinson's disease. Cochrane Database Syst Rev. 2020 Jul 23;(7):CD012990.
https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD012990.pub2/full
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32700772?tool=bestpractice.com
ტრანსკრანიული მაგნიტური სტიმულაცია
ტვინის არაინვაზიური სტიმულაცია განმეორებადი ტრანსკრანიალური პირდაპირი დენის სტიმულაციის გზით (rTMS) ახდენს კორტიკალური აგზნებადობის მოდულირებას თავის ქალაზე პირდაპირი დენის გამოყენებით. დაფიქსირდა rTMS-ის ზოგიერთი მოკლევადიანი სარგებელი სიარულის შესრულებაზე (მათ შორის სიარულის გაყინვა) და დეპრესია PD-ს მქონე პაციენტებში, მაგრამ მტკიცებულებები ორაზროვანია და საჭიროა შემდგომი კვლევები.[176]Xie YJ, Gao Q, He CQ, et al. Effect of repetitive transcranial magnetic stimulation on gait and freezing of gait in Parkinson disease: a systematic review and meta-analysis. Arch Phys Med Rehabil. 2020 Jan;101(1):130-40.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31465758?tool=bestpractice.com
[177]Nascimento LR, do Carmo WA, de Oliveira GP, et al. Transcranial direct current stimulation provides no clinically important benefits over walking training for improving walking in Parkinson's disease: a systematic review. J Physiother. 2021 Jul;67(3):190-6.
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1836955321000461
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34147400?tool=bestpractice.com
[178]Chen J, He P, Zhang Y, et al. Non-pharmacological treatment for Parkinson disease patients with depression: a meta-analysis of repetitive transcranial magnetic stimulation and cognitive-behavioral treatment. Int J Neurosci. 2021 Apr;131(4):411-24.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32253965?tool=bestpractice.com
[179]Nardone R, Versace V, Brigo F, et al. Transcranial magnetic stimulation and gait disturbances in Parkinson's disease: a systematic review. Neurophysiol Clin. 2020 Jul;50(3):213-25.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32620273?tool=bestpractice.com
[180]Lench DH, DeVries W, Kearney-Ramos TE, et al. Paired inhibitory stimulation and gait training modulates supplemental motor area connectivity in freezing of gait. Parkinsonism Relat Disord. 2021 Jul;88:28-33.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8485722
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34102418?tool=bestpractice.com
ქსოვილის/უჯრედული თერაპია
TRANSEURO, მულტიცენტრული კოლაბორაციული კვლევას PD-ის სამკურნალოდ, აქვს სამი ძირითადი მიზანი: აჩვენოს, რომ დოფამინერგული უჯრედების ჩანაცვლება შეიძლება გაუმჯობესდეს ქსოვილის მომზადებასა და მიწოდებაზე განსაკუთრებული ყურადღების მიქცევით, პაციენტის შერჩევასა და იმუნოსუპრესიულ თერაპიაზე; იმის ჩვენება, რომ დოფამინერგული უჯრედების ჩანაცვლება შეიძლება იყოს კლინიკურად ეფექტური; და შემუშავდეს პროტოკოლი, რომელიც შეიძლება იყოს შაბლონი ყველა მომავალი კლინიკური კვლევისთვის უჯრედული თერაპიის სფეროში, მათ შორის ღეროვან უჯრედებზე დაფუძნებული თერაპიისთვის.[181]Moore SF, Guzman NV, Mason SL, et al. Which patients with Parkinson's disease participate in clinical trials? One centre's experiences with a new cell based therapy trial (TRANSEURO). J Parkinsons Dis. 2014;4(4):671-6.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25170676?tool=bestpractice.com
TRANSEURO
Opens in new window მიმდინარეობს კვლევა, რომელიც მოიცავს ნაყოფის ქსოვილის გადანერგვას PD-ს მქონე პაციენტების ტვინში (დაკარგული დოფამინის ჩანაცვლებასა და აღდგენაში დასახმარებლად) და დაგეგმილია ტესტირება ემბრიონის უჯრედებიდან მიღებული დოფამინერგული ნეირობლასტების გამოყენებით.[182]ClinicalTrials.gov. TRANSEURO open label transplant study in Parkinson's disease (TRANSEURO). NCT01898390. Apr 2019 [internet publication].
