ეტიოლოგია

აუტოიმუნური ჰეპატიტის ეტიოლოგია უცნობია. სავარაუდოდ, ეს მდგომარეობა რამდენიმე ფაქტორს შორის რთული ურთიერთქმედების შედეგია.

გენეტიკური განწყობა

ადამიანის ლეიკოციტური ანტიგენის (HLA) გენები ძირითადი ჰისტოშეთავსებადობის კომპლექსში, რომელიც მდებარეობს მე-6 ქრომოსომის მოკლე მკლავზე, როგორც ჩანს, დომინანტურ როლს თამაშობს დაავადებისადმი მიდრეკილებაში. უტოიმუნური ჰეპატიტი ტიპი 1 დაკავშირებულია ადამიანის ლეიკოციტარულ ანტიგენთან (HLA)- DR3-თან (რაც HLA- B8-ისა და HLA-A1-ის დისბალანსთანაა კავშირში) და HLA-DR4 თან, ხოლო ტიპი 2 ასოცირებულია HLA-DQB1 და HLA-DRB-თან. გენოტიპირებამ დაადასტურა HLA-DRB1*0301, HLA-DRB3*0101, DQA1*0501, და DQB1*020-ის მაღალი სიხშირე, და HLA-DRB1*0401-თან მეორეული კავშირი.[3][15]ასევე არსებობს მტკიცებულება სხვა, არა-HLA ადგილმდებარეობის როლის შესახებ, რომელიც აკოდირებს კომპლემენტის ფაქტორებს, იმუნოგლობულინებსა და T-უჯრედების რეცეპტორებს.

გარემოს მაპროვოცირებელი აგენტები

ესენი კვლავ უცნობია, მაგრამ შესაძლოა იყოს:[3][15][16][17]

  • ვირუსები: წითელას ვირუსი, ციტომეგალოვირუსი, ჰეპატიტის ვირუსები (A,C,D) და ებშტეინ ბარის ვირუსი

  • წამლები: ოქსიფენისატინი, მინოციკლინი, ტიკრინაფენი, დიჰიდრალაზინი, მეთილდოპა, ნიტროფურანტოინი, დიკლოფენაკი, ატორვასტატინი, ინტერფერონი, პემოლინი, ინფლიქსიმაბი და ეზეტიმიბი.

  • მცენარეული აგენტები: შავი cohosh და dai-saiko-to.

აუტო-ანტიგენები

მთავარი კანდიდატებია: ასიალოგლიკოპროტეინის რეცეპტორი (ASGP-R) ASGP-R-ის საწინააღმდეგო ანტისხეულებისათვის, ციტოქრომ P450 2D6 (CYP2D6) anti-ღვიძლის თირკმლის მიკროსომული-1 (anti-LKM-1) აუტოანტისხეულებისთვის, 1 UDP-გლუკურონოზილტრანსფერაზა anti-LKM-3 აუტოანტისხეულებისთვის, UGA-მასუპრესირებელი tRNA-დაკავშირებული პროტეინი და ფორმიმინოტრანსფერაზა ციკლოდეამინაზა anti-soluble ღვიძლის ანტიგენისთვის /ღვიძლის პანკრეასი (anti-SLA/LP), და anti-liver ციტოზოლ სპეციფიკური (anti-LC1) აუტოანტისხეულები.[2][3]

იმუნომარეგულირებელი მექანიზმების დისფუნქცია

აუტოიმუნური ჰეპატიტი პაციენტთა 10-დან 20%-ში. შესაძლოა აუტოიმუნური პოლიენდოკრინოპათია-კანდიდიასის-ექტოდერმული დისტროფიის (APECED) სინდრომის ფარგლებში განვითარდეს.[2][18] როგორც ჩანს, (APECED) გამოწვეულია აუტოიმუნური რეგულატორული გენის მუტაციით, რომელიც წარმოადგენს ერთადერთ ცნობილ აუტოიმუნურ დაავადებას მონოგენეტიკური მუტაციით.

პათოფიზიოლოგია

ფიქრობენ, რომ გენეტიკურად წინასწარგანწყობილ ადამიანში, გარემო ფაქტორებს შეუძლიათ განაპირობონ პათოლოგიური პროცესების პროვოცირება, რაც შედეგად იწვევს ღვიძლის ნეკროზსა და ფიბროზს.

აუტოიმუნური ჰეპატიტის მიმდინარეობის კასკადის ინიცირებაში აუტოანტისხეულები ერთვებიან. თუ დაავადების პროვოცირებაში გარემო ფაქტორები არიან ჩართულნი, პროცესში შესაძლოა მოლეკულური მიმიკრიაც ჩაერთოს.[3] როგორც ჩანს ადამიანის ლეიკოციტარული ანტიგენის - კლასი II შემბოჭველი მოქმედება მგრძნობელობის ძირითადი დეტერმინანტია და ანტიგენის ამოცნობაში გადამწყვეტი მნიშვნელობა აქვს.[19]აგრეთვე არსებობს ჰიპოთეზა, რომ პოლიმორფიზმი, რომელიც აკონტროლებს აუტოიმუნური ჰეპატიტის განვითარებისას ციტოკინების წარმოქმნას, შესაძლოა მემკვიდრეობითი იყოს HLA ჰაპლოტიპთან ერთად. მტკიცებულებათა უმეტესობა მხარს უჭერს T- უჯრედების ფუნქციის შეცვლის ცენტრალურ როლს, თუმცა B- უჯრედების ფუნქციის დარღვევა შეიძლება ასევე მნიშვნელოვანი იყოს სუსტი მექანიზმების სუპრესიიდან თავის დაღწევისთვის და აუტოიმუნური ჰეპატიტის ნეკრო-ანთებითი პროცესის განვითარებისათვის.[3]

კლასიფიკაცია

აუტოიმუნური ჰეპატიტის კლასიფიკაცია აუტოანტისხეულების მიხედვით[2][3]

აუტოანტისხეულების ნიმუშების მიხედვით აუტოიმუნური ჰეპატიტი იყოფა 2 ტიპად:

  • ტიპი 1: ანტინუკლეური ანტისხეული (ANA), გლუვი კუნთის ანტისხეული (SMA), პერინუკლეური ანტი-ნეიტროფილური ციტოპლაზმური აუტო-ანტისხეული (pANCA) და/ან გახსნის საწინააღმდეგო ღვიძლის ანტიგენი/ღვიძლი პანკრეასი (anti-SLA/LP)- დადებითი.

  • ტიპი 2: ანტი-ღვიძლის/თირკმელის მიკროსომა-1 (anti-LKM-1) და/ან ანტი-ღვიძლის ციტოზოლ (anti-LC1) სპეციფიკური - დადებითი.

აუტოიმუნური ჰეპატიტის ვარიანტების კლასიფიკაცია[3]

აუტოიმუნური ჰეპატიტის ვარიანტებია:

აუტოიმუნური ჰეპატიტი - პირველადი ბილიური ციროზის გადაფარვის სინდრომი

  • ჰისტოლოგიურად აუტოიმუნური ჰეპატიტის სურათი, თუმცა პირველადი ბილიარული ციროზის სეროლოგიური ნიშნები ( ანტიმიტოქონდრიული ანტისხეული (AMA)-დადებითი)

  • პირველადი ბილიური ციროზის ჰისტოლოგიური სურათი, მაგრამ აუტოიმუნური ჰეპატიტის სეროლოგიური ნიშნები ( ანტინუკლეური ანტისხეული ან SMA-დადებითი, ანტიმიტოქონდრიული ანტისხეული -უარყოფითი). ზოგჯერ განსახილველია აუტოიმუნური ქოლანგიტი ან AMA- უარყოფითი პირველადი ბილიური ციროზი.

აუტოიმუნური ჰეპატიტი-პირველადი მასკლეროზებელი ქოლანგიტის გადაფარვის სინდრომი

  • აუტოიმუნური ჰეპატიტის სეროლოგიური სურათი, მაგრამ პირველადი მასკლეროზებელი ქოლანგიტის ჰისტოლოგიური ნიშნები და ქოლანგიოგრაფული პათოლოგიური მახასიათებლები.

ამ მასალის გამოყენება ექვემდებარება ჩვენს განცხადებას