გართულებები
კოლხიცინის ერამდე, ამილოიდური ნეფროპათია იყო ხმელთაშუა ზღვის ცხელებით განპირობებული სიკვდილის მიზეზი. ხმელთაშუა ზღვის ცხელების შესაბამისი მკურნალობის არარსებობისას, ამილოიდოზი რჩება დაავადების ძირითად გართულებად. ამილოიდოზი ძირითადად ვითარდება ადრეული და მძიმე ფორმის ანთებითი შეტევების (ხმელთაშუა ზღვის ცხელება ფენოტიპი I). მქონე პაციენტებში.[113] ამილოიდ A ამილოიდოზი მჭიდრო კავშირშია ანთებითი მდგომარეობის ხანგრძლივობასა და ინტენსიურობასთან, როგორც ასახულია შრატის ამილოიდ A (SAA) დონის მიერ. თუმცა, ამილოიდოზი შესაძლოა მოხდეს იმ პაციენტებში, რომლებშიც არ არის დადგენილი ანთებითი შეტევები (ხმელთაშუა ზღვის ცხელება ფენოტიპი II).[10] ფენოტიპი II განსაკუთრებით იშვიათია და სავარაუდოდ განაპირობებს - სულ მცირე ნაწილობრივ მაინც - სისხლის ანთებას შეტევებს შორის: შრატის ამილოიდი A მომატებული იყო კლინიკურ შეტევებს შორის, რაც მიუთითებს ინფრა-კლინიკურ ანთებაზე. ამილოიდოზის პრევალენტობა ვარირებს ეთნიკური ჯგუფების მიხედვით. ეს მიუთითებს, რომ გენეტიკური და/ან გარემო ფაქტორები მნიშვნელოვან როლს თამაშობენ ხმელთაშუა ზღვის ცხელების დროს ამილოიდოზის გამოვლენაში.
რამდენიმე კვლევამ ჰომოზიგოტური მდგომარეობისას დაადგინა კავშირი ამილოიდოზსა და M694V მუტაციას შორის.[48][52][66] ჰომოზიგოტური E148Q გენოტიპი ასევე შეიძლება ასოცირებული იყოს ამილოიდოზთან.[29]
მოდიფიკატორი გენებს, რომელთა შორის მყოფი გენები აკოდირებს SAA-ს, განვლენა აქვთ ამილოიდოზის განვითარებაზე. ორი გენი (SAA1 და SAA2) აკოდირებს ამ პროტეინს და აღწერილია რამდენიმე პოლიმორფული ვარიანტი. ხმელთაშუა ზღვის ცხელების მქონე პაციენტებში, ჰომოზიგოტური SAA1.1. გენოტიპი დაკავშირებულია ამილოიდოზის მაღალ რისკთან , SAA1.1 ლოკუსზე სხვა გენოტიპებთან შედარებით.
მამრობითი სქესი კიდევ ერთი ფაქტორია, რაც განაპირობებს ამილოიდოზის განვითარებას.[17] მიუხედავად იმისა, რომ სტეროიდ ჰორმონები მოდულაციას უკეთებს მწვავე-ფაზის ცილების მოცირკულირე დონეს, ხმელთაშუა ზღვის ცხელების მქონე პაციენტებში ანთებითი სტატუსი სქესზე დაყრდნობით ჯერ არ არის შესწავლილი.
სხვა გენეტიკური ფაქტორები, რომელსაც შეუძლია ახსნას ხმელთაშუა ზღვის ცხელებასთან დაკავშირებული ამილოიდოზის სრული სპექტრი ჯერ კიდევ გასაშიფრია. გარემო ფაქტორები შესაძლოა თამაშობდეს როლს. პაციენტის ქვეყანა დადგენილია ამილოიდოზის რისკფაქტორად, მაგრამ ამ კავშირის ბუნება კვლავ განუსაზღვრელია.[59]
SAA ცილა ძალიან სენსიტიური, მაგრამ არასპეციფიკური მარკერია ამილოიდთან დაკავშირებული ხმელთაშუა ზღვის ცხელებისთვის და იზრდება შეტევების დროს. ქსოვილის ბიოფსია, განსაკუთრებით თირკმლის ბიოფსია, მიჩნეულია დიაგნოზისთვის დამადასტურებელ ანალიზად. თირკმლის უკმარისობის განვითარებამდე, ამილოიდოზის შემთხვევები ჯერ კიდევ პასუხობენ კოლხიცინს, განვითარებადი მკურნალობები საიმედოა. მოგვიანებით ეტაპზე, ზოგიერთი პაციენტი საჭიროებს თირკმლის ტრანსპლანტაციას.
ვლინდება პაციენტთა 5%-ში, როგორც წესი განმეორებითი შეტევების შემდეგ. ძირითადად ქვედა კიდურის მსხვილი სახსრებიდან ერთ-ერთში და ოლიგო ან პოლიართრიტი სხვა სახსრებში. მიუხედავად იმისა, რომ სრული გამოჯანმრთელება წესია, შესაძლოა განვითარდეს ქრონიკული და განმეორებითი სახსრის დაზიანება რამაც გამოიწვიოს სახსრის ჩანაცვლების აუცილებლობა. შემთხვევის მოხსენება მიუთითებს ბიოლოგიური აგენტების სარგებელზე (მაგ. TNF-ალფა ანტაგონისტები).[72][103]
ვლინდება ქრონიკული ართრიტის მქონე პაციენტთა 10%-ში ის HLA B27 უარყოფითია. გავაძვლის-თეძოს ერთი ან ორი სახსარი ზიანდება განმეორებითი ეთეზიტით, კისრის და ზურგის ანთებითი ტკივილი და ხერხემლის სვეტის მინიმალური რადიოგრაფიული ცვლილებები.[114]
შემცირებული უნაყოფობა დაფიქსირებულია მამაკაცებსა და ქალებში. მამაკაცებში, სათესლის ამილოიდოზი არის შეთავაზებული მექანიზმი. უნაყოფობის განვითარების ალბათობა მცირება კოლხიცინით მკურნალობასთან ერთად. კოლხიცინით მკურნალობისას არ ყოფილა უარყოფითი შედეგები ნაყოფიერებაზე, ორსულობაზე, იმ ბავშვებზე, რომლებსაც ხმელთაშუა ზღვის ცხელების მქონე დედა ჰყავთ ან ბავშვებზე, რომლებიც ხმელთაშუა ზღვის ცხელების მქონე დედის რძით იკვებებიან.[108][112][115][116]
შემცირებული განაყოფიერება დაფიქსირებულია კაცებსა და ქალებში. ქალებში ძირითადი რისკფაქტორებია პერიტონიტი და ინტრააბდომინალური ადჰეზია. უნაყოფობის განვითარების ალბათობა მცირება კოლხიცინით მკურნალობასთან ერთად. კოლხიცინით მკურნალობისას არ ყოფილა უარყოფითი შედეგები ნაყოფიერებაზე, ორსულობაზე, იმ ბავშვებზე, რომლებსაც ხმელთაშუა ზღვის ცხელების მქონე დედა ჰყავთ ან ბავშვებზე, რომლებიც ხმელთაშუა ზღვის ცხელების მქონე დედის რძით იკვებებიან.[108][115][117]
ხმელთაშუა ზღვის ცხელების მქონე ბავშვებში შესაძლოა მოხდეს ზრდაში ჩამორჩენა. თუმცა ამის ალბათობა დაბალია, განსაკუთრებით კოლხიცინით მკურნალობისას. ხმელთაშუა ზღვის ცხელების მქონე ბავშვებს, რომლებიც მკურნალობას კოლხიცინით იტარებენ აქვთ ზრდისა და განვითარების ნორმალური მრუდი, იმისგან განსხვავებით, რომლებშიც დიაგნოსტირება და მკურნალობა არ ჩატარებულა.
მაღალია დიაგნოზის არმქონე პაციენტებში. როგორც წესი ვითარდება არადიაგნოზირებულ პაციენტებში, რაც განპირობებულია პერიტონიტის მძიმე ფორმით.
ეს არის მულტიგენეტიკური დაავადება გარემო ფაქტორებთან ერთად. ბეხჩეტის დაავადების მქონე პაციენტებს ხმელთაშუა ზღვის ცხელების გენის მუტაციით, არასდროს არ განუვითარდებათ ხმელთაშუა ზღვის ცხელება, მაგრამ შეიძლება განუვითარდეთ ამილოიდოზი. ზოგიერთს განუვითარდება ხმელთაშუა ზღვის ცხელება ბეხჩეტის დაავადების დიაგნოზის შემდეგ.[120][121][122][123]
ბეხჩეტის დაავადება შეიძლება გართულდეს ამილოიდოზით, რაც ნიშნავს, რომ ხმელთაშუა ზღვის ცხელების მუტაციის მქონე ჰომოზიგოტურ პაციენტებს, შესაძლოა სარგებელი ჰქონდეთ კოლხიცინით პროფილაქტიკური მკურნალობით, რათა მოხდეს ამილოიდოზის პრევენცია.
ამ მასალის გამოყენება ექვემდებარება ჩვენს განცხადებას