https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT01898390
ასევე არსებობს უჯრედების ტრანსპლანტაციის თერაპიის მცირე საპილოტე კვლევა ადამიანის ნერვული ღეროვანი უჯრედების გამოყენებით.[183]ClinicalTrials.gov. A study to evaluate the safety of neural stem cells in patients with Parkinson's disease. NCT02452723. Apr 2019 [internet publication].
https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT02452723
ISC-hpNSC, უჯრედული პრეპარატი, რომელიც შედგება ადამიანის პართენოგენეტიკური ნეირონული ღეროვანი უჯრედებისგან (hpNSC), შეყავთ ინექციით პარკინსონის დაავადების მქონე პაციენტის თავის ტვინში, სტრიატუმსა და შავ სუბსტანციაში. კვლევის მთავარი მიზანი ტრანსპლანტაციის უსაფრთხოების შეფასებაა.[184]Barker RA; TRANSEURO consortium. Designing stem-cell-based dopamine cell replacement trials for Parkinson's disease. Nat Med. 2019 Jul;25(7):1045-53.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31263283?tool=bestpractice.com
გენური თერაპია
ზოგიერთი ექსპერიმენტული გენური თერაპია PD-სთვის იქნა გამოკვლეული, მაგრამ აჩვენა შეზღუდული ეფექტურობა ადრეულ კლინიკურ კვლევებში. მთავარი გამოწვევაა ვექტორული გადამტანის რეალურ დროში ვიზუალიზაცია, რომელიც ზღუდავს განაწილების ოპტიმიზაციას; ამჟამად შესწავლილი ერთ-ერთი ტექნიკაა MRI-ით მართული ინტრაოპერაციული ინფუზია.[185]Richardson RM, Bankiewicz KS, Christine CW, et al. Data-driven evolution of neurosurgical gene therapy delivery in Parkinson's disease. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 2020 Nov;91(11):1210-8.
https://jnnp.bmj.com/content/91/11/1210
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32732384?tool=bestpractice.com
[186]Christine CW, Richardson RM, Van Laar AD, et al. Safety of AADC gene therapy for moderately advanced Parkinson disease: three-year outcomes from the PD-1101 Trial. Neurology. 2022 Jan 4;98(1):e40-50.
https://n.neurology.org/content/98/1/e40
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34649873?tool=bestpractice.com
იმუნოთერაპია, რომელიც მიმართულია ალფა-სინუკლეინზე
ალფა-სინუკლეინის ტოქსიკური ფორმების დაგროვება იწვევს პარკინსონის დაავადების დროს ნეირონების სიკვდილს. ამ ცილის მიზნობრივი დაშლა იმუნიზაციით ან ანტისხეულებზე დაფუძნებული თერაპიით საინტერესოა,თუმცა, ალფა-სინუკლეინის ტოქსიკურ ფორმებზე ზემოქმედების სპეციფიკასთან დაკავშირებული საკითხები უნდა გადაწყდეს.[187]Jankovic J, Goodman I, Safirstein B, et al. Safety and tolerability of multiple ascending doses of PRX002/RG7935, an anti-alpha-synuclein monoclonal antibody, in patients with Parkinson disease: a randomized clinical trial. JAMA Neurol. 2018 Oct 1;75(10):1206-14.
https://jamanetwork.com/journals/jamaneurology/fullarticle/2685097
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29913017?tool=bestpractice.com
[188]Pagano G, Boess FG, Taylor KI, et al; PASADENA Investigators; Prasinezumab Study Group. A phase II study to evaluate the safety and efficacy of prasinezumab in early Parkinson's disease (PASADENA): rationale, design, and baseline data. Front Neurol. 2021 Oct 1;12:705407.
