ჰისტოპლაზმოზი
- მიმოხილვა
- თეორია
- დიაგნოზი
- მართვა
- მეთვალყურეობა
- წყაროები
მკურნალობის ალგორითმი
მიაქციეთ ყურადღება, რომ ფორმულა/შეყვანის გზა და დოზა შეიძლება განსხვავებული იყოს მედიკამენტების დასახელების და ბრენდის, ფორმულარის ან გეოგრაფიული ადგილმდებარეობის მიხედვით. მკურნალობის შესახებ რეკომენდაციები სპეციფიკურია პაციენტის ჯგუფების მიხედვით: იხილეთ გაფრთხილება
ლატენტური ასიმპტომური ჰისტოპლაზმოზი, არაორსულები
მხოლოდ მეთვალყურეობა
პრაქტიკულად ჯანმრთელი ადამიანის, სოკოს სპორების მცირე მოცულობით ექსპოზიცის შემთხვევაში, ჰისტოპლაზმოზი ასიმპტომურად ან კლინიკურად უმნიშვნელო ინფექციის სახით მიმდინარეობს.
ლოკალური, ფილტვის კარის ჰისტოპლაზმოზური ინფექცია შეიძლება კალციფიცირდეს და დარჩეს ხანგრძლივად ასიმპტომური ფილტვის კვანძების სახით და შემთხვევით გამოვლინდეს ფილტვის გამოსახულებითი კვლევების დროს. ფილტვის კვანძების ანტიფუნგალური მკურნალობა არ არის რეკომენდებული.
მწვავე ფილტვისმიერი დაავადება: <4 კვირა (არაორსული)
მხოლოდ მეთვალყურეობა
იმუნოკომპეტენტურ მასპინძელში, სიმპტომები მსუბუქად არის გამოხატული, ჩვეულებრივ გაივლის დაწყებიდან რამოდენიმე კვირის განმავლობაში და როგორც წესი ალაგდება სპეციფიური მკურნალობის გარეშე.[1]Wheat LJ, Freifeld AG, Kleiman MB, et al. Clinical practice guidelines for the management of patients with histoplasmosis: 2007 update by the Infectious Diseases Society of America. Clin Infect Dis. 2007 Oct 1;45(7):807-25. https://academic.oup.com/cid/article/45/7/807/541502 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17806045?tool=bestpractice.com
აზოლიური ანტიფუნგალური პრეპარატები
იმუნოკომპრომისულ პაციენტებში ანტიფუნგალური თერაპია უნდა დაიწყოს აქტიური ჰისტოპლაზმოზე ეჭვის მიტანიდან რაც შეიძლება სწრაფად, რადგან არსებობს დაავადების დისემინაციამდე პროგრესირების და გართულებების ჩამოყალიბების მაღალი რისკი.
აზოლური სოკოს საწინააღმდეგო პრეპარატები რეკომენდებულია ამ პაციენტებისათვის. ზოგადად, შრატში იტრაკონაზოლის დონე უფრო მაღალია ხსნარის სახით შეყვანის დროს და თუ არსებობს შესაძლებლობა, ეს ფორმა უნდა გამოიყენოთ. ვორიკონაზოლი და პოზაკონაზოლი ინ ვიტრო პირობებში აქტიურია ჰისტოპლაზმოზის წინააღმდეგ და წარმატებით გამოიყენეს იმუნოკომპრომისული პაციენტების მცირე ჯგუფში, რომელთაც მწვავე დაავადება ჰქონდათ. ისინი შეიძლება ჩაითვალოს ალტერნატიულ აგენტებად იმ პირთათვის, რომლებიც ვერ იტანენ იტრაკონაზოლს. რეკომენდებულია თერაპიული მედიკამენტების მონიტორინგი.[25]National Institutes of Health, Centers for Disease Control and Prevention, HIV Medicine Association, and the Infectious Diseases Society of America. Guidelines for the prevention and treatment of opportunistic infections in adults and adolescents with HIV: histoplasmosis. Sep 2019 [internet publication]. https://clinicalinfo.hiv.gov/en/guidelines/hiv-clinical-guidelines-adult-and-adolescent-opportunistic-infections/histoplasmosis
ფლუკონაზოლი ავლენს დაბალ აქტივობას სოკოს წინააღმდეგ და იყო მონაცემები რეზისტენტობის ჩამოყალიბების შესახებ პაციენტებში, რომლებიც იღებდნენ ფლუკონაზოლს.[4]Thompson GR 3rd, Le T, Chindamporn A, et al. Global guideline for the diagnosis and management of the endemic mycoses: an initiative of the European Confederation of Medical Mycology in cooperation with the International Society for Human and Animal Mycology. Lancet Infect Dis. 2021 Dec;21(12):e364-74. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34364529?tool=bestpractice.com ამიტომ ფლუკონაზოლი გადანახულია იმ პაციენტებისთვის, რომლებსაც აქვთ აუტანლობა ან რეზისტენტული პასუხი ამ აზოლების მიმართ. საჭიროა კონსულტაცია ინფექციონისტთან.
აზოლური ანტიფუნგალური პრეპარატები ჰეპატოტოქსიურები არიან. ამიტომ, ღვიძლის ფუნქციური სინჯების შემოწმება უნდა მოხდეს მკურნალობის დაწყებამდე, მკურნალობის პირველ, მე-2 და მე-4კვირას და ყოველ 3 თვეში ერთხელ თერაპიის დამთავრებამდე.
ინტრაკონაზოლის თერაპიული დონის მონიტორინგი უნდა ხდებოდეს მკურნალობის დაწყებიდან 2 კვირის შემდეგ. ეფექტური მკურნალობისთვის რეკომენდებულია შრატში ინტრაკონაზოლის თერაპიული დონის შენარჩუნება ≥1 მკროგრამ/მლ.
აზოლურ ანტიფუნგალურ საშუალებებს ახასიათებს პოტენციური წამალთაშორისი ურთიერქმედების დიდი რიცხვი; პრეპარატის დანიშვნამდე გაეცანით, თუ რა მედიკამენტებს იღებს პაციენტი მანამდე.
მკურნალობის კურსი: 6-12 კვირა.
პირველადი პარამეტრები
იტრაკონაზოლი: ბავშვები (აივ-უარყოფითი): 2.5 - 5 მგ/კგ (მაქსიმუმ 200 მგ/დოზა) პერორალურად დღეში ორჯერ; ბავშვები (აივ-დადებითი): 2-5 მგ/კგ (მაქსიმუმ 200 მგ/დოზა) პერორალურად დღეში სამჯერ 3 დღით, შემდეგ 2-5 მგ/კგ (მაქსიმუმ 200 მგ/დოზა) დღეში ორჯერ; ზრდასრულები: 200 მგ პერორალურად, დღეში სამჯერ 3 დღით, შემდეგ 200 მგ დღეში ერთხელ ან ორჯერ
მეორეული ვარიანტები
ვორიკონაზოლი: ბავშვებში: დოზირების თაობაზე მიმართეთ სპეციალისტს; ზრდასრულებში: 400 მგ პერორალურად დღეში ორჯერ პირველ დღეს, შემდეგ კი - 200 მგ დღეში ორჯერ
ან
პოსაკონაზოლი: ბავშვებში: დოზასთან დაკავშირებით მიმართეთ სპეციალისტს; ზრდასრულებში: 300 მგ პერორალურად დღეში ორჯერ პირველ დღეს, შემდეგ კი 300 მგ დღეში ერთხელ
მესამე ვარიანტები
ფლუკონაზოლი: ბავშვები: 10-12 მგ/კგ პერორალურად დღეში ერთხელ, მაქსიმუმ 400 მგ/დღეში; ზრდასრულები: 800 მგ პერორალურად დღეში ერთხელ
ამფოტერიცინ B
ამ პაციენტებთან ინტრავენური ამფოტერიცინ B ინიშნება 1-დან 2 კვირის ვადაში, სანამ მიიღწევა სტაბილიზაცია და შემდგომ გადავდიიივართ ორალურ საშუალებებე. ლიპოსომური ამფოტერიცინ B არის უპირატესი ფორმა მოზრდილებში, თუმცა თუ არაა ხელმისაწვდომი ან ვლინდება აუტანლობა, შესაძლებელია სხვა ფორმების გამოყენებაც.[4]Thompson GR 3rd, Le T, Chindamporn A, et al. Global guideline for the diagnosis and management of the endemic mycoses: an initiative of the European Confederation of Medical Mycology in cooperation with the International Society for Human and Animal Mycology. Lancet Infect Dis. 2021 Dec;21(12):e364-74. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34364529?tool=bestpractice.com
აივ ინფექციის მქონე პაციენტებში ლიპოსომური ამფოტერიცინ B დაკავშირებულია მკურნალობაზე პასუხის უფრო მაღალ მაჩვენებელთან და სიკვდილობის დაბალ მაჩვენებელთან, დექსიქოლატურ ფორმასთან შედარებით.[32]World Health Organization. Guidelines for diagnosing and managing disseminated histoplasmosis among people living with HIV. 1 April 2020 [internet publication]. https://www.who.int/publications/i/item/9789240006430 [49]Murray M, Hine P. Treating progressive disseminated histoplasmosis in people living with HIV. Cochrane Database Syst Rev. 2020 Apr 28;(4):CD013594. https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD013594/full http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32343003?tool=bestpractice.com
ამფოტერიცინ B-ს დეოქსიქოლატის ფორმა უკეთესი ამტანობით ხასიათდება ბავშვებში და ლიპიდური ფორმები ყოველთვის არ არის უპირატესი.[1]Wheat LJ, Freifeld AG, Kleiman MB, et al. Clinical practice guidelines for the management of patients with histoplasmosis: 2007 update by the Infectious Diseases Society of America. Clin Infect Dis. 2007 Oct 1;45(7):807-25. https://academic.oup.com/cid/article/45/7/807/541502 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17806045?tool=bestpractice.com
პირველადი პარამეტრები
ამფოტერიცინი B ლიპოსომური: ბავშვებში და ზრდასრულებში: 3-5 მგ/კგ/დღეში ინტრავენურად
მეორეული ვარიანტები
ამფოტერიცინ B ლიპიდური კომპლექსი: ბავშვებში და ზრდასრულებში: 5 მგ/კგ-ზე დღიური დოზა ინტრავენურად
ან
ამფოტერიცინი B დეზოქსიქოლატი: ბავშვებში და ზრდასრულებში: 0.7-1 მგ/კგ-ზე დღიური დოზა ინტრავენურად
ვენტილაციური მხარდაჭერა
დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან
პაციენტებს შეიძლება განუვითარდეთ ჰიპოქსემია და დაჭირდეთ ვენტილაციური მხარდაჭერა.
იტრაკონაზოლის პროფილაქტიკური დოზები
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
სტაბილიაციის მიღწევის შემდეგ, შეიძლება გადასვლა იტრაკონაზოლზე. ჰოსპიტალიდან გაწერის შემდეგ, საჭიროა ინტრაკონაზოლით სულ მცირე 12 კვირიანი მკურნალობა ან მკურნალობის კურსის გაგრძელება მანამდე, სანამ რენტგენოლოგიურად ინფილტრატის ალაგება არ მოხდება.[1]Wheat LJ, Freifeld AG, Kleiman MB, et al. Clinical practice guidelines for the management of patients with histoplasmosis: 2007 update by the Infectious Diseases Society of America. Clin Infect Dis. 2007 Oct 1;45(7):807-25. https://academic.oup.com/cid/article/45/7/807/541502 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17806045?tool=bestpractice.com
ფლუკონაზოლს აქვს შემცირებული ეფექტურობა ქრონიკული, შემანარჩუნებელი თერაპიის შემთხვევაში.[1]Wheat LJ, Freifeld AG, Kleiman MB, et al. Clinical practice guidelines for the management of patients with histoplasmosis: 2007 update by the Infectious Diseases Society of America. Clin Infect Dis. 2007 Oct 1;45(7):807-25. https://academic.oup.com/cid/article/45/7/807/541502 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17806045?tool=bestpractice.com
აზოლურ ანტიფუნგალურ საშუალებებს ახასიათებს პოტენციური წამალთაშორისი ურთიერქმედების დიდი რიცხვი; პრეპარატის დანიშვნამდე გაეცანით, თუ რა მედიკამენტებს იღებს პაციენტი მანამდე.
პირველადი პარამეტრები
იტრაკონაზოლი: ბავშვები (აივ-უარყოფითი): 2.5 - 5 მგ/კგ (მაქსიმუმ 200 მგ/დოზა) პერორალურად დღეში ორჯერ; ბავშვები (აივ-დადებითი): 2-5 მგ/კგ (მაქსიმუმ 200 მგ/დოზა) პერორალურად დღეში სამჯერ 3 დღით, შემდეგ 2-5 მგ/კგ (მაქსიმუმ 200 მგ/დოზა) დღეში ორჯერ; ზრდასრულები: 200 მგ პერორალურად, დღეში სამჯერ 3 დღით, შემდეგ 200 მგ დღეში ერთხელ ან ორჯერ
მწვავე ფილტვისმიერი დაავადება: >4 კვირა (არაორსული)
აზოლიური ანტიფუნგალური პრეპარატები
აზოლური სოკოს საწინააღმდეგო პრეპარატები რეკომენდებულია ამ პაციენტებისათვის. ზოგადად, შრატში იტრაკონაზოლის დონე უფრო მაღალია ხსნარის სახით შეყვანის დროს და თუ არსებობს შესაძლებლობა, ეს ფორმა უნდა გამოიყენოთ. ვორიკონაზოლი და პოზაკონაზოლი ინ ვიტრო პირობებში აქტიურია ჰისტოპლაზმოზის წინააღმდეგ. წარმატებით გამოიყენეს ჰისტოპლაზმოზის მქონე იმუნოკომპრომისული პირების მცირე ჯგუფის მკურნალობისას. ისინი შეიძლება ჩაითვალოს ალტერნატიულ აგენტებად იმ პირთათვის, რომლებიც ვერ იტანენ იტრაკონაზოლს. რეკომენდებულია თერაპიული მედიკამენტების მონიტორინგი.[25]National Institutes of Health, Centers for Disease Control and Prevention, HIV Medicine Association, and the Infectious Diseases Society of America. Guidelines for the prevention and treatment of opportunistic infections in adults and adolescents with HIV: histoplasmosis. Sep 2019 [internet publication]. https://clinicalinfo.hiv.gov/en/guidelines/hiv-clinical-guidelines-adult-and-adolescent-opportunistic-infections/histoplasmosis
ფლუკონაზოლი ავლენს დაბალ აქტივობას სოკოს წინააღმდეგ და იყო მონაცემები რეზისტენტობის ჩამოყალიბების შესახებ პაციენტებში, რომლებიც იღებდნენ ფლუკონაზოლს.[4]Thompson GR 3rd, Le T, Chindamporn A, et al. Global guideline for the diagnosis and management of the endemic mycoses: an initiative of the European Confederation of Medical Mycology in cooperation with the International Society for Human and Animal Mycology. Lancet Infect Dis. 2021 Dec;21(12):e364-74. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34364529?tool=bestpractice.com ამიტომ ფლუკონაზოლი გადანახულია იმ პაციენტებისთვის, რომლებსაც აქვთ აუტანლობა ამ აზოლების მიმართ. საჭიროა კონსულტაცია ინფექციონისტთან.
აზოლები ჰეპატოტოქსიურნი არიან. ამიტომ, ღვიძლის ფუნქციური სინჯების შემოწმება უნდა მოხდეს მკურნალობის დაწყებამდე, მკურნალობის პირველ, მე-2 და მე-4კვირას და ყოველ 3 თვეში ერთხელ თერაპიის დამთავრებამდე.
ინტრაკონაზოლის თერაპიული დონის მონიტორინგი უნდა ხდებოდეს მკურნალობის დაწყებიდან 2 კვირის შემდეგ. ეფექტური მკურნალობისთვის რეკომენდებულია შრატში ინტრაკონაზოლის თერაპიული დონის შენარჩუნება ≥1 მკროგრამ/მლ.
აზოლურ ანტიფუნგალურ საშუალებებს ახასიათებს პოტენციური წამალთაშორისი ურთიერქმედების დიდი რიცხვი; პრეპარატის დანიშვნამდე გაეცანით, თუ რა მედიკამენტებს იღებს პაციენტი მანამდე.
მკურნალობის კურსი: 6-12 კვირა.
პირველადი პარამეტრები
იტრაკონაზოლი: ბავშვები (აივ-უარყოფითი): 2.5 - 5 მგ/კგ (მაქსიმუმ 200 მგ/დოზა) პერორალურად დღეში ორჯერ; ბავშვები (აივ-დადებითი): 2-5 მგ/კგ (მაქსიმუმ 200 მგ/დოზა) პერორალურად დღეში სამჯერ 3 დღით, შემდეგ 2-5 მგ/კგ (მაქსიმუმ 200 მგ/დოზა) დღეში ორჯერ; ზრდასრულები: 200 მგ პერორალურად, დღეში სამჯერ 3 დღით, შემდეგ 200 მგ დღეში ერთხელ ან ორჯერ
მეორეული ვარიანტები
ვორიკონაზოლი: ბავშვებში: დოზირების თაობაზე მიმართეთ სპეციალისტს; ზრდასრულებში: 400 მგ პერორალურად დღეში ორჯერ პირველ დღეს, შემდეგ კი - 200 მგ დღეში ორჯერ
ან
პოსაკონაზოლი: ბავშვებში: დოზასთან დაკავშირებით მიმართეთ სპეციალისტს; ზრდასრულებში: 300 მგ პერორალურად დღეში ორჯერ პირველ დღეს, შემდეგ კი 300 მგ დღეში ერთხელ
მესამე ვარიანტები
ფლუკონაზოლი: ბავშვები: 10-12 მგ/კგ პერორალურად დღეში ერთხელ, მაქსიმუმ 400 მგ/დღეში; ზრდასრულები: 800 მგ პერორალურად დღეში ერთხელ
ამფოტერიცინ B
ამ პაციენტებთან ინტრავენური ამფოტერიცინ B ინიშნება 1-დან 2 კვირის ვადაში, სანამ მიიღწევა სტაბილიზაცია და შემდგომ გადავდიიივართ ორალურ საშუალებებე. ლიპოსომური ამფოტერიცინ B არის უპირატესი ფორმა მოზრდილებში, თუმცა თუ არაა ხელმისაწვდომი ან ვლინდება აუტანლობა, შესაძლებელია სხვა ფორმების გამოყენებაც.[4]Thompson GR 3rd, Le T, Chindamporn A, et al. Global guideline for the diagnosis and management of the endemic mycoses: an initiative of the European Confederation of Medical Mycology in cooperation with the International Society for Human and Animal Mycology. Lancet Infect Dis. 2021 Dec;21(12):e364-74. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34364529?tool=bestpractice.com
აივ ინფექციის მქონე პაციენტებში ლიპოსომური ამფოტერიცინ B დაკავშირებულია მკურნალობაზე პასუხის უფრო მაღალ მაჩვენებელთან და სიკვდილობის დაბალ მაჩვენებელთან, დექსიქოლატურ ფორმასთან შედარებით.[32]World Health Organization. Guidelines for diagnosing and managing disseminated histoplasmosis among people living with HIV. 1 April 2020 [internet publication]. https://www.who.int/publications/i/item/9789240006430 [49]Murray M, Hine P. Treating progressive disseminated histoplasmosis in people living with HIV. Cochrane Database Syst Rev. 2020 Apr 28;(4):CD013594. https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD013594/full http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32343003?tool=bestpractice.com
ამფოტერიცინ B-ს დეოქსიქოლატის ფორმა უკეთესი ამტანობით ხასიათდება ბავშვებში და ლიპიდური ფორმები ყოველთვის არ არის უპირატესი.[1]Wheat LJ, Freifeld AG, Kleiman MB, et al. Clinical practice guidelines for the management of patients with histoplasmosis: 2007 update by the Infectious Diseases Society of America. Clin Infect Dis. 2007 Oct 1;45(7):807-25. https://academic.oup.com/cid/article/45/7/807/541502 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17806045?tool=bestpractice.com
პირველადი პარამეტრები
ამფოტერიცინი B ლიპოსომური: ბავშვებში და ზრდასრულებში: 3-5 მგ/კგ/დღეში ინტრავენურად
მეორეული ვარიანტები
ამფოტერიცინ B ლიპიდური კომპლექსი: ბავშვებში და ზრდასრულებში: 5 მგ/კგ-ზე დღიური დოზა ინტრავენურად
ან
ამფოტერიცინი B დეზოქსიქოლატი: ბავშვებში და ზრდასრულებში: 0.7-1 მგ/კგ-ზე დღიური დოზა ინტრავენურად
ვენტილაციური მხარდაჭერა
დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან
პაციენტებს შეიძლება განუვითარდეთ ჰიპოქსემია და დაჭირდეთ ვენტილაციური მხარდაჭერა.
იტრაკონაზოლის პროფილაქტიკური დოზები
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
სტაბილიაციის მიღწევის შემდეგ, შეიძლება გადასვლა იტრაკონაზოლზე. ჰოსპიტალიდან გაწერის შემდეგ, საჭიროა ინტრაკონაზოლით სულ მცირე 12 კვირიანი მკურნალობა ან მკურნალობის კურსის გაგრძელება მანამდე, სანამ რენტგენოლოგიურად ინფილტრატის ალაგება არ მოხდება.[1]Wheat LJ, Freifeld AG, Kleiman MB, et al. Clinical practice guidelines for the management of patients with histoplasmosis: 2007 update by the Infectious Diseases Society of America. Clin Infect Dis. 2007 Oct 1;45(7):807-25. https://academic.oup.com/cid/article/45/7/807/541502 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17806045?tool=bestpractice.com
ფლუკონაზოლს აქვს შემცირებული ეფექტურობა ქრონიკული, შემანარჩუნებელი თერაპიის შემთხვევაში.[1]Wheat LJ, Freifeld AG, Kleiman MB, et al. Clinical practice guidelines for the management of patients with histoplasmosis: 2007 update by the Infectious Diseases Society of America. Clin Infect Dis. 2007 Oct 1;45(7):807-25. https://academic.oup.com/cid/article/45/7/807/541502 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17806045?tool=bestpractice.com
აზოლურ ანტიფუნგალურ საშუალებებს ახასიათებს პოტენციური წამალთაშორისი ურთიერქმედების დიდი რიცხვი; პრეპარატის დანიშვნამდე გაეცანით, თუ რა მედიკამენტებს იღებს პაციენტი მანამდე.
პირველადი პარამეტრები
იტრაკონაზოლი: ბავშვები (აივ-უარყოფითი): 2.5 - 5 მგ/კგ (მაქსიმუმ 200 მგ/დოზა) პერორალურად დღეში ორჯერ; ბავშვები (აივ-დადებითი): 2-5 მგ/კგ (მაქსიმუმ 200 მგ/დოზა) პერორალურად დღეში სამჯერ 3 დღით, შემდეგ 2-5 მგ/კგ (მაქსიმუმ 200 მგ/დოზა) დღეში ორჯერ; ზრდასრულები: 200 მგ პერორალურად, დღეში სამჯერ 3 დღით, შემდეგ 200 მგ დღეში ერთხელ ან ორჯერ
ქრონიკული პულმონალური ჰისტოპლაზმოზი, არა ორსული
აზოლიური ანტიფუნგალური პრეპარატები
სხვა ინფექციებისგან განსხვავებით, მწვავე და ქრონიკული ჰისტოპლაზმოზის განსხვავება უფრო მეტად ემყარება ფონურად ფილტვის ძირითადი დაავდების არსებობას, ვიდრე სიმპტომატიკის ხანგრძლივობას. ქრონიკული ჰისტოპლაზმოზი ვითარდება უკვე არსებული ფილტვის კავერნის შემთხვევაში და სიმპტომების კლინიკურად გამომჟღავნებას სჭირდება თვეები და წლები.
ქრონიკული პულმონალური ჰისტოპლაზმოზი არ არის აღწერილი ბავშვთა პოპულაციაში.
ამბულატორული პაციენტებისთვის ინტრაკონაზოლი მიჩნეულია ქრონიკული პულმონალური ჰისტოპლაზმოზის, უსაფრთხო და ეფექტურ სამკურნალო საშუალებად.[24]Dismukes WE, Bradsher RW Jr, Cloud GC, et al. Itraconazole therapy for blastomycosis and histoplasmosis. NIAID Mycoses Study Group. Am J Med. 1992 Nov;93(5):489-97. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/1332471?tool=bestpractice.com რადგან რეციდივების მაჩვენებელი მაღალია(9%-15%), რეკომენდებულია ხანგრძლივი მკურნალობა.
ვორიკონაზოლი და პოზაკონაზოლი ინ ვიტრო პირობებში აქტიურია ჰისტოპლაზმოზის წინააღმდეგ და წარმატებით გამოიყენეს იმუნოკომპრომისული პაციენტების მცირე ჯგუფში, რომელთაც მწვავე დაავადება ჰქონდათ. ისინი შეიძლება ჩაითვალოს ალტერნატიულ აგენტებად იმ პირთათვის, რომლებიც ვერ იტანენ იტრაკონაზოლს. რეკომენდებულია თერაპიული მედიკამენტების მონიტორინგი.[25]National Institutes of Health, Centers for Disease Control and Prevention, HIV Medicine Association, and the Infectious Diseases Society of America. Guidelines for the prevention and treatment of opportunistic infections in adults and adolescents with HIV: histoplasmosis. Sep 2019 [internet publication]. https://clinicalinfo.hiv.gov/en/guidelines/hiv-clinical-guidelines-adult-and-adolescent-opportunistic-infections/histoplasmosis ფლუკონაზოლის გამოყენება შეიძლება პაციენტებში, რომლებიც ვერ იტანენ ან არ პასუხობენ მკურნალობას სხვა აზოლებით. საჭიროა კონსულტაცია ინფექციონისტთან.
ინტრაკონაზოლის თერაპიული დონის მონიტორინგი უნდა ხდებოდეს მკურნალობის დაწყებიდან 2 კვირის შემდეგ. ეფექტური მკურნალობისთვის რეკომენდებულია შრატში ინტრაკონაზოლის თერაპიული დონის შენარჩუნება ≥1 მკროგრამ/მლ.
ღვიძლის ფუნქციური სინჯების შემოწმება უნდა მოხდეს მკურნალობის დაწყებამდე, მკურნალობის პირველ, მე-2 და მე-4კვირას და ყოველ 3 თვეში ერთხელ (თუ შესაძლებელია) თერაპიის დამთავრებამდე.
გულმკერდის რენტგენოლოგიური კვლევა უნდა ჩატარდეს 4-6 თვის ინტერვალით და მკურნალობა უნდა გაგძელდეს სულ მცირე 12 თვე ან რენტგენოლოგიურად სრულ გამოჯანმრთელებამდე, რომელიც უფრო გვიან დგება.[1]Wheat LJ, Freifeld AG, Kleiman MB, et al. Clinical practice guidelines for the management of patients with histoplasmosis: 2007 update by the Infectious Diseases Society of America. Clin Infect Dis. 2007 Oct 1;45(7):807-25. https://academic.oup.com/cid/article/45/7/807/541502 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17806045?tool=bestpractice.com
აზოლურ ანტიფუნგალურ საშუალებებს ახასიათებს პოტენციური წამალთაშორისი ურთიერქმედების დიდი რიცხვი; პრეპარატის დანიშვნამდე გაეცანით, თუ რა მედიკამენტებს იღებს პაციენტი მანამდე.
პირველადი პარამეტრები
იტრაკონაზოლი: 200 მგ პერორალურად დღეში სამჯერ 3 დღის განმავლობაში, შემდეგ 200 მგ პერორალურად დღეში ორჯერ
მეორეული ვარიანტები
ვორიკონაზოლი: 400 მგ პერორულად, დღეში ორჯერ პირველ დღეს, შემდეგ 200 მგ დღეში ორჯერ
ან
პოსაკონაზოლი: 300 მგ პერორულად, დღეში ორჯერ პირველ დღეს, შემდეგ 300 მგ დღეში ერთხელ
მესამე ვარიანტები
ფლუკონაზოლი: 800 მგ პერორალურად ერთხელ დღეში
ამფოტერიცინ B
სხვა ინფექციებისგან განსხვავებით, მწვავე და ქრონიკული ჰისტოპლაზმოზის განსხვავება უფრო მეტად ემყარება ფონურად ფილტვის ძირითადი დაავდების არსებობას, ვიდრე სიმპტომატიკის ხანგრძლივობას. ქრონიკული ჰისტოპლაზმოზი ვითარდება უკვე არსებული ფილტვის კავერნის შემთხვევაში და სიმპტომების კლინიკურად გამომჟღავნებას სჭირდება თვეები და წლები.
ქრონიკული პულმონალური ჰისტოპლაზმოზი არ არის აღწერილი ბავშვთა პოპულაციაში.
ამ პაციენტებთან ინტრავენური ამფოტერიცინ B ინიშნება 1-დან 2 კვირის ვადაში, სანამ მიიღწევა სტაბილიზაცია და შემდგომ გადავდიიივართ ორალურ საშუალებებე. ლიპოსომური ამფოტერიცინ B არის უპირატესი ფორმა მოზრდილებში, თუმცა თუ არაა ხელმისაწვდომი ან ვლინდება აუტანლობა, შესაძლებელია სხვა ფორმების გამოყენებაც.[4]Thompson GR 3rd, Le T, Chindamporn A, et al. Global guideline for the diagnosis and management of the endemic mycoses: an initiative of the European Confederation of Medical Mycology in cooperation with the International Society for Human and Animal Mycology. Lancet Infect Dis. 2021 Dec;21(12):e364-74. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34364529?tool=bestpractice.com
პირველადი პარამეტრები
ამფოტერიცინი B ლიპოსომური: 3-5 მგ/კგ/დღეში ინტრავენურად
მეორეული ვარიანტები
ამფოტერიცინ B ლიპიდური კომპლექსი: 5 მგ/კგ/დღეში ინტრავენურად
ან
ამფოტერიცინი B დეზოქსიქოლატი: 0.7-დან 1 მგ-მდე/კგ/დღეში ინტრავენურად
ვენტილაციური მხარდაჭერა
დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან
პაციენტებს შეიძლება განუვითარდეთ ჰიპოქსემია და დაჭირდეთ ვენტილაციური მხარდაჭერა.
იტრაკონაზოლის პროფილაქტიკური დოზები
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
სტაბილიაციის მიღწევის შემდეგ, შეიძლება გადასვლა იტრაკონაზოლზე. საავადმყოფოდან გაწერის შემდეგ პაციენტებს ესაჭიროებათ იტრაკონაზოლით მკურნალობის გაგრძელება მინიმუმ 12 თვის განმავლობაში ან მანამდე, სანამ რენტგენოლოგიურად ინფილტრაციული ცვლილებები არ ალაგდება.[1]Wheat LJ, Freifeld AG, Kleiman MB, et al. Clinical practice guidelines for the management of patients with histoplasmosis: 2007 update by the Infectious Diseases Society of America. Clin Infect Dis. 2007 Oct 1;45(7):807-25. https://academic.oup.com/cid/article/45/7/807/541502 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17806045?tool=bestpractice.com
ფლუკონაზოლს აქვს შემცირებული ეფექტურობა ქრონიკული, შემანარჩუნებელი თერაპიის შემთხვევაში.[1]Wheat LJ, Freifeld AG, Kleiman MB, et al. Clinical practice guidelines for the management of patients with histoplasmosis: 2007 update by the Infectious Diseases Society of America. Clin Infect Dis. 2007 Oct 1;45(7):807-25. https://academic.oup.com/cid/article/45/7/807/541502 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17806045?tool=bestpractice.com
რეციდივების მაღალი მაჩვენებლის გამო, პაციენტები საჭიროებენ გულდასმით მონიტორინგს მკურნალობის შეწყვეტიდან 1 წლის განმავლობაში.
აზოლურ ანტიფუნგალურ საშუალებებს ახასიათებს პოტენციური წამალთაშორისი ურთიერქმედების დიდი რიცხვი; პრეპარატის დანიშვნამდე გაეცანით, თუ რა მედიკამენტებს იღებს პაციენტი მანამდე.
პირველადი პარამეტრები
იტრაკონაზოლი: 200 მგ პერორალურად დღეში სამჯერ 3 დღის განმავლობაში, შემდეგ 200 მგ პერორალურად დღეში ორჯერ
დისემინირებული დაავადება(არაორსულები)
აზოლიური ანტიფუნგალური პრეპარატები
აზოლური სოკოს საწინააღმდეგო პრეპარატები რეკომენდებულია ამ პაციენტებისათვის. ზოგადად, შრატში იტრაკონაზოლის დონე უფრო მაღალია ხსნარის სახით შეყვანის დროს და თუ არსებობს შესაძლებლობა, ეს ფორმა უნდა გამოიყენოთ. ვორიკონაზოლი და პოზაკონაზოლი ინ ვიტრო პირობებში აქტიურია ჰისტოპლაზმოზის წინააღმდეგ და წარმატებით გამოიყენეს იმუნოკომპრომისული პაციენტების მცირე ჯგუფში, რომელთაც მწვავე დაავადება ჰქონდათ. ისინი შეიძლება ჩაითვალოს ალტერნატიულ აგენტებად იმ პირთათვის, რომლებიც ვერ იტანენ იტრაკონაზოლს. რეკომენდებულია თერაპიული მედიკამენტების მონიტორინგი.[25]National Institutes of Health, Centers for Disease Control and Prevention, HIV Medicine Association, and the Infectious Diseases Society of America. Guidelines for the prevention and treatment of opportunistic infections in adults and adolescents with HIV: histoplasmosis. Sep 2019 [internet publication]. https://clinicalinfo.hiv.gov/en/guidelines/hiv-clinical-guidelines-adult-and-adolescent-opportunistic-infections/histoplasmosis
ფლუკონაზოლი ავლენს დაბალ აქტივობას სოკოს წინააღმდეგ და იყო მონაცემები რეზისტენტობის ჩამოყალიბების შესახებ პაციენტებში, რომლებიც იღებდნენ ფლუკონაზოლს.[4]Thompson GR 3rd, Le T, Chindamporn A, et al. Global guideline for the diagnosis and management of the endemic mycoses: an initiative of the European Confederation of Medical Mycology in cooperation with the International Society for Human and Animal Mycology. Lancet Infect Dis. 2021 Dec;21(12):e364-74. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34364529?tool=bestpractice.com ამიტომ ფლუკონაზოლი გადანახულია იმ პაციენტებისთვის, რომლებსაც აქვთ აუტანლობა ან რეზისტენტული პასუხი სხვა აზოლების მიმართ. საჭიროა კონსულტაცია ინფექციონისტთან.
ინტრაკონაზოლის თერაპიული დონის მონიტორინგი უნდა ხდებოდეს მკურნალობის დაწყებიდან 2 კვირის შემდეგ. ეფექტური მკურნალობისთვის რეკომენდებულია შრატში ინტრაკონაზოლის თერაპიული დონის შენარჩუნება ≥1 მკროგრამ/მლ.
ღვიძლის ფუნქციური სინჯების შემოწმება უნდა მოხდეს მკურნალობის დაწყებამდე, მკურნალობის პირველ, მე-2 და მე-4კვირას და ყოველ 3 თვეში ერთხელ (თუ შესაძლებელია) თერაპიის დამთავრებამდე.
გულმკერდის რენტგენოლოგიური კვლევა უნდა ჩატარდეს 4-6 თვის ინტერვალით და მკურნალობა უნდა გაგძელდეს სულ მცირე 12 თვე ან რენტგენოლოგიურად სრულ გამოჯანმრთელებამდე, რომელიც უფრო გვიან დგება.[1]Wheat LJ, Freifeld AG, Kleiman MB, et al. Clinical practice guidelines for the management of patients with histoplasmosis: 2007 update by the Infectious Diseases Society of America. Clin Infect Dis. 2007 Oct 1;45(7):807-25. https://academic.oup.com/cid/article/45/7/807/541502 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17806045?tool=bestpractice.com
აივ ინფიცირებულ პაციენტებში, სულ მცირე 1 წლიანი მკურნალობის შემდეგ ინტრაკონაზოლი შეიძლება უსაფრთხოდ შევწყვიტოთ, თუ პაციენტი იღებს მაღალი აქტივობის ანტრირეტროვირუსულ თერაპიას, CD4 რაოდენობა >150 უჯრედი/მლ-ზე, სისხლის ბაქტერიოლოგიური კვლევა უარყოფითია და ჰისტოპლაზმის ანტიგენის დონე შრატსა და შარდში არის <2 ნანოგრამი/მლ-ზე.[32]World Health Organization. Guidelines for diagnosing and managing disseminated histoplasmosis among people living with HIV. 1 April 2020 [internet publication]. https://www.who.int/publications/i/item/9789240006430 [50]Goldman M, Zackin R, Fichtenbaum CJ, et al. Safety of discontinuation of maintenance therapy for disseminated histoplasmosis after immunologic response to antiretroviral therapy. Clin Infect Dis. 2004 May 15;38(10):1485-9. https://academic.oup.com/cid/article/38/10/1485/347524 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15156489?tool=bestpractice.com [51]Myint T, Anderson AM, Sanchez A, et al. Histoplasmosis in patients with human immunodeficiency virus/acquired immunodeficiency syndrome (HIV/AIDS): multicenter study of outcomes and factors associated with relapse. Medicine (Baltimore). 2014 Jan;93(1):11-8. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4616326 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24378739?tool=bestpractice.com
აზოლურ ანტიფუნგალურ საშუალებებს ახასიათებს პოტენციური წამალთაშორისი ურთიერქმედების დიდი რიცხვი; პრეპარატის დანიშვნამდე გაეცანით, თუ რა მედიკამენტებს იღებს პაციენტი მანამდე.
პირველადი პარამეტრები
იტრაკონაზოლი: ბავშვები (აივ-უარყოფითი): 2.5 - 5 მგ/კგ (მაქსიმუმ 200 მგ/დოზა) პერორალურად დღეში ორჯერ; ბავშვები (აივ-დადებითი): 2-5 მგ/კგ (მაქსიმუმ 200 მგ/დოზა) პერორალურად დღეში სამჯერ 3 დღით, შემდეგ 2-5 მგ/კგ (მაქსიმუმ 200 მგ/დოზა) დღეში ორჯერ; ზრდასრულები: 200 მგ პერორალურად, დღეში სამჯერ 3 დღით, შემდეგ 200 მგ დღეში ერთხელ ან ორჯერ
მეორეული ვარიანტები
ვორიკონაზოლი: ბავშვებში: დოზირების თაობაზე მიმართეთ სპეციალისტს; ზრდასრულებში: 400 მგ პერორალურად დღეში ორჯერ პირველ დღეს, შემდეგ კი - 200 მგ დღეში ორჯერ
ან
პოსაკონაზოლი: ბავშვებში: დოზასთან დაკავშირებით მიმართეთ სპეციალისტს; ზრდასრულებში: 300 მგ პერორალურად დღეში ორჯერ პირველ დღეს, შემდეგ კი 300 მგ დღეში ერთხელ
მესამე ვარიანტები
ფლუკონაზოლი: ბავშვები: 10-12 მგ/კგ პერორალურად დღეში ერთხელ, მაქსიმუმ 400 მგ/დღეში; ზრდასრულები: 800 მგ პერორალურად დღეში ერთხელ
ამფოტერიცინ B
ამ პაციენტებთან ინტრავენური ამფოტერიცინ B ინიშნება 1-დან 2 კვირის ვადაში, სანამ მიიღწევა სტაბილიზაცია და შემდგომ გადავდიიივართ ორალურ საშუალებებე. ლიპოსომური ამფოტერიცინ B არის უპირატესი ფორმა მოზრდილებში, თუმცა თუ არაა ხელმისაწვდომი ან ვლინდება აუტანლობა, შესაძლებელია სხვა ფორმების გამოყენებაც.[4]Thompson GR 3rd, Le T, Chindamporn A, et al. Global guideline for the diagnosis and management of the endemic mycoses: an initiative of the European Confederation of Medical Mycology in cooperation with the International Society for Human and Animal Mycology. Lancet Infect Dis. 2021 Dec;21(12):e364-74. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/34364529?tool=bestpractice.com
აივ ინფექციის მქონე პაციენტებში ლიპოსომური ამფოტერიცინ B დაკავშირებულია მკურნალობაზე პასუხის უფრო მაღალ მაჩვენებელთან და სიკვდილობის დაბალ მაჩვენებელთან, დექსიქოლატურ ფორმასთან შედარებით.[32]World Health Organization. Guidelines for diagnosing and managing disseminated histoplasmosis among people living with HIV. 1 April 2020 [internet publication]. https://www.who.int/publications/i/item/9789240006430 [49]Murray M, Hine P. Treating progressive disseminated histoplasmosis in people living with HIV. Cochrane Database Syst Rev. 2020 Apr 28;(4):CD013594. https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD013594/full http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32343003?tool=bestpractice.com
ამფოტერიცინ B-ს დეოქსიქოლატის ფორმა უკეთესი ამტანობით ხასიათდება ბავშვებში და ლიპიდური ფორმები ყოველთვის არ არის უპირატესი.[1]Wheat LJ, Freifeld AG, Kleiman MB, et al. Clinical practice guidelines for the management of patients with histoplasmosis: 2007 update by the Infectious Diseases Society of America. Clin Infect Dis. 2007 Oct 1;45(7):807-25. https://academic.oup.com/cid/article/45/7/807/541502 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17806045?tool=bestpractice.com
პირველადი პარამეტრები
ამფოტერიცინი B ლიპოსომური: ბავშვებში და ზრდასრულებში: 3-5 მგ/კგ/დღეში ინტრავენურად
მეორეული ვარიანტები
ამფოტერიცინ B ლიპიდური კომპლექსი: ბავშვებში და ზრდასრულებში: 5 მგ/კგ-ზე დღიური დოზა ინტრავენურად
ან
ამფოტერიცინი B დეზოქსიქოლატი: ბავშვებში და ზრდასრულებში: 0.7-1 მგ/კგ-ზე დღიური დოზა ინტრავენურად
ვენტილაციური მხარდაჭერა
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
პაციენტებს შეიძლება განუვითარდეთ ჰიპოქსემია და დაჭირდეთ ვენტილაციური მხარდაჭერა.
იტრაკონაზოლის პროფილაქტიკური დოზები
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
სტაბილიაციის მიღწევის შემდეგ, შეიძლება გადასვლა იტრაკონაზოლზე. საავადმყოფოდან გაწერის შემდეგ პაციენტებს ესაჭიროებათ იტრაკონაზოლით მკურნალობის გაგრძელება მინიმუმ 12 თვის განმავლობაში ან მანამდე, სანამ რენტგენოლოგიურად ინფილტრაციული ცვლილებები არ ალაგდება.[1]Wheat LJ, Freifeld AG, Kleiman MB, et al. Clinical practice guidelines for the management of patients with histoplasmosis: 2007 update by the Infectious Diseases Society of America. Clin Infect Dis. 2007 Oct 1;45(7):807-25. https://academic.oup.com/cid/article/45/7/807/541502 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17806045?tool=bestpractice.com
ფლუკონაზოლს აქვს შემცირებული ეფექტურობა ქრონიკული, შემანარჩუნებელი თერაპიის შემთხვევაში.[1]Wheat LJ, Freifeld AG, Kleiman MB, et al. Clinical practice guidelines for the management of patients with histoplasmosis: 2007 update by the Infectious Diseases Society of America. Clin Infect Dis. 2007 Oct 1;45(7):807-25. https://academic.oup.com/cid/article/45/7/807/541502 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17806045?tool=bestpractice.com
რეციდივების მაღალი მაჩვენებლის გამო, პაციენტები საჭიროებენ გულდასმით მონიტორინგს მკურნალობის შეწყვეტიდან 1 წლის განმავლობაში.
აივ ინფიცირებულ პაციენტებში, სულ მცირე 1 წლიანი მკურნალობის შემდეგ ინტრაკონაზოლი შეიძლება უსაფრთხოდ შევწყვიტოთ, თუ პაციენტი იღებს მაღალი აქტივობის ანტრირეტროვირუსულ თერაპიას, CD4 რაოდენობა >150 უჯრედი/მლ-ზე, სისხლის ბაქტერიოლოგიური კვლევა უარყოფითია და ჰისტოპლაზმის ანტიგენის დონე შრატსა და შარდში არის <2 ნანოგრამი/მლ-ზე.[32]World Health Organization. Guidelines for diagnosing and managing disseminated histoplasmosis among people living with HIV. 1 April 2020 [internet publication]. https://www.who.int/publications/i/item/9789240006430 [50]Goldman M, Zackin R, Fichtenbaum CJ, et al. Safety of discontinuation of maintenance therapy for disseminated histoplasmosis after immunologic response to antiretroviral therapy. Clin Infect Dis. 2004 May 15;38(10):1485-9. https://academic.oup.com/cid/article/38/10/1485/347524 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15156489?tool=bestpractice.com [51]Myint T, Anderson AM, Sanchez A, et al. Histoplasmosis in patients with human immunodeficiency virus/acquired immunodeficiency syndrome (HIV/AIDS): multicenter study of outcomes and factors associated with relapse. Medicine (Baltimore). 2014 Jan;93(1):11-8. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4616326 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24378739?tool=bestpractice.com
აზოლურ ანტიფუნგალურ საშუალებებს ახასიათებს პოტენციური წამალთაშორისი ურთიერქმედების დიდი რიცხვი; პრეპარატის დანიშვნამდე გაეცანით, თუ რა მედიკამენტებს იღებს პაციენტი მანამდე.
პირველადი პარამეტრები
იტრაკონაზოლი: ბავშვები (აივ-უარყოფითი): 2.5 - 5 მგ/კგ (მაქსიმუმ 200 მგ/დოზა) პერორალურად დღეში ორჯერ; ბავშვები (აივ-დადებითი): 2-5 მგ/კგ (მაქსიმუმ 200 მგ/დოზა) პერორალურად დღეში სამჯერ 3 დღით, შემდეგ 2-5 მგ/კგ (მაქსიმუმ 200 მგ/დოზა) დღეში ორჯერ; ზრდასრულები: 200 მგ პერორალურად, დღეში სამჯერ 3 დღით, შემდეგ 200 მგ დღეში ერთხელ ან ორჯერ
შუასაყრის გრანულომა, არაორსული
მხოლოდ მეთვალყურეობა
ზოგიერთ პაციენტში, მწვავე პულმონალური ჰისტოპლაზმოზის შემდეგ, შუსაყრის ლიმფური კვანძები, თვეებისა და წლების განმავლობაში, შეიძლება შეეზარდოს ერთმანეთს და წარმოქმნას დიდი ზომის, კაზეოზური, ინკაფსულირებული მასა ასიმპტომური პაციენტების მკურნალობა არ არის ნაჩვენები.[1]Wheat LJ, Freifeld AG, Kleiman MB, et al. Clinical practice guidelines for the management of patients with histoplasmosis: 2007 update by the Infectious Diseases Society of America. Clin Infect Dis. 2007 Oct 1;45(7):807-25. https://academic.oup.com/cid/article/45/7/807/541502 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17806045?tool=bestpractice.com
აზოლიური ანტიფუნგალური პრეპარატები
ზოგიერთ პაციენტში, მწვავე პულმონალური ჰისტოპლაზმოზის შემდეგ, შუსაყრის ლიმფური კვანძები, თვეებისა და წლების განმავლობაში, შეიძლება შეეზარდოს ერთმანეთს და წარმოქმნას დიდი ზომის, კაზეოზური, ინკაფსულირებული მასა. სიმპტომური პაციენტების მკურნალობა შესაძლებელია იტრაკონაზოლით.[1]Wheat LJ, Freifeld AG, Kleiman MB, et al. Clinical practice guidelines for the management of patients with histoplasmosis: 2007 update by the Infectious Diseases Society of America. Clin Infect Dis. 2007 Oct 1;45(7):807-25. https://academic.oup.com/cid/article/45/7/807/541502 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17806045?tool=bestpractice.com აზოლურ ანტიფუნგალურ საშუალებებს ახასიათებს პოტენციური წამალთაშორისი ურთიერქმედების დიდი რიცხვი; პრეპარატის დანიშვნამდე გაეცანით, თუ რა მედიკამენტებს იღებს პაციენტი მანამდე.
პირველადი პარამეტრები
იტრაკონაზოლი: 200 მგ პერორალურად დღეში სამჯერ 3 დღის განმავლობაში, შემდეგ 200 მგ პერორალურად დღეში ერთხელ ან ორჯერ 6-7 კვირის განმავლობაში
კორტიკოსტეროიდები+ აზოლური ანტიფუნგალური საშუალებები
რეაქტიულმა სტრუქტურამ შეიძლება გამოიწვიოს მეორადი სიმპტომები, შუასაყრის კომპრესიის სახით ან ბრონქებთან, საყლაპავთან ან კანზე ფისტულის ჩამოყალიბებით. ამ მდგომარეობის დროს მოწოდებულია კორტიკოსტეროიდებით, როგორიცაა მაგ. პრედნიზონი, მკურნალობის კომბინაცია ინტრაკონაზოლთან. შესაძლებელია საჭირო გახდეს ქირურგიული ჩარევა ობსტრუქციის სიმპტომების მოსახსნელად.[52]Massachusetts General Hospital. Case records of the Massachusetts General Hospital. Weekly clinicopathological exercises. Case 15-1991. A 48-year-old man with dysphagia, chest pain, fever, and a subcarinal mass. N Engl J Med. 1991 Apr 11;324(15):1049-56. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/2005943?tool=bestpractice.com
აზოლურ ანტიფუნგალურ საშუალებებს ახასიათებს პოტენციური წამალთაშორისი ურთიერქმედების დიდი რიცხვი; პრეპარატის დანიშვნამდე გაეცანით, თუ რა მედიკამენტებს იღებს პაციენტი მანამდე.
პირველადი პარამეტრები
პრენდიზოლონი: 0.5- 1 მგ/კგ/დღეში ერთხელ პერორალურად, დოზის თანდათანობით შემცირებით 1-2 კვირის განმავლობაში , მაქსიმუმ 80 მგ/დღეში
და
იტრაკონაზოლი: 200 მგ პერორალურად დღეში სამჯერ 3 დღის განმავლობაში, შემდეგ 200 მგ პერორალურად დღეში ერთხელ ან ორჯერ 6-7 კვირის განმავლობაში
ქირურგიული ჩარევა
დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან
შესაძლებელია საჭირო გახდეს ქირურგიული ჩარევა ობსტრუქციის სიმპტომების მოსახსნელად.[52]Massachusetts General Hospital. Case records of the Massachusetts General Hospital. Weekly clinicopathological exercises. Case 15-1991. A 48-year-old man with dysphagia, chest pain, fever, and a subcarinal mass. N Engl J Med. 1991 Apr 11;324(15):1049-56. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/2005943?tool=bestpractice.com
შუასაყრის ფიბროზი (არაორსული)
დაკვირვება+ აზოლური ანტიფუნგალური პრეპარატების დანიშვნის აუცილებლობის განხილვა
ინვაზიური ფიბროზი ზოგ შემთხვევაში იწვევს შუსაყარისა და ფილტვის კარის ლიმფური კვანძების კონსტრიქციას, სასუნთქი გზებისა და დიდი სიხლძარღვების ოკლუზიას. ორმხრივი დაავადება იშვიათია, მაგრამ მაღალი ფატალურობით ხასიათდება[53]Mocherla S, Wheat LJ. Treatment of histoplasmosis. Semin Respir Infect. 2001 Jun;16(2):141-8. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11521246?tool=bestpractice.com
ანტიფუნგალური და ანტიანთებითი მკურნალობა, ჩვეულებრივ, არ არის შედეგიანი. ზოგიერთი კლინიცისტის რეკომენდაციით, 12 კვირიანი ინტრაკონაზოლით მკურნალობამ, ასევე ვერ აჩვენა ეფექტურობა.[54]Limper AH, Knox KS, Sarosi GA, et al; American Thoracic Society Fungal Working Group. An official American Thoracic Society statement: treatment of fungal infections in adult pulmonary and critical care patients. Am J Respir Crit Care Med. 2011 Jan 1;183(1):96-128. https://www.atsjournals.org/doi/full/10.1164/rccm.2008-740ST?url_ver=Z39.88-2003&rfr_id=ori:rid:crossref.org&rfr_dat=cr_pub%20%200pubmed http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21193785?tool=bestpractice.com
კორტიკოსტეროიდები არ არის რეკომენდებული, ხოლო ანტიფიბროზული საშუალებების როლი უცნობია.
აზოლურ ანტიფუნგალურ საშუალებებს ახასიათებს პოტენციური წამალთაშორისი ურთიერქმედების დიდი რიცხვი; პრეპარატის დანიშვნამდე გაეცანით, თუ რა მედიკამენტებს იღებს პაციენტი მანამდე.
ინტრავასკულარული სტენტირება
დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან
ინტრავასკულარული სტენტის ჩაყენებამ შეიძლება გააუმჯობესოს ზედა ღრუ ვენის კომპრესიის სიმპტომები.[1]Wheat LJ, Freifeld AG, Kleiman MB, et al. Clinical practice guidelines for the management of patients with histoplasmosis: 2007 update by the Infectious Diseases Society of America. Clin Infect Dis. 2007 Oct 1;45(7):807-25. https://academic.oup.com/cid/article/45/7/807/541502 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17806045?tool=bestpractice.com [54]Limper AH, Knox KS, Sarosi GA, et al; American Thoracic Society Fungal Working Group. An official American Thoracic Society statement: treatment of fungal infections in adult pulmonary and critical care patients. Am J Respir Crit Care Med. 2011 Jan 1;183(1):96-128. https://www.atsjournals.org/doi/full/10.1164/rccm.2008-740ST?url_ver=Z39.88-2003&rfr_id=ori:rid:crossref.org&rfr_dat=cr_pub%20%200pubmed http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21193785?tool=bestpractice.com
ბრონქოლითიაზი (არაორსული)
ქვების ბრონქოსკოპიულად ან ქირურგიული გზით ამოღება
ჰისტოპლაზმოზის ადრინდელი დაავადების შედეგად კალციფიცირებული ლიმფური კვანძები ჩაიჭრება მიმდებარე ბრონქში და იწვევს სისხლიანი და ცარცის მსგავსი პატარა ნაწილაკებით ამოხველებას.[55]Goodwin RA, Loyd JE, Des Prez RM. Histoplasmosis in normal hosts. Medicine (Baltimore). 1981 Jul;60(4):231-66. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/7017339?tool=bestpractice.com
მკურნალობის საუკეთესო მეთოდია ბროქოსკოპია და ზოგჯერ ქირურგიული ჩარევით ქვების ამოღება.[55]Goodwin RA, Loyd JE, Des Prez RM. Histoplasmosis in normal hosts. Medicine (Baltimore). 1981 Jul;60(4):231-66. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/7017339?tool=bestpractice.com ანტიფუნგალური თერაპია არ არის ნაჩვენები.[1]Wheat LJ, Freifeld AG, Kleiman MB, et al. Clinical practice guidelines for the management of patients with histoplasmosis: 2007 update by the Infectious Diseases Society of America. Clin Infect Dis. 2007 Oct 1;45(7):807-25. https://academic.oup.com/cid/article/45/7/807/541502 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17806045?tool=bestpractice.com [54]Limper AH, Knox KS, Sarosi GA, et al; American Thoracic Society Fungal Working Group. An official American Thoracic Society statement: treatment of fungal infections in adult pulmonary and critical care patients. Am J Respir Crit Care Med. 2011 Jan 1;183(1):96-128. https://www.atsjournals.org/doi/full/10.1164/rccm.2008-740ST?url_ver=Z39.88-2003&rfr_id=ori:rid:crossref.org&rfr_dat=cr_pub%20%200pubmed http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21193785?tool=bestpractice.com
პერიკარდიტები (არაორსულები)
არასტეროიდული ანთების საწინააღმდეგო პრეპარატები (NSAID)
სიმპტომები მასპინძლის ანთებითი პასუხის გამოვლინებაა, რომელიც ტიპურად ვითარდება უფრო პულმონალური ინფექციის, ვიდრე თვით პერიკარდიული ჩანთის ინფექციის პასუხად.[56]Young EJ, Vainrub B, Musher DM. Pericarditis due to histoplasmosis. JAMA. 1978 Oct 13;240(16):1750-1. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/691177?tool=bestpractice.com NSAID-ით მკურნალობა საკმარისია მსუბუქად მიმდინარე დაავადების დროს.
პირველადი პარამეტრები
იბუპროფენი: 400-800მგ პერორალურად, ყოველ 6-8 საათში საჭიროების შემთხვევაში, მაქსიმალური დოზა 400 მგ/დღეში
ან
ასპირინი: 300-900 მგ პერორალურად ყოველ 4-6 საათში ერთხელ საჭიროების მიხედვით, მაქსიმალური დღიური დოზა შეადგენს 4000 მგ-ს/დღეში
მეორეული ვარიანტები
ინდომეტაცინი: 25-50 მგ პერორალურად (სწრაფი მოქმედების) ორჯერ ან სამჯერ დღეში საჭიროების შემთხვევაში, მაქსიმუმი დღიური დოზა 200 მგ.
კორტიკოსტეროიდები+ აზოლური ანტიფუნგალური საშუალებები
საშუალო ან მძიმე მდინარეობისას პაციენტები საჭიროებენ კორტიკოსტეროიდებით მკურნალობას; ამ მდგომარეობების დროს, იმავდროულად უნდა დაინიშნოს ინტრაკონაზოლი, რათა იმუნოსუპრესის ფონზე არ მოხდეს დაავადების დისემინაციის.[1]Wheat LJ, Freifeld AG, Kleiman MB, et al. Clinical practice guidelines for the management of patients with histoplasmosis: 2007 update by the Infectious Diseases Society of America. Clin Infect Dis. 2007 Oct 1;45(7):807-25. https://academic.oup.com/cid/article/45/7/807/541502 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17806045?tool=bestpractice.com
აზოლურ ანტიფუნგალურ საშუალებებს ახასიათებს პოტენციური წამალთაშორისი ურთიერქმედების დიდი რიცხვი; პრეპარატის დანიშვნამდე გაეცანით, თუ რა მედიკამენტებს იღებს პაციენტი მანამდე.
პირველადი პარამეტრები
პრენდიზოლონი: 0.5- 1 მგ/კგ/დღეში ერთხელ პერორალურად, დოზის თანდათანობით შემცირებით 1-2 კვირის განმავლობაში , მაქსიმუმ 80 მგ/დღეში
და
იტრაკონაზოლი: 200 მგ პერორალურად დღეში სამჯერ 3 დღის განმავლობაში, შემდეგ 200 მგ პერორალურად დღეში ერთხელ ან ორჯერ 6-7 კვირის განმავლობაში
პერიკარდიოცენტეზი
დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან
პერიკარდიოცენტეზი შეიძლება საჭირო გახდეს ჰემოდინამიკური დარღვევების მქონე პაციენტებთან.[1]Wheat LJ, Freifeld AG, Kleiman MB, et al. Clinical practice guidelines for the management of patients with histoplasmosis: 2007 update by the Infectious Diseases Society of America. Clin Infect Dis. 2007 Oct 1;45(7):807-25. https://academic.oup.com/cid/article/45/7/807/541502 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17806045?tool=bestpractice.com
რევმატოლოგიური სინდრომი (არაორსული)
არასტეროიდული ანთების საწინააღმდეგო პრეპარატები (NSAID)
მწვავე პულმონალური ჰისტოპლაზმოზის საპასუხოდ განვითარებულმა ანთებითმა პასუხმა შეიძლება გამოიწვიოს პოლიართრიტები და ართრალგიები პაციენტების 10%-ში.[57]Rosenthal J, Brandt KD, Wheat LJ, et al. Rheumatologic manifestations of histoplasmosis in the recent Indianapolis epidemic. Arthritis Rheum. 1983 Sep;26(9):1065-70. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/6615561?tool=bestpractice.com პაციენტებს ასევე შიძლება განუვითარდეთ ნოდულარული ერითემა.
მკურნალობა, ჩვეულებრივ, მხოლოდ NSAID-ით ხდება.[1]Wheat LJ, Freifeld AG, Kleiman MB, et al. Clinical practice guidelines for the management of patients with histoplasmosis: 2007 update by the Infectious Diseases Society of America. Clin Infect Dis. 2007 Oct 1;45(7):807-25. https://academic.oup.com/cid/article/45/7/807/541502 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17806045?tool=bestpractice.com
პირველადი პარამეტრები
იბუპროფენი: 400-800მგ პერორალურად, ყოველ 6-8 საათში საჭიროების შემთხვევაში, მაქსიმალური დოზა 400 მგ/დღეში
ან
ნაპროქსენი: 250-500 მგ პერორალურად დღეში ორჯერ საჭიროების შემთხვევაში, მაქსიმუმ 1250 მგ/დღეში
ან
დიკლოფენაკის კალიუმის მარილი: 50 მგ პერორალურად (სწრაფი მოქმედების) ორჯერ ან სამჯერ დღეში საჭიროების შემთხვევაში, მაქსიმუმი დღიური დოზა 150 მგ.
ან
ინდომეტაცინი: 25-50 მგ პერორალურად (სწრაფი მოქმედების) ორჯერ ან სამჯერ დღეში საჭიროების შემთხვევაში, მაქსიმუმი დღიური დოზა 200 მგ.
კორტიკოსტეროიდები+ აზოლური ანტიფუნგალური საშუალებები
კორტიკოსტეროიდები იშვიათად გმოიყენება NSAID-ის მიმართ რეზისტენტული შემთხვევბის სამკურნალოდ. თუ დაინიშნება კორტიკოსტეროიდები, იმავდროულად უნდა დაინიშნოს ინტრაკონაზოლი, დაავადების დისემინაციის პრევენციისთვის.[57]Rosenthal J, Brandt KD, Wheat LJ, et al. Rheumatologic manifestations of histoplasmosis in the recent Indianapolis epidemic. Arthritis Rheum. 1983 Sep;26(9):1065-70. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/6615561?tool=bestpractice.com [58]Medeiros AA, Marty SD, Tosh FE, et al. Erythema nodosum and erythema multiforme as clinical manifestations of histoplasmosis in a community outbreak. N Engl J Med. 1966 Feb 24;274(8):415-20. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/5904279?tool=bestpractice.com
აზოლურ ანტიფუნგალურ საშუალებებს ახასიათებს პოტენციური წამალთაშორისი ურთიერქმედების დიდი რიცხვი; პრეპარატის დანიშვნამდე გაეცანით, თუ რა მედიკამენტებს იღებს პაციენტი მანამდე.
პირველადი პარამეტრები
პრენდიზოლონი: 0.5- 1 მგ/კგ/დღეში ერთხელ პერორალურად, დოზის თანდათანობით შემცირებით 1-2 კვირის განმავლობაში , მაქსიმუმ 80 მგ/დღეში
და
იტრაკონაზოლი: 200 მგ პერორალურად დღეში სამჯერ 3 დღის განმავლობაში, შემდეგ 200 მგ პერორალურად დღეში ერთხელ ან ორჯერ 6-7 კვირის განმავლობაში
მენინგოენცეფალიტი (არაორსული)
ამფოტერიცინ B
დისემინირებული ჰისტოპლაზმოზის მქონე 20%-მდე პაციენტებს აღენიშნებათ სიმპტომები, რომლებიც მიუთითებს ცენტრალური ნერვული სისტემის ისეთ დაზიანებაზე, როგორიცაა მენინგიტი, ენცეფალიტი და თავის ტვინის ან ხერხემლის წარმონაქმნები.[59]Wheat LJ, Batteiger BE, Sathapatayavongs B. Histoplasma capsulatum infections of the central nervous system. A clinical review. Medicine (Baltimore). 1990 Jul;69(4):244-60. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/2197524?tool=bestpractice.com მკურნალობა იწყება ლიპოსომური ამფოტერიცინ B-ით 4 - 6 კვირის განმავლობაში.
პირველადი პარამეტრები
ამფოტერიცინი B ლიპოსომური: 3-5 მგ/კგ/დღეში ინრავენურად 4-6 კვირის განმავლობაში
იტრაკონაზოლის პროფილაქტიკური დოზები
მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ყველა</strong> პაციენტისთვის შერჩეულ ჯგუფში
ამფოტერიცინ B-ით მკურნალობის დამთავრების შემდეგ, ინტრაკონაზოლის შემანარჩუნებელი თერაპია გრძელდება სულ მცირე 1 წელი, მანამდე სანამ არ ნორმალიზდება თავზურგტვინის სითხე, მათ შორის ჰისტოპლაზმას ანტიგენის დონეები. უნდა ისაზღვრებოდეს სისხლში ინტრაკონაზოლის დონე, რათა დამტკიცდეს, რომ მედიკამენტი ადექვატურადაა მიღებული.[1]Wheat LJ, Freifeld AG, Kleiman MB, et al. Clinical practice guidelines for the management of patients with histoplasmosis: 2007 update by the Infectious Diseases Society of America. Clin Infect Dis. 2007 Oct 1;45(7):807-25. https://academic.oup.com/cid/article/45/7/807/541502 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17806045?tool=bestpractice.com
აზოლურ ანტიფუნგალურ საშუალებებს ახასიათებს პოტენციური წამალთაშორისი ურთიერქმედების დიდი რიცხვი; პრეპარატის დანიშვნამდე გაეცანით, თუ რა მედიკამენტებს იღებს პაციენტი მანამდე.
პირველადი პარამეტრები
იტრაკონაზოლი: 200 მგ პერორალურად დღეში სამჯერ 3 დღის განმავლობაში, შემდეგ 200 მგ პერორალურად დღეში ორჯერ
ორსულები
ამფოტერიცინ B
აზოლური პრეპარატებს გააჩნიათ ტერატოგენული მოქმედება, რის გამოც, ორსულების მკურნალობისთვის იყენბენ ამფოტერიცინ B-ს 4-6 კვირის განმავლობაში. მშობიარობის შემდეგ, ახალშობილი კლინიკურად და ლაბორატორიულად უნდა შემოწმდეს ჰისტოპლაზმოზზე.[61]Moudgal VV, Sobel JD. Antifungal drugs in pregnancy: a review. Expert Opin Drug Saf. 2003 Sep;2(5):475-83. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12946248?tool=bestpractice.com
რეკომენდებულია ლიპიდური ფორმა
დეოქსიქოლატური ფორმა წარმოადგენს ალტერნატივას პაციენტებში, რომლებიც არიან ნეფროტოქსიურობის დაბალი რისკის ქვეშ.
პირველადი პარამეტრები
ამფოტერიცინი B ლიპოსომური: 3-5 მგ/კგ/დღეში ინტრავენურად
მეორეული ვარიანტები
ამფოტერიცინ B ლიპიდური კომპლექსი: 5 მგ/კგ/დღეში ინტრავენურად
ან
ამფოტერიცინი B დეზოქსიქოლატი: 0.7-დან 1 მგ-მდე/კგ/დღეში ინტრავენურად
ვენტილაციური მხარდაჭერა
დამატებითი მკურნალობა, რომელიც რეკომენდებულია <strong>ზოგიერთი</strong> პაციენტისთვის შერჩეული ჯგუფიდან
პაციენტებს შეიძლება განუვითარდეთ ჰიპოქსემია და დაჭირდეთ ვენტილაციური მხარდაჭერა.
აირჩიეთ პაციენტების ჯგუფი ჩვენი რეკომენდაციების სანახავად
მიაქციეთ ყურადღება, რომ ფორმულაცია/შეყვანის გზა და დოზირება შეიძლება განსხვავებული იყოს მედიკამენტების დასახელების და ბრენდების, წამლების ფორმულარის ან გეოგრაფიული ადგილმდებარეობის მიხედვით. მკურნალობის შესახებ რეკომენდაციები სპეციფიკურია პაციენტის ჯგუფების მიხედვით. იხილეთ გაფრთხილება
ამ მასალის გამოყენება ექვემდებარება ჩვენს განცხადებას