Yetkin yaşlı sağlam şəxslərdə vaksinin effektivliyi: diri durulaşdırılmış və ya inaktivasiya olunmuş qrip vaksinlərilə peyvənd olunmanın infeksiyanın profilaktikasında yüksək effektivliyə malik olması ilə bağlı yaxşı keyfiyyətə malik dəlillər mövcuddur.[59][60][61][62][63]Systematic reviews (SRs) or randomized controlled trials (RCTs) of >200 participants.Yetkin yaşlı sağlam şəxslərdə vaksinin effektivliyi: diri durulaşdırılmış və ya inaktivasiya olunmuş qrip vaksinlərilə peyvənd olunmanın infeksiyanın profilaktikasında yüksək effektivliyə malik olması ilə bağlı yaxşı keyfiyyətə malik dəlillər mövcuddur.[59]Wilde JA, McMillan JA, Serwint J, et al. Effectiveness of influenza vaccine in health care professionals: a randomized trial. JAMA. 1999;281:908-913.
http://jama.jamanetwork.com/article.aspx?articleid=189023
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10078487?tool=bestpractice.com
[60]Bridges CB, Thompson WW, Meltzer MI, et al. Effectiveness and cost-benefit of influenza vaccination of healthy working adults: a randomized controlled trial. JAMA. 2000;284:1655-1663.
http://jama.jamanetwork.com/article.aspx?articleid=193139
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11015795?tool=bestpractice.com
[61]Nichol KL, Mendelman PM, Mallon KP, et al. Effectiveness of live, attenuated intranasal influenza virus vaccine in healthy, working adults: a randomized controlled trial. JAMA. 1999;282:137-144.
http://jama.jamanetwork.com/article.aspx?articleid=302147
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10411194?tool=bestpractice.com
[62]Edwards KM, Dupont WD, Westrich MK, et al. A randomized controlled trial of cold-adapted and inactivated vaccines for the prevention of influenza A disease. J Infect Dis. 1994;169:68-76.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8277200?tool=bestpractice.com
[63]Ohmit SE, Victor JC, Rotthoff JR, et al. Prevention of antigenically drifted influenza by inactivated and live attenuated vaccines. N Engl J Med. 2006;355:2513-2522.
http://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa061850#t=article
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17167134?tool=bestpractice.com
Simptomların profilaktikası: qripəbənzər xəstəliyin deyil, qrip xəstəliyinin simptomlarını yüngülləşdirməkdə inhalyasion zanamivirin plasebodan effektiv olduğu barədə keyfiyyətli dəlillər vardır. Bundan əlavə, 29 sayda randomizə olunmuş nəzarət tədqiqatlarının metaanalizində ozeltamivir və zanamivir üçün simptomların aradan qaldırılmasındakı vaxt nisbəti müvafiq olaraq 1,33 və 1,30 olmuşdur, bir şərtlə ki, müalicə simptomların başlanmasından sonra 48 saat ərzində başladılsın.[132] Randomizə edilmiş nəzarət olunan tədqiqatlar ardıcıl olaraq təsdiq edir ki, həm ozeltamivir, həm də zanamivir qripin müalicə və profilaktikasında kliniki effektivliyə malikdir.[127]Systematic reviews (SRs) or randomized controlled trials (RCTs) of >200 participants.Simptomların profilaktikası: qripəbənzər xəstəliyin deyil, qrip xəstəliyinin simptomlarını yüngülləşdirməkdə inhalyasion zanamivirin plasebodan effektiv olduğu barədə keyfiyyətli dəlillər vardır. Bundan əlavə, 29 sayda randomizə olunmuş nəzarət tədqiqatlarının metaanalizində ozeltamivir və zanamivir üçün simptomların aradan qaldırılmasındakı vaxt nisbəti müvafiq olaraq 1,33 və 1,30 olmuşdur, bir şərtlə ki, müalicə simptomların başlanmasından sonra 48 saat ərzində başladılsın.[132]Jefferson TO, Rivetti D, Di Pietrantonj C, et al. Vaccines for preventing influenza in healthy adults. Cochrane Database Syst Rev. 2007;(2):CD001269.
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17443504?tool=bestpractice.com
Randomizə edilmiş nəzarət olunan tədqiqatlar ardıcıl olaraq təsdiq edir ki, həm ozeltamivir, həm də zanamivir qripin müalicə və profilaktikasında kliniki effektivliyə malikdir.[127]Cooper NJ, Sutton AJ, Abrams KR, et al. Effectiveness of neuraminidase inhibitors in treatment and prevention of influenza A and B: systematic review and meta-analyses of randomised controlled trials. BMJ. 2003;326:1235.
http://www.bmj.com/content/326/7401/1235.full
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12791735?tool=bestpractice.com
Uşaqlarda əsas diaqnostik faktorlar: uşaqlarda hərarət və öskürəyin mövsümi qripin proqnostik əlamətləri olduğunu göstərən dəlillərin keyfiyyəti aşağı dərəcədədir. 5-12 yaşlı uşaqlar arasında aparılmış tədqiqatlarda hərarət və öskürəyin birlikdə müsbət proqnostik dəyəri 71-83%, bununla müqayisədə, 5 yaşdan kiçik uşaqlarda 64% təşkil etmişdir.[88] Bir böyük, əhaliyə istinad edən müşahidə tədqiqatında hərarət və ya tənəffüs yollarının kəskin infeksiyası əlamətləri olan bütün uşaqlarda qripə görə müayinə aparılmış, bu zaman hospitalizasiya edilmiş, yaşı 6 ayadək olan və qripin laborator təsdiqləndiyi uşaqların 70%-də hərarət və öskürək olmuş, bununla müqayisədə, 6 ay-5 yaş arasındakı hospitalizasiya edilmiş uşaqlarda bu göstərici 91% təşkil etmişdir.[88]Poor quality observational (cohort) studies or methodologically flawed randomized controlled trials (RCTs) of <200 participants. Uşaqlarda əsas diaqnostik faktorlar: uşaqlarda hərarət və öskürəyin mövsümi qripin proqnostik əlamətləri olduğunu göstərən dəlillərin keyfiyyəti aşağı dərəcədədir. 5-12 yaşlı uşaqlar arasında aparılmış tədqiqatlarda hərarət və öskürəyin birlikdə müsbət proqnostik dəyəri 71-83%, bununla müqayisədə, 5 yaşdan kiçik uşaqlarda 64% təşkil etmişdir.[88]Advisory Committee on Immunization Practices. Prevention and control of seasonal influenza with vaccines: recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP) - United States, 2013-2014. MMWR Recomm Rep. 2013;62:1-43. [Erratum in: MMWR Recomm Rep. 2013;62:906.]
http://www.cdc.gov/mmwr/preview/mmwrhtml/rr6207a1.htm
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24048214?tool=bestpractice.com
Bir böyük, əhaliyə istinad edən müşahidə tədqiqatında hərarət və ya tənəffüs yollarının kəskin infeksiyası əlamətləri olan bütün uşaqlarda qripə görə müayinə aparılmış, bu zaman hospitalizasiya edilmiş, yaşı 6 ayadək olan və qripin laborator təsdiqləndiyi uşaqların 70%-də hərarət və öskürək olmuş, bununla müqayisədə, 6 ay-5 yaş arasındakı hospitalizasiya edilmiş uşaqlarda bu göstərici 91% təşkil etmişdir.[88]Advisory Committee on Immunization Practices. Prevention and control of seasonal influenza with vaccines: recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP) - United States, 2013-2014. MMWR Recomm Rep. 2013;62:1-43. [Erratum in: MMWR Recomm Rep. 2013;62:906.]
http://www.cdc.gov/mmwr/preview/mmwrhtml/rr6207a1.htm
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24048214?tool=bestpractice.com