https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fneur.2021.705407/full
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34659081?tool=bestpractice.com
ცინპანემაბისა და პრასინეზუმაბის (ადამიანისგან მიღებული მონოკლონური ანტისხეულები, რომლებიც მიმართულია ალფა-სინუკლეინზე) კვლევებმა ვერ აჩვენა ეფექტურობა დაავადების პროგრესირების პრევენციაში ადრეული PD-ის მქონე პაციენტებში.[189]Lang AE, Siderowf AD, Macklin EA, et al; SPARK Investigators. Trial of cinpanemab in early Parkinson's disease. N Engl J Med. 2022 Aug 4;387(5):408-20.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/35921450?tool=bestpractice.com
[190]Pagano G, Taylor KI, Anzures-Cabrera J, et al; PASADENA Investigators; Prasinezumab Study Group. Trial of prasinezumab in early-stage Parkinson's disease. N Engl J Med. 2022 Aug 4;387(5):421-32.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/35921451?tool=bestpractice.com
დიპრაგლურანტი
დიპრაგლურანტი, გლუტამატის რეცეპტორის მოდულატორი, დამტკიცებულია სურსათისა და წამლის სააგენტოს (FDA) მიერ აშშ-ში, როგორც "ობოლი" მედიკამენტი (უცნობი რეცეპტორის მქონე), ლევოდოპათი გამოწვეული დისკინეზიის სამართავად.[191]Tison F, Keywood C, Wakefield M, et al. A phase 2A trial of the novel mGluR5-negative allosteric modulator dipraglurant for levodopa-induced dyskinesia in Parkinson's disease. Mov Disord. 2016 Sep;31(9):1373-80.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27214664?tool=bestpractice.com
ამჟამად მიმდინარეობს 2/3 ფაზის კვლევა.[192]Addex Therapeutics. Dipraglurant-IR for PD-LID. 2022 [internet publication].
https://www.addextherapeutics.com/en/pipeline/researches/dipraglurant-pd-lid
აპომორფინის ახალი ფორმულაციები.
ზოგიერთ ქვეყანაში აპომორფინის მიღება შესაძლებელია უწყვეტი ინფუზიით.[163]Deuschl G, Antonini A, Costa J, et al. European Academy of Neurology/Movement Disorder Society - European Section guideline on the treatment of Parkinson's disease: I. Invasive therapies. Eur J Neurol. 2022 Sep;29(9):2580-95.
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/ene.15386
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/35791766?tool=bestpractice.com
შესწავლილია აპომორფინის ინტრანაზალური მიწოდება.
K0706
K0706 არის ტიროზინკინაზას ინჰიბიტორი, რომელმაც აჩვენა, რომ აქვს ნეიროპროტექტორული აქტივობა ცხოველურ მოდელში. მიმდინარეობს 2 ფაზის კვლევა K0706-ის უსაფრთხოებისა და ეფექტურობის გამოსაკვლევად ადრეული PD-ის მქონე პაციენტებში, რომლებსაც ჯერ არ დაუწყიათ დოფამინერგული თერაპია.[193]ClinicalTrials.gov. PROSEEK: a phase 2 study in early Parkinson's disease patients evaluating the safety and efficacy of abl tyrosine kinase inhibition using K0706. NCT03655236. Nov 2022 [internet publication].
https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT03655236
მაღალი ინტენსივობის ვარჯიში ადრეულ PD-ში
ერთი რანდომიზებული მე-3 ფაზის კვლევა იკვლევს 12 თვიანი მაღალი ინტენსივობის სარბენ ბილიკზე გამძლეობის ვარჯიშის ეფექტს მოძრაობის აშლილობის საზოგადოების ერთიანი პარკინსონის დაავადების შეფასების სკალის ნაწილი III (MDS-UPDRS) ცვლილებებზე ადრეული სტადიის PD-ს მქონე პაციენტებში, რომლებსაც ჯერ არ დაუწყიათ. დოფამინერგული თერაპია.[194]ClinicalTrials.gov. Study in Parkinson disease of exercise (SPARX3). NCT04284436. Oct 2022 [internet publication].
https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04